Σύγκρουση κυβέρνησης-ΔΝΤ για κούρεμα, πλεόνασμα και νέα μέτρα

Σε παιχνίδι με πολλές «μπλόφες», όπου όλοι βάλλουν εναντίον όλων  για να προκαταλάβουν  τις κινήσεις των άλλων, φαίνεται πως μετατρέπεται για το επόμενο πεντάμηνο τουλάχιστον, ο έλεγχος της χώρας μας από τους δανειστές. Τον «χορό», όπως όλα δείχνουν, «σέρνει» το ΔΝΤ και έχει μπει για τα καλά και η Αθήνα, ενώ το Βερολίνο παρακολουθεί ακόμα εξ αποστάσεως τις εξελίξεις, μέχρι τουλάχιστον τον σχηματισμό της νέας γερμανικής κυβέρνησης.

Το «παιχνίδι» έχει πάντως ανάψει: από την μια η Τρόικα των δανειστών υποεκτιμά συστηματικά και επίμονα το πρωτογενές πλεόνασμα του 2013 που επιτυγχάνει η χώρα μας, ενώ την ίδια ώρα το ΔΝΤ με μία έκθεσή του από την Ουάσιγκτον δεν διστάζει να «αδειάσει» και τους ελεγκτές του στην Αθήνα, προκειμένου «να κόψει τη φόρα» στα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης για επαναδιαπραγμάτευση και ελάφρυνση χρέους, ανεβάζοντας στα 6,7 δισ. ευρώ τα πρόσθετα μέτρα που προβλέπει ότι θα απαιτηθούν ως το 2016, ενώ προειδοποιεί τη Γερμανία και τους ευρωπαίους εταίρους ότι μόνο το «κούρεμα» χρέους μπορεί να συζητά τον Απρίλιο σαν λύση για την ελληνική κρίση χρέους.

Από πλευράς της και η Αθήνα έχει μπει «δυνατά» στο παιχνίδι, ανακοινώνοντας πρώτη πρωτογενές πλεόνασμα-«έκπληξη» για το ΔΝΤ (344 εκατ. ευρώ), αλλά και μη διστάζοντας να «καρφώσει» δημοσίως με ανακοίνωσή της την Ουάσιγκτον για τα «φάλτσα» των χειρισμών και υπολογισμών της στο ελληνικό ζήτημα. Παράλληλα, κερδίζει χρόνο και δεν γκρεμίζει τις «γέφυρες» προς τη  Γερμανία, δείχνοντας πως συζητά και κάθε άλλη μορφή ελάφρυνσης του χρέους (επιμήκυνση έως 50 έτη, μείωση επιτοκίων κλπ) πέραν  της «καθαρής λύσης» της διαγραφής χρέους που έχει βγει προς το παρόν από την επίσημη ατζέντα, όσο τουλάχιστον διαρκεί η μετεκλογική αβεβαιότητα στο Βερολίνο.

Παζάρι για 6 μήνες

Αύριο ξεκινά στην Ουάσιγκτον η ετήσια σύνοδος του ΔΝΤ όπου η Ελλάδα θα εκπροσωπηθεί από τον πρόεδρο του Σβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων Πάνο Τσακλόγλου και όχι τον Γιάννη Στουρνάρα ο οποίος επέλεξε να παραμείνει στην Αθήνα.
Μπορεί οι επικεφαλής ελεγκτές της Τρόικας να επανέλθουν στη χώρα μας προς το τέλος Οκτωβρίου, όμως το «μεγάλο παζάρι» μόλις ξεκίνησε και θα συνεχιστεί, όπως όλα δείχνουν, και στον επόμενο έλεγχο του Μαρτίου, αφού τον Απρίλιο θα τεθεί και επισήμως το θέμα της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους.

Η Ουάσιγκτον πάντως θέλει να «ανακατεύει» ως τότε  την τράπουλα, με τους εξής τρόπους:

- Στην έκθεση που δημοσιοποίησε χθες ο ΔΝΤ προβλέπει μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα για φέτος στην Ελλάδα. Και αυτό για να μην «χαλαρωσει» η κυβέρνηση και προχωρήσει στην αναδιανομή του 70% του πλεονάσματος ως «κοινωνικό μέρισμα» προς τις οικονομικά ευπαθείς ομάδες, όπως έχει δεσμευτεί, αλλά και για να μην εγείρει από τώρα αιτήματα ελάφρυνσης του χρέους, όπως έχουν δεσμευτεί οι ευρωπαίοι εταίροι εάν επιβεβαιωθεί ότι η χρονιά έκλεισε με «περίσσευμα».

-  Αν και το επικαιροποιημένο Μνημόνιο του Αυγούστου προέβλεπε πως δεν θα χρειαζόταν η επιβολή νέων μέτρων στην Ελλάδα το 2014, με την έκθεσή του το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θέλει να κρατά την κυβέρνηση σε «εγρήγορση» και ζητά μέτρα της τάξεως των 6,7 δισ. ευρώ ως το 2016, από τα οποία τα περίπου 2,5-2,9 δισ. θα πρέπει να ληφθούν μέσα στο 2014.

-  Στέλνοντας μήνυμα στους Ευρωπαίους για το «παζάρι» που θα επακολουθήσει τον Απρίλιο, το ΔΝΤ στην έκθεσή του δεν μιλά για «ελάφρυνση χρέους» σαν επιβράβευση για τη χώρα μας, αλλά προβάλλει την ανάγκη «κουρέματος» των δανείων του επίσημου τομέα (δηλαδή των ευρπαϊκών κρατών) , σαν προϋπόθεση για να επιτευχθεί η βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους το 2020 (στο 124% του ΑΕΠ).

Η απάντηση της κυβέρνησης

Η Αθήνα φάνηκε έτοιμη και αντέδρασε άμεσα: πρώτα (την Δευτέρα) προανήγγειλε πως το πρωτογενές πλεόνασμα φέτος θα είναι υψηλότερο και από τα 344 εκατ. ευρώ που ανέγραψε στον πρϋπολογισμό, ενώ  με μια οξεία ανακοίνωση χθες –η οποία έγινε «στο όνομα» των θυσιών του ελληνικού λαού- «πυροβολεί» το ΔΝΤ για τα λάθη και τους χειρισμούς του ως τώρα. Στην ανακοίνωσή του, το υπουργείο Οικονομικών αναφέρει πως «δεν απαντά» στην έκθεση του ΔΝΤ, πλην όμως μνημονεύει ότι:

- Ο Οργανισμός (ΔΝΤ) παραδέχτηκε πως έκανε εσφαλμένες παραδοχές και λανθασμένες εκτιμήσεις στη σύνταξη του αρχικού Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής για τη χώρα μας.

- Η Ελλάδα, το 2012, υπερκάλυψε τους δημοσιονομικούς της στόχους. Επικαλείται και τους ελεγκτές το ΔΝΤ που συνυπέγραψαν στο Μνημόνιο  ότι «το πρωτογενές ισοζύγιο σύμφωνα με τον ορισμό του προγράμματος ανήλθε στο -1,3% του ΑΕΠ το 2012 ελαφρώς καλύτερα από το στόχο του -1,5% του ΑΕΠ», τονίζοντας μάλιστα ότι «η υποκείμενη δημοσιονομική βελτίωση ήταν ακόμη μεγαλύτερη, δεδομένου ότι επετεύχθη κατά τη διάρκεια μιας βαθειάς ύφεσης» (ύφεση 6,4% το 2012 όταν οι στόχοι είχαν τεθεί με ύφεση 6%).

- Αθήνα και Βρυξέλλες έχουν συμφωνήσει πως η Ελλάδα, το 2013, θα πετύχει  πρωτογενές πλεόνασμα, ύψους τουλάχιστον 340 εκατ. ευρώ. «Αυτές είναι οι εκτιμήσεις και των εταίρων μας» τονίζεται χαρακτηριστικά.

-  δεν θα υπάρχει δημοσιονομικό κενό για την περίοδο 2013-2014, κάτι που αντίθετα με τους συντάκτες της εκθέσεως από την Ουάσιγκτον, παραδέχονταν οι ξένοι ελεγκτές στην Αθήνα (και του ΔΝΤ) στην τελευταία επικαιροποίηση του Μνημονίου.

-  και αν ακόμα όμως υπάρξει  κενό έως το 2017, και αν δεν αλλάξουν ως τότε τα δεδομένα βάσει μιας συμφωνίας ελάφρυνσης του χρέους, δεν θα καλυφθεί με νέα μέτρα, αλλά με καλύτερο έλεγχο των δαπανών, βελτίωση της είσπραξης φόρων και μέσω της ανάπτυξης.

Σύμφωνα με πληροφορίες από την Ουάσιγκτον πάντως,  το θέμα του χρηματοδοτικού κενού για το 2014 θα συζητηθεί στο πλαίσιο της αξιολόγησης που ξεκινά και πάλι στα τέλη του μηνός και ίσως διαρκέσει μέχρι και τον Δεκέμβριο. Για το 2013 και το ΔΝΤ συμφωνεί πως δεν θα χρειασθούν πρόσθετα μέτρα και στο τέλος θα δεχθεί πως η Ελλάδα θα επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα, κοντά στα 300 εκατ. ευρώ. Θα αφήνει ανοικτό όμως το θέμα του χρέους, τολάχιστον μέχρι τον Απρίλιο, μέχρι να υπάρξουν τα οριστικά στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2013.