Γιώργος Ν. Πολίτης

Ωστόσο, όπως συνήθως συμβαίνει, οι μεγαλύτερες παρανοήσεις συντελούνται όταν παίρνουμε ως δεδομένο κάτι, χωρίς προηγουμένως να το έχουμε εξετάσει. Οι πιο πολλοί νομίζουν ότι η Ιφιγένεια θυσιάσηκε, προκειμένου να σταματήσει η άπνοια και να αποπλεύσει ο στόλος των Αχαιών για την Τροία. Κι όμως σε αυτή την μικρή πρόταση κρύβονται δύο καίρια σφάλματα: πρώτον, η άπνοια δεν εμπόδιζε τον απόπλου, αφού τα πλοία διέθεταν κουπιά, άρα θα μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να ξεκινήσουν το ταξίδι τους. Το πιθανότερο λοιπόν είναι ότι στην Αυλίδα δεν επικρατούσε άπνοια, αλλά φυσούσε αντίθετος άνεμος. Το δεύτερο σφάλμα και μάλλον το σημαντικότερο, στην περιπτωσή μας, είναι ότι, παρά τα φαινόμενα, η Ιφιγένεια δεν θυσιάστηκε. Η θεά Άρτεμις την λυπήθηκε και την απομάκρυνε από τον τόπο της θυσίας. Έτσι η κόρη του Αγαμέμνονα σώθηκε την τελευταία στιγμή.

Επομένως το ακριβές νόημα του ερωτήματος “είναι ο Βαρουφάκης Ιφιγένεια;”, δεν είναι εάν ο Πρωθυπουργός τον θυσίασε, αλλά εάν τελικώς ο υπουργός των Οικονομικών γλύτωσε την προδιαγραφόμενη θυσία, ακριβώς επειδή απομακρύνθηκε.

Στο τέλος του περασμένου Δεκεμβρίου το κεντρικό οικονομικό επιτελείο του ΣΥΡΙΖΑ παρουσίασε τις προτάσεις του στο Λονδίνο. Η ψυχρολουσία που δέχτηκαν τα μέλη του ήταν άνευ προηγουμένου. Όταν λοιπόν κατάλαβαν τι θα κληθεί να αντιμετωπίσει η κυβέρνησή τους, εισηγήθηκαν στον επερχόμενο Πρωθυπουργό να αναθέσει στον Γιάνη Βαρουφάκη το επίμαχο χαρτοφυλάκιο. Η επιλογή ήταν πονηρή, όχι απλώς επειδή ο Βαρουφάκης έδειχνε να ξέρει το παιχνίδι, αλλά για δύο σημαντικότερους λόγους: πρώτον, ο κοσμοπολίτης καθηγητής δεν είχε καμία σχέση με τον άκαμπτο πυρήνα του συριζαίικου 4%, που θα ήταν ξένο σώμα στην Ευρώπη. Δεύτερον, και πονηρότερο, εάν τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά και την τελευταία στιγμή η κυβέρνηση έπρεπε να ελιχθεί, ο Πρωθυπουργός μπορούσε αναίμακτα να απομακρύνει τον υπουργό του. Θα μετατόπιζε έτσι σε αυτόν το βάρος των αποτυχημένων προσπαθειών και θα άφηνε ελεύθερο πεδίο στον αντικαταστάτη του να αλλάξει πορεία, χωρίς αυτό να εκληφθεί ως υπαναχώρηση της κυβέρνησης.

Επομένως, η απάντηση όσων γνωρίζουν τις περιπέτειες του Οίκου των Ατρειδών είναι ότι ο Γιάνης Βαρουφάκης μοιάζει πράγματι να είναι “Ιφιγένεια”, αλλά με το ακριβές και όχι το παρερμηνευμένο περιεχόμενο του όρου. Αυτό που μένει να μάθουμε είναι εάν αυτή η κίνηση τακτικής, αντιστρέψει όντως τη φορά του ανέμου.

Ο Γιώργος Ν. Πολίτης είναι Επίκουρος Καθηγητής κοινωνικής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συγγραφέας του βιβλίου "Να σηκωθούμε όρθιοι - Η επανάσταση της κοινής λογικής".