Έκλεισε η συμφωνία: Μαχαίρι έως 18% στις συντάξεις, στα 5.681 το αφορολόγητο

«Υπάρχει άσπρος καπνός, ολοκληρώθηκε η διαπραγμάτευση για όλα τα θέματα» δήλωσε λίγο πριν τις 06.00 τα ξημερώματα ο υπουργός Οικονομικών κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος. Το ξύπνημα με συμφωνία σημαίνει ότι κλείνει ο κύκλος των ατέρμονων διαπραγματεύσεων που άρχισαν τον Οκτώβριο για την δεύτερη αξιολόγηση σε επίπεδο τρόικας καθώς υπάρχει πλέον συμφωνία η οποία αναμένεται να χαρακτηριστεί από την τρόικα preliminary agreement (τεχνική προκαταρκτική συμφωνία) εν αναμονή του συμβιβασμού για το χρέος που οδηγεί στο staff level agreement (τεχνική συμφωνία). 

Οι δύο πλευρές κατέληξαν σε συμφωνία μετά από 12 ώρες διαπραγματεύσεων οι οποίες άρχισαν στις 18.00 το απόγευμα της Πρωτομαγιάς. 

Σημαίνει επίσης ότι προωθούνται τις επόμενες ημέρες τα πολυνομοσχέδια με τα μέτρα στη Βουλή για την ψήφιση τους οπωσδήποτε πριν από το Eurogroup στις 22 Μαΐου που θα σφραγίσει την τεχνική συμφωνία. Στην κυβέρνηση αναμένουν στη συνέχεια από τους Ευρωπαίους να κάνουν μια κίνηση για το χρέος που θα εξασφαλίσει και την είσοδο του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. 

Τα βασικά σημεία της συμφωνίας:

-Από 1.1.2019 περικόπτεται ως 18% η προσωπική διαφορά στις κύριες συντάξεις. Το μέτρο θα θίξει 900.000 συνταξιούχους που παίρνουν κύρια σύνταξη πάνω από τα 700 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχουν απώλειες από λίγα ευρώ ως ακόμη και πάνω από 300 ευρώ το μήνα για τις υψηλές συντάξεις. Μεγάλοι χαμένοι θα είναι οι συνταξιούχοι του πρώην ΤΕΒΕ, οι συνταξιούχοι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης με πολλά έτη ασφάλισης και εν γένει όσοι λαμβάνουν πάνω από 1300 ευρώ (ΙΚΑ, Δημοσίου, ΟΑΕΕ, πρώην ευγενή Ταμεία).

Η μέση μείωση της σύνταξης θα είναι 9% σε κύριες και επικουρικές. Όπως διευκρινίστηκε από αρμόδια πηγή η συνολική μείωση της σύνταξης λόγω της περικοπής της προσωπικής διαφοράς και αυτή δεν θα πρέπει να ξεπερνάει το 18%. 

-Από 1.1.2020 (ή το 2019 αν δεν πιαστούν οι στόχοι) η μείωση του αφορολόγητου από 8.636 ευρώ στα 5.681 ευρώ θα φέρει επιβάρυνση από 650 ευρώ ακόμη και για τους φτωχότερους. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι η μείωση του αφορολόγητου θα φέρει απώλειες ακόμη και για όσους παίρνουν σύνταξη πάνω από 474 ευρώ καθώς πλέον δεν θα καλύπτονται από το αφορολόγητο. Για παράδειγμα ένας συνταξιούχος που παίρνει 720 ευρώ το μήνα και μέχρι τώρα δεν πληρώνει φόρο θα πληρώνει φόρο πάνω από 600 ευρώ το χρόνο. 

-Το 2018 προβλέπονται μέτρα 447 εκατ. ευρώ από το 2018 με περικοπές επιδομάτων ανεργίας, τέκνων, φτώχειας και φυσικών καταστροφών, στήριξης οικογενειών και επιπλέον μείωση του επιδόματος θέρμανσης κατά 58 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, προβλέπεται η κατάργηση της έκπτωσης φόρου για ιατρικές δαπάνες, κάτι που θα αυξήσει το φορολογικό βάρος κατά 121 εκατ. ευρώ.

-Στο Δημόσιο έρχεται νέα αξιολόγηση και κινητικότητα και επιβάλλεται «ταβάνι» στον αριθμό των συμβασιούχων. Ο αριθμός τους πρέπει να μειωθεί από 49.448 τον Δεκέμβριο του 2016 σε 49.104 τον ίδιο μήνα του 2017 και σε 48.420 τον Δεκέμβριο του 2019. Ο λόγος της μιας πρόσληψης για κάθε πέντε αποχωρήσεις θα γίνει ένα προς τρία το 2018 εφόσον τηρούνται οι δημοσιονομικοί στόχοι. 

-Πωλείται το 30% ως 40% των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ καθώς επίσης και το 17% του μετοχικού κεφαλαίου της επιχείρησης μέσω του ΤΑΙΠΕΔ. 

-Αλλαγές έρχονται στον τρόπο λειτουργίας των αγορών. Επεκτείνεται το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές. Τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα θα πωλούνται και εκτός φαρμακείων. 

-Στα εργασιακά οι αλλαγές των προηγούμενων μνημονίων παρατείνονται με νόμο μέχρι τη λήξη του προγράμματος τον Ιούλιο του 2018. Αυτό σημαίνει ότι συνεχίζεται με δέσμευση της κυβέρνησης η απαγόρευση της επεκτασιμότητας των κλαδικών συμβάσεων. Παράλληλα καταργείται η υπουργική απόφαση που απαιτείται ως τώρα για την έγκριση των ομαδικών απολύσεων και αντικαθίσταται από ένα σύστημα προειδοποίησης.  Κυβερνητικές πηγές ανέφεραν ότι δεν υπάρχει «λοκ άουτ» στη συμφωνία, ότι δεν αυξάνεται το όριο των ομαδικών απολύσεων πάνω από το 5%, ότι ο έλεγχος για τις ομαδικές απολύσεις πηγαίνει στο ανώτατο συμβούλιο εργασίας (άρα καταργείται το υπουργικό βέτο) και η κυβέρνηση θα νομοθετήσει την επαναφορά της αρχής της επεκτασιμότητας και της ευνοϊκότερης ρύθμισης από τον Σεπτέμβριο του 2018 μετά το τέλος του προγράμματος.

-Τα θετικά αντίμετρα θα εφαρμόζονται από το 2019 αν η κυβέρνηση ξεπεράσει τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ όπως είπε κυβερνητικός αξιωματούχος και όχι 3,7% όπως προέβλεπε το προσχέδιο της συμφωνίας. 

Προβλέπουν πακέτο φορολογικών μέτρων ύψους 1% του ΑΕΠ το 2020 και στοχευμένο πακέτο κρατικών δαπανών 1% το 2019. 

α) Φοροελαφρύνσεις:

■ μείωση του ποσοστού του φόρου στις επιχειρήσεις από 29% σήμερα σε 26% (εκτιμώμενο κόστος στα κρατικά έσοδα 0,2% του ΑΕΠ),
■ μείωση του χαμηλότερου συντελεστή φυσικών προσώπων από 22% σήμερα σε 20% το 2019. Δεν αναφέρεται άλλη μείωση συντελεστών για τα φυσικά πρόσωπα. Αφορά μόνο όσους έχουν πολύ χαμηλά εισοδήματα, με στόχο να μετριαστούν οι απώλειες (κατά περίπου 10%) από τη μείωση των 650 ευρώ στην έκπτωση φόρου για μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες (εκτιμώμενο κόστος για το κράτος 0,5% του ΑΕΠ),
■ προοδευτική μείωση των συντελεστών με τους οποίους υπολογίζεται η εισφορά αλληλεγγύης, διατηρώντας τα υφιστάμενα όρια εισοδήματος. Αυτό ουσιαστικά θα σημάνει ελάφρυνση κυρίως στα υψηλά,
■ επανασχεδιασμός (και όχι μείωση έως 40%) του ΕΝΦΙΑ με ελάχιστο κόστος για το Δημόσιο (μόλις 0,1% του ΑΕΠ ή περίπου 200 εκατ. ευρώ). Αρα η είσπραξη του ΕΝΦΙΑ δεν μπορεί να μειωθεί κάτω από τα 2,4 δισ. από 2,65 δισ. ευρώ σήμερα.

β) Στοχευμένες κοινωνικές δαπάνες, οι οποίες θα περιλαμβάνουν:

■ αύξηση των στεγαστικών επιδομάτων, σε συνδυασμό με τους περιορισμούς στο ΚΕΑ (έως 0,2% του ΑΕΠ)
■ αύξηση του επιδόματος τέκνων (έως 0,1% του ΑΕΠ) 
■ σχολικά γεύματα (έως 0,1% του ΑΕΠ)
■ νηπιαγωγείο / βρεφονηπιακοί σταθμοί (έως 0,15% του ΑΕΠ) 
■ μείωση της συμμετοχής των ασφαλισμένων στις δαπάνες Υγείας (μέχρι 0,1% του ΑΕΠ), 
Υψηλής απόδοσης δημόσιες επενδύσεις όπως:
■ για την ενεργειακή απόδοση, τη γεωργία κ.ά. (0,2%-0,3% του ΑΕΠ)
■ ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας (έως 0,1%-0,2% του ΑΕΠ).