Στις στοές (και τα μπαράκια) του κέντρου της Αθήνας (Μέρος Β’)

Ανήκω στην κατηγορία των εργαζόμενων γονιών που δεν έχουν καταφέρει να ταιριάξουν τις άδειές τους με το έτερον ήμισυ και έχω καταλήξει στο Σύνταγμα, Αύγουστο μήνα, να ζηλεύω τα πλατσουρίσματα των παιδιών και του μπαμπά στις παραλίες και τις πισίνες που ακούω μόνο δια τηλεφώνου. Παράλληλα όμως, μου δίνεται μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να ζήσω καταστάσεις που δεν μπορώ με τα παιδιά στην Αθήνα: το σπίτι να παραμένει στην κατάσταση που το άφησα πριν φύγω για τη δουλειά, να μην ξεχειλίζει ο κάδος με τα άπλυτα, να παραγγέλνω απ’ έξω όλα τα πικάντικα φαγητά που μου αρέσουν χωρίς ίχνος αλτρουισμού, να διαβάζω βιβλία (ενηλίκων) χωρίς να κλείνουν τα μάτια μου από την πρώτη σελίδα και να επιδοθώ στο άθλημα του bar hopping χωρίς καμία ενοχή. Ειδικά ως προς τα βιβλία και τα μπαρ κατάφερα να τα συνδυάσω! Από πέρσι είχα βάλει στο μάτι να ακολουθήσω την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα χαρτογράφηση της Νατάσσας Παππά (από τις εκδόσεις Χαρτοβασίλειον) «Εντός Στοάς» και να σημειώσω στις κενές σελίδες που σκοπίμως έχει αφιερώσει σε σημειώσεις του αναγνώστη. Δείτε περισσότερα στο natassapappa.com. Αυτή η περιήγηση στο παλιό εμπορικό κέντρο της Αθήνας συνδυάστηκε τέλεια με τα cocktails που αναζητούσα και κράτησε δύο ολόκληρα καλοκαιριάτικα απογεύματα!

…Συνεχίζεται από το προηγούμενο…

Στις στοές που ενώνουν την Πανεπιστημίου με τη Σταδίου

Το δεύτερο απόγευμα, η κατεύθυνσή μου ήταν από το Σύνταγμα προς την Ομόνοια στον άξονα Σταδίου-Πανεπιστημίου-Ακαδημίας. Όταν ήμουν μικρή μπέρδευα τη σειρά, η οποία τελικά καταστάλαξε μόνο όταν άρχισα να παίρνω το τρόλεϊ. Η Σταδίου ήταν συνδεδεμένη στο μυαλό μου με τα ψώνια. Νομίζω ότι αυτό συνέβαινε χάρη στο «Λαμπρόπουλο», το Athenee, τον Τσαντίλη και το «ΑΚΡΟΝ-ΙΛΙΟΝ-ΚΡΥΣΤΑΛ» (παρεμπιπτόντως, παρατήρησα ότι το κτίριό του είναι πλέον εργοτάξιο). Ως παιδί ήξερα και το ξενοδοχείο Esperia, γιατί κάθε φορά που έρχονταν ξένοι φίλοι των γονιών μου, αυτό επέλεγαν για τη διαμονή τους. Πιο μεγάλη έμαθα και το «Αττικόν», όταν με εντυπωσίασε για πρώτη φορά μια πινακίδα που έλεγε «ΔΑΙΜΟΝΕΣ - ΌΠΕΡΑ Βίσση-Καρβέλας» (ή Καρβέλας-Βίσση, τη σειρά δεν τη θυμάμαι). Η Πανεπιστημίου ήταν για μένα το θέατρο Rex -το σπίτι του Τοσίτσα, έμαθα πρόσφατα- και η φωτογραφία της μητέρας μου με τον παππού και τη γιαγιά έξω από το Καποδιστριακό. Μεγαλώνοντας απέκτησα εικόνες και από την Ακαδημίας: τα φροντιστήρια της πλατείας Κάνιγγος και το ρακάδικο «η Κρήτη» μέσα στη στοά (τα φρέσκα φιστίκια Αιγίνης μέσα στα τσουβάλια στο μαγαζάκι στη γωνία), τα βιβλιοπωλεία όπου στεκόμασταν στην ουρά να πάρουμε τα πανεπιστημιακά συγγράμματα, τη στάση «Ακαδημία» από όπου περνούσαν όλα τα λεωφορεία για μέρη έξω από τα όρια του κέντρου και κατ΄ επέκταση έξω από τα σύνορα του δικού μου κόσμου.

Κι έτσι μεγάλωσα… στο κέντρο της Αθήνας. Κάθε μέρα της ζωής μου, (εξαιρουμένων των ταξιδιών) περπατώ στο κέντρο. Οι ιστορίες του κέντρου μιας πόλης, ανεξάντλητες όπως είναι, αποτελούν αφορμές για πολλές διαδρομές στο παρελθόν της. Διαβάζω, λοιπόν, ότι στη Σταδίου και στην Πανεπιστημίου, πριν γίνουν οι δρόμοι περνούσαν ρέματα! Στη Σταδίου, μάλιστα, υπήρχαν και δύο ξύλινα γεφύρια. Ο αρχικός σχεδιασμός ήταν να βγάζει κατευθείαν στο Καλλιμάρμαρο Στάδιο (γι’ αυτό και ονομάστηκε εξ’ αρχής Σταδίου), αλλά τα πλάνα της Βασίλισσας Αμαλίας για τη δημιουργία του Εθνικού Κήπου της «έκοψαν» το δρόμο. Ο νέος δρόμος φωτιζόταν με τόξα με μπεκ γκαζιού, κυκλοφορούσε ιππήλατο τραμ και η λάτρης των φυτών Αμαλία φύτεψε ακακίες και πιπεριές. 

Στο κτίριο που σήμερα είναι το City Link και το πολυκατάστημα Attica με εισόδους από τη Βουκουρεστίου 3, τη Σταδίου 4 και την Αμερικής 2, βρίσκεται η Στοά Σπυρομήλιου & Στοά Βυζαντίου. Πριν ακόμα γίνει κτίριο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, ήταν οι Βασιλικοί Στάβλοι. Σήμερα όμως, το κτίριο διαχειρίζεται η Τράπεζα Πειραιώς και η στοά αναδύει σίγουρα πολύ ωραιότερες μυρωδιές από την καβαλλίνα, χάρη στα όμορφα καφέ και εστιατόρια. Όταν περιμένω τις κόρες μου να τελειώσουν το μάθημα κολύμβησης στο Holmes Place κάθομαι στο Zonars’ από το οποίο έχω πολλές αναμνήσεις, αλλά αυτή τη φορά, το απεριτίβο μου θα το πιώ εντός στοάς, όπου βρω τραπέζι, ή στο City Bistro ή στο Pasaji, όπως κάνω όλα τα χειμωνιάτικα βράδια μετά από μια παράσταση στο Παλλάς!

Βγαίνοντας ξανά στη Σταδίου, στο νούμερο 10 βρίσκεται η στοά Μιχαήλ και Λεμού με έξοδο στην Ομήρου 4. Στη γωνία βρίσκεται ένα πολύ όμορφο μαγαζάκι που φτιάχνει φρέσκους χυμούς, το Vitamin Point, ενώ μέσα στη στοά βρίσκεται ένα πολύ ενδιαφέρον -ακόμα και γι’ αυτούς που δεν ξέρουν γερμανικά, ούτε ψωνίζουν για τα παιδιά τους γερμανικά βιβλία- γερμανικό βιβλιοπωλείο. Απέναντι, το ιστορικό μπαρ Galaxy. Όταν ξεκίνησα την επαγγελματική μου σταδιοδρομία σε ένα γραφείο στο κέντρο της Αθήνας, οι μεγαλύτεροι συνάδελφοι μου πρότειναν να πάμε για ένα ποτό μετά τη δουλειά. Μπήκαμε στη στοά και συνειδητοποίησα ότι εκεί είναι τόπος συνάντησης υψηλόβαθμων υπαλλήλων, που μεταμορφώνονται σε μποέμηδες Αθηναίους-ες, καθώς πέφτει η νύχτα. Τα ποτά ξεκινούν γύρω στις 6 το απόγευμα, οι αντιστάσεις μειώνονται και στο τέλος γίνονται όλοι μια παρέα υπό το «άγρυπνο» βλέμμα και «καθοδήγηση» του έμπειρου μπάρμαν. Μετά το πρώτο whiskey sour (δεν μπορείς να προσβάλεις το μπάρμαν ζητώντας οτιδήποτε πιο απλό!), βγαίνω από τη στοά και συνεχίζω προς την Πλατεία Κλαυθμώνος.





Στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών, όπου φιλοξενήθηκαν ο Όθωνας και η Αμαλία μέχρι να φτιαχτεί το παλάτι, κάνω μια στάση για ένα εσπρεσάκι (για ν’ αντέξουμε) στο πανέμορφο καφέ στην πίσω αυλή, και μετά μπαίνω για βόλτα στις στοές Κοραή και Αθήναι με τα πολλά εστιατόρια και καφέ. Στις εισόδους επί της Σταδίου 30, της πλατείας Κοραή και της Πανεπιστημίου 25-29, μια επιγραφή Galleria Κοραή σε καλωσορίζει ή σε αποχαιρετά. Πριν μερικά χρόνια, ένας φίλος μου πρότεινε να δούμε μία παράσταση στο χώρο Ιστορικής Μνήμης 1941-1944 κάτω από τη στοά. Κατεβήκαμε στο υπόγειο του Μεγάρου της Εθνικής Ασφαλιστικής και βρεθήκαμε στις φυλακές των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής και το χώρο που επιτάχθηκε από τη ναζιστική Kommandatur. Στους τοίχους είναι γραμμένα μηνύματα κρατουμένων και έχεις την αίσθηση ότι σε αυτή την αποθήκη ψυχών, η κλεισούρα και η μούχλα φυλάνε καλά τα χνώτα και τον ιδρώτα των βασανισθέντων. Κομμάτι μιας πόλης και οι πόνοι και οι αγάπες της. Ανεβαίνεις στη στοά και νοιώθεις το καθαρό αεράκι από όλες τις μεριές: το καλλιτεχνικό αεράκι από το χώρο τέχνης ΣΤΟart Κοραή και τους κινηματογράφους Άστορ και Άστυ, τον επαναστατικό άνεμο από τους διαδηλωτές που έχουν τόπο συνάντησης τα Προπύλαια και τον αέρα της επιτυχίας των αποφοιτησάντων του Καποδιστριακού, που συρρέουν με τις οικογένειες και τις ανθοδέσμες τους σε κάθε ορκωμοσία.



Βγαίνω στην Πανεπιστημίου. Όταν σχεδιάστηκε η Πανεπιστημίου, ονομαζόταν -λέει- Βουλεβαρδίου γιατί έμοιαζε με τα βουλεβάρτα του Παρισιού. Μπροστά στην τριλογία Ακαδημία Αθηνών, Πανεπιστήμιο και Βιβλιοθήκη, στήνονταν παλιά οι φωτογράφοι και τραβούσαν τους «ξένους» αναμνηστικές φωτογραφίες. Μπροστά από την Ακαδημία, στέκονται τα αγάλματα του Απόλλωνα και της Αθηνάς, το οποίο φτιάχτηκε με μοντέλο την ωραία της εποχής, Αικατερίνη Πολυζώη-Σταμπουλοπούλου. Στο νούμερο 39 βρίσκεται η Στοά Πεσμαζόγλου, με έξοδο στη Σταδίου 38-40. Γνωστή παλαιότερα ως Στοά Πρωία, λόγω της ομώνυμης εφημερίδας, θεωρείται μια μουσικόφιλη στοά, καθώς εδώ βρίσκεται το κατάστημα του Νάκα με τα μουσικά όργανα, ένα μαγαζί με βινύλια, το δισκοπωλείο που άνοιξε ο Νίκος Ξυλούρης το 1978, καθώς και τα εκδοτήρια του Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου και της υπηρεσίας ticket services. Σήμερα στεγάζει δύο εστιατοριάκια, το «Στοά Πρωία» και το «Duck Soup».





Στο νούμερο 40 της Σταδίου με έξοδο Πανεπιστημίου 41, βρίσκεται η όμορφη στοά Νικολούδη, η πιο intellectual και προσεγμένη στοά της παλιάς Αθήνας. Στέγαζε το βιβλιοπωλείο της Εστίας και το καφενείο του Λουμίδη, όπου στο πατάρι του -διαβάζω- φιλοξενούσε τις λογοτεχνικές συζητήσεις μεταξύ του Γκάτσου, του Χατζιδάκι, του Σαχτούρη, του Εμπειρίκου, του Τσαρούχη και του Μόραλη. Σήμερα κάνω μία στάση για παγωτό στο Chocotopia, και για καμιά λιχουδιά στο παντοπωλείο «Εν τη Στοά», μιας το όμορφο καφέ «Μαζί» είναι κλειστό λόγω διακοπών.

Με είσοδο από τη Σταδίου 44-46 και από την Πανεπιστημίου 47-49 βρίσκεται η στοά Αρσάκειου που συναντιέται με τη Στοά του Βιβλίου με εισόδους από την Πεσμαζόγλου 5 και την Αρσάκη 4-6. Είναι οι στοές των παιδικών μου χρόνων -Αρσακειάδα, βλέπετε! Μας έφερναν εδώ εκδρομή στο Γυμνάσιο, αφού την ανέλαβε η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, για να παρακολουθήσουμε κάποια βιβλιοπαρουσίαση ή να συμμετάσχουμε σε κάποιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα φιλαναγνωσίας. Στεγάζει πολλά βιβλιοπωλεία και το Θέατρο Τέχνης του Κουν. Ανεβαίνω στο Αίθριο, στο Πόλις Art Café, παραγγέλνω ένα κρασί και ανοίγω το βιβλίο μου αναλογιζόμενη πως εδώ και στην Πλάκα, στο πρώτο Πανεπιστήμιο «άναψαν» οι πρώτοι φάροι της παιδείας του νέου ελληνικού κράτους. Όταν το Αρσάκειο μεταφέρθηκε στα βόρεια, στο Μέγαρο στεγάστηκε το Συμβούλιο της Επικρατείας και η περιοχή γέμισε δικηγόρους.





Στο 39 της Σταδίου, βρίσκεται η στοά Ορφανίδου, γνωστή και ως Στοά Κυπριακής Αγοράς, και διατηρεί ακόμα κάποια μαγαζάκια για συλλέκτες. Την επισκεπτόμουν πολύ συχνά με τη μητέρα μου για να πάρουμε ζαχαρόπιτα (πίτα κουρού που επιτόπου την άνοιγαν και την πασπάλιζαν ζάχαρη άχνη) και φυσική λεμονάδα από το «Μερακλή». Θυμάμαι την απογοήτευσή μου όταν μετά από πολύ καιρό που έλειπα στα ξένα, είχα την επιθυμία να ξαναγευτώ αυτή τη μαγεία και με αγωνία έψαχνα τις στοές γύρω από εκεί, όντας σίγουρη ότι είχα κάνει λάθος, ότι είχα ξεχάσει… Εις μάτην, ο «Μερακλής» είχε κλείσει.



Ανεβαίνω στη Χαριλάου Τρικούπη, όπου βρίσκεται η στοά Atrium, η οποία πριν το 1981, στέγαζε το καθολικό μοναστήρι του Saint Joseph. Τη στοά επισκέπτομαι πολλά Σάββατα μέσα στη χρονιά με τα παιδιά μου λόγω του Hello Kids, είτε για κάποιο παιδικό εργαστήρι χειροτεχνίας, είτε για να πάρω δώρα για τα βαφτιστήρια. Έχει ένα ουζερί και ένα καφέ, αλλά κάθε φορά που έρχομαι, θυμάμαι την φοιτητο-παρέα την παλιά στον «Καπετάν Μιχάλη» στη Φειδίου, με τις ατέρμονες πολιτικές συζητήσεις και συγκρούσεις Ηθικής, που έκαναν όλους μας καλύτερους, μας ενέπνεαν, και κάπως ασυνείδητα ή συνειδητά επηρέασαν με ερεθίσματα και κίνητρα τη μετέπειτα πορεία μας. 

Βγήκα στην Ιπποκράτους μέσα από τη στοά. Λίγο πιο πέρα, βρίσκεται η στοά της Όπερας, με έξοδο στην Ακαδημίας 57. Είναι η στοά που μπορείς να βρεις ό,τι σπανιότερο στην κλασική μουσική -τα δισκοπωλεία στεγάστηκαν εδώ προφανώς λόγω της γειτνίασης με την Εθνική Λυρική Σκηνή. Το πιο ιστορικό δισκοπωλείο «Λέσχη του Δίσκου» μεταφέρθηκε σε άλλο σημείο πολύ πριν τη μετακόμιση της Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ, αλλά τέσσερα εξαιρετικά δισκοπωλεία, το Opera, η Μουσική Προσφορά, το Classical Disc Center και η Discophilia διατηρούν σπάνιες ηχογραφήσεις και συλλογές για τους λάτρεις των κλασικών ακουσμάτων. Θυμάμαι κάτι φίλες που με πήγαν -σχεδόν σηκωτή, εκείνη την ημέρα δεν είχα καθόλου όρεξη- σε ένα σινεφίλ έργο στο «Όπερα» και μετά ήπιαμε κάτι παραπάνω στο καφέ-μπαρ στο εσωτερικό της στοάς. Σήμερα, δίπλα στο καφέ βρίσκεται το Kismet shop για όσους θέλουν να μάθουν τι προβλέπουν τα μελλούμενα! Βγαίνοντας στην Ακαδημίας, δεν μπόρεσα να αντισταθώ. Μπήκα στον Πατάκη για να δω νέους τίτλους («Αυτοί που φεύγουν κι αυτοί που μένουν», το τρίτο βιβλίο της τετραλογίας της Έλενα Φερράντε φιγουράρει μπροστά-μπροστά, παιδικά βιβλία επαναληπτικών ασκήσεων για το καλοκαίρι και άλλα επίκαιρα-ό,τι πρέπει για να χαλαρώσουμε εμείς οι γονείς και να αισθανθούμε «επαρκείς» για τα παιδιά μας). 





Η βόλτα σε αυτές τις στοές της Αθήνας, σε αντίθεση με τις στοές γύρω από την Ερμού και την Καραγεώργη Σερβίας, είναι εκλεπτυσμένη, σοφιστικέ, με λίγες όμως στάλες παρακμής, καθώς δεν συμβαδίζει με την εποχή μας ούτε στο ρυθμό, ούτε στην ουσία. Μπορεί η νότα του «παρωχημένου» να οφείλεται στα μάρμαρα της Πανεπιστημίου, που παραπέμπουν σε περασμένα μεγαλεία. Μπορεί να φταίνε τα άδεια από ζωή οικοδομικά τετράγωνα της Σταδίου ή και η εξαφάνιση των καλλιεργημένων αστών -όχι από το κέντρο της Αθήνας, αλλά από προσώπου γης. Μπορεί να φταίνε τα Malls, το amazon, το downloading, ή απλά η ταχύτητα που επιβάλλει πλέον η ζωή μας. Πήρα το χρόνο μου από το φόβο να μην παρασυρθώ από το βηματισμό των γύρω μου και «περάσω» την ιστορία επιδερμικά κι επιπόλαια. Ανέβηκα την Ασκληπιού προς το Κολωνάκι και κατέληξα στον «Ιπποπόταμο» για να δω λίγο περισσότερο κόσμο και να πιώ μερικά σφηνάκια ακόμα. 
 
*Συνήθως γράφω για βόλτες με παιδιά, τις οποίες μπορείτε να βρείτε και στο mamakitasite.wordpress.com/, αλλά και οι βόλτες για γονείς χωρίς τα παιδιά τους είναι απαραίτητες και εξαιρετικά αναζωογονητικές, όταν υπάρχει η δυνατότητα.