Νομοσχέδιο υπουργείου Εργασίας: Τι αλλάζει για συντάξεις και εισφορές

Παρεμβάσεις που αποκαθιστούν στρεβλώσεις και αδικίες για τους ελεύθερους επαγγελματίες, ασφαλισμένους και συνταξιούχους εισάγει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας 118 άρθρων το οποίο κατατέθηκε χθες στη Βουλή.  

Το νομοχέδιο προβλέπει, μεταξύ άλλων, μειώσεις 30% κατά μέσο όρο στις επικουρικές συντάξεις τις οποίες αιτήθηκαν ασφαλισμένοι μετά την 1/1/2015, αύξηση ασφαλίστρων υπέρ του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (σ.σ. των μερισμάτων Δημοσίου), επιστροφές του ΕΦΚΑ σε όσους δήλωσαν χαμηλότερο εισόδημα το 2016 σε σχέση με το 2015 καθώς και απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής εισφορών για όσους μηχανικούς ή δικηγόρους που δεν έχουν εισόδημα.  

Ταυτόχρονα για πρώτη φορά δίνεται διέξοδος στους εγκλωβισμένους απλήρωτους εργαζομένους και αυστηροποιούνται οι ποινές κατά των παραβατών εργοδοτών.

Από την επόμενη ημέρα μη καταβολής των δεδουλευμένων οι εργαζόμενοι μπορούν να προσφύγουν στα δικαστήρια και με διαδικασίες εξπρές, έως 60 ημέρες από την κατάθεση της αγωγής να διεκδικήσουν τα χρήματα τους ακόμα και  μέσω της εκποίησης της προσωπικής περιουσίας του εργοδότη.

Επίσης, προβλέπεται η δυνατότητα επιδότησης ανεργίας εργαζόμενου, ο οποίος μετά από τη μη καταβολή δεδουλευμένων θεωρήθηκε ότι απολύθηκε λόγω βλαπτικής μεταβολής της σύμβασης, μονομερώς από τον εργοδότη.

Σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου Εργασίας ως το τέλος του 2017 θα τεθούν σε εφαρμογή προγράμματα επιδότηση εισφορών με στόχο οι απασχολούμενοι με μπλοκάκια να περνούν σε καθεστώς μισθωτής εργασίας.

Όπως διευκρινίστηκε ο συμψηφισμός των εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών θα ολοκληρώνεται ως το τέλος του 2017.

Στη συνέχεα το υπερβάλλον ποσό θα επιστρέφεται στους ασφαλισμένους.

Μεταξύ άλλων προβλέπεται η υποχρέωση ηλεκτρονικής αναγγελίας των υπερωριών πριν από την έναρξη του ωραρίου του εργαζόμενου ακόμα και με sms. Ηλεκτρονικά θα πρέπει να δηλώνεται και η οικειοθελής αποχώρηση των εργαζόμενων και από τους εργοδότες με παράλληλη δήλωση και του εργαζόμενου.

Αναλυτικότερα, στο νομοσχέδιο προβλέπονται τα εξής:
 
-Μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις

Προβλέπεται ότι το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης που έχει προγραμματοποιηθεί έως και την 31/12/2014 υπολογίζεται με βάση το υφιστάμενο ποσοστό αναπλήρωσης (0,45%), το οποίο για κάθε έτος ασφάλισης αντιστοιχεί σε ποσοστό επί των συνταξίμων αποδοχών κάθε ασφαλισμένου που υπεβλήθησαν σε εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης (αντί των αποδοχών που υπολογίζονται για την έκδοση κύριας σύνταξης).
Αναλυτές εκτιμούν ότι αναμένονται μειώσεις έως 30% -35% στις επικουρικές συντάξεις τις οποίες αιτήθηκαν ασφαλισμένοι μετά την 1/1/2015.

-Υπολογισμός συντάξεων δημοσίων υπαλλήλων και στρατιωτικών

Συνυπολογίζεται ως συντάξιμος χρόνος, ο χρόνος της άδειας άνευ αποδοχών ανατροφής παιδιών ηλικίας μέχρι 6 ετών, όπως αυτός ισχύει κάθε φορά με βάση τις οικείες διοικητικές διατάξεις  καθώς και ο χρόνος άδειας άνευ αποδοχών μέχρι ένα μήνα κατ΄έτος με την προϋπόθεση της καταβολής από τον υπάλληλο των προβλεπόμενων ασφαλιστικών εισφορών.

-Το συνολικό ποσό της μείωσης της σύνταξης σε περίπτωση πρόωρης συνταξιοδότησης  (πέναλτι) δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30%.
 
-Αλλαγές στις εισφορές των ανεπάγγελτων μηχανικών, δικηγόρων

Υπάγονται από 1/1/2017 και εφεξής, στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ, σύμφωνα με τις σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις του πρώην ΤΣΜΕΔΕ (Μηχανικοί) και του πρώην ΤΑΝ (νομικοί):
 
Οι αυταπασχολούμενοι που είναι εγγεγραμμένοι ή θα εγγραφούν στο Τεχνικό Επιμελητηριο Ελλάδας
 
Οι δικηγόροι που είναι εγγεγραμμένοι ή θα εγγραφούν στους οικείους δικηγορικούς συλλόγους και ασκούν ελεύθερο επάγγελμα.
 
Από την ημερομηνία έναρξης του επαγγέλματος στην αρμόδιο Δ.Ο.Υ και μέχρι τη διακοπή της επαγγελματικής τους δραστηριότητας. Ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθούν σε περίοδο ασφάλισης από 1/1/2017 έως και την ισχύ της υπό ψήφισης ρύθμισης συμψηφίζονται ή επιστρέφονται ,πλην των εισφορών για υγειονομική περίθαλψη.
 
Τα παραπάνω πρόσωπα που έχουν υπαχθεί στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ μέχρι την ισχύ του υπό ψήφιση νόμου και για τα οποία προκύπτει, διακοπή της ασφάλισης τους στον ΕΦΚΑ, μπορούν προαιρετικά να συνεχίσουν την ασφάλιση τους.

Point system για τους παραβάτες εργοδότες

-Επανακαθορίζονται η διαδικασία και οι προϋποθέσεις προσωρινής ή οριστικής διακοπής της λειτουργίας μιας επιχείρησης, ή εκμετάλλευσης ή τμήματός της ή στοιχείου του εξοπλισμού της, όταν κριθεί από τους διενεργούντες τον έλεγχο επιθεωρητές του ΣΕΠΕ ότι υπάρχουν παραβάσεις που εγκυμονούν άμεσο ή σοβαρό κίνδυνο για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζόμενων.
 
Συγκεκριμένα, προβλέπεται η δυνατότητα διακοπής της λειτουργίας της επιχείρησης μέχρι 3 ημέρες, εφόσον επιβληθούν σε βάρος του εργοδότη 3 πράξεις επιβολής προστίμου για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας, μέσα σε διάστημα 2 ετών, εφόσον χαρακτηρίζονται υψηλής ή πολύ υψηλής σοβαρότητας. Εάν οι κυρώσεις είναι 4, το χρονικό διάστημα του λουκέτου μπορεί να φθάσει έως και τις 5 ημέρες. Ενώ ακόμη μεγαλύτερη χρονική διάρκεια διακοπής της λειτουργίας έως και οριστικό κλείσιμο θα μπορούν να εισηγούνται οι ελεγκτές στον υπουργό Εργασίας, εφόσον διαπιστώνεται άμεσος ή σοβαρός κίνδυνος για την ασφάλεια και υγεία των εργαζόμενων. Ο χρόνος αυτός νοείται ως χρόνος κανονικής εργασίας για τα δικαιώματα των εργαζόμενων.
 
-Καθορίζεται η διαδικασία τήρησης στοιχείων από τον εργοδότη στο σύστημα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «ΕΡΓΑΝΗ» και στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του Σ.ΕΠ.Ε. (ΟΠΣ - ΣΕΠΕ). Ειδικότερα: α) στο «ΕΡΓΑΝΗ» είναι υποχρεωτική η τήρηση στοιχείων όπως κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, καθώς και η υπερεργασία και η νόμιμη κατά την ισχύουσα νομοθεσία υπερωριακή απασχόληση των εργαζομένων κ.λπ.. β) στο ΟΠΣ - ΣΕΠΕ είναι υποχρεωτική η τήρηση των στοιχείων του απασχολούμενου προσωπικού σε οικοδομική εργασία ή τεχνικό έργο.
 
-Ορίζεται η διαδικασία αναγγελίας από τον εργοδότη για κάθε περίπτωση οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού ή καταγγελίας σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου ή λήξη σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου ή έργου στο σύστημα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «ΕΡΓΑΝΗ» κ.λπ.
 
-Αποκλείονται επιχειρήσεις από τη συμμετοχή σε διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων εφόσον αυτοί έχουν διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα.

Μεταξύ άλλων, στις εν λόγω συμβάσεις, πρέπει να περιλαμβάνεται ειδικός όρος για την εφαρμογή των διατάξεων της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας και της νομοθεσίας περίυγείας και ασφάλειας των εργαζομένων, και πρόληψης επαγγελματικού κινδύνου, διαφορετικά η σύμβαση είναι άκυρη και απορρίπτεται η δαπάνη πληρωμής. Προβλέπεται ότι, η επιβολή για δεύτερη φορά κύρωσης από το ΣΕΠΕ για παραβάσεις που χαρακτηρίζονται ως «υψηλής» ή «πολύ υψηλής» σοβαρότητας οδηγεί υποχρεωτικά σε έκπτωση του οικονομικού φορέα από τη σύμβαση ή το πρόγραμμα.
 
-Επανακαθορίζονται θέματα αναφορικά με τις πρακτικές λεπτομέρειες ενημέρωσης και διαβούλευσης των εργαζομένων στις επιχειρήσεις ή εγκαταστάσεις και με την προστασία των δικαιωμάτων αυτών, κ.λπ.
 
-Προβλέπεται η δυνατότητα χορήγησης του επιδόματος μητρότητας του άρθρου 6 του ν. 4097/2012 (για τις αυτοαπασχολούμενες γυναίκες) και σε αυτές που κυοφορούν, τις τεκμαιρόμενες μητέρες (στις περιπτώσεις της παρένθετης μητρότητας), καθώς και σε όσες υιοθετούν τέκνο ηλικίας έως δύο ετών.
 
-Η ειδική γονική άδεια (δέκα εργάσιμες ημέρες κατ’ έτος με αποδοχές) χορηγείται και στο φυσικό, θετό ή ανάδοχο γονέα παιδιού ηλικίας έως 18 ετών συμπληρωμένων, το οποίο πάσχει από βαριά νοητική στέρηση ή σύνδρομο Down ή αυτισμό.
 
-Προστίθενται διατάξεις στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (Κ.Πολ.Δ.), καθώς και στον Εισαγωγικό Νόμο αυτού, σχετικά με:
 
α. Τη συζήτηση των αγωγών και των τακτικών ένδικων μέσων επί των διαφορών για άκυρη απόλυση, μισθούς υπερημερίας και καθυστερούμενους μισθούς και ορίζεται ότι αυτή (η συζήτηση) προσδιορίζεται υποχρεωτικά μέσα σε εξήντα (60) ημέρες από την κατάθεσή τους (και επί αναβολής μέσα σε 30 ημέρες) και η απόφαση δημοσιεύεται υποχρεωτικά μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από τη συζήτηση.
 
β. Τη δυνατότητα έκδοσης διαταγής πληρωμής οφειλόμενου μισθού, κατά τις διατάξεις των άρθρων 623 έως 636 του Κ.Πολ.Δ., εφόσον η σύναψη της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας και το ύψος του μισθού αποδεικνύονται με δημόσιο ή ιδιωτικό έγγραφο ή με απόφαση ασφαλιστικών μέτρων, η οποία εκδόθηκε μετά από ομολογία ή αποδοχή της αίτησης του οφειλέτη.
 
Τυχόν ειδικότερες διατάξεις που ισχύουν για τις διαφορές που αναφέρονται στο άρθρο 614 αριθμ. 3 του Κ.Πολ.Δ. (εργατικές διαφορές), σχετικά με την καταβολή δικαστικού ενσήμου, τέλους απογράφου, παραβόλου και κάθε άλλου τέλους ή φόρου ισχύουν ανάλογα και για την εν λόγω διαταγή πληρωμής, καθώς και για την ανακοπή κατ’ αυτής και τα ένδικα μέσα και βοηθήματα κατά της απόφασης ανακοπής.
 
Στην ανωτέρω διαδικασία έκδοση διαταγής πληρωμής οφειλόμενου μισθού δεν καταβάλλεται (όπως ισχύει για τις εργατικές διαφορές) δικαστικό ένσημο, για το μέχρι του ποσού της εκάστοτε καθ’ ύλην αρμοδιότητας του ειρηνοδικείου αίτημα της αίτησης. Στις περιπτώσεις αιτήσεων για την έκδοση διαταγής πληρωμής οφειλόμενου μισθού, για τις οποίες καταβάλλεται δικαστικό ένσημο, αυτό καθορίζεται σε ποσοστό τέσσερα τοις χιλίοις (4%ο) επί της αξίας του αντικειμένου της αίτησης (όπως ισχύει για τις εργατικές διαφορές).