Δήλωση στήριξης από τις Βρυξέλλες ζητά η Αθήνα

Μια δήλωση στήριξης από τις Βρυξέλλες, για να… σβήσει τη φωτιά που έχει ανάψει τις τελευταίες μέρες και καίει τις ελπίδες της Ελλάδας για έξοδο από το Μνημόνιο, αφού τα spreads έχουν φτάσει ξανά στο… Θεό και οι αγορές μας γυρνούν την πλάτη, θα ζητήσει η Αθήνα.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές στόχος της κυβέρνησης είναι να χρησιμοποιήσει μια υποστηρικτική δήλωση από τις Βρυξέλλες που θα διατρανώνει την βούληση των εταίρων να συνεχίσουν να παρέχουν την εμπιστοσύνη τους στη χώρα μας ασχέτως Μνημονίων προκειμένου να ανασχεθούν οι πιέσεις – έως και εκβιαστικές τις χαρακτήρισαν έμπειροι χρηματιστές – που καταγράφονται τις τελευταίες δύο ημέρες στο Χ.Α.

Ο λόγος που η κυβέρνηση προσφεύγει στους εταίρους για μια κατευναστική παρέμβαση είναι απλός: Όποιος Έλληνας πολιτικός ή οικονομικός παράγοντας κι αν προσπαθήσει να κατευνάσει τώρα τις αγορές με οποιαδήποτε δήλωση προφανέστατα δεν θα επιτύχει απολύτως τίποτε. Κι αυτό γιατί άπαντες αποδίδουν την κατακρήμνιση της αγοράς μας και την εκτίναξη του κόστους δανεισμού της χώρας στον προβληματισμό των ξένων επενδυτών απέναντι στην πολιτική αβεβαιότητα στη χώρα. Στέλεχος του οικονομικού επιτελείου δήλωναν χαρακτηριστικά πως “οι ξένοι σπεύδουν να προεξοφλήσουν τυχόν πολιτικές ανατροπές κι εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε περισσότερο από το να επισπεύσουμε το έργο μας και να εφαρμόσουμε το πρόγραμμα”.

"Απόθεμα" κι όχι "γραμμή στήριξης", η νέα εναλλακτική που εξετάζει η κυβέρνηση...

Παράλληλα με την έκκληση για μια λεκτική στήριξη από τις Βρυξέλλες, η Αθήνα μοιάζει να ανακρούει πρύμναν. Η κυβέρνηση και το οικονομικό επιτελείο αναζητούν εναλλακτικές στον τρόπο αποδέσμευσης από το μνημόνιο, μετά το ισχυρό μήνυμα των αγορών που “δείχνουν” ότι δεν πείθονται πως η ελληνική οικονομία είναι έτοιμη να σταθεί αυτόνομα στα πόδια της.

Σύμφωνα με πηγές του οικονομικού επιτελείου, ο σχεδιασμός ο οποίος προετοιμάζεται θα επικεντρωθεί σε βοήθεια από την ευρωπαϊκή πλευρά με τη χρήση αποθέματος, που δυνητικά θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί εφόσον χρειαστεί. Οι ίδιες πηγές αρνούνται ότι το “απόθεμα” αυτό συνάδει με την προληπτική γραμμή στήριξης από τον ESM. Σημειώνουν ότι πρόκειται για μία καινούργια διαπραγμάτευση που ακόμα δεν έχει μορφοποιηθεί.

Τονίζουν δε, ότι η ουσιαστική αλλαγή θα έχει να κάνει με το γεγονός ότι η τρόικα δεν θα έχει πλέον τον καθοριστικό ρόλο που παίζει μέχρι σήμερα και δεν θα παρεμβαίνει στο σχεδιασμό και τις επιλογές της οικονομικής πολιτικής για να παραμένει η οικονομία εντός των στόχων που έχουν χαραχτεί για τους ρυθμούς ανάπτυξης και πρωτογενών πλεονασμάτων, που θα εξασφαλίσουν μακροχρόνια την αποπληρωμή του χρέους.

Για του λόγου το αληθές, ως προς το ρόλο δηλαδή που μπορούν να παίξουν οι ξένοι στη διαχείριση της υφιστάμενης κρίσης, είναι ενδεικτικά τα δημοσιεύματα των κορυφαίων πρακτορείων που “παίζουν” με τρομολαγνικά σενάρια για την οικονομική κρίση και τις προοπτικές ακόμα και της ίδιας της ευρωοικονομίας, πιέζοντας με τη σειρά τους τη χώρα μας.

Από το βράδυ της Τετάρτης το ρόλο αυτό “ανέλαβαν” Reuters και CNBC για να πάρει τη σκυτάλη την Πέμπτη το πρωί το πρακτορείο Βloomberg.

Bloomberg: Η Ελλάδα τρομάζει τους επενδυτές 

Συγκεκριμένα, το Bloomberg κάνει λόγο για ένα deja vu, για μια “επαναλαμβανόμενη εικόνα που σπέρνει πανικό στις αγορές, ξεβολεύει τους Ευρωπαίους και μετατρέπει την Ελλάδα σε παίγνιο των επενδυτών που ακούνε ελληνικά ομόλογα και τρέχουν υπό τον κίνδυνο μην απασφαλιστεί κάποια χειροβομβίδα...”

Το πρακτορείο Bloomberg μάλιστα καλύπτει συνεχώς τις εξελίξεις από την οικονομία και την χρηματιστηριακή αγορά και μέσω συνεντεύξεων με Έλληνες χρηματιστές και αναλυτές. Ανεξαρτήτως αυτών πάντως σπεύδει να σημειώσει πως: “Το πλάνο της Ελλάδας να βγει εκτός του μεγαλύτερου προγράμματος διάσωσης στην ιστορία, κινδυνεύει να διαλυθεί. Οι επενδυτές για άλλη μια φορά απειλούν να αφήσουν την Ελλάδα εκτός αγορών”.

Reuters: Το ξανασκέφτεται η Ελλάδα για έξοδο από το πρόγραμμα

Νωρίτερα πάντως και με φόντο όλα αυτά το πρακτορείο Reuters έσπευσε να προκαταλάβει τις εξελίξεις, γράφοντας από το βράδυ της Τετάρτης πως “η Αθήνα αλλάζει γνώμη γύρω από το σχέδιό της για πρόωρη έξοδο από το μνημόνιο, και ενδέχεται τελικά να ζητήσει γραμμή πίστωσης για να αντικαταστήσει τα υπόλοιπα δάνεια που επρόκειτο να λάβει από το ΔΝΤ”.

Αυτό μάλιστα δεν το αποδίδει σε κάποια δήλωση στελέχους της ελληνικής κυβέρνησης, αφού ούτως ή άλλως κάτι τέτοιο ουδέποτε ειπώθηκε, αλλά σε... “προβλέψεις των εταίρων της Ελλάδας”!

Συγκεκριμένα το δημοσίευμα γράφει πως “αξιωματούχοι της Ευρωζώνης είπαν στο Reuters ότι η Ελλάδα φαίνεται να ξανασκέφτεται την επιστροφή της σε αποκλειστική χρηματοδότηση μέσω των αγορών, έπειτα από τις πιέσεις που δέχθηκε από την Ευρώπη αλλά και από τις αγορές...”.

CNBC: Η Ελλάδα μπορεί να πυροδοτήσει νέο γύρο κρίσης στην Ευρώπη

Σε “παράλληλη γραμμή” με τα υπόλοιπα δυτικά ΜΜΕ και το αμερικανικό CNBC κρούει τον κώδωνα του κινδύνου γράφοντας χαρακτηριστικά πως «οι ανησυχίες για την Ευρωζώνη επιστρέφουν για να τρομάξουν τους επενδυτές». Φιλοξενεί μάλιστα δήλωση της κυρίας Κάθλιν Μπρουκς, αναλύτριας του Forex.com, η οποία ροειδοποιεί για πιθανή ευρωπαϊκή κρίση χρέους Νο2, με αφορμή την Ελλάδα καθώς η απόδοση του ελληνικού 10ετούς παραμένει πάνω από το 7%.

Το CNBC αποδίδει την εκτίναξη των spreads στις ανησυχίες για το σχέδιο της Αθήνας να βγει πρόωρα από το μνημόνιο.

Την ίδια στιγμή πάντως εντύπωση προκαλεί η βιαιότητα των πιέσεων των τελευταίων ημερών. Είναι ηλίου φαεινότερο πως Τρόικα και αγορές πιέζουν για να επιβάλλουν ξανά δικό τους «Μνημόνιο» στην Ελλάδα.

Τα σχέδιά τους ευνοεί η πολιτική πόλωσης αντί σύγκλισης, που την καθιστά έρμαιο στις διαθέσεις τους. Ευρωπαίοι εταίροι και ΔΝΤ «σπρώχνουν» την κυβέρνηση να καταφύγει στον λογαριασμό προληπτικής πίστωσης του ESM, κάτι που θα συνδυάζεται με νέου τύπου επιτήρηση και τήρηση προγράμματος λιτότητας. Από πλευράς τους και τα ξένα funds «τορπίλισαν» μέσα σε λίγα 24ωρα τα σχέδια της Αθήνας για άμεσο δανεισμό της χώρας από τις αγορές ομολόγων.
 
Μετά το χθεσινό «στραπάτσο» στις αγορές που εκτόξευσαν τα δεκαετή ελληνικά ομόλογα στο 7,84% και βούλιαξαν το χρηματιστήριο έως και στο -10%, η χώρα μετράει τις πληγές της. Ακόμα και αν δεν συνεχιστεί σήμερα η «ομοβροντία» των αγορών (υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ως προς αυτό) τίποτα δεν θα είναι πια ίδιο όταν κατακαθίσει η σκόνη. Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων γύρισαν οκτώ μήνες πίσω και με τα νέα δεδομένα κάθε σχεδιασμός για δανεισμό μέσα στη χρονιά με μακροχρόνιους τίτλους (7ετίας) φαντάζει άτοπος επί του παρόντος.
 
Στην κυβέρνηση δεν επιβεβαιώνουν αλλά ούτε διαψεύδουν ακόμη τις αναφορές αξιωματούχων της ευρωζώνης πως η Αθήνα «άλλαξε σχέδια» και θα δεχτεί την γραμμή προληπτικής πίστωσης μετά τη λήξη του ευρωπαϊκού προγράμματος, από το 2015 και μετά.
 
Το παρουσιάζουν, εντούτοις, όλα αυτά σαν «σχέδια» της  Αθήνας, αν και στην πραγματικότητα οι δανειστές ήταν εκείνοι που κατευθύνουν τα πράγματα στην διατήρηση της επιτροπείας στην Ελλάδα. Εκμεταλλεύονται άριστα όλοι, όμως, τις εσωτερικές έριδες και την αδυναμία των πολιτικών δυνάμεων για σύγκλιση και ενότητα, με κοινό σκοπό την επίτευξη του καλύτερου εφικτού αποτελέσματος για τη χώρα.
 
Όροι και δεσμεύσεις

Η ανοιχτή γραμμή πίστωσης προορίζεται για χώρες που μπαινοβγαίνουν σε μνημόνιο, όπως η Ελλάδα και χρησιμεύει σαν «δίχτυ ασφαλείας» μέχρι να μπορέσουν να δανείζονται σαν «κανονικές» χώρες από τις αγορές. Προϋποθέτει μέτρα και ελέγχους, που δεν απέχουν ίσως και πολύ από το νέο καθεστώς εποπτείας που προβλέπεται στην ΕΕ για όλα τα κράτη-μέλη και κυρίως εκείνα με υψηλά ελλείμματα.
 
Για να οδηγηθεί, εντούτοις, σχεδόν υποχρεωτικά στη λύση αυτή η Ελλάδα, οι δανειστές έφεραν «στο αμήν» την κυβέρνηση. Το «κτύπημα» των αγορών ήταν απλώς το «κερασάκι στην τούρτα», αφού παρακολουθούν στενά πλέον της ειδήσεις που αφορούν στη χώρα μας.

Το χρονολόγιο του "σχεδίου ομηρίας" της Ελλάδας
 
Το σχέδιο «ομηρίας» της κυβέρνησης όμως, απαιτούσε για να μείνει «γυμνή» η χώρα από κάθε άλλη στήριξη των Ευρωπαίων (υποτίθεται πως η ελάφρυνση χρέους από την ΕΕ θα εξεταστεί σε ένα μήνα) αλλά και του ΔΝΤ (πρόωρη διακοπή της χρηματοδότησης) και εκτυλίχθηκε τον τελευταίο μήνα περίπου ως εξής:
 
-Στις αρχές Σεπτεμβρίου στο Παρίσι η κυβέρνηση επιχειρεί να θέσει χρονοδιάγραμμα 100 ημερών για ολοκλήρωση της τελευταίας αξιολόγησης από την Τρόικα, τα αποτελέσματα των stress-tests των τραπεζών, τις αποφάσεις για ρύθμιση του χρέους και τη σχέση της Ελλάδας με τους δανειστές μετά το πέρας του Μνημονίου που υπέγραψε με τους Ευρωπαίους εταίρους, τον Δεκέμβριο του 2014. Εκεί η κυβέρνηση προαναγγέλλει ότι θα δανειστεί με 7ετές ομόλογο, όχι όμως για να καλύψει χρηματοδοτικές ανάγκες της αλλά για τεχνικούς λόγους μόνο (διαμόρφωση καμπύλης επιτοκίων επειδή που δεν διαθέτει η ελληνική αγορά ομολόγων).

-Μέσα Σεπτεμβρίου αρχίζουν οι διαρροές και οι πιέσεις από τους Ευρωπαίους ότι η Ελλάδα δεν θα πρέπει να «βάλει χέρι» στα λεφτά του ΔΝΤ που απομένουν έως τις αρχές του 2016. Επίσημη δικαιολογία είναι πως δεν θέλουν οι εταίροι μας να «αλωνίζει» μόνο του το Ταμείο από το 2015 (χωρίς τη σύμπραξη πια με Κομισιόν και ΕΚΤ ως Τρόικα) σε μια χώρα της ευρωζώνης. Η Αθήνα δεν παίρνει θέση, ούτε υποβάλλει αίτημα διακοπής της χρηματοδότησης από το ΔΝΤ.

-Τέλη Σεπτεμβρίου οι Ευρωπαίοι (ορισμένοι τουλάχιστον) συνεχίζουν να πιέζουν για «διαζύγιο» από το ΔΝΤ. Η Αθήνα αρχίζει να παρασύρεται σε σκέψεις για έξοδο από την τριπλή επιτήρηση, αλλά κάνει όπισθεν ολοταχώς όταν βλέπει πως δεν είναι εξασφαλισμένη κάποια επιπλέον οικονομική στήριξη (ελάφρυνση χρέους ή περισσότερα χρήματα) από την ΕΕ. Η μεταστροφή φάνηκε στο ταξίδι του πρωθυπουργού Βερολίνο, αλλά η καθοριστική βολή ήρθε από τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε που απροκάλυπτα προέβλεψε ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δανειστεί από τις αγορές όσα θα της λείψουν από τυχόν διακοπή της χρηματοδότησης από το ΔΝΤ.

-Αρχές Οκτωβρίου και ενώ διεξάγεται ο έλεγχος από την Τρόικα στην Αθήνα, ο Μάριο Ντράγκι δηλώνει πως η Ελλάδα και το 2015 θα πρέπει να βρίσκεται σε Πρόγραμμα υπό όρους, για να συνεχίσει η ΕΚΤ να δέχεται τα ομόλογα από τις ελληνικές τράπεζες. Είναι ένα «Μνημόνιο Ντράγκι» με αντάλλαγμα περίπου 5-6 δισ. ευρώ που θα δοθούν στις τράπεζες.

-Ταυτόχρονα φουντώνουν τα σενάρια και οι φήμες περί πρόωρων εκλογών. Σε Ευρώπη και Αμερική συζητούν για τον πολιτικό κύκλο της κυβέρνησης με σημείο αναφοράς την προεδρική εκλογή. Στο μεσοδιάστημα (Νοέμβριος-Δεκέμβριος) θα κρίνεται η ρύθμιση του ελληνικού χρέους, χωρίς να ξέρουν οι δανειστές αν θα υπάρχει ως το 2016 ή και μετά, η ίδια κυβέρνηση με την οποία διαπραγματεύονται. Ο πρωθυπουργός ζητά και παίρνει ψήφο εμπιστοσύνης της κυβέρνησης, για να κλείσει η συζήτηση.

-Στην Ουάσιγκτον πριν μία εβδομάδα το ΔΝΤ ανεβάζει στα 25 δισ. τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας στη διετία 2015-2016. Η Κριστίν Λαγκάρντ υποδεικνύει στην κυβέρνηση ότι θα χρειαστεί πρόσθετη γραμμή χρηματοδότησης υπό όρους.

-Μία μέρα μετά στο Γιούρογκρουπ στο Λουξεμβούργο, η Αθήνα δέχεται αφόρητες πιέσεις να εκτελέσει μέχρι τέλους το τρέχον πρόγραμμα που λήγει τον Δεκέμβριο, πριν συζητήσουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για μέτρα ελάφρυνσης χρέους και την επόμενη μέρα των Μνημονίων. Ο Γερμανικός «άξονας» (Αυστριακοί, Φιλανδοί, Ολλανδοί)  χρησιμοποιοεί την Ελλάδα και ως «φρένο» για να κόψει «τη φόρα» σε Γαλλία και Ιταλία που ζητούν χαλάρωση της δικής τους λιτότητας, επειδή απειλούνται με ύφεση και αποπληθωρισμό.

- Η επόμενη μέρα φέρνει την Ελλάδα στη δύσκολη θέση να πιέζεται πανταχόθεν και να μην την αφήνουν να πάρει ανάσα, με μία κυβέρνηση συνεργασίας  με πλειοψηφία 155  βουλευτών (αν όχι «οριακή», πολύ μακριά από τους 180), χωρίς αποφάσεις για μέτρα ελάφρυνσης του χρέους που τα έχουν υποσχεθεί οι εταίροι εδώ και δύο χρόνια, 10 μέρες πριν τα στρες-τεστ (και με τον Οίκο Fitch να αφήνει υπονοούμενα ότι οι ελληνικές τράπεζες ίσως χρειαστούν και πρόσθετα κεφάλαια) και 60 μέρες πριν τελειώσει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα να μην έχει ξεκαθαρίσει αν η Αθήνα να συνεχίσει να παίρνει λεφτά από το ΔΝΤ ή θα την καλύψουν οι Ευρωπαίοι που την πίεζαν να τα αρνηθεί. Ήταν εύκολη λεία στα χέρια των funds που, αν μη τι άλλο, θέλουν να πωλούν «στα ψηλά» για να ρίχνουν τις τιμές και να ξαναγοράσουν στα χαμηλά.