Ρέγγες οι Ελληνες φορολογούμενοι...

Πρέπει να έχουν πολύ κρύο χιούμορ στο υπουργείο Οικονομικών ή να θεωρούν τους εφοριακούς χαϊβάνια και τους φορολογούμενους πιστά θύματα για να φτάνουν στο σημείο να διοργανώνουν σεμινάρια με νηπιακού επιπέδου οδηγίες προς τα στελέχη των ΔΟΥ για το πώς να εξαπατούν ουσιαστικά τους πολίτες και να χειρίζονται έντεχνα την αγανάκτησή τους για τις φορολογικές επιδρομές του κράτους.

Πρόκειται στην πραγματικότητα για σεμινάρια προς «μάλλον ηλιθίους» για το πώς να μένουν συγκεντρωμένοι και προσηλωμένοι στο φοροκυνηγητό και να παραπλανούν, ενίοτε να εξημερώνουν διά επιστημονικών μεθόδων κοροϊδίας τους φορολογούμενους.  Τα σεμινάρια αυτά άρχισαν την περασμένη εβδομάδα στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και χαρακτηριστικό του ύφους και του περιεχομένου τους είναι η ιστορία που διανέμουν οι υπεύθυνοι στους εφοριακούς και με την οποία ξεκινά η… παράδοση των μαθημάτων. Η ιστορία έχει τίτλο «Ο θαλάσσιος ελέφαντας και η μισή πληροφόρηση» και η αλληγορία της είναι αφοπλιστική: οι εφοριακοί είναι οι θαλάσσιοι ελέφαντες που έχουν πρωταρχικό σκοπό να πιάσουν ρέγγες, δηλαδή φορολογούμενους και φορολογικά έσοδα, αλλά για να τα καταφέρουν αποτελεσματικά οφείλουν να ακολουθούν σωστές μεθόδους διοίκησης και συνεργασίας και να ενημερώνουν την ηγεσία για τα πάντα - και κυρίως για τα πραγματικά δεδομένα και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η υπηρεσία στο έργο της!  

Τα στελέχη των ΔΟΥ μαθαίνουν ποιες είναι οι λέξεις και οι φράσεις που δεν πρέπει να χρησιμοποιούν ποτέ όταν μιλούν με φορολογούμενους, ενώ τους δίδονται ασκήσεις με τις οποίες καλούνται να εξασκήσουν την ικανότητά τους στην… ενεργητική ακρόαση και τη… συναισθηματική νοημοσύνη. Ούτε ο Ιρβιν Γιάλομ δηλαδή στο «Δήμιο του έρωτα» ή, ακόμα πιο καλά, στο «Οταν έκλαψε ο Νίτσε» - στη συγκεκριμένη περίπτωση ο τίτλος γίνεται μάλλον «Οταν έκλαψε ο φορολογούμενος».

Ο εφοριακός καλείται να ζωγραφίσει τρίγωνα, να κάνει τρύπες στο χαρτί και να φωνάζει «πάω καλά». Ή να μην κάνει τίποτε από αυτά όπως ρητώς αναφέρει η εντολή Νο 21 σε συνδυασμό με την εντολή 2! Ολα αυτά τα ευτράπελα στο τεστ της συγκέντρωσης

Είναι πάντως γεγονός, όπως αναφέρουν πληροφορίες, ότι οι περισσότεροι εφοριακοί που πήγαν μέχρι τώρα στα σεμινάρια εξεπλάγησαν και αντέδρασαν στις βλακώδεις, σε ορισμένες περιπτώσεις, οδηγίες των εκπαιδευτών. Διαμαρτυρήθηκαν μάλιστα έντονα για την ιεράρχηση που κάνει το υπουργείο Οικονομικών ως προς τα προβλήματα στο έργο των εφοριών, αφού προέχουν, όπως τόνισαν, η ασφάλεια των υπαλλήλων από ακραίες συμπεριφορές φορολογουμένων, η τεχνολογική αρτιότητα των γραφείων και οι σαφείς οδηγίες από την ηγεσία, η οποία κατακλύζει εδώ και μήνες τις ΔΟΥ με αμέτρητες και συχνά αντικρουόμενες εγκυκλίους.

Οι… ευφάνταστες οδηγίες και η γελοιότητα των σεμιναρίων για την πραγματοποίηση των οποίων υπάρχει ειδικό επιδοτούμενο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ (!) φτάνουν σε προκλητικά όρια. Οι εφοριακοί καλούνται, για παράδειγμα, βάσει ενός κειμένου στο οποίο περιλαμβάνονται 21 εντολές, να κάνουν το «τεστ των 2 λεπτών»! Οι 21 αυτές εντολές περιλαμβάνουν, ανάμεσα στα άλλα, να γράψει ο εφοριακός, αλλά και να υπογραμμίσει το… όνομά του, να κάνει τέσσερις τρύπες στο χαρτί (!), να πολλαπλασιάσει το 123 με το 123, όπως να κάνει την πράξη 456x78x2+899, αλλά και τη διαίρεση του 999 διά 245 και να γράψει τα αποτελέσματα (να μην κρατήσει δηλαδή για τον εαυτό του τα… πνευματικά δικαιώματα από μια τέτοια ανακάλυψη) και να φωνάζει πού και πού δυνατά φράσεις όπως «πάω καλά» (σ.σ. χωρίς ερωτηματικό) ή «σχεδόν τελείωσα».  

Εχει κι άλλα: ο εφοριακός καλείται να… ζωγραφίσει ένα τρίγωνο, να το βάλει σε έναν κύκλο, αλλά να κάνει και δέκα διάσπαρτους μικρούς κύκλους στο πίσω μέρος της σελίδας, να γράψει τη λέξη «νίκη» πέντε φορές και διάφορα άλλα. Βέβαια το εν λόγω… τεστ δεν είναι ακριβώς αυτό. Το πραγματικό έχει σκοπό να είναι ο εφοριακός απολύτως προσηλωμένος στο διάβασμα του κειμένου ώστε να καταλάβει ότι δεν πρέπει να κάνει… τίποτ’ απ’ όλα αυτά, όπως ρητώς αναφέρει η εντολή Νο 21 σε συνδυασμό με την εντολή No2! Πώς λέγαμε παλιά, εννέα και τρία μας κάνουν έντεκα ή ένδεκα; Ε, κάπως έτσι, πρόκειται μια εξυπνακίστικη άσκηση συγκέντρωσης. Μιλάμε για κανονική παράκρουση δηλαδή, αφού αντιμετωπίζουν έμπειρους και μορφωμένους υπαλλήλους σαν να είναι οι πιο αφηρημένοι άνθρωποι στον κόσμο.  

Απαγορευμένες λέξεις και φράσεις

Στο υλικό που διανέμουν οι εκπαιδευτές στους εφοριακούς δίνονται σαφείς οδηγίες για το ποιες φράσεις και αρνητικά λεκτικά στοιχεία πρέπει να αποφεύγουν όταν μιλούν με τους πολίτες. Ζητούν δε από τους εφοριακούς να χρησιμοποιούν θετικές εκφράσεις, «χωρίς όμως να διαφοροποιείται το νόημα», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται. Ολο αυτό μάλιστα ονομάζεται «Μέθοδοι και τεχνικές»! Σύμφωνα με αυτή τη φάση των σεμιναρίων, οι εφοριακοί πρέπει να συμπληρώσουν τα έντυπα με δικές τους φράσεις αντί των «απαγορευμένων» και προφανώς στη συνέχεια, σε επόμενη φάση του… εκπαιδευτικού προγράμματος, θα δοθούν και οι… σωστές απαντήσεις από τους υπεύθυνους. Οι εφοριακοί πρέπει να αποφεύγουν πάση θυσία τις φράσεις «δεν έχετε δίκιο», «κάνετε λάθος», «δεν ισχύουν αυτά που λέτε», «ο νόμος δεν επιτρέπει», «δεν είμαι εγώ ο αρμόδιος», «είσαστε σε λάθος γραφείο», «δεν είναι δικό μας το λάθος», «για τέτοιες περιπτώσεις υπάρχουν διοικητικά πρόστιμα», «δεν μ’ ενδιαφέρει, πρέπει να φέρετε το…», «τι κάνετε έτσι, ηρεμήστε κύριε».

Επίσης οι εφοριακοί δεν πρέπει να λένε φράσεις όπως «δεν συμφωνώ μαζί σας, όπως βλέπετε οι επιδιώξεις μας είναι εντελώς διαφορετικές», «λυπάμαι που δεν καταφέραμε να καταλήξουμε σε κάποια συμφωνία», «δυστυχώς δεν μπορούμε να ικανοποιήσουμε το αίτημά σας τώρα», «δεν νομίζω ότι σας συμφέρει καθόλου να έρθετε σε ρήξη με τους…», «κάνετε μεγάλο λάθος σε αυτό το ζήτημα…», «θα σας πω εγώ τι συμβαίνει…», «είστε ανόητοι, δεν γίνονται εδώ τέτοια πράγματα…». Καλό είναι επίσης να μη συμπεριφέρονται με γλοιώδες και υποκριτικό ύφος, με φράσεις όπως «με συγχωρείτε που σας διακόπτω και σας ενοχλώ τέτοια ώρα», «μη διστάσετε να μας ενοχλήσετε  όποτε θέλετε…», διότι προφανώς θα τους πάρει χαμπάρι και ο τελευταίος φορολογούμενος ότι τον κοροϊδεύουν. Επίσης οι εφοριακοί δεν πρέπει να αγγίζουν ευαίσθητα θέματα που μπορεί να προκαλέσουν κάποια έκρηξη θυμού και οργής από τον πολίτη. Για παράδειγμα φράσεις όπως «πέστε μου αν είστε παντρεμένος, χωρισμένος, αν έχετε παιδιά, περιουσία κ.λπ.» είναι απαγορευμένες, για προφανείς λόγους. Αρα εάν κάποιος φορολογούμενος ακούσει ύστερα από όλα αυτά τα σεμινάρια τέτοιες εκφράσεις από εφοριακό, δικαίως μπορεί να σκεφτεί ότι… πήγαν τσάμπα τα λεφτά του ΕΣΠΑ.



Οι εφοριακοί καλούνται επίσης να δείξουν τις ικανότητές τους στον θεατρινισμό και την υποκριτική, αλλά και σε πτυχές της συγκριτικής φιλολογίας - πού να το ’ξεραν ότι θα έμπλεκαν για τα καλά με τα θεωρητικά όσοι και όταν αποφάσιζαν να ακολουθήσουν την πρακτική κατεύθυνση και τα οικονομικά. Οι εκπαιδευτές τούς δίνουν για άσκηση ένα έντυπο με τη φράση «θέλουμε να μας στηρίξετε» και εκείνοι πρέπει να την αποδώσουν γραπτώς -έχοντας προφανώς και την προφορική εκδοχή στο μυαλό τους- σε επτά  διαφορετικές εκδοχές: σε παρακλητικό, σε διστακτικό, σε αυταρχικό, σε οργισμένο, σε αδιάφορο, σε προκλητικό και σε ειρωνικό τόνο. Ασφαλώς όποιος αποδώσει καλύτερα όλους τους τόνους δικαιούται και το… Οσκαρ καλύτερου εφοριακού - μέρες που είναι.

Αποκορύφωμα των σεμιναρίων που γίνονται αυτές τις ημέρες στους εφοριακούς είναι και το τεστ στο οποίο καλούνται να απαντήσουν τα στελέχη των ΔΟΥ προκειμένου να φανεί εάν διαθέτουν ικανότητα ενεργητικής ακρόασης και συναισθηματικής νοημοσύνης, όπως αναγράφεται στο σχετικό κείμενο.

Περί συναισθηματικής νοημοσύνης

Πρακτικά, δηλαδή, να αποδείξουν ότι μπορούν να μείνουν συγκεντρωμένοι στη δουλειά τους και δεν θα ξεσπάσουν στους πολίτες σε περίπτωση που οι ίδιοι είναι πιεσμένοι ψυχολογικά και αντιμετωπίζουν σοβαρά προσωπικά προβλήματα - να αφήσουν τις έγνοιες τους έξω από το γήπεδο δηλαδή, όπως θα έλεγε και ένας καλός προπονητής στους ποδοσφαιριστές του. Μάλιστα τους δίνεται συγκεκριμένο πλαίσιο εργασίας με ένα παράδειγμα: «Πολίτης τηλεφωνεί στη ΔΟΥ Α’ Θεσσαλονίκης φανερά εκνευρισμένος, εκτός εαυτού, φωνάζοντας νευριασμένος. Είστε ο δημόσιος υπάλληλος που δέχεται το τηλεφώνημα και πρέπει να διαχειριστείτε την κατάσταση. Μόλις λίγα λεπτά πριν μάθατε από τον δικηγόρο του/της συζύγου σας ότι κατέθεσε αίτηση διαζυγίου, παρά τις προσπάθειές σας να τα ξαναβρείτε. Ο πολίτης με το που ακούει τη φωνή σας, σας λέει ‘‘είστε όλοι άσχετοι και άχρηστοι, κανείς δεν μπορεί να εμπιστευτεί αυτά που του λέτε, δεν θέλετε να εξυπηρετήσετε τον κόσμο και εμένα με ταλαιπωρείτε τόσον καιρό’’. Διατυπώστε τρεις φράσεις για να απαντήσετε στον πολίτη: α) μία φράση για να δείξετε ότι κατανοείτε πώς αισθάνεται, β) μία φράση για να ζητήσετε διευκρινίσεις - να κατανοήσετε την κατάσταση και γ) μία φράση που να δείχνει ότι έχετε αντιληφθεί το πρόβλημα-κατάσταση». Σημείωση: Ιδού ένα υπόδειγμα λύσης που να περιλαμβάνει και τα τρία ζητούμενα, ως ελάχιστη προσφορά του «ΘΕΜΑτος» προς τους εξεταζόμενους -και δοκιμαζόμενους- εφοριακούς: «Κύριέ μου, ακριβώς αυτά θα πω κι εγώ στη γυναίκα μου τώρα που ζητάει διαζύγιο, ότι είναι άχρηστες, δεν πρέπει να τις εμπιστεύεται κανείς και με ταλαιπωρούσε τόσο καιρό»!!!

Το κείμενο που δόθηκε στους εφοριακούς

Απολαύστε την αφοπλιστική αλληγορία του υπουργείου Οικονομικών, με τους Ελληνες φορολογούμενους να χαρακτηρίζονται «ρέγγες» και «μαρίδες»:
«Τι γίνεται εκεί κάτω;» φώναξε ο θαλάσσιος ελέφαντας από τη θέση του πάνω στον ψηλότερο βράχο κοντά στην ακτή. Περίμενε τα καλά νέα. Κάτω, οι μικρότεροι θαλάσσιοι ελέφαντες συνομιλούσαν βιαστικά μεταξύ τους. Τα πράγματα δεν πήγαιναν καθόλου καλά, αλλά κανείς από αυτούς δεν ήθελε να πει τα άσχημα νέα στον Αρχηγό. Ηταν ο μεγαλύτερος και ο πιο σοφός θαλάσσιος ελέφαντας στο κοπάδι, και ήξερε τη δουλειά του, αλλά θύμωνε εύκολα και κάθε μέλος του κοπαδιού έτρεμε την άγρια φωνή του. «Τι θα του πούμε;» ψιθύριζε ο Βασίλης, ο δεύτερος τη τάξει θαλάσσιος ελέφαντας. Θυμάται πολύ καλά πως ο Αρχηγός «άστραψε και βρόντηξε» την τελευταία φορά που το κοπάδι έπιασε μικρότερο από το αναμενόμενο ποσοστό ψαριών (ρέγγες) και δεν είχε καμία διάθεση να ξαναζήσει αυτή την εμπειρία.

Παρ’ όλα αυτά  είχε παρατηρήσει ότι εδώ και αρκετές εβδομάδες η στάθμη του νερού στο κοντινό Αρκτικό λιμάνι έπεφτε συνεχώς και έπρεπε να ταξιδεύουν σε μεγαλύτερη απόσταση για να πιάσουν τα ολοένα και λιγότερα διαθέσιμα ψάρια. Κάποιος έπρεπε να το πει στον Αρχηγό. Αυτός κατά πάσα πιθανότητα θα ήξερε τι να κάνει. Αλλά ποιος θα του το πει; Και με ποιο τρόπο; Τελικά, ο Βασίλης το αποφάσισε και του μίλησε: «Τα πράγματα πάνε αρκετά καλά Αρχηγέ», του είπε. Η σκέψη της στάθμης του νερού που συνεχώς υποχωρεί βάρυνε την ψυχή του, αλλά συνέχισε: «Μάλιστα, είναι γεγονός ότι η παραλία μοιάζει να μεγαλώνει».

Ο Αρχηγός μουρμούρισε κοφτά: «Ωραία, ωραία», είπε. «Αυτό θα μας δώσει περισσότερο χώρο να κινούμαστε». Εκλεισε τα μάτια του και συνέχισε να χαλαρώνει ξαπλωμένος στον ήλιο.

Η επόμενη μέρα έφερε περισσότερους μπελάδες. Ενα νέο κοπάδι θαλάσσιων ελεφάντων κατηφόρισε στην ακτή και, σε συνδυασμό με τη μειωμένη προσφορά ψαριών, η εισβολή αυτή θα μπορούσε να γίνει επικίνδυνη. Κανείς δεν ήθελε να το πει στην Αρχηγό, αν και μόνον εκείνος θα μπορούσε να πάρει τις αναγκαίες αποφάσεις για να αντιμετωπίσει το νέο αυτό ανταγωνισμό.

Απρόθυμα, ο Βασίλης πλησίασε το μεγάλο θαλάσσιο ελέφαντα, ο οποίος ακόμα λιαζόταν πάνω στο μεγάλο βράχο. Μετά από σύντομη ψιλοκουβεντούλα του είπε: «Α, παρεμπιπτόντως Αρχηγέ, ένα νέο κοπάδι έχει εγκατασταθεί στην περιοχή μας». Ο Σοφός γούρλωσε τα μάτια του και άρχισε να φουσκώνει σαν να ετοιμάζεται για μια δυνατή κραυγή. Τότε ο Βασίλης πρόσθεσε βιαστικά, «Φυσικά δεν περιμένουμε ότι θα δημιουργήσουν κάποιο πρόβλημα. Δε μου μοιάζουν να τρώνε ρέγκες. Πιο πιθανό να τρώνε μαρίδες, και όπως ξέρετε, εμείς ούτε που ασχολούμαστε με τις μαρίδες».

Ο Αρχηγός ξεφύσηξε με μεγάλο αναστεναγμό ανακούφισης, «Μπράβο, μπράβο», είπε. «Δεν υπάρχει λοιπόν λόγος να ανησυχούμε για το τίποτα, έτσι δεν είναι;»

Τα πράγματα δεν βελτιώθηκαν τις επόμενες εβδομάδες. Μια μέρα, κοιτάζοντας από το μεγάλο βράχο όπου στεκόταν, ο Αρχηγός παρατήρησε ότι μέρος του κοπαδιού φαινόταν να λείπει. Κάλεσε το Βασίλη και ενοχλημένος τον ρώτησε «Τι συμβαίνει Βασίλη; Πού πήγαν όλοι;” Ο καημένος ο Βασίλης δεν είχε το θάρρος να πει στον  Αρχηγό ότι πολλοί νέοι θαλάσσιοι ελέφαντες εγκατέλειπαν κάθε ημέρα το κοπάδι για να μπουν σε άλλα κοπάδια. Καθαρίζοντας νευρικά το λαιμό του, είπε: «Λοιπόν Αρχηγέ, έχουμε αρχίσει να είμαστε πιο αυστηροί. Ξέρετε, να αφήνουμε τους “αδύναμους κρίκους” να φύγουν. Εξάλλου, ένα κοπάδι είναι τόσο καλό, όσο οι θαλάσσιοι ελέφαντες που το απαρτίζουν.»

«Ετσι, έτσι, η σωστή διοίκηση απαιτεί θυσίες», είπε ο Αρχηγός. «Χαίρομαι που ακούω πως όλα πάνε τόσο καλά».

Προτού περάσει πολύς καιρός, όλοι εκτός από το Βασίλη είχαν φύγει με άλλα κοπάδια και ο Βασίλης αντιλήφθηκε ότι έφτασε η ώρα να πει στον Αρχηγό τι πραγματικά συμβαίνει. Τρομοκρατημένος, αλλά αποφασισμένος, σκαρφάλωσε στο μεγάλο βράχο, «Αρχηγέ», του είπε, «έχω άσχημα νέα. Ολο το υπόλοιπο κοπάδι σας εγκατέλειψε.» Ο γέρο-ελέφαντας ήταν τόσο έκπληκτος που δεν μπορούσε ούτε να φωνάξει στο βοηθό  του. «Με εγκατέλειψαν;» ψέλλισε, «Ολοι τους; Μα, γιατί; Πώς έγινε αυτό;»

Ο Βασίλης δεν είχε το κουράγιο να του πει και μόνο σήκωσε τους ώμους απογοητευμένος.«Δεν το καταλαβαίνω», είπε ο Αρχηγός. «Και πάνω που όλα πήγαιναν τόσο καλά».