Φωτεινή Κωνσταντοπούλου: Η αστυνομικός - συγγραφέας καταγράφει την ψυχή 12 προσφυγόπουλων

Πέντε χώρες που συγκλονίζονται από τη λαίλαπα του πολέμου. Δώδεκα παιδιά αναγκάζονται να φύγουν ολομόναχα από τις πατρίδες τους για να σωθούν. Ένα ταξίδι σωτηρίας από τον κατεστραμμένο κόσμο τους προς την Ευρώπη της ελπίδας και της σωτηρίας. Αμέτρητα όνειρα μόνα, χωρίς οικογένεια, διασκορπισμένα σε τόπους φιλόξενους αλλά και αφιλόξενους. Επιβάτες σ΄ ένα ταξίδι με άγνωστη κατάληξη. Τώρα είναι εδώ. Οι ελπίδες και τα όνειρά τους ζωντανεύουν και πάλι. Η σκέψη τους στις οικογένειες που έμειναν πίσω. Δώδεκα παιδιά που υψώνουν μια φωνή: ΟΧΙ ΑΛΛΟ ΠΟΛΕΜΟ.   

Αυτό είναι με λίγα λόγια το περιεχόμενο του εξαιρετικού βιβλίου της αστυνομικού και συγγραφέα παιδικών βιβλίων Φωτεινής Κωνσταντοπούλου το οποίο φέρει τον τίτλο “Μέσα από τα μάτια τους” καθώς και δώδεκα συγκλονιστικές ιστορίες προσφυγόπουλων που έκαναν τον πόλεμο προς την ειρήνη το ταξίδι μιας ζωής γεμάτης ελπίδα: “Όταν σκέφτομαι το πώς ξεκίνησε αυτό το βιβλίο έχω πάντα κατά νου τον αείμνηστο Πρόεδρο της PRAKSIS, Τζανέτο Αντύπα, ο οποίος με εκείνο το πάντα γεμάτο καλοσύνη και φως βλέμμα του, μου περιέγραψε την επιθυμία του, η οποία συνοδευόταν από τον τίτλο της. «Μέσα από τα μάτια τους, κάπως έτσι το σκέφτομαι», μου είπε. Και από εκείνη τη στιγμή, τον περασμένο Σεπτέμβρη, ξεκίνησε ένα ταξίδι γνώσης για μένα, ένα δίδαγμα ζωής, λέει και συνεχίζει: “ Κάθε ιστορία από τις 12 που περιλαμβάνει το βιβλίο έχει κάτι καινούριο να μας διδάξει, μα πιο πολύ αν όλες τις ενώναμε και τις κάναμε μία, είναι ότι η ελπίδα και τα όνειρα έχουν δύναμη και δυναμική, που κρύβονται μέσα μας."  

Οι ιστορίες των παιδιών που εμπεριέχονται στο εν λόγω βιβλίο δεν αποτελούν αποκυήματα μιας σκληρής φαντασίας αλλά την πραγματικότητα μιας “εμπόλεμης” ζωής μέσα από παιδικά μάτια: «Η ζωή είναι στο χέρι μας», μου είπε χαρακτηριστικά ένα παιδί, και ήταν μία από τις φορές που κοίταξα χαμηλά σκεπτόμενη εκείνες τις άλλες φορές που λιποψύχησα, ζώντας στην ασφάλειά μου. Ήταν από τα πρώτα παιδιά που συνάντησα και πρέπει να σου πω ότι κάθε φορά πριν να συναντήσω όσα θα ακολουθούσαν έλεγα στον εαυτό μου «Προσπάθησε να φανείς αντάξια τους», αναφέρει η Φωτεινή Κωνσταντοπούλου και συνεχίζει: “Δεν ήταν λίγες και εκείνες οι φορές που λύγισα μέσα μου, καθώς άκουγα τη φωνή τους να περιγράφει τα όσα άσχημα φέρει ο πόλεμος. Άσχημα που καταγράφτηκαν στο βλέμμα τους, το πρόσωπό τους, τις ψυχές τους. 
Και κάθε που πήγαινα στο σπίτι μου όλα πολλαπλασιάζονταν. Ο πόνος, η αγωνία, οι σκέψεις, η αγάπη μου για όλα τα παιδιά που διασκορπίστηκαν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Το μόνο που απάλυνε τα άσχημα ήταν ότι γλύτωσαν, ότι ζουν ήσυχα και σε περιβάλλον αγάπης και θερμών ανθρώπων, στις Δομές Φιλοξενίας των Ασυνόδευτων Παιδιών – Προσφύγων της PRAKSIS. Τα άκουσα να γελάνε παίζοντας πινγκ – πονγκ. Να τρώνε και να γελάνε. Να παίζουν και να γελάνε. Ίσως το γέλιο αυτό να τα καταφέρει να τα αλλάξει όλα! Αυτό εύχομαι! Αυτό ελπίζω! Γι’ αυτό το γέλιο και την ελπίδα αγωνίζομαι με τα βιβλία και τις λέξεις μου!”

Η ιστορία ενός 17χρονου παιδιού από την Συρία

"Κατάγομαι από το Χαλέπι της Συρίας. Τέσσερα αδέρφια είμαστε. Ο δεύτερος στη σειρά είμαι εγώ, δεκαεπτά ετών τώρα. Ο αδερφός μου είναι ο μεγαλύτερος. Ακολουθούν οι δύο αδερφές μου, δεκαέξι και δεκατεσσάρων αντίστοιχα. Πριν από λίγα χρόνια, ζούσαμε φυσιολογικά στην πόλη μας. Ο πατέρας μου είχε ένα μαγαζί με ραπτικά κι η μαμά τη φροντίδα μας. Εμείς τα παιδιά πηγαίναμε σχολείο, παίζαμε ξέγνοιαστα στη γειτονιά, χαιρόμασταν την κάθε μέρα. Δεν είχαμε να φοβηθούμε τίποτε.

Οι εχθροπραξίες ξεκίνησαν στη χώρα μας ξαφνικά και επεκτάθηκαν αστραπιαία. Κανείς δεν πρόλαβε να συνειδητοποιήσει τι έγινε, πότε ακριβώς και γιατί. Ο πόλεμος είχε χτυπήσει την πόρτα μας και δεν το αντιληφθήκαμε, μέχρι που αυτή άνοιξε διάπλατα από την καταστροφική ορμή του. Βρισκόμασταν στα σπίτια μας ανέμελοι, όταν οι αντάρτες, ο ελεύθερος στρατός που μαχόταν κατά του Άσαντ, μπήκαν στην πόλη. Και σαν να μην έφτανε αυτό, εισέβαλαν και οι τζιχαντιστές, που ήταν εναντίον όλων.

Δεν υπήρχε πια, ούτε υπάρχει, μέρος της Συρίας, όπου θα αισθανόσουν ασφαλής. Ακόμη και οι περιοχές που δεν ελέγχονται από στρατιώτες ή αντάρτες, πλήττονται από βόμβες που πέφτουν τυχαία. Έτσι απλά, κατά λάθος, προσγειώνονται στο έδαφος απ’ τον ουρανό. Μόνο που αυτά τα λάθη δεν συμβαίνουν σπάνια, αλλά συνεχώς… Είναι καθημερινά!

Από τότε, λοιπόν, όλα άλλαξαν. Σταματήσαμε το σχολείο. Η έξοδος από το σπίτι γινόταν με φόβο και πολλή προσοχή. Κανείς δεν μπορούσε να πάει στη δουλειά του χωρίς να βρεθεί σε κίνδυνο. Ο μπαμπάς μου σκοτώθηκε, όταν μια ρουκέτα εξερράγη στο μέρος απ’ όπου έτυχε να περνά. Έτσι η μητέρα μου αποφάσισε ότι εγώ έπρεπε να εγκαταλείψω τη Συρία, να βρω καταφύγιο μακριά, ώστε να εξασφαλίσω και τη δική τους σωτηρία. 

Τέσσερα χρόνια μαινόταν ο πόλεμος, όταν τον Σεπτέμβριο του 2015 εγκατέλειψα το Χαλέπι. Μαζέψαμε χρήματα για το ταξίδι μου, πουλώντας τα πάντα· το μαγαζί και ό,τι άλλο είχαμε. Απαιτούνταν πολλά, γιατί η διαδρομή μου περιελάμβανε διαφορετικούς σταθμούς, από πόλη σε πόλη κι από χώρα σε χώρα. Και δεν ήξερα τι θα αντιμετώπιζα…

Ξεκίνησα με μισή καρδιά, αλλά αποφασισμένος. Πρώτα πήγα στη Δαμασκό με λεωφορείο και με το ίδιο μέσο προχώρησα στον Λίβανο, μέχρι τη Βηρυτό. Ύστερα, πήρα αεροπλάνο για την Τουρκία. Εκεί με βοήθησε ένας γνωστός μου, ο οποίος κανόνισε, μόλις φτάσω το πρωί, να συναντηθώ με τον διακινητή που θα με μετέφερε στη θάλασσα, όπως κι έγινε. Το βράδυ της ίδια μέρας αναχώρησα από τις ακτές προς τον θαλάσσιο χώρο της Ελλάδας.

Όχι, δεν υπήρξαν προβλήματα στο ταξίδι μου. Ωστόσο, το αίσθημα της ανασφάλειας με είχε κυριεύσει. Φοβόμουν πολύ όσο ήμουν πάνω στη βάρκα, τόσο όσο κι όταν βρισκόμουν στη χώρα μου. Αλλά και τα σαράντα πέντε άτομα που είχαμε επιβιβαστεί ήμασταν καλά. Σε λίγη ώρα φτάσαμε σε κάποιο ελληνικό νησί. Ποιο ήταν δεν θυμάμαι. 





Εδώ στην Ελλάδα προσπαθώ να προσαρμοστώ. Οι Έλληνες που γνώρισα, είναι ευγενικοί, καλοί. Μου αρέσουν. Αλλά δεν έχω κανέναν κοντινό μου άνθρωπο, ούτε καν γνωστό. Δεν συνάντησα ούτε έναν φίλο μου απ’ το Χαλέπι. Θέλω να μάθω ελληνικά και ν’ αρχίσω να εργάζομαι, αλλά δεν θα μπορούσα να μείνω για πάντα. Η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίση, τα πράγματα είναι δύσκολα. 

Πρέπει να πάω σ’ ένα κράτος με σταθερή οικονομική κατάσταση, όπως η Γερμανία. Η χώρα αυτή είναι ο τελικός προορισμός μου. Εκεί θα υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες και ευκαιρίες να εργαστώ. Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω κάποια συγκεκριμένη δουλειά στο μυαλό μου. Θα μπορούσα να ασχοληθώ με ό,τι κι αν μου προσφερθεί. Είμαι διατεθειμένος να το δεχθώ, αρκεί να μη μένω άνεργος. 

Τώρα, αυτό που ζητώ είναι να μου επιτραπεί να φύγω, όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Έτσι θα μπορέσω να σώσω τους δικούς μου. Τ’ αδέρφια μου, η μητέρα μου είναι ακόμη σε κίνδυνο. Επικοινωνούμε καθημερινά και ξέρω ότι μέρα τη μέρα η ζωή τους απειλείται. Αν καταφέρω να πάω με το καλό στη Γερμανία, θα τους πάρω όλους μαζί μου. Αυτή είναι η προτεραιότητά μου, αυτό είναι το μόνο που σκέφτομαι. 

Αν ήταν αλλιώς τα πράγματα, ποτέ δεν θα εγκατέλειπα τη χώρα μου. Μακάρι να τέλειωνε ο πόλεμος και όσοι φύγαμε να γυρίζαμε πίσω. Θα ξεκινούσαμε τη ζωή μας από την αρχή, αλλά στον τόπο μας. Οι οικογένειές μας θα ξαναενώνονταν και δεν θα γυρίζαμε από χώρα σε χώρα. Κανένα παιδί δεν πρέπει να χάνει ή να αποχωρίζεται τους γονείς του!
Φεύγουμε από την πατρίδα μας, γιατί παραμονεύει ο θάνατος. Συναντούμε τον θάνατο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Κόσμος πνίγεται, χάνεται, προσπαθώντας να σώσει τη ζωή του. Δεν είναι λύση η φυγή. Η μόνη λύση είναι να σταματήσει ο πόλεμος! Μπορεί να επικρατήσει η ειρήνη παντού; Αυτή είναι μια ευχή που αγκαλιάζει όλο τον κόσμο. Πόλεμο ας μην ξαναντικρίσουν ανθρώπινα μάτια!" 

Λίγα λόγια για την συγγραφέα

Η Φωτεινή Κωνσταντοπούλου είναι αστυνομικός και συγγραφέας παιδικών βιβλίων.
Zει και εργάζεται στην Αθήνα. Στον ελεύθερο χρόνο της, βοηθάει τους ήρωες των ιστοριών της πότε στις ζαχαρένιες και πότε στις αλμυρές αποστολές τους. Ξετρελαίνεται με τα παραμύθια, σαν παιδί. Σαν έφηβη, ταξιδεύει πάντα με πυξίδα το όνειρο. Ξεκίνησε να αποτυπώνει εικόνες και συναισθήματα που αποκόμισε από τα ταξίδια της, στο πρώτο της διήγημα Στιγμές που ταξίδεψαν στις Πρέσπες.

Το δεύτερο βιβλίο της Μια Ζαχαρένια Συνταγή είναι το πρώτο ελληνικό βιβλίο που τέθηκε υπό την αιγίδα της Ύπατης Αρμοστείας του Ο.Η.Ε. για τους πρόσφυγες. Η συγγραφέας έλαβε τιμητική αναγνώριση για αυτό, αλλά και για την πολύτιμη προσφορά της στην παγκόσμια εκστρατεία "Back2School", που στηρίζει την πρόσβαση στην εκπαίδευση των παιδιών-προσφύγων. 

Έτσι, τον Φεβρουάριο του 2016, έγινε η πρώτη γυναίκα στην Ελλάδα που έλαβε τον τίτλο της «Υψηλού προφίλ υποστηρίκτριας της Ύπατης Αρμοστείας του Ο.Η.Ε. για τους Πρόσφυγες». Ο τίτλος High Profile Supporter απονέμεται σε προσωπικότητες από όλον τον κόσμο, που με την κοινωνική προσφορά τους συμβάλλουν τα μέγιστα στο έργο της Ύπατης Αρμοστείας του Ο.Η.Ε., αποτελώντας πηγή έμπνευσης για όλους τους ανθρώπους. 
 
Έχει διοργανώσει σημαντικές δράσεις για τους πρόσφυγες με την υποστήριξη κοινωνικών φορέων στην Ελλάδα. Κορυφαία υπήρξε η διοργάνωση στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος, με την Μ.Κ.Ο. PRAKSIS και την Ολυμπιακή Ακαδημία της Χώρας, και του συνεορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Προσφύγων και της Ολυμπιακής Ημέρας, με την Ολυμπιακή Ακαδημία της Χώρας και το Διεθνές Κέντρο Ολυμπιακής Εκεχειρίας.  Η τελευταία διοργάνωση "Get active on olympic day with refugees" επιλέχτηκε στην τελική τριάδα του Peace and Sport International Forum, το οποίο τελούσε υπό την αιγίδα της αυτού εξοχότητας Πρίγκιππα Αλβέρτου του Μονακό του 2ου. Από τις εκδόσεις ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗ κυκλοφορεί το τρίτο της βιβλίο “Ο 
Τυροκοφτερός", που αφορά τη διατροφή παιδιών ηλικίας άνω των επτά ετών. 

Info: Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗ και θα βρίσκεται στα βιβλιοπωλεία από την Παρασκευή 31 Μαρτίου.  Εικονογράφηση:  Μαρία Μανουρά. Φωτογραφίες: Θεόφιλος Βενάρδος