«Μαχαίρι» χωρίς έλεος σε συντάξεις, φοροαπαλλαγές και επιδόματα στο «τελικό» Μνημόνιο

Μια καινούργια σελίδα με νέα μέτρα που θα ξεκινήσουν από φέτος κιόλας, εγκαινιάζει το «σχέδιο προκαταρκτικής συμφωνίας», όπως τιτλοφορείται το κείμενο στο οποίο κατέληξαν τα ξημερώματα της 2ας Μαΐου κυβέρνηση και Ευρωπαίοι δανειστές και το οποίο αποκάλυψε η γερμανική εφημερίδα Handelsblatt.
 
Το κείμενο επιβεβαιώνει τις απώλειες που θα υποστούν οι ελεύθεροι επαγγελματίες λόγω της αύξησης της βάσης υπολογισμού των εισφορών τους, ενώ το μεταβατικό στάδιο (της έκπτωσης 15% στις επιβαρύνσεις) περιορίζεται ρητά για το 2018 - παρότι στο υπουργείο Εργασίας χθες υποστήριζαν πως θετικές «παρεμβάσεις» ελάφρυνσης θα υπάρξουν και το 2019.

Εκτός των γνωστών πλέον και δρομολογημένων περικοπών που προβλέπονταν ήδη από το 3ο Μνημόνιο (όπως πχ στο ΕΚΑΣ κατά 530 εκατ. ευρώ για φέτος) ή των νέων μειώσεων σε συντάξεις και αφορολόγητο που προστέθηκαν για την περίοδο από το 2019 και μετά, το κείμενο αποκαλύπτει επίσης:
- Νέα μέτρα το 2017 με περικοπές στην Υγεία, ανατροπές στα ασφαλιστικά Ταμεία και είσπραξη των ασφαλιστικών εισφορών από τον φοροεισπρακτικών εισφορών μέσωTaxis.

- Νέα μέτρα για το 2018, ύψους τουλάχιστον 660 εκατομμυρίων ευρώ.
- Συρρίκνωση και κατάργηση όλων σχεδόν των κοινωνικών επιδομάτων

Οι ανατροπές

Σε σύγκριση με τα προσχέδια συμφωνία που αποκάλυψε πριν δέκα μέρες το «ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ», ξεχωρίζουν ανατροπές όπως:
- Οι αυξήσεις στις ασφαλιστικές εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών που οδηγούν σε αυξήσεις εισφορών το 2018 και τα επόμενα χρόνια. Για την πρώτη χρονιά και μόνον -χωρίς καμιά παράταση όπως τονίζεται- προβλέπεται έκπτωση 15% στις επιβαρύνσεις. Αν και το υπουργείο Εργασίας μιλά για μικρές επιβαρύνσεις το 2018 και περαιτέρω «παρεμβάσεις» το 2019, η επίπτωση σε γιατρούς και δικηγόρους μπορεί να ξεπερνά 25%-40% ή ακόμα και το 50%, παρά τις εκπτώσεις που υπόσχεται η κυβέρνηση. 
- Για τις μειώσεις στις κύριες και καταβαλλόμενες επικουρικές, προβλέπεται εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου χωρίς να αναφέρεται στη συμφωνία συγκεκριμένο «πλαφόν» («κόφτης») στο 18% των καταβαλόμενων ποσών. Στο αρχικό κείμενο του ΔΝΤ τουλάχιστον (MEFP) υπήρχε  πρόβλεψη και για υψηλότερο «κόφτη» των απωλειών (στο 22%)  αλλά τέτοια πρόνοια δεν αναφέρεται στο κείμενο των Ευρωπαίων (sMoU).

«Ντρίπλα» στα δικαστήρια

Οι δανειστές ανησυχούν αν η προνομοθέτηση νέων περικοπών συντάξεων και αφορολογήτου με μελλοντική και αμφίβολη ημερομηνία έναρξης (για το 2019 ή 2020 αναλόγως πλεονάσματος και πάντως μετά από τη λήξη της κυβέρνησης) μπορεί να κριθούν αντισυνταγματικές. Ζητούν νομικές και πολιτικές διαβεβαιώσεις πως δεν θα καταπέσουν.
 
Κυρίως όμως, το κείμενο της συμφωνίας αποκαλύπτει το «κόλπο» που στήθηκε με τον νόμο Κατρούγκαλου προκειμένου να παρακαμφθεί η απόφαση του ΣτΕ που έκρινε άκυρες τις περικοπές συντάξεων μετά το 2012 και όριζε να επιστραφούν τα χρήματα στους συνταξιούχους. Όπως αναφέρεται στο επίμαχο σημείο της συμφωνίας, με τον επαναϋπολογισμό άλλαξε η νομική βάση με την οποία βγήκαν άκυρες οι μειώσεις συντάξεων. Ενώ δηλαδή οι περικοπές κρίθηκαν παράνομες, ο εξ αρχής επαναϋπολογισμός της συντάξεως (δηλαδή η κατάργησή της και αντικατάστασή της με νέα) αναμένεται να ξεπεράσει το νομικό «εμπόδιο» που ανέκυψε το 2014.

 

«Άγνωστος Χ» το ΔΝΤ

Το κείμενο που διέρρευσε, σε αντίθεση με την Ελλάδα όπου κρατείται μυστικό, απευθύνεται προς την Γερμανική Βουλή που θα κληθεί να αποφασίσει την έγκριση της επόμενης δόσεως. Αποτελεί τον κορμό της συμφωνίας με τους Ευρωπαίους δανειστές (Συμπληρωματικό Μνημόνιο - sMoU) αλλά παραμένει άγνωστο αν και τι θα αλλάξει στο δικό του κείμενο συμφωνίας το ΔΝΤ (MEFP).
 
Σύμφωνα με το κείμενο συμφωνίας με τους Ευρωπαίους δανειστές (που αποτελεί συνέχεια και επέκταση της συμφωνίας που ψήφισε η Βουλή τον Αύγουστο του 2015):
- Τα πρωτογενή πλεονάσματα πρέπει να διατηρηθούν στο 3,5% του ΑΕΠ έως το 2021 ή και το 2022 (τελεί υπό συζήτηση και για αυτό τίθεται σε αγκύλες).
- Παραμένει δημοσιονομικό κενό 0,3% του ΑΕΠ ως το 2018 και η κυβέρνηση συμφώνησε σε νέα μέτρα για το 2017-2018 ύψους 660 εκατ. ευρώ (σε ονομαστικές τιμές ή 785 εκατ. σωρευτικά στη διετία) τα οποία αφορούν:
• Μείωση κοινωνικών επιδομάτων και κατάργηση των φοροαπαλλαγών που έχουν απομείνει ως τώρα (όπως για τις ιατρικές δαπάνες κλπ) για να εξοικονομηθούν 259 εκατομμύρια ευρώ το 2018.
• Περιορισμός των δαπανών για φάρμακα και υγειονομική περίθαλψη (rebate, claw back) από φέτος, για εξοικονόμηση 125 εκατ. ευρώ το 2017 και 188 ευρώ εκατ. ευρώ σωρευτικά ως το 2018.
• Φόρος στις βραχυχρόνιες μισθώσεις τουριστικών καταλυμάτων για έσοδα 48 εκατ. ευρώ το 2018 (AirBNB κλπ).
• Περιορισμός των κινήτρων απόδοσης στους μισθούς του δημόσιου τομέα για εξοικονόμηση 33 εκατ. ευρώ το 2018.
• Συρρίκνωση ορισμένων παροχών στο αμυντικό τομέα (επιδόματα επικινδυνότητας, αποστολών στο εξωτερικό) με στόχο εξοικονόμησης 7 εκατομμύρια ευρώ.

Μέτρα από το 2017

Τον Μάιο θα πρέπει να ψηφιστούν μέτρα, πολλά εκ των οποίων θα ισχύσουν μέσα στη χρονιά. Η κυβέρνηση δεσμεύεται:
- Να λάβει μέτρα επιτάχυνσης κατασχέσεων και πλειστηριασμών για χρέη στο δημόσιο.
- Να μην παρατείνει και να μη φέρει ξανά ρυθμίσεις χρεών ή αμνηστευτικές φορολογικές διατάξεις, πέραν όσων υφίστανται.
- Να αλλάξει τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων ως τον Δεκέμβριο του 2017 για να προσεγγίσουν τις εμπορικές και οι αλλαγές στον φόρο περιουσίας θα ισχύσουν από το 2018.
- Να περιορίσει τους ελέγχους ανέλεγκτων φορολογικών υποθέσεων που κανονικά θεα είχαν παραγραφεί, μόνον για όσες έχουν διαπιστωθεί ενδείξεις φορολογικής απάτης.
- Να εξαιρέσει από τον ΦΠΑ τις επιχειρήσεις με πολύ χαμηλούς τζίρους (κάτω από τις 25.000 ευρώ και ίσως κάτω και από τις 15.000 ευρώ).
- Να δημοσιεύσει νέα λίστα μεγάλων οφειλετών (τον Σεπτέμβριο του 2017).

Στο ασφαλιστικό:
- Η είσπραξη των ασφαλιστικών εισφορών θα γίνεται από τα τέλη του 2017 από την ΑΑΔΕ.
- Οι εισπράξεις του ΝΑΤ θα γίνονται από τον Ιούνιο του 2017 από τον ΕΦΚΑ.

Στην αγορά:
- Πλήρης εφαρμογή της εργαλειοθήκης  ΙΙΙ του ΟΟΣΑ.
- Άνοιγμα όλων των καταστημάτων (χωρίς περιορισμούς μεγέθους κλπ) τις Κυριακές από τον Ιούνιο του 2017.

 

Μέτρα και μετά το 2018

Για το 2018, εκτός των νέων μέτρων των 660 εκατ. ευρώ, μεταξύ άλλων επεκτείνεται για ένα ακόμα χρόνο η οικειοθελής εισφορά της ναυτιλιακής κοινότητας –έληγε το 2017- η οποία προβλέπει έσοδα ύψους 105 εκατ. ευρώ ετησίως (σύμφωνα με τον ν.4301 του 2014). Επιπλέον η κυβέρνηση θα αλλάξει την ευνοϊκή νομοθεσία για την ελληνική ναυτιλία, με βάση τις κατευθύνσεις που θα της δώσει η Κομισιόν τον ιανουάριο του 2018. 
Μετά από αυτά, έρχονται οι μειώσεις συντάξεων και αφορολογήτου το 2019-2020. Σε σχέση με τα αρχικά προσχέδια συμφωνίας, τα μέτρα εξοικονόμησης 1% + 1% του ΑΕΠ από περικοπές σε συντάξεις και αφορολόγητο που θα νομοθετηθούν άμεσα για το 2019 και 2020, επεκτείνονται μέχρι και το 2021 (τελεί υπό συζήτηση).  
 
Η κυβέρνηση πήρε έτσι την έγκριση να ψηφίσει και τα γνωστά «αντίμετρα», αλλά δεν θα ενεργοποιηθούν αν το 2018 οι θεσμοί (ΔΝΤ και δανειστές) δεν συμφωνήσουν ότι επιτυγχάνεται πλεόνασμα 3,5% το 2019. Αντιθέτως, εάν ​διαβλέψουν ​​μικρότερο πλεόνασμα, οι αυξήσεις φόρων του 2020 θα εφαρμοστούν και ένα χρόνο νωρίτερα. Το ΔΝΤ πάντως, στο αρχικό σχέδιο συμφωνίας, προέβλεπε υστέρηση έναντι του στόχου για το 2018, αναμένοντας πλεόνασμα 2,2% (μαζί με τα νέα μέτρα για πριν το 2019).
 
Ωστόσο, όπως αναφέρεται, το ΔΝΤ θα επιμείνει στις απαιτήσεις του για διασφαλίσεις που έχει ζητήσει για τα μέτρα που θα ληφθούν μετά τις εκλογές (υποσημείωση στην σελίδα 5). Η ίδια ακριβώς διατύπωση υπήρχε και στο αρχικό κείμενο των ευρωπαίων. Στο αντίστοιχο αρχικό κείμενο (MEFP) του ΔΝΤ αναφερόταν απερίφραστα η απαίτηση για να δοθεί η συγκατάθεση της Νέας Δημοκρατίας, αλλά το ευρωπαϊκό κείμενο, αλλά μένει να φανεί αν παραμένει και εκεί η ίδια διατύπωση ή κάποια άλλη εκδοχή της.

Η πρώτη σελίδα του κειμένου


Δείτε εδώ ολόκληρο το κείμενο του Μνημονίου