Γιατί δεν πέφτουν οι τιμές στα τρόφιμα

Παρά την κρίση, την υψηλή ανεργία και το «ψαλίδισμα» μισθών, οι τιμές στα τρόφιμα «αντιστέκονται». Γάλα, γιαούρτι και κρέας που είναι βασικά καταναλωτικά προϊόντα έχουν σημειώσει τεράστια αύξηση, γεγονός που πολλοί το αποδίδουν στην υψηλή φορολογία, στο ενεργειακό κόστος αλλά και στις διεθνείς τιμές των πρώτων υλών.

Το μεσημέρι της Τετάρτης ο υφυπουργός Ανάπτυξης Θανάσης Σκορδάς μάλιστα, ενώ παρουσίαζε την ετήσια έκθεση για την εξέλιξη των τιμών στην αγορά, παραδέχθηκε ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει πρόβλημα ακρίβειας, παρά την αποκλιμάκωση των τιμών που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, καθώς η πτωτική πορεία των τιμών δεν ακολούθησε με την ίδια ταχύτητα αυτή των εισοδημάτων, όπως σημείωσε.

Ο ίδιος τόνισε ότι τα τρόφιμα παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ακαμψία στην εξέλιξη της τιμής τους εξαιτίας της ανελαστικότητας της συγκεκριμένης δαπάνης, της διεθνούς συγκυρίας, των αδυναμιών σε όλο το φάσμα παραγωγής και διακίνησης και επίσης λόγω της ταχύτητας των μεταρρυθμίσεων.

Σύμφωνα με την έκθεση, στην Ελλάδα καταγράφεται ένας από τους μεγαλύτερους συντελεστές ΦΠΑ στα τρόφιμα. Αυξήθηκε από 9% στο 13%, την ώρα που σε άλλες χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Μάλτα ο αντίστοιχος συντελεστής είναι μηδενικός, στην Ιταλία και στην Ισπανία είναι στο 7%, στην Ολλανδία, στο Βέλγιο και στην Πορτογαλία στο 6% και στη Γερμανία στο 7%.

Με βάση τα ίδια στοιχεία, η Ελλάδα είναι 10η ανάμεσα στις 28 χώρες της Ε.Ε. αναφορικά με τον κατώτατο μισθό, ωστόσο βρίσκεται στη 14η θέση από άποψη αγοραστικής δύναμης, με αποτέλεσμα η αίσθηση της ακρίβειας για τους Έλληνες καταναλωτές να είναι εντονότερη από ό,τι σε άλλους Ευρωπαίους.

Αναφερόμενος στην έκθεση που εκδίδεται για δεύτερη συνεχή χρονιά από το ΥΠΑΝ, ο κ. Σκορδάς υπογράμμισε ότι η πτώση του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή κατά 1,7% σε ετήσια βάση το 2013 (Δεκέμβριος 2013 με Δεκέβριο 2012) συνοδεύθηκε από τη μείωση των τιμών στα περισσότερα βασικά είδη.

Σύμφωνα με την έκθεση, η μειωμένη ζήτηση έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη συμπίεση των τιμών σε πολλά είδη ευρείας κατανάλωσης.

Όμως, θετική συμβολή φαίνεται ότι είχαν επίσης μια σειρά μέτρων και  μεταρρυθμίσεων όπως η θέσπιση εκπτωτικών περιόδων, η Κυριακάτικη λειτουργία των μικρών καταστημάτων, η λειτουργία της αγοράς καταναλωτή, η εντατικοποίηση των ελέγχων στην αγορά  και  η απελευθέρωση αγορών και επαγγελμάτων.

Ο κ. Σκορδάς παρατήρησε ότι παρατηρείται αποκλιμάκωση των τιμών συνολικά στον τομέα της διατροφής, με εξαίρεση το μοσχαρίσιο κρέας, τις πατάτες και τα γαλακτοκομικά, τομείς στους οποίους παρατηρείται μείωση της παραγωγής, και αύξηση της ζήτησης διεθνώς. Ο υφυπουργός Ανάπτυξης υπογράμμισε ότι είναι η δεύτερη χρονιά που πέφτουν οι τιμές στα είδη διατροφής, σε αντίθεση με όλες τις χώρες της ΕΕ, κυρίως, δε, τις υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού νότου, στις οποίες ασκούνται περιοριστικές πολιτικές, όπου τα σχετικά στοιχεία της Eurostat δείχνουν αυξητική πορεία στη σχετική κατηγορία αγαθών. Συναφώς, παρέπεμψε στην έκθεση, επισημαίνοντας ότι οι τιμές στη διατροφή και τα μη αλκοολούχα κατέγραψαν πτώση το 2013 και μάλιστα επιταχυνόμενη για δεύτερη συνεχή χρονιά.

Σε άλλα είδη, όπως το μέλι, το κατσίκι και το αρνί, ο καφές, το σπορέλαιο, το ψωμί, οι σοκολάτες, τα όσπρια, τις ελιές και τα αυγά, η μείωση των τιμών κυμάνθηκε μεταξύ 3,5% και 1% κατά μέσο όρο.

Ο κ. Σκορδάς ανέφερε ως συμπέρασμα, ότι ενώ μετριάζεται η πτώση του ΑΕΠ, παράλληλα επιταχύνεται η πτώση των τιμών, πράγμα που αποδεικνύει ότι η συνολική πολιτική που ακολουθείται και οι συντονισμένες παρεμβάσεις στη λειτουργία της αγοράς, έχουν αρχίσει να αποδίδουν κι αυτό να γίνεται όλο και πιο αντιληπτό από τους πολίτες. Πρόσθετη απόδειξη για την ανάσχεση της υφεσιακής πορείας αποτελεί η αύξηση που καταγράφουν οι λιανικές πωλήσεις.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή σημείωσε πτώση 2,2% περίπου το τέταρτο τρίμηνο και 1,1% το τρίτο τρίμηνο του 2013 έναντι ανόδου 1,1% και 1,3% τα αντίστοιχα τρίμηνα του 2012 παρότι το ΑΕΠ υποχώρησε λιγότερο τα δυο τελευταία τρίμηνα του 2013 σε σχέση με το 2012.

Απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων ο κ. Σκορδάς σχολίασε ότι η μείωση του ΦΠΑ στο πλαίσιο φορολογικών ελαφρύνσεων για συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων δεν είναι ένα θέμα που συζητιέται επί του παρόντος, χωρίς όμως να αποκλείεται για το μέλλον κάποια παρέμβαση σε αυτό το επίπεδο για την ελάφρυνση των νοικοκυριών.

«Συζητήσεις σε άτυπο επίπεδο γίνονται αλλά δεν είναι ο καιρός να προχωρήσει κάτι τέτοιο. Όταν οριστικοποιηθούν τα συνολικά δημοσιονομικά μεγέθη της χώρας θα δούμε», ανέφερε.

Σημείωσε ακόμη ότι αν και το γεγονός αυτό δεν καταγράφεται από την ΕΛΣΤΑΤ, ωστόσο, σε αρκετά προϊόντα το ελληνικό νοικοκυριό επιλέγει προσφορές και προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Συγκεκριμένα σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου 40% είναι η αύξηση στις προσφορές και 30% στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.