Ενεργειακός θησαυρός στα εργοστάσια απορριμμάτων

Δύο ισχυρές συμμετοχές από τον χώρο της βαριάς βιομηχανίας, ένας κρυφός μπαλαντέρ με αξιοζήλευτη ρευστότητα και 16 συνολικά επενδυτές, οργανώνουν την άμυνα και τις συμμαχίες για την κορυφαία επιχειρηματική αναμέτρηση που θα δοθεί τους επόμενους μήνες στον τομέα των σκουπιδιών.

Τζάκια από τις κατασκευές και την ενέργεια, παραδοσιακοί εργολάβοι, κορυφαίες ευρωπαϊκές εταιρείες διαχείρισης απορριμμάτων σε επίπεδο τεχνογνωσίας αλλά και κροίσοι της παγκόσμιας αγοράς real estate, των μετάλλων και του χρηματοπιστωτικού συστήματος, βρίσκονται πίσω από τους δύο πρόσφατους διαγωνισμούς που ανοίγουν διάπλατα την βεντάλια των συμπράξεων δημόσιου –ιδιωτικού τομέα, τα γνωστά σε όλους ΣΔΙΤ.

Η αιφνίδια συμμαχία της ΔΕΗ με τον όμιλο της ΓΕΚ- Τέρνα των κυρίων Κάμπα-Περιστέρη και η εμφάνιση του ομίλου Μυτιληναίου μέσω του κατασκευαστικού βραχίονα της ΜΕΤΚΑ για τα εργοστάσια σε Γραμματικό και Κερατέα, επιβεβαιώνουν πέραν κάθε αμφιβολίας την εμπλοκή στην χρυσοφόρα μπίζνα των απορριμμάτων της αφρόκρεμας της ελληνικής βιομηχανίας αλλά και την ανάπτυξη μιας νέας αγοράς για την Ελλάδα, εντελώς παρθένας, που σχετίζεται με τον ενεργειακό θησαυρό που κρύβουν τα σκουπίδια.

Τα τέσσερα εργοστάσια επεξεργασίας απορριμμάτων που εκτιμάται να μοιράσουν τα επόμενα 25 χρόνια πάνω από 2,2 δις. ευρώ αναμένεται να αποτελέσουν το επενδυτικό σοκ που θα βγάλει από το τέλμα της ύφεσης και της αδράνειας, κορυφαίες επιχειρηματικές δυνάμεις της χώρας, θα αποτελέσει κρίσιμο τεστ για το ρόλο των τραπεζών στην μετά ανακεφαλοποίησης εποχή και ταυτόχρονα θα βάλει στο χάρτη το κομμάτι της δαιμονοποιημένης για την χώρα μας ενεργειακής αξιοποίησης στερεών αποβλήτων.

Για αυτό όσοι προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν την ανθρωπογεωγραφία των υποψηφίων επενδυτών, στέκονται ιδιαίτερα στις συμμετοχές της ΔΕΗ και του ομίλου Μυτιληναίου, που καλλιεργούν αυξημένες προσδοκίες και στην κυβέρνηση για έργα που βρίσκονταν σε κατάσταση ύπνωσης για πολλά χρόνια.

Στη Γερμανία και τις χώρες την Σκανδιναβίας που οι λύσεις για τα απορρίμματα είναι ένα είδος πιλότου για όλη την παγκόσμια αγορά, η ενέργεια από την επεξεργασία σκουπιδιών έχει την ικανότητα να τροφοδοτεί ολόκληρες πόλεις.

Η ενεργειακή αξιοποίηση απορριμμάτων γίνεται είτε με απευθείας καύση αποβλήτων είτε με καύση δευτερογενούς καυσίμου (π.χ μείγμα χαρτιού, πλαστικού) που παράγεται κατά το στάδιο της μηχανικής - βιολογικής επεξεργασίας.

Οι μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης έχουν δυο μέρη: τον αποτεφρωτή, εντός του οποίου απελευθερώνεται η ενέργεια και το σύστημα ενεργειακής αξιοποίησης το οποίο μετατρέπει την ενέργεια σε ηλεκτρισμό ή ατμό.

Σήμερα στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι υπάρχουν σχεδόν 300 αντίστοιχες μονάδες και όλες σχεδόν οι μητροπόλεις έχουν ενσωματώσει μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης οι οποίες καίνε τα υπολείμματα της ανακύκλωσης και μόνο αυτά. Το ρεύμα που παράγεται από αυτές τις μονάδες τροφοδοτεί 400.000 νοικοκυριά και καλύπτει τις ανάγκες περίπου 1.2 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Για παράδειγμα, ένα εργοστάσιο θερμικής επεξεργασίας απορριμμάτων στην Αυστρία είναι ικανό να τροφοδοτεί με ζεστό νερό περίπου 50.000 νοικοκυριά και με ηλεκτρική ενέργεια 25.000, καίγοντας σκουπίδια. Στη Σουηδία ανακυκλώνουν κατά μέσο όρο σε ποσοστό 96% τα απορρίμματα που παράγουν και αξιοποιούν τα σκουπίδια που δεν ανακυκλώνονται για την παραγωγή ενέργειας, μέσω ενός πρωτοποριακού συστήματος αποτέφρωσης που ηλεκτροδοτεί χιλιάδες νοικοκυριά.

Το σύστημα είναι τόσο αποτελεσματικό που οι Σουηδοί ετοιμάζονται να εισάγουν 800.000 τόνους σκουπιδιών ετησίως από τη γειτονική Νορβηγία, έτσι ώστε να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες από απορρίμματα!

Στην Ελλάδα η κυβέρνηση, αποφεύγει να ανοίξει μέτωπο για τα σκουπίδια,υποστηρίζοντας ότι οι διαγωνισμοί είναι ανοικτοί στις τεχνολογίες, αρκεί να είναι δοκιμασμένες στην ΕΕ και να μειώνουν το gate fee στους δημότες. Όσοι όμως ξέρουν να διαβάζουν πίσω από τις συμμαχίες υποστηρίζουν ότι ο «γάμος» της Τέρνα με την ΔΕΗ αποτελεί μία από τις οικονομικότερες και πλέον κοινωνικά αποδεκτές λύσεις.

Ο λόγος είναι ότι στις εγκαταστάσεις της ΔΕΗ μπορεί εύκολα να καεί το δευτερογενές καύσιμο που θα προέλθει από την επεξεργασία απορριμμάτων χωρίς να απαιτείται η δημιουργία ξεχωριστής μονάδας που ανεβάζει το κόστος της επένδυσης.

Επιπλέον περνά σχετικά ανώδυνα την τεχνολογία της καύσης αφού οι όποιες κοινωνικές αντιδράσεις ανακύψουν δεν θα μπορούν να μπλοκάρουν την κατασκευή μίας νέας μονάδας, πολύ απλά γιατί οι υποδομές είναι έτοιμες, με μικρής κλίμακας πρόσθετες επενδύσεις.

Η ΔΕΗ συμμετείχε και στον διαγωνισμό για την μονάδα διαχείρισης αποβλήτων στην Κεντρική Μακεδονία αλλά απέφυγε να καταθέσει δεσμευτική προσφορά τον προηγούμενο μήνα. Κάποιοι πιθανολογούν ότι η συμμαχία με την Τέρνα δεν είχε ακόμη οριστικοποιηθεί. Την ίδια ώρα εκφράζουν ερωτηματικά για την στρατηγική συμφωνία της εταιρείας με τους Ισπανούς της Urbaser που φέρονται να έχουν –προ ώρας – αναθεωρήσει την στρατηγική τους για την Ελλάδα.

Στην αγορά πάντως δεν αποσιωπούν τόσο τα πολιτικά και οικονομικά οφέλη των παικτών που θα αναλάβουν με μακροχρόνιες συμβάσεις τα απορρίμματα της Αττικής όσο και τους κινδύνους. Όπως εξηγούν θα πρέπει να υπολογιστεί η μείωση των απορριμμάτων λόγω της κρίσης αλλά και των ανακυκλώσιμων υλικών που διαμορφώνει νέα δεδομένα στους όρους τους συμβάσεων, η μελλοντική στάση μιας άλλης κυβέρνησης σε θέματα καύσης ακόμη και η αλλαγή της νομοθεσίας ή της σύστασης των απορριμμάτων που είναι λογικό να αλλάξει τα επόμενα χρόνια.

Οι μνηστήρες των εργοστασίων και ο άγνωστος Χ με διαθέσιμα 17,6 δισ. ευρώ
Στις κρυφές συμμαχίες που βρίσκονται πίσω από τα σχήματα, ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση του Τσέχικου Επενδυτικού fund PPF, δημιούργημα του υπερδραστήριου κ. Πέτρ Κέλνερ, που σύμφωνα με γνώστες της αγοράς αναδεικνύεται σε βασικό μοχλό των διαγωνισμών.

Το fund που έως τον περασμένο Ιούνιο είχε υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία συνολικής αξίας 17,6δις. ευρώ (μεταξύ αυτών συμμετοχή στην Τράπεζα Πειραιώς αλλά και στους κλάδους των τραπεζών, των ασφαλειών, της εξόρυξης μετάλλων και της ενέργειας στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, τη Ρωσία και την ολόκληρη την Ασία) εμφανίζεται στενός εταίρος του ομίλου της Τέρνα, σε μια συνεργασία που επισημοποίησε πρόσφατα και η «κούρσα» για την διεκδίκηση του ΔΕΣΦΑ στο διαγωνισμό που διεξάγει το ΤΑΙΠΕΔ.

Οι φήμες που οργιάζουν στην αγορά, υποστηρίζουν ότι εδώ και καιρό το PPF έχει ανοίξει δίαυλο συζητήσεων για μετοχική συνεργασία με την Τέρνα Ενεργειακή, στο πλαίσιο ευρύτερων συνεργασιών που επιδιώκει στην Ελλάδα στους τομείς της ενέργειας και των απορριμμάτων.

Την ίδια στιγμή, απαρατήρητες (αν και αναμενόμενες), δεν μπορούν να περάσουν ούτε οι άλλες συμμετοχές στους διαγωνισμούς, γεγονός που καλλιεργεί αυξημένες προσδοκίες στην κυβέρνηση που θέλει να ανοίξει το δρόμο και να «προβάρει» το μοντέλο των ΣΔΙΤ και σε άλλα έργα (λιμάνια, δρόμους, κ.ά).

Αξιοσημείωτη είναι η παρουσία του ομίλου Μπόμπολα με τις δύο ναυαρχίδες εταιρείες Άκτωρ και Ηλέκτωρ αλλά και ο όμιλος Λάτση και ο εφοπλιστής Θανάσης Λασκαρίδης μέσω της συμμετοχής τους στην εταιρεία Μεσόγειος που συνασπίζεται με την κυπριακών συμφερόντων J&P Άβαξ των οικογενειών Ιωάννου-Παρασκευαίδη.

Ο όμιλος Κοπελούζου μέσω της Νοvaera Hellas, η Αρχιρόδον από τις πλέον διεθνείς τεχνικές εταιρείες με έδρα την Ολλανδία σε σύμπραξη με την Ιντρακάτ του ομίλου Κόκκαλη αλλά και μια πλειάδα από μικρότερες εργοληπτικές εταιρείες.