Γιατί η κυβέρνηση βγάζει πλεόνασμα και η Τράπεζα της Ελλάδος έλλειμμα

«Μαγική εικόνα» φαντάζουν τα στοιχεία που δημοσιοποίησαν ταυτόχρονα υπουργείο Οικονομικών και Τράπεζα της Ελλάδος. Από τη μια η κυβέρνηση ανακοινώνει πρωτογενές πλεόνασμα 3 δισ. ευρώ για το οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου, ενώ από την άλλη η ΤτΕ «μετράει» πρωτογενές έλλειμμα 3,1 δισ. την ίδια περίοδο. Αν πάλι η ανακοίνωση γινόταν από την Τρόικα, θα προέκυπτε πρωτογενές πλεόνασμα 1,5 δισ. ευρώ.
Ουσιαστικά πρόκειται για τρεις διαφορετικές μετρήσεις διαφορετικών πραγμάτων, ενώ συγκρίσεις μπορούν να γίνουν και με άλλα κριτήρια, που γίνονται όμως όλες σε διαφορετική βάση (ταμειακή, δημοσιονομική, εθνικολογιστική κλπ).
 
Σε σχέση με τα στοιχεία του κρατικού προϋπολογισμού οι διαφορές των στοιχείων σε ταμειακή βάση, όπως τα μετρά η ΤτΕ, είναι τεράστιες και δείχνουν ταμειακό έλλειμμα κεντρικής διοίκησης 9,041 δισ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 6,371 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, επειδή εξετάζεται βασικά «τι μπαίνει και τι βγαίνει» από τους λογαριασμούς του Δημοσίου.
Με απλά λόγια, εάν ΤτΕ που είναι το “ταμείο” του ελληνικού Δημοσίου πληρώσει τον Αύγουστο του 2013 μια οφειλή προηγουμένων ετών, θα την υπολογίσει στο ταμειακό έλλειμμα, αλλά στο δημοσιονομικό έλλειμμα δεν θα εμφανιστεί καθώς το κονδύλι αφορά προϋπολογισμό προηγούμενου έτους.

Αντίστροφα, μπορεί π.χ. στο δημοσιονομικό πεδίο να υπολογιστεί ένα κονδύλι από το ΕΣΠΑ το οποίο δικαιούται η χώρα, αλλά η ΤτΕ δεν θα το υπολογίσει μέχρι να εισπραχθεί.

Συγκεκριμένα :
1 Περιλαμβάνεται η κίνηση των λογαριασμών διαχείρισης δημοσίου χρέους, που τηρεί το υπουργείο Οικονομικών στην Τράπεζα της Ελλάδος. Περιλαμβάνει και πληρωμές τοκοχρεωλυσίων περασμένων ετών και όχι της χρονιάς που εξετάζεται. Στον κρατικό προϋπολογισμό επηρεάζει το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, αλλά όχι το πρωτογενές αποτέλεσμα της χρονιάς που εξετάζει η Τρόικα.
2. Δεν περιλαμβάνονται επίσης δεδουλευμένοι τόκοι ύψους 4.751 εκατ. ευρώ για τα ομόλογα που συμμετείχαν στο PSI, καθώς και τόκοι ύψους 519 εκατ. ευρώ λόγω της επαναγοράς χρέους, που καταβλήθηκαν με τη μορφή βραχυχρόνιων τίτλων του EFSF.
3. Περιλαμβάνονται αντιθέτως δαπάνες ύψους περίπου 4,632 δισ. ευρώ (από τα 8 δισ.) που έγιναν και αφορούν στην αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών σε ιδιώτες, που είναι μεν απαίτηση της Τρόικα αλλά στον κρατικό προϋπολογισμό εξετάζονται ξεχωριστά, σε διαφορετικό πίνακα οφειλών.

4. Δεν περιλαμβάνεται το αποτέλεσμα του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ).
 
Επιπλέον, τόσο στα στοιχεία δανειακών αναγκών που ανακοινώνει  η ΤτΕ όσο και στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα που εξετάζει η Τρόικα,. δεν συμπεριλαμβάνονται τα έσοδα ύψους 1,5 δισεκ. ευρώ από τη μεταφορά των αποδόσεων των Ελληνικών ομολόγων από τις κεντρικές τράπεζες του Ευρωσυστήματος (Securities Market Programme - SMP). Αυτό συμβαίνει επειδή η απόφαση για την προσφορά τους ελήφθη φέτος, λίγες εβδομάδες μετά την ψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού που ως νόμος του κράτους, δεν έχει αλλάξει. Είναι όμως πραγματικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού που εισπράττει το ελληνικό δημόσιο και περιλαμβάνονται στο πλεόνασμα των 3 δισ. ευρώ που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών.
Σε όλες τις μετρήσεις περιλαμβάνονται όμως και τα 100 εκατ. ευρώ των ANFAs (κέρδη από ελληνικά ομόλογα) που «χάρισαν» στη χώρα μας οι κεντρικές τράπεζες της Πορτογαλίας και Βελγίου τον Αύγουστο.