Ο μαγικός κόσμος του Adhocracy

Ο Πάνος Δραγώνας μας υποδέχτηκε χθες το πρωί στο υπόγειο της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών για να μας μυήσει στον μαγικό κόσμο του Adhocracy. Η έκθεση που έχει φέρει το σύγχρονο design στην Ελλάδα είναι κάτι πολύ παραπάνω από κατασκευαστές που τολμούν κάτι διαφορετικό. Είναι ένας νέος τρόπος να αντιληφθεί κάποιος τον σχεδιασμό, την παραγωγή, τη μεθοδολογία. Είναι ένας νέος τρόπος να φτιάξουν οι ίδιοι οι κατασκευαστές πράγματα μέσα από τη βούληση τους να αλλάξουν το παρόν σύστημα παραγωγής.



Για να μας εξηγήσει τη φιλοσοφία της έκθεσης, ο αρχιτέκτων και επιμελητής της Πάνος Δραγώνας πήγε ανάποδα. Μας εξήγησε την άκαμπτη, συστηματική διεργασία που επιβάλλει η γραφειοκρατία (bureaucracy) και μας οδήγησε να σκεφτούμε το ακριβώς αντίθετο. Αυτή είναι η φιλοσοφία της ad-hoc δημιουργίας. Να ακολουθείται μια δυναμική προσέγγιση για την επίλυση ενός προβλήματος σχεδιασμού. Και τα έργα που εκτίθενται στο υπόγειο της Στέγης είναι σίγουρα φτιαγμένα με ιδιαίτερο τρόπο. Για να κατανοήσει κανείς ακόμα πιο εύκολα την ιδέα της έκθεσηςμ αλλά και την κάθε δημιουργία ξεχωριστά, στην είσοδο υπάρχουν οδηγίες για να κατεβάσεις πανεύκολα ένα application που θα σου φανεί εξαιρετικά χρήσιμο στη συνέχεια. Σκανάροντας το κάθε έργο με αυτό θα βρεις πληροφορίες, βίντεο και αναλυτικό κείμενο με ότι ακριβώς θέλεις να μάθεις.

Η έκθεση Adhocracy στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών αποτελεί εξέλιξη της έρευνας που ξεκίνησε για την 1η Biennale Design της Κωνσταντινούπολης το 2012, με επιμελητή τον Joseph Grima και συνεργάτες επιμελητές την Ethel Baraona Pohl, τον Elian Stefa και την Pelin Tan. Η έκθεση έχει επίσης παρουσιαστεί στη Νέα Υόρκη (New Museum, 2013) και το Λονδίνο (LimeWharf, 2013). Στην ελληνική εκδοχή της έκθεσης υπάρχουν και νέα έργα μετά από ανοιχτό κάλεσμα της Στέγης για τη διαδικασία επιλογής έργων (με 173 υποβολές συμμετοχής από όλο τον κόσμο).



Ο Πάνος Δραγώνας μας ξενάγησε σε αντικείμενα, εγκαταστάσεις και δράσεις που αμφισβητούν τις έννοιες της εργασίας, του έργου και του ίδιου του design, καθώς και τη σχέση του με τα κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά πεδία σε έναν ειδικά σχεδιασμένο χώρο που δίνει την αίσθηση του εργαστηρίου. Σε πολλές περιπτώσεις η φιλοσοφία του κατασκευαστή είναι σαφής, ενώ σε κάποιες άλλες οι γνώσεις του Δραγώνα φάνηκαν πολύτιμες για να κατανοήσουμε τι ακριβώς είναι αυτό που βλέπουμε. Κι αυτό γιατί η έκθεση συγκεντρώνει ένα ευρύ φάσμα έργων, που παρουσιάζουν νέους τρόπους για την κατασκευή αντικειμένων και νέους τρόπους μάθησης ώστε να δημιουργηθεί μια κοινή γνώση ανοιχτή σε όλους.



Στην Adhocracy υπάρχει ένα ευρύ φάσμα έργων: από έναν εκτυπωτή Arduino που ανανεώνει συνεχώς το περιεχόμενό του από τη Wikipedia έως ένα μοντέλο σπονδυλωτής κατασκευής όπου ο καθένας μπορεί να συνεισφέρει μέρη, συστατικά και δομές. Μαζί με τις υποσχόμενες χρήσεις των ψηφιακών κατασκευαστικών εργαλείων, θα βρείτε συσκευές καθημερινής χρήσης για συλλογή ηλιακής ενέργειας και επαναφόρτιση ηλεκτρικών ποδηλάτων, αλλά και συλλογικές «από κάτω προς τα πάνω» εμπειρίες επαναχρησιμοποίησης εγκαταλελειμμένων αστικών τοπίων. Ο σχεδιασμός της ίδιας της έκθεσης στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών βασίζεται στη χρήση σχεδίων επίπλων και μοντέλων κατασκευής που υιοθετούν τη φιλοσοφία του ανοικτού κώδικα στον σχεδιασμό αντικειμένων.