Πέθανε η βραβευμένη αρχιτέκτονας Ζάχα Χαντίντ

Τη ζωή της έχασε, από ανακοπή καρδιάς, η βραβευμένη αρχιτέκτονας Ζάχα Χαντίντ, της οποίας τα έργα έγιναν γνωστά σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η Χαντίντ γεννήθηκε στο Ιράκ και πέθανε σε ηλικία 65 ετών σε νοσοκομείο του Μαϊάμι όπου νοσηλευόταν με βρογχίτιδα, έχοντας αφήσει σημαντική πολιτιστική κληρονομιά πίσω της.

Μετά τις σπουδές της στα Μαθηματικά στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού ακολούθησε την αγάπη της για την αρχιτεκτονική φοιτώντας στην Αρχιτεκτονική Σχολή της Αρχιτεκτονικής Ένωσης Λονδίνου.

Ήταν η πρώτη γυναίκα που βραβεύθηκε με το Βραβείο Πρίτσκερ, το οποίο απονέμεται ετησίως σε εν ζωή αρχιτέκτονες από το Ίδρυμα Χάιατ και θεωρείται το κορυφαίο στον κόσμο για την τέχνη αυτή, αλλά και με το Royal Gold Medal από το Βασιλικό Ινστιτούτο των Βρετανών Αρχιτεκτόνων, που αποτελεί σημαντική αρχιτεκτονική διάκριση.

Η Χαντίντ, όμως, απέσπασε και το βραβείο Design of the Year το 2014 για τη δημιουργία του μοντέρνου κέντρου πολιτισμού Χεϊντάρ Αλίγιεβ στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, το οποίο χαρακτηρίζεται από κίνηση, καμπύλες και αρμονία στη δομή του.

Η «βασίλισσα» της αρχιτεκτονικής που ήταν παγκοσμίως γνωστή για τα αρχιτεκτονικά κομψοτεχνήματά της, με τα μεγάλα μάτια της και το χαρακτηριστικό χαμόγελό της, άφησε τα ίχνη της σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ταξίδευε διαρκώς, ρουφούσε την ομορφιά των τοπίων και φανταζόταν πώς θα μπορούσε να «παντρέψει» την φυσική αρμονία με υλικά, γραμμές, καμπύλες και γωνίες.

Η αγάπη της, όμως, δεν περιορίστηκε στην αρχιτεκτονική, αλλά και στο σχεδιασμό κοσμημάτων και την τέχνη, ενώ η φήμη της έφτασε από τη Μεγάλη Βρετανία, στην Ιταλία, μέχρι το Χονγκ Κονγκ και το Αζερμπαϊτζάν.

Κάποιοι κάνουν λόγο για τον δύστροπο χαρακτήρα της που ανταγωνιζόταν την σκληρή υφή των υλικών της, όμως, η ενδιαφέρουσα ματιά της γέμιζε κάθε συναισθηματική… ρωγμή.

Στη μακροσκελή ανακοίνωση του θανάτου της, το γραφείο της στο Λονδίνο «Zaha Hadid Architects», στο οποίο απασχολούνται 246 αρχιτέκτονες, αναφέρεται μεταξύ άλλων πως η Χαντίντ «είναι η πιο σπουδαία γυναίκα αρχιτέκτονας στον κόσμο».

Το 2008 το περιοδικό Forbes την είχε συμπεριλάβει στη λίστα με τις 100 πιο ισχυρές γυναίκες του κόσμου, ενώ η εφημερίδα Guardian την είχε «εκλέξει» μία από τις 50 πιο κομψές γυναίκες του πλανήτη.

Επί δύο συνεχή έτη απέσπασε το βραβείο Stirling, το 2010 για ένα από τα πιο γνωστά έργα της, το Εθνικό Μουσείο των Τεχνών της Ρώμης, MAXXI, και το 2011 για το εκπαιδευτικό ίδρυμα Evelyn Grace Academy στο Λονδίνο.

Ανάμεσα στα έργα της συγκαταλέγεται και το επιβλητικό Ολυμπιακό Κέντρο Υγρού Στίβου στο Λονδίνο, καθώς και το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Σινσινάτι, αλλά και το κτίριο που φιλοξενεί το Μουσείο Ράινχολντ Μέσνερ στο Νότιο Τυρόλο, το οποίο έχει κατασκευαστεί πάνω σε βράχο.

Η ιρακινή κυβέρνηση χαρακτήρισε το θάνατό της «αναντικατάστατη απώλεια στο Ιράκ και την παγκόσμια κοινότητα», ενώ πολλοί ήταν οι συνάδελφοί της που έσπευσαν να μιλήσουν για την σπουδαία αρχιτέκτονα.

Ανάμεσα σε αυτούς ο Ρίτσαρντ Ρότζερς, που δημιούργησε μαζί με τον Ρέντσο Πιάνο και τον Τζανφράνκο Φρανκίνι το Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι.

«Τα νέα του θανάτου της είναι φρικτά. Ήταν σπουδαία αρχιτέκτονας, μία υπέροχη γυναίκα και ένας θαυμάσιος άνθρωπος. Ανάμεσα στους αρχιτέκτονες που αναδείχθηκαν τις τελευταίες δύο δεκαετίες, κανείς δεν έχει τόση μεγάλη επίδραση όσο εκείνη. Αγωνίστηκε ως γυναίκα. Ήταν η πρώτη γυναίκα που βραβεύτηκε με το βραβείο Pritzker. Ηρθα σε επαφή μαζί της για πρώτη φορά στο Κάρντιφ, όταν η κυβέρνηση απέρριψε το σχέδιό της με τον πιο απαράδεκτο τρόπο. Έπρεπε να δώσει μάχη για κάθε εκατοστό της διαδρομής που έκανε. Είναι μεγάλη απώλεια», δήλωσε συγκλονισμένος ο Ρότζερς.


Το Ολυμπιακό Κέντρο Υγρού Στίβου στο Λονδίνο


Το κέντρο πολιτισμού Χεϊντάρ Αλίγιεβ


Το μουσείο Μέσνερ στο Νότιο Τυρόλο