Ντρούντι (ΕΚΤ): Τέσσερις νόμοι παραβιάζουν τη συμφωνία μας

Την ανάγκη για «τακτικές και σύντομες χρονικά τριμηνιαίες αξιολογήσεις» ώστε να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη των αγορών και να επιτευχθεί ο στόχος εξόδου της Ελλάδας από το Μνημόνιο τον Αύγουστο του 2018 τονίζει ο εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στο κουαρτέτο Φραντσέσκο Ντρούντι. Στη συνέντευξή που παραχώρησε στο ΘΕΜΑ ο Ιταλός οικονομολόγος χαρακτηρίζει «μεγάλο επίτευγμα» την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και καλεί την κυβέρνηση να «εκμεταλλευτεί» αυτή την επιτυχία και να προχωρήσει αναλόγως.

Παρά τα πολλά θετικά μηνύματα, ο κ. Ντρούντι αναφέρει ότι «διάφορα νομοσχέδια που ψηφίστηκαν μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης ενδέχεται να μην είναι συμβατά με τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί». Συγκεκριμένα μιλάει για νομοθετικές διατάξεις που αφορούν την αγορά εργασίας, τη φορολογία, τη διαχείριση εσόδων και τη δημόσια διοίκηση. Επιπλέον σημειώνει ότι «τα νέα από το μέτωπο των εσόδων από τον φόρο εισοδήματος ίσως να υποδεικνύουν πιθανές αποκλίσεις».

Για τις τράπεζες το στέλεχος της ΕΚΤ λέει ότι πρέπει να προχωρήσουν «ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών και οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, μέτρα που είναι καίρια για την αποθάρρυνση των στρατηγικών κακοπληρωτών». Απέναντι στην πίεση του ΔΝΤ για άμεσο έλεγχο της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών (AQR) o κ. Ντρούντι τονίζει ότι «οι τέσσερις τράπεζες θα υποβληθούν σε stress test το πρώτο εξάμηνο του 2018 με βάση την ενιαία μεθοδολογία της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών».

- Πότε αναμένονται οι εκπρόσωποι των θεσμών στην Αθήνα για την τρίτη αξιολόγηση και πότε περιμένετε να ολοκληρωθεί;

Πρώτα απ’ όλα θέλω να πω ότι η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης ήταν μεγάλο επίτευγμα. Η Ελλάδα θα πρέπει να εκμεταλλευτεί αυτήν την επιτυχία και να προχωρήσει αναλόγως. Αναμένουμε ότι η τρίτη αξιολόγηση θα ξεκινήσει εντός του Οκτωβρίου μετά την ετήσια σύνοδο του ΔΝΤ. Η έγκαιρη ολοκλήρωσή της και η εξομάλυνση του χρονοδιαγράμματος του προγράμματος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), με τακτικές και σύντομες χρονικά τριμηνιαίες αξιολογήσεις, είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας. Αυτό θα βοηθήσει να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των αγορών και θα στηρίξει μια πολιτική σταδιακών εκδόσεων με βιώσιμα επιτόκια.

Θέλω επίσης να προσθέσω ότι δυστυχώς διάφορα νομοσχέδια που ψηφίστηκαν μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης ενδέχεται να μην είναι συμβατά με τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο του προγράμματος και θα πρέπει να εξεταστούν από τις ομάδες μας. Ενα τεχνικό κλιμάκιο βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην Αθήνα με σκοπό να εξετάσει, μεταξύ άλλων, αυτά τα νομοσχέδια. 

- Ποια ακριβώς είναι αυτά τα νομοσχέδια; 

Είναι, για παράδειγμα, νομοθετικές διατάξεις που αφορούν την αγορά εργασίας, τη φορολογία, τη διαχείριση εσόδων και τη δημόσια διοίκηση. Από τη στιγμή όμως που το τεχνικό κλιμάκιο εργάζεται προς το παρόν πάνω στο θέμα αυτό, δεν μπορώ να δώσω περισσότερες λεπτομέρειες. Διαπιστώνουμε επίσης αναβολές στην έναρξη των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Θα ήθελα να προσθέσω ότι κάθε σημαντική υπαναχώρηση ή καθυστέρηση σε ό,τι αφορά την υλοποίηση των βασικών απαιτήσεων του προγράμματος που εκκρεμούν μέχρι στιγμής θα μπορούσε να δυσχεράνει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. 

- Ποιες είναι οι κυριότερες προκλήσεις αυτή τη φορά;

 Μια βασική πρόκληση είναι η εφαρμογή των διαφόρων εργαλείων που θεσπίστηκαν στις προηγούμενες αξιολογήσεις για τη μείωση του υψηλού επιπέδου των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Σε αυτά συγκαταλέγονται ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών και οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, μέτρα που είναι καίρια για την αποθάρρυνση των στρατηγικών κακοπληρωτών, την ενίσχυση της αξίας των εξασφαλίσεων και την παροχή κινήτρων σε όλους τους ενδιαφερομένους ώστε να επιτύχουν συμφωνίες αναδιάρθρωσης. Αλλοι σημαντικοί στόχοι είναι, μεταξύ άλλων, η ολοκλήρωση της αναθεώρησης του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας, η έγκριση του Προϋπολογισμού του 2018, η εφαρμογή του νέου πλαισίου ανθρώπινου δυναμικού για τον δημόσιο τομέα και σημαντικά μέτρα που αφορούν τον τομέα της ενέργειας και τις ιδιωτικοποιήσεις. Επιπλέον, δεν πρέπει να υπάρξει υπαναχώρηση σε σχέση με την εφαρμογή των νόμων που ψηφίστηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος, όπως η εφαρμογή του νόμου για τις πωλήσεις δανείων σε όλες τις κατηγορίες δανείων. 

- Διαπιστώνονται κάποια κενά στην απόδοση σε ό,τι αφορά τα έσοδα από τη φορολογία εισοδήματος. Πιστεύετε ότι η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ το 2018 είναι εφικτή με τα ήδη συμφωνηθέντα μέτρα; Θα πρέπει να αναμένουμε συζήτηση μεταξύ της κυβέρνησης και των θεσμών για πρόσθετη σειρά μέτρων ή ίσως ταχύτερη εφαρμογή των μέτρων που έχουν συμφωνηθεί για το 2019 και το 2020;

Είναι αλήθεια ότι τα νέα από το μέτωπο των εσόδων από τον φόρο εισοδήματος ίσως να υποδεικνύουν πιθανές αποκλίσεις σε ό,τι αφορά την απόδοση των μεταρρυθμίσεων της φορολογίας εισοδήματος. Αλλες πηγές εσόδων όμως μας έχουν εκπλήξει θετικά. Σε τελική ανάλυση, αφού εξεταστούν όλοι οι παράγοντες, πιστεύουμε ότι ο στόχος του προγράμματος για το 2017 είναι ακόμη εφικτός. Σε ό,τι αφορά το επόμενο έτος, δεν έχουμε επαρκή στοιχεία προκειμένου να αξιολογήσουμε τους κινδύνους πιθανής αρνητικής μεταφοράς στο 2018. Το τεχνικό κλιμάκιο στην Αθήνα ασχολείται και με αυτό το θέμα. Επομένως, σε αυτό το στάδιο κάθε συζήτηση για πρόσθετα μέτρα είναι εντελώς πρόωρη. 

- Πιστεύετε ότι θα πρέπει να καθοριστεί προθεσμία τους επόμενους μήνες προκειμένου να αποφασίσει το ΔΝΤ σχετικά με τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους με σκοπό την εκταμίευση δόσης;

Δεν μπορώ να μιλήσω για λογαριασμό του ΔΝΤ. Είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του Ταμείου να αποφασίσει πότε και πώς θα διαμορφώσει την άποψή του σχετικά με τη βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους. Δεδομένου αυτού, είναι σαφές ότι χρειάζεται περισσότερη σαφήνεια σχετικά με τη φύση και τη χρονική στιγμή λήψης των μέτρων για το χρέος προκειμένου να γίνει κατανοητή η επίδρασή τους στη βιωσιμότητα του χρέους. Από την οπτική της ΕΚΤ, υποστηρίζουμε θερμά την επίτευξη συμφωνίας για μέτρα ελάφρυνσης του χρέους πολύ πριν από την ολοκλήρωση του προγράμματος, κατανοώντας ότι η εφαρμογή τους θα πραγματοποιηθεί μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος. Η σαφήνεια ως προς τη φύση και την έκταση των μέτρων για το χρέος θα στηρίξει μια βιώσιμη επάνοδο της Ελλάδας στις αγορές, απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος προς την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος. Ομως οι αναγνώστες σας θα πρέπει να καταλάβουν ότι μια τέτοια απόφαση επαφίεται στα κράτη-μέλη, οπότε δεν μπορώ να σας δώσω αυτή τη στιγμή συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.

- Πιστεύετε ότι μια «καθαρή» έξοδος από το πρόγραμμα του ESM είναι εφικτή τον Αύγουστο του 2018; Τι θα πρέπει να κάνει η Ελλάδα για να επιτύχει αυτό τον στόχο;

Η απόφαση για τις ρυθμίσεις που θα ισχύσουν μετά τη λήξη του προγράμματος, καθώς και η αξιολόγηση των υπέρ και των κατά είναι φυσικά αρμοδιότητα των ελληνικών αρχών. Οπως μόλις προανέφερα, η συμβουλή μας είναι να υλοποιηθούν πλήρως οι συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις, να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη των αγορών και να συνεχίσουν να ασκούνται συνετές και υπεύθυνες πολιτικές και μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος. Για να επιτευχθεί αυτό, συνιστούμε ένθερμα να τεθεί ως στόχος να ολοκληρωθούν περισσότερες από μία αξιολογήσεις από τώρα μέχρι το τέλος του προγράμματος, ώστε να δημιουργηθεί η απαραίτητη δυναμική. Σε ό,τι αφορά την περίοδο μετά το πρόγραμμα, κατανοούμε απόλυτα την επιθυμία της κυβέρνησης για μια καθαρή έξοδο. Αυτό απαιτεί μεγάλη προσπάθεια ώστε να πειστούν οι αγορές, οι επενδυτές και οι καταθέτες ότι η μεταρρυθμιστική δυναμική δεν θα υποχωρήσει και ότι δεν θα αντιστραφούν οι ενέργειες που αναλήφθηκαν στη διάρκεια του προγράμματος. Αν δεν συμβούν αυτά, οι ρυθμίσεις με σκοπό τη διατήρηση της καταλληλότητας των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου ως εξασφάλισης στις πράξεις αναχρηματοδότησης του ευρωσυστήματος θα διευκολύνουν τη χρηματοδότηση του τραπεζικού τομέα και θα ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των αγορών σε ό,τι αφορά τη συνέχιση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας των ελληνικών αρχών.

- Ποιοι είναι οι απαιτούμενοι όροι για συμπερίληψη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και πότε μπορούμε να την αναμένουμε;

Η ΕΚΤ έχει εκφράσει τις απόψεις της σχετικά με αυτό το ζήτημα. Η δήλωση του Eurogroup στις 15 Ιουνίου 2017 ήταν όντως ένα πρώτο βήμα προς τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους στην Ελλάδα. Ωστόσο, η δήλωση δεν ήταν αρκετά σαφής ως προς την έκταση και το χρονικό σημείο λήψης των μέτρων για το χρέος, τα οποία αναμένεται να εφαρμοστούν μετά τη λήξη του προγράμματος. Γι’ αυτό, το Διοικητικό Συμβούλιό μας δεν είναι ακόμη σε θέση να συζητήσει πιθανές αγορές ελληνικών ομολόγων στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς τίτλων του δημόσιου τομέα, όπως είχε ήδη διευκρινίσει στη δήλωσή του τον Ιούνιο του 2016. Εν προκειμένω, θα ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι η απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ θα βασιστεί στη βιωσιμότητα του χρέους και σε άλλες παραμέτρους σχετικά με τη διαχείριση κινδύνου. Η επάνοδος στην αγορά τον Ιούλιο δεν άλλαξε ουσιαστικά αυτή την αξιολόγηση. Τα μέτρα για το χρέος θα πρέπει να είναι αρκετά φιλόδοξα και σαφώς καθορισμένα ώστε να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του χρέους και κατ’ επέκταση πιθανοί σημαντικοί καθοδικοί κίνδυνοι σε σχέση με το μακροοικονομικό και το δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Είναι κάτι που αναφέρθηκε ρητώς και στην έκθεση συμμόρφωσης στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης του προγράμματος του ESM.

- Κάποιες ελληνικές τράπεζες αγοράζουν ελληνικά ομόλογα καθώς έχουν μηδενικό συντελεστή στάθμισης κινδύνου και μάλλον μεγάλη απόδοση. Αυτό στερεί από τις ελληνικές εταιρείες πολύτιμη ρευστότητα. Είναι κάτι το οποίο σας απασχολεί;

Δεν είμαι αρμόδιος να εκφέρω άποψη για το πώς οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να κατανέμουν τις επενδύσεις τους. Οπως γνωρίζετε, όμως, αυτές υπόκεινται σε εποπτικά όρια σε ό,τι αφορά τα ανοίγματά τους σε ελληνικά κρατικά ομόλογα και άλλες απαιτήσεις έναντι του ελληνικού Δημοσίου, τα οποία ορίστηκαν από το Εποπτικό Συμβούλιο της ΕΚΤ στην αρχή του 2015. Οι επόπτες επέβαλαν αυτά τα όρια επειδή τυχόν έντονη αύξηση των ανοιγμάτων έναντι του ελληνικού Δημοσίου θα μπορούσε να διακυβεύσει τη ρευστότητα και πιθανώς ακόμη και τη φερεγγυότητα των τραπεζών.

- Πιστεύετε ότι χρειάζεται ακόμη ένας έλεγχος της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού (asset quality review - AQR) των ελληνικών τραπεζών ή θεωρείτε ότι όλα τα προβλήματα του παρελθόντος αποκαλύφθηκαν με τους αντίστοιχους ελέγχους του 2014 και του 2015; 

Η τραπεζική εποπτεία της ΕΚΤ διενεργεί εκτεταμένους επιτόπιους ελέγχους των τεσσάρων μεγαλύτερων ελληνικών τραπεζών, οι οποίοι θα συνεχιστούν τους επόμενους μήνες δίνοντας έμφαση στη διευθέτηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και στην πολιτική σχηματισμού προβλέψεων. Επιπλέον, και οι τέσσερις τράπεζες θα υποβληθούν σε άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test) το πρώτο εξάμηνο του 2018, δηλαδή πριν από την ολοκλήρωση του προγράμματος, με βάση την ενιαία μεθοδολογία της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών.

- Το ΔΝΤ φαίνεται να ανοίγει συζήτηση για νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Πώς αντιδρά η ΕΚΤ; 

 Επιτρέψτε μου να εξετάσω την κεφαλαιακή θέση των ελληνικών τραπεζών από ευρύτερη οπτική. Τον Μάρτιο του 2017, ο συνολικός δείκτης κεφαλαίου κοινών μετοχών της κατηγορίας 1 (CET1 ratio) των τεσσάρων μεγαλύτερων ελληνικών τραπεζών ήταν περίπου 17%. Αυτοί οι δείκτες κεφαλαίου είναι πάνω από τις ρυθμιστικές και εποπτικές απαιτήσεις και συγκρίνονται ευνοϊκά με τους δείκτες πολλών άλλων τραπεζών που εποπτεύονται από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό. Ωστόσο, οι ελληνικές τράπεζες πρέπει να μειώσουν το πρωτοφανές υψηλό επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων τους, που υπερβαίνουν ακόμη τα 100 δισ. ευρώ. Η διευθέτηση των τόσο υψηλών αυτών ανοιγμάτων αποτελεί βασική πρόκληση και θα συνεχίσει να δημιουργεί κινδύνους για την κερδοφορία και την κεφαλαιακή θέση των ελληνικών τραπεζών τα επόμενα χρόνια. Η περαιτέρω πρόοδος ως προς τη διευθέτησή τους θα εξαρτηθεί κυρίως από τις προσπάθειες των ελληνικών τραπεζών να αυξήσουν την είσπραξη μετρητών, να αναδιαρθρώσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια βιώσιμων δανειοληπτών, να προχωρήσουν σε επιλεκτικές πωλήσεις τέτοιων δανείων και να πάρουν κι άλλα μέτρα με σκοπό την επίτευξη των στόχων για τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα που οι τράπεζες ενέκριναν και κοινοποίησαν στον Eνιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) το 2016. Μολονότι έχουν σημειωθεί θετικές εξελίξεις σε πολλά από αυτά τα θέματα τους τελευταίους μήνες, θα χρειαστεί να καταβληθούν σημαντικές προσπάθειες ακόμη προκειμένου να εξυγιανθούν οι ισολογισμοί των ελληνικών τραπεζών και να περιοριστούν οι ευπάθειες που απορρέουν από τα υψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων. Ο SSM παρακολουθεί διαρκώς την κεφαλαιακή θέση των τραπεζών, όπως παρουσιάστηκε στην επιστολή που εστάλη στη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ τον Ιούλιο.

- Η δίωξη του πρώην επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ Ανδρέα Γεωργίου έχει προκαλέσει αντιπαράθεση μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης, του Eurogroup και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ποια η θέση της ΕΚΤ; 

Εκφράζουμε κι εμείς τη μεγάλη ανησυχία μας. Η ΕΚΤ καταρχήν δεν σχολιάζει μεμονωμένες εθνικές δικαστικές αποφάσεις, καθώς σεβόμαστε την ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος. Ταυτόχρονα πιστεύει ότι είναι ουσιώδες να αναληφθεί κάθε δυνατή ενέργεια προκειμένου να προστατευτεί η αξιοπιστία των ελληνικών στατιστικών στοιχείων τα οποία επικυρώνονται από τη Eurostat καθώς και η ανεξαρτησία της ΕΛΣΤΑΤ. 


Εκτιμάται ότι τα σημεία των νόμων τα οποία ο κ. Ντρούντι χαρακτηρίζει «μη συμβατά» αφορούν τους συμβασιούχους των ΟΤΑ, τα πλασματικά χρόνια σύνταξης, τα έσοδα του Δημοσίου και τη μείωση του ΦΠΑ στα αγροτικά εφόδια 

Πού εντοπίζονται οι 4 διαφωνίες

Ο κ. Ντρούντι περιγράφει τέσσερις τομείς χωρίς να αναφέρεται σε λεπτομέρειες των νομοσχεδίων που εγκρίθηκαν μετά το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες από το ευρύτερο οικονομικό επιτελείο, στο τελευταίο EuroWorking Group (4 Σεπτεμβρίου) αλλά και κατά τη διάρκεια των επαφών με τα τεχνικά κλιμάκια στην Αθήνα αυτή την εβδομάδα, οι βασικές ενστάσεις που συζητήθηκαν ανά τομέα είναι οι εξής:

1 Δημόσιο, συμβασιούχοι και επιδόματα

Αντιδράσεις συγκεντρώνει η αύξηση του αριθμού των συμβασιούχων στις 52.000 πάνω από το προβλεπόμενο όριο των 47.000, εν μέρει εξαιτίας της ρύθμισης που έγινε το καλοκαίρι για τους εργαζόμενους στην καθαριότητα. Το άλλο θέμα είναι τα επιδόματα που ονομάστηκαν «μη μισθολογικά ωφελήματα» στο νομοσχέδιο για τους εργαζόμενους στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ). Οι θεσμοί θεωρούν ότι αποτελούν έμμεση αύξηση μισθού μέσω των επιδομάτων για έξοδα κίνησης και υπερωρίες. Το τρίτο ζήτημα είναι η αργή πρόοδος και οι αρρυθμίες σε σχέση με την αξιολόγηση και την κινητικότητα στο Δημόσιο. Το πακέτο αυτών των θεμάτων μπαίνει κάτω από το γενικό τίτλο «αποπολιτικοποίηση» στο Δημόσιο, που αποτελεί μία από τις βασικές δεσμεύσεις του μνημονίου.

2 Εργασιακά

Αντιδράσεις συναντούν η μείωση του πέναλτι από 45% σε 30% για τις πρόωρες αποχωρήσεις από το Δημόσιο, καθώς και οι διατάξεις για την αναγνώριση πλασματικών ετών στους αγρότες. Αναφορικά με την πρωτοβουλία της υπουργού Εργασίας Εφης Αχτσιόγλου για τις ρυθμίσεις που βοηθούν τους εργαζόμενους να αναζητήσουν δικαστικά οφειλόμενους μισθούς, οι θεσμοί αντιπροτείνουν έναν εξωδικαστικό μηχανισμό και όχι δικαστήρια.

3 Φορολογία

Το βασικό θέμα είναι η μείωση του συντελεστή για τα αγροτικά εφόδια, τα λιπάσματα και τις συσκευασμένες ζωοτροφές από το 24% στο 13% που ήδη ισχύει από την 1η Ιουλίου. Το έτερο ζήτημα είναι κατά τις πληροφορίες η πλήρης απαλλαγή από τον φόρο μεταβίβασης κατά την αγορά ή ανταλλαγή γεωργικών ή κτηνοτροφικών εκτάσεων μαζί με τις εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν την εκμετάλλευσή τους.

4 Διαχείριση εσόδων

Πέρα από την υστέρηση στον φόρο εισοδήματος οι θεσμοί, σύμφωνα με στέλεχος του οικονομικού επιτελείου, φαίνεται να έχουν εκφράσει ανησυχία για τυχόν ενέργειες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά την ευελιξία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Στο πλαίσιο αυτό παρακολουθούν στενά το νομοσχέδιο που ετοιμάζουν τα υπουργεία Δικαιοσύνης και Οικονομικών για το λεγόμενο «νέο ΣΔΟΕ», ένα όργανο με προϊσταμένους τον υπουργό Οικονομικών και τον αναπληρωτή υπουργό Δικαιοσύνης (αρμόδιο για θέματα καταπολέμησης της διαφθοράς), το οποίο διενεργεί ελέγχους κατά παραγγελία των οικονομικών εισαγγελέων. Οι αστερίσκοι δεν αφορούν αυτή καθαυτή τη σύσταση του νέου οργάνου αλλά το πώς δεν θα επηρεάζει την ελευθερία κινήσεων της ΑΑΔΕ.

Τα επιδόματα που ονομάστηκαν «μη μισθολογικά ωφελήματα» στο νομοσχέδιο για τους εργαζόμενους στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), οι θεσμοί θεωρούν ότι αποτελούν έμμεση αύξηση μισθού μέσω των επιδομάτων για έξοδα κίνησης και υπερωρίες

«Διαπιστώνουμε αναβολές» στην έναρξη των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών - Να   μην υπάρξει υπαναχώρηση στην εφαρμογή των νόμων για πώληση δανείων