Ερχονται άλλα 45 προαπαιτούμενα - Ποιους κινδύνους βλέπει η ΤτΕ

Στο τέλος της φτάνει σήμερα η μεγάλη περιπέτεια της α΄αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος, η οποία ξεκίνησε τον περασμένο Νοέμβριο και, αφού πέρασε και το Πάσχα των Καθολικών και των Ορθοδόξων, ολοκληρώνεται τελικά... του Αγίου Πνεύματος.
 
Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) συνεδριάζει λίγη ώρα πριν ξεκινήσει το Eurogroup στο Λουξεμβούργο για να επικυρώσει και επισήμως ότι ολοκληρώθηκαν τα προαπαιτούμενα για τη δόση των 10,3 δισ. ευρώ. Θα εγκρίνει το κείμενο Συμμόρφωσης και θα αποφασίσει σε πόσες δόσεις θα έρθουν τα χρήματα στη χώρα.
 
Θα ανοίγει, όμως, ταυτόχρονα τον δρόμο και για τα επόμενα 45 προαπαιτούμενα που θα τεθούν από τώρα για τον Σεπτέμβριο (μεταφορά του 5% του ΟΤΕ στο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων, ισοδύναμα μέτρα λιτότητας για να «ξεπαγώσουν» τα ειδικά μισθολόγια κλπ) ή και για την δεύτερη αξιολόγηση του Οκτωβρίου (με αλλαγές στα εργασιακά και νέα δημοσιονομικά μέτρα που θα καλύψουν το κόστος για μειώσεις συντάξεων ή άλλα μέτρα που ακυρώθηκαν από τα δικαστήρια) η οποία όμως, αν δεν είχε καθυστερήσει τόσους μήνες η πρώτη, κανονικά θα έπρεπε τώρα να ολοκληρώνεται.
 
Οι νέοι μεγάλοι κίνδυνοι που διανοίγονται όμως πλέον, όπως διαφαίνεται και από τις προειδοποιήσεις που περιλαμβάνονται στην ενδιάμεση έκθεση που παρέδωσε χθες ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος κύριος Γιάννης Στουρνάρας,

είναι:
 
-να μην αποδώσουν τα αναμενόμενα τα υπερβολικά φοροεισπρακτικά μέτρα των που  η κυβέρνηση επέλεξε να λάβει. Μέχρι να ξεκινήσει η δεύτερη αξιολόγηση, τον Οκτώβριο θα έχει φανεί σε σημαντικό βαθμό αν και κατά πόσον θα χρειαστεί να προβλεφθούν και πρόσθετα νέα μέτρα με τον νέο κρατικό προϋπολογισμό, προκειμένου να μην τεθεί σε εφαρμογή ο «κόφτης» μισθών και συντάξεων το 2017.

-να έρθει μεν η δόση για την α΄αξιολόγηση για να πάρει προσωρινά τέλος η ελληνική εκκρεμότητα (ενόψει των κινδύνων του προσφυγικού και του δημοψηφίσματος για το Brexit) αλλά να μείνει «στον αέρα» η συμφωνία του Eurogroup της 24ης Μαΐου για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Και αυτό επειδή  τα μέτρα που περιλαμβάνει η ανακοίνωση του Eurogroup δεν είναι ούτε εξειδικευμένα, ούτε ποσοτικοποιημένα, ενώ ο διοικητής της ΤτΕ ζητούσε από την κυβέρνηση και τους δανειστές μια  πιο αποφασιστική και εμπροσθοβαρή (από τώρα) ρύθμιση του δημοσίου χρέους. Αντιθέτως όμως, οι αποφάσεις μετατίθενται για το 2017 και 2018, σε περιόδους όπου αναμένεται «ομοβροντία» εκλογικών αναμετρήσεων σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία  κλπ, δυσκολεύοντας ενδεχομένως έτσι την λήψη αποφάσεων που έχει ανάγκη η χώρα μας.

Αξιολόγηση κάθε μήνα

 
Σήμερα πάντως ο ESM θα ανακοινώσει και τον μηχανισμό ελέγχου που θα παρακολουθεί την καταβολή του τμήματος των 3,5 δισ. ευρώ, από τα δάνεια των 10,3 δισ. τα οποία θα δοθούν για εξόφληση υποχρεώσεων του κράτους στους ιδιώτες, νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με την απόφαση  του Eurogroup της 9ης Ιουνίου, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι φτάνουν πράγματι στους δικαιούχους και δεν λιμνάζουν στα κρατικά ταμεία, για να πληρώνει με αυτά μισθούς και συντάξεις. Στην κυβέρνηση θεωρούν ως πιθανότερο σενάριο την καταβολή τους σε 5 μηνιαίες δόσεις των 700 εκατ. ευρώ, αλλά πριν έρθει κάθε μία από αυτές, θα πρέπει να έχουν δοθεί ήδη τουλάχιστον 600 εκατ. από την προηγούμενη για τα χρέη των 7 και πλέον δισ. που έχει αφήσει απλήρωτα το δημόσιο.
 
Και στην περίπτωση αυτή όμως, υπάρχει κίνδυνος να ελέγχουν οι δανειστές και σε ποιους τελικά θα δίνει τα χρήματα το  κράτος. Στην μακρά λίστα των δικαιούχων φιγουράρουν τουλάχιστον 100.000 επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Με δεδομένη την πίεση όμως να δίνονται κάθε μήνα τόσα πολλά χρήματα σε δικαιούχους, η κυβέρνηση θα πρέπει να στραφεί αρχικά στις πληρωμές πολύ μεγάλων ποσών (εκατοντάδων εκατομμυρίων) σε λίγες και μεγάλες επιχειρήσεις που τις περιμένουν, αρκετές εκ των οποίων είναι ξένες πολυεθνικές. Έτσι θα πρέπει να περιμένουν ίσως καιρό ακόμα οι πιο μικρές επιχειρήσεις που δικαιούντο εξόφλησης και επιστροφών φόρων, για να δουν τι θα περισσέψει και πότε θα το πάρουν, αφού τα 3,5 δισ. που θα έρθουν δεν καλύπτουν τα 7 και πλέον δισ. ευρώ που χρωστά ήδη το δημόσιο.
 
Επιπλέον, για να έρθουν στη χώρα τα 3,5 δισ. θα πρέπει το ελληνικό δημόσιο να μην δημιουργεί ταυτόχρονα άλλα νέα χρέη. Με δεδομένη την ταμειακή στενότητα, οι τρέχουσες πληρωμές του κράτους θα πρέπει να γίνονται με ό,τι εισπράττει από τις πληρωμές των φόρων.  Αυτό οδηγεί σε ένα ανελέητο φοροκυνηγητό με κατασχέσεις και άλλα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης, προκειμένου να διασφαλιστεί πως οι αυξήσεις φόρων που επιβλήθηκαν θα μπουν στα κρατικά ταμεία, παρότι και στην κυβέρνηση αναγνωρίζουν πως για μεγάλο ποσοστό των φορολογουμένων, η φοροδοτική τους ικανότητα έχει ήδη εξαντληθεί...