El-Erian: Θα καταφέρει η Ελλάδα να φτάσει μέχρι το δημοψήφισμα;

Την απόφαση του Έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα να διεξάγει δημοψήφισμα στις 5 Ιουλίου για το πρόγραμμα χρηματοοικονομικής διάσωσης σχολιάζει σε σημερινό άρθρο του στο BloombergView o διακεκριμένος οικονομολόγος El-Erian. 

Μάλιστα, όπως επισημαίνει, μετά τις πρόσφατες εξελίξεις πολλοί αναλυτές έχουν σπεύσει να προβλέψουν το αποτέλεσμα μιας εγγενώς αβέβαιης ψηφοφορίας. Ωστόσο, «τα γεγονότα των οκτώ ημερών που προηγούνται της ψηφοφορίας θα είναι εξίσου ενδιαφέροντα», τονίζει ο αρθρογράφος.

«Έχοντας στριμωχτεί από τους πιστωτές της χώρας και αντιμέτωπος με μια lose-lose κατάσταση, ο Τσίπρας ανακοίνωσε τα ξημερώματα του Σαββάτου ότι θα διεξάγει ένα δημοψήφισμα ώστε να δώσει τη δυνατότητα στους πολίτες να αποφασίσουν εάν θα αποδεχθούν τους όρους που η Ευρώπη και το ΔΝΤ απαιτούν για να βοηθήσουν την Ελλάδα» σημειώνει ο El-Erian. Όπως τονίζει, αν και αυτό το ερώτημα δείχνει απλό, οι Έλληνες θα κληθούν να κάνουν μία πολύ δύσκολη επιλογή: είτε να επιλέξουν τη συνέχιση της λιτότητας με αβέβαιο αποτέλεσμα, είτε να αρνηθούν περαιτέρω πίεση και να δουν τη χώρα τους να χρεοκοπεί, με την αναγκαστική επιβολή capital controls.

Σύμφωνα με τον El-Erian, ακόμη κι αν οι Έλληνες επιλέξουν να αποδεχθούν τις προτάσεις των πιστωτών δεν είναι βέβαιο ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι της Ελλάδας θα προβούν στο μεγάλο κούρεμα του χρέους και την  έκτακτη χρηματοδότηση που απαιτείται προκειμένου η χώρα να έχει μια πραγματική ευκαιρία για την αποκατάσταση της ανάπτυξης και την οικονομική βιωσιμότητα.

«Από την άλλη πλευρά, δεν είναι απολύτως ξεκάθαρο ότι ένα «όχι» στο δημοψήφισμα θα οδηγούσε σε έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη», προσθέτει ο αρθρογράφος, συμπληρώνοντας ότι ακόμα κι εάν η Ελλάδα άφηνε το ενιαίο νόμισμα, δεν είναι σαφές τι είδους θεσμική σχέση θα μπορούσε να διατηρήσει με την Ευρώπη.

«Καθώς διακυβεύονται τόσα πολλά, οι επόμενες οκτώ ημέρες προβλέπεται να είναι γεμάτες από διαβουλεύσεις, παραπληροφόρηση και εκφοβιστικές τακτικές από όλες τις πλευρές. Και η συζήτηση δεν θα περιοριστεί στην Ελλάδα. Να αναμένετε μια πανευρωπαϊκή συζήτηση, καθώς πολλοί ηγέτες θα αναγκαστούν να σκεφτούν κατά πόσο θέλουν να συμμετάσχουν ενεργά στις προσπάθειες επιρροής του αποτελέσματος», τονίζει ο El-Erian.

Κατά τον αρθρογράφο, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου θα παραμείνει αβέβαιο μέχρι και το τελευταίο λεπτό και η ικανότητα της ελληνικής κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις το διάστημα μέχρι το δημοψήφισμα, χωρίς να διακινδυνεύσει ένα μεγάλο οικονομικό ατύχημα, πιθανόν να τεθεί υπό αμφισβήτηση.

«Όταν οι ελληνικές τράπεζες ανοίξουν την Δευτέρα, πιθανόν να αντιμετωπίσουν νέα αιτήματα για αναλήψεις καταθέσεων, προκαλώντας επιπλέον πιέσεις στην ρευστότητα και τη φερεγγυότητα» σημειώνει ο οικονομολόγος, κάνοντας ειδική αναφορά στις μεγάλες ουρές σε αναλήψεις μετρητών σε όλη τη χώρα το Σάββατο. 

Ο μόνος τρόπος να ανταποκριθούν οι τράπεζες στις εκροές θα ήταν εάν η ΕΚΤ συμφωνούσε σε επιπλέον χρηματοδότηση μέσω του ELA. Ωστόσο, κατά τον El-Erian μία τέτοια συμφωνία είναι κάθε άλλο παρά δεδομένη στο πλαίσιο του επιπρόσθετου πιστωτικού ρίσκου που θα επιβαρύνει το ευρωπαϊκό σύστημα κεντρικών τραπεζών.

Αυτό όμως δεν είναι το μόνο πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει η ελληνική κυβέρνηση. Θα χρειαστεί να διατηρήσει την πολιτική της βάση εντός του κόμματος του ΣΥΡΙΖΑ, με όλο και περισσότερους υποστηρικτές και συμμάχους να αμφισβητούν την ικανότητά του κόμματος να τηρήσει τις προεκλογικές του υποσχέσεις. 

Σύμφωνα με τον El-Erian, xωρίς αυτή τη βάση, ο Τσίπρας θα πρέπει να σχηματίσει ένα νέο συνασπισμό ή να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Ό,τι κι αν επιλέξει τελικά να κάνει, η εφαρμογή της πολιτικής του θα γίνει πιο δύσκολη, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.

«Μέχρι τώρα, κανένας Ευρωπαίος ηγέτης – Γερμανός, Έλληνας ή αξιωματούχος ενός περιφερειακού θεσμού όπως η Κομισιόν ή η ΕΚΤ- δεν θέλησε να γραφτεί στην ιστορία ως ο υπεύθυνος για την πρώτη έξοδο από την Ευρωζώνη. Αυτή η ευθύνη έχει τώρα μετατοπιστεί στο ελληνικό εκλογικό σώμα. Όχι μόνο είναι η ετυμηγορία αβέβαιη, αλλά υπάρχουν και σοβαρές πιθανότητες η κατάσταση της Ελλάδας να αλλάξει ριζικά μέχρι τη στιγμή πραγματοποίησης της ψηφοφορίας, οδηγώντας σε μια διαφορετική πραγματικότητα», καταλήγει ο αρθρογράφος.