Γλαύκωμα: Η ασθένεια που «κλέβει» την όραση

Τουλάχιστον 100.000 Έλληνες πάσχουν από γλαύκωμα, χωρίς όμως να το γνωρίζουν, χάνοντας έτσι αργά αλλά οριστικά την όρασή τους, ενώ άλλοι 40.000 άνθρωποι θα εμφανίσουν γλαύκωμα μέσα στην επόμενη πενταετία στη χώρα μας. Παρότι το γλαύκωμα αποτελεί τη δεύτερη κύρια αιτία τύφλωσης παγκοσμίως, είναι μια ασθένεια για την οποία το ευρύ κοινό δεν γνωρίζει αρκετά ή και καθόλου. Περίπου 4,5 εκατ. άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είναι τυφλοί λόγω του γλαυκώματος, και 67 εκατ. ζουν με τη νόσο.
 
Το «κενό» σε ό,τι αφορά την ενημέρωση για το γλαύκωμα επιχειρεί να καλύψει η Ελληνική Εταιρεία Γλαυκώματος (ΕΕΓ), η οποία με αφορμή την Παγκόσμια Εβδομάδα Γλαυκώματος την τελευταία εβδομάδα του Μαρτίου, πραγματοποιεί ενημερωτική εκστρατεία και καλεί τους Έλληνες να ελέγξουν την όρασή τους. Μάλιστα, την ίδια περίοδο θα γίνει το 21ο Συνέδριο της ΕΕΓ στην Αθήνα, στο Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία, στις 26 έως τις 28 Μαρτίου, με πανελλήνια και διεθνή συμμετοχή (www.greekglaucomasociety.org)
 
Τι είναι το γλαύκωμα
 
«Το γλαύκωμα μπορεί να παραμείνει χωρίς συμπτώματα για μεγάλο χρονικό διάστημα, έως και χρόνια, με συνέπεια να χάνεται ένα σημαντικό μέρος της όρασης, μέχρις ότου ο ασθενής να οδηγηθεί στον οφθαλμίατρο και να διαγνωστεί. Ο τακτικός οφθαλμολογικός έλεγχος είναι ο μόνος τρόπος για να ανιχνευτεί το γλαύκωμα νωρίς, ώστε να μπορεί να αντιμετωπιστεί κατάλληλα», δήλωσε στη διάρκεια συνέντευξης τύπου για την Παγκόσμια Εβδομάδα Γλαυκώματος, ο κ. Γιώργος Μαγκουρίτσας, διευθυντής της Οφθαλμολογικής Κλινικής στο νοσοκομείο «Ερυθρός Σταυρός» και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Γλαυκώματος.
 
Το γλαύκωμα είναι μια ομάδα οφθαλμικών παθήσεων, που οδηγούν σε προοδευτική βλάβη του οπτικού νεύρου. Αρχικά φθείρονται οι νευρικές ίνες που είναι υπεύθυνες για την περιφερική όραση. Αντίθετα με τον καταρράκτη, όπου μειώνεται η κεντρική όραση (η οπτική οξύτητα), το γλαύκωμα χαρακτηρίζεται στα πρώτα στάδια από διαταραχές της περιφερικού οπτικού πεδίου, που ονομάζονται σκοτώματα. Οι κεντρικές νευρικές ίνες, που είναι υπεύθυνες για την κεντρική όραση,  προσβάλλονται στο προχωρημένο στάδιο της νόσου.
 
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι γλαυκώματος: το πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας, που είναι χρόνιο, και το οξύ, ή γλαύκωμα κλειστής γωνίας. Το γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας αντιπροσωπεύει πάνω από το 80% του συνόλου των περιστατικών με γλαύκωμα και είναι συνήθως ασυμπτωματικό στα αρχικά στάδια, γι 'αυτό συχνά παραμένει αδιάγνωστο μέχρι να φτάσει σε προχωρημένο στάδιο.

 
Το γλαύκωμα κλειστής γωνίας, από την άλλη πλευρά, έχει έντονα συμπτώματα, είναι λιγότερο συχνό, και απαιτεί άμεση ιατρική παρέμβαση. Τα συμπτώματα του γλαυκώματος κλειστής γωνίας μπορεί να περιλαμβάνουν έντονο πόνο, ναυτία, κοκκίνισμα των ματιών και θολή όραση.
 
Οι παράγοντες κινδύνου
 
Εκτός από την υψηλή ενδοφθάλμια πίεση, που είναι ο βασικός παράγοντας κινδύνου  για την ανάπτυξη γλαυκώματος, αναφέρονται από τους επιστήμονες ως παράγοντες κινδύνου το οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος, η ηλικία (άνω των 60 ετών), οι προγενέστεροι τραυματισμοί  και κακώσεις οφθαλμού, η χρήση στεροειδών για μεγάλο χρονικό διάστημα και λιγότερο συχνά  ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η καρδιακή νόσος.
 
Σύμφωνα με τον ειδικό, δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για το γλαύκωμα, ωστόσο αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με καινοτόμες φαρμακευτικές ή επεμβατικές επιλογές, οι οποίες μπορεί να σταματήσουν ή  να επιβραδύνουν την εξέλιξή του.
 
Παγκόσμια Εβδομάδα Γλαυκώματος: Οι ειδικοί συστήνουν τι μπορείτε να κάνετε για να προστατεύσετε την όραση σας
 
• Προγραμματίστε μια οφθαλμολογική εξέταση. Το γλαύκωμα, γνωστό ως «ο αθόρυβος κλέφτης της όρασης», είναι μια ασθένεια χωρίς αισθητά συμπτώματα. Αυτό σημαίνει ότι σημαντικό ποσοστό της όρασης μπορεί να χαθεί πριν καν αρχίσετε να το παρατηρείτε, συνεπώς η τακτική εξέταση των ματιών, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης και βυθοσκόπηση, είναι πολύ σημαντική.
 
• Συζητήστε για το γλαύκωμα. Μιλήστε με τους γονείς σας, την οικογένειά σας, τους φίλους και τους συναδέλφους σας σχετικά με την ασθένεια και τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης. Συνήθως αφορά άτομα >40 ετών. Σπάνια μπορεί να προσβληθούν και άτομα κατά τη βρεφική, παιδική ή νεανική ηλικία.
 
• Βεβαιωθείτε ότι τα αγαπημένα σας πρόσωπα λαμβάνουν σωστά τα φάρμακά τους για το  γλαύκωμα. Με την κατάλληλη θεραπεία, οι περισσότεροι ασθενείς με γλαύκωμα δεν θα χάσουν την όρασή τους. Ωστόσο, πάνω από 50% των ασθενών με γλαύκωμα δεν συμμορφώνονται στη θεραπεία τους είτε επειδή δεν ακολουθούν τις οδηγίες του γιατρού τους για τη λήψη της αγωγής τους είτε επειδή διακόπτουν εντελώς τη θεραπεία τους, μια συμπεριφορά που, με την πάροδο του χρόνου, θα οδηγήσει σε απώλεια όρασης.