«Αν δείτε τα δύσκολα, τρυπήστε τις βάρκες με μαχαίρι και οι Έλληνες θα σας σώσουν»

Σε σωρεία αποκαλύψεων για την τραγωδία στο Φαρμακονήσι προέβη η ηγεσία του Λιμενικού, ενώπιον της Βουλής.

Μιλώντας στην αρμόδια κοινοβουλευτική Επιτροπή, ο αρχιπλοίαρχος του Λιμενικού Σώματος, Ιωάννης Καραγεωργόπουλος, αναφέρθηκε συγκεκριμένα στο σημείωμα που δίνουν οι δουλέμποροι στους λαθρομετανάστες.

Σύμφωνα με τον αρχιπλοίαρχο, το σημείωμα περιέχει οδηγίες, του τύπου: «Αν δείτε τα δύσκολα, τρυπήστε τις βάρκες σας με μαχαίρι και οι Έλληνες θα σας σώσουν».

«Έχει βρεθεί αυτό το σημείωμα σε υπήκοο τρίτης χώρας. Τους λένε να προσποιούνται ότι δεν γνωρίζουν αγγλικά, να επαναλαμβάνουν τη λέξη Παλαιστίνη και να λένε ότι το όνομά τους είναι Μοχάμεντ» είπε ο κ. Καραγεωργόπουλος.

Μια σειρά από ατυχή γεγονότα: Καρέ-καρέ η τραγωδία του Φαρμακονησίου

Από την πλευρά του, τις ατυχείς συγκυρίες, που οδήγησαν στην τραγωδία κατά την επιχείρηση διάσωσης μεταναστών από το Λιμενικό Σώμα ανοιχτά του Φαρμακονησίου, περιέγραψε ο διευθυντής Κέντρου Επιχειρήσεων του Λιμενικού, Νικόλαος Πατρινός.

Ο αξιωματικός παρουσίασε καρέ-καρέ την επιχείρηση, υποστήριξε ότι οι αντιδράσεις του κυβερνήτη που έσπευσε στο σημείο ήταν «ναυτικά οι ενδεδειγμένες», επισήμανε όμως τις δύσκολες καιρικές συνθήκες, το «σαπάκι» αλιευτικό που μετέφερε τους παράνομους μετανάστες, την «απρόοπτη» ενέργεια ενός εκ των επιβαινόντων, που δημιούργησε αναταραχή και εν τέλει την ανατροπή του αλιευτικού, την ξαφνική πυρκαγιά που ξέσπασε στην ελληνική ακταιωρό και το «δίλημμα» του Έλληνα κυβερνήτη για το αν θα σώσει το σκάφος τους και όσους είχε περισυλλέξει ή θα έμενε στο σημείο για τον εντοπισμό τυχόν ναυαγών.

Αναλυτικά, ο κ. Πατρινός ανέφερε ότι στη 01.35 τα χαράματα ενημερώθηκαν ότι «υφίσταται συμβάν».

Και περιέγραψε, καρέ-καρέ: Ο καιρός εκείνη τη νύχτα ήταν Ν και ΝΑ 6-7 μποφόρ. Ενημερώνεται το πλωτό του ΛΣ και αναχωρεί από ΝΑ ακτές Φαρμακονησίου. Φθάνει σε απόσταση 3,5 μιλίων και διαπιστώνει ύπαρξη σκάφους, το οποίο ήταν ακινητοποιημένο, με σβηστά φωτα ναυσιπλοΐας και εντός ελληνικών χωρικών υδάτων. Η πάγια τακτική προσέγγισης στο σημείο και με τα καιρικά φαινόμενα -κύματα 1,5 μέτρου- είναι να προσεγγίσουμε το πλοίο και να εξακριβώσουμε την κατάσταση πριν από την ανάληψη οποιαδήποτε ενέργειας».

»Διαπιστώσαμε ότι υφίσταται ικανός αριθμός ατόμων στο κατάστρωμα. Αλιευτικό περίπου 9 μέτρα και ικανός αριθμός ατόμων σε ύπτια θέση. Η μόνη απόκριση είναι στην αγγλική, που μας αποκαλεί “friends” και ανασηκώνεται το πλήθος, κοιτώντας μας να δει αντιδράσεις. Αυτό το ανασήκωμα δημιουργεί σύγχυση στο σκάφος. Ωστόσο, ο κυβερνήτης και άλλα 2-3 μέλη επιχειρούν να τους ηρεμήσουν, προειδοποιώντας ότι όποια κίνησή τους θα προκαλέσει τραυματισμό ή πτώση στη θάλασσα».

Και συνέχισε ο κ. Πατρινός: «Ακολούθως, γίνεται ενημέρωση στην αρμόδια υπηρεσία. Αποτιμάται η κατάσταση και η εντολή ίναι να οδηγηθεί το σκάφος προς Φαρμακονήσι, που είναι σε απόσταση 1,8 μίλια από ΒΑ ακτή».

Τα διλήμματα του κυβερνήτη

Ποια ήταν όμως τα διλήμματα του κυβερνήτη; Σύμφωνα με τον κ. Πατρινό, «ο κυβερνήτης του 136 είναι σε δίλημμα -συνεκτιμά τις καιρικές συνθήκες: σκότος, ισχυρή αποθαλασσία (1,5 μέτρο κύμα δεν είναι λίγο τη νύχτα για χαμηλά σκάφη) και αποφασίζει λοιπόν, λαμβάνοντας ως παράμετρο την επιδείνωση των καιρικών συνθηκών. Έκρινε εκείνη την στιγμή ότι η προσφορότερη λύση είναι η ρυμούλκηση του σκάφους προς Φαρμακονήσι, που είναι η πλησιέστερη ακτή για την ασφαλή αποβίβαση. Αυτό γίνεται εντός λίγων λεπτών».

Η επιχείρηση διάσωσης

Ακολούθως, ο κ. Πατρινός περιέγραψε την επιχείρηση διάσωσης, λέγοντας: «Δίνεται εντολή σε δύο στελέχη να επιβιβαστούν, πηδώντας στο αλιευτικό σκάφος, φέροντας σχοινί ρυμούλκησης, που είναι απλό σχοινί πρόσδεσης σε προβλήτες. Στα δύο μέλη δίνεται η εντολή να παραμείνουν επί του σκάφους και να δέσουν το σχοινί σε μια δέστρα (κοτσανέλο) που είναι στην πλώρη. Η διαδικασία της ρυμούλκησης ξεκινά με απαλούς χειρισμούς, με έκταμα σχοινιού περίπου 10 μέτρα. Αυτές είναι οι δυνατότητες εκείνο το βράδυ και ξεκινούν έχοντας τον καιρό από την πρύμνη. Τα δύο στελέχη επί του σκάφους παραμένουν στην πλώρη και αυτό για δύο λόγους: να κατευνάσουν τους επιβαίνοντες -το έχουμε διαπιστώσει ότι αισθάνονται ασφαλείς με την παρουσία μας- και ο δεύτερος να έχουν εποπτεία ρυμούλκησης, καθώς το αλιευτικό είναι σαπάκι. Η ρυμούλκηση ξεκινά με αργή ταχύτητα, για να υποστεί τις λιγότερες τάσεις το σχοινί. Οι άνδρες του ΛΣ ρώτησαν πόσοι είναι οι επιβαίνοντας, όμως έλαβαν ασαφείς απαντήσεις: στην αρχή 15, μετά 16, στο τέλος 18».

Η ρυμούλκηση

Ο αξιωματικός αναφέρει ότι η ρυμούλκηση του αλιευτικού έχει ξεκινήσει, όμως διαπιστώνεται «κάτι ασύμμετρο. Ειδοποιείται ο κυβερνήτης από τους δύο που είχαν πάει στο σκάφος ότι σπάει το ρυμούλκιο. Αποκολλάται από την πλώρη η δέστρα. Η άμεση ορθά ναυτική κίνηση είναι να προσπαθήσουν να πάρουν το σχοινί επάνω. Μετά το χειρισμό έχουμε εκ νέου προσέγγιση του αλιευτικού. Σε όλο αυτό το διάστημα υπήρχε προθυμία και συνεργασία από το πλήρωμα του αλιευτικού. Μεταβιβάζεται και πάλι ένας από το πλήρωμα, ο μηχανικός, στο αλιευτικό. Το 136 χρησιμοποιεί προβολέα, για να βλέπει την κατάσταση. Ωστόσο, η εντολή είναι να επιστρέψει ο μηχανικός στο 136. Την στιγμή που ανεβαίνει, ένας εκ των επιβαινόντων μιλά στο κινητό τηλέφωνο και έχει συνεχείς επικοινωνίες. Διαπιστώνεται από τους τρεις άντρες που είναι στο δικό μας σκάφος να ακούγονται φωνές και ο άντρας που μίλαγε στο κινητό να δείχνει προς το μέρος της θάλασσας ότι υπάρχουν δύο άνθρωποι στη θάλασσα. Ξαφνικά, υπάρχει μετατόπιση στη δεξιά κουπαστή, με αποτέλεσμα ακαριαία εκτροπή του αλιευτικού. Ο κυβερνήτης κάνει "κράτει" στη μηχανή και φέρνει το σκάφος του δύο μέτρα δεξιά του αλιευτικού. Τους ανεβάζει όλους πάνω στην πλατφόρμα. Αναπτύσσει την σκάλα και ανεβαίνουν από εκεί. Το πλήρωμα επιχειρεί να τους ηρεμήσει, για να ολοκληρωθεί η διαδικασία περισυλλογής και διάσωσης».

»Έχουμε δήλωση από το μηχανικό, ο οποίος δηλώνει ότι το διασωθέν ανήλικο περισυλλέχθηκε από τον ίδιο μέσα στη θάλασσα. Είχε εγκλωβιστεί κάτω από την πλατφόρμα και βουτάει ο μισός μέσα στη θάλασσα και σώζει το παιδί. Η ώρα είναι 2.13 και μας δηλώνεται η περιοχή και εκείνο που μας προκάλεσε άγχος είναι ότι δεν υπάρχει κανένα πλοίο πλησίον».

Στη συνέχεια ο κ. Πατρινός σημείωσε ότι: «Η άμεση αντίδραση είναι η ανάπτυξη εντοπισμού και διάσωσης. Άμεση έκδοση σήματος κινδύνου. Το 136 με 16 άτομα που έχει επιβιβάσει επιχειρεί να περισυλλέξει και άλλους ναυαγούς. Έχουμε επίσης ατυχή συγκυρία. Στο 5λεπτο (2.20) εκδηλώνεται πυκνός καπνός, χωρίς να γνωρίζει ο κυβερνήτης από πού προέρχεται. Σίγουρα από μηχανοστάσιο, χωρίς όμως να μπορεί να πει, γιατί στα καπάκια της μηχανής κάθεται κόσμος. Την αριστερή μηχανή που δηλώνει ότι έχει πρόβλημα την κάνει "κράτει" και χρησιμοποιεί τη δεξιά, δηλώνοντας ότι δεν μπορεί να μείνει άλλο και πως επιστρέφει. Έχει όμως ακόμα κρατημένο το αλιευτικό. Το δίλημμα: αποκόπτει το σκοινί ή όχι. Το κόβουν και το αλιευτικό βυθίζεται».

Παράλληλα, εξήγησε τις κινήσεις που έγιναν στο κέντρο επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα στις 3.52 να καταφθάσει στην περιοχή Σούπερ Πούμα, ενώ σημειώνει ότι στις 4.00 βρέθηκαν σε κοντινή απόσταση μια τουρκική ακταιωρός και ελικόπτερο.

«Συγγνώμη» για όσα έγιναν στο Φαρμακονήσι ζητά ο αρχηγός του Λιμενικού

Από την πλευρά του, με σπασμένη φωνή και εμφανή συγκίνηση ζήτησε «συγγνώμη» ο αρχηγός του Λιμενικού Σώματος, Δημήτρης Μπαντιάς, για το τραγικό συμβάν στο Φαρμακονήσι, όπου έχασαν τη ζωή τους 12 άτομα, μεταξύ των οποίων εννέα παιδιά.

Ο αντιναύαρχος είπε: «Ζητώ συγγνώμη απ' όλους. Από τους συγγενείς των θυμάτων και από όλους τους Έλληνες, που τους φέραμε σε αυτή την κατάσταση», αναφερόμενος προφανώς στις διαστάσεις που πήρε το ζήτημα.

Και πρόσθεσε: «Κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε. Από εκεί και πέρα ο καθένας μπορεί να σκεφτεί ό,τι θέλει».

Παραδέχθηκε, δε, ότι υπήρξε ενημέρωση για ύπαρξη παιδιών στο αλιευτικό, πρόσθεσε όμως πως «είχε ήδη ανατραπεί... Τρεις άνθρωποι σε τρία λεπτά έσωσαν 16 ανθρώπους».

Βαρβιτσιώτης: Καμία οδηγία για βίαιες επαναπροωθήσεις

Να σημειωθεί ότι η συνεδρίαση έγινε κατόπιν αιτήματος του υπουργού Ναυτιλίας Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη.

Ο υπουργός κατά την αρχική του τοποθέτηση ξεκαθάρισε ότι «δεν υπάρχει καμία οδηγία για βίαιες επαναπροωθήσεις και βίαιες συμπεριφορές και γι' αυτό είναι ελάχιστα τα περιστατικά που σε διασώσεις έχουμε απώλεια ζωών», ενώ κάλεσε τα κόμματα της αντιπολίτευσης να ενημερωθούν πρώτα για όλες τις παραμέτρους της τραγωδίας, πριν προχωρήσουν σε συμπεράσματα.

Είπε χαρακτηριστικά: «Είδα το τελευταίο διάστημα τίτλους και άρθρα για υγρούς τάφους και έγκλημα. Μακάβριες γελοιογραφίες να αποτυπώνουν χαιρέκακα τα γεγονότα. Φωτογραφίες που ελήφθησαν σε άλλο τόπο να δημοσιεύονται σαν να ήταν από το συγκεκριμένο. Λαϊκά δικαστήρια να ζητούν το κεφάλι μου... Όλα αυτά μας αναστατώνουν και δημιουργούν προβλήματα εμπιστευτικότητας πολιτών προς ΛΣ και δυσφημούν τη χώρα στο εξωτερικό, που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα».

Παράλληλα υποστήριξε ότι «αυτό που γίνεται καθημερινά στο Αιγαίο είναι άσκηση εθνικής κυριαρχίας και γίνεται από τα μέσα έρευνας και διάσωσης. Αυτό που επιβεβαιώνουμε είναι οι δυνατότητές μας για πλήρη άσκηση της εθνικής κυριαρχίας. Όποιος διατυπώνει άρνηση να ασκούμε έρευνα και διάσωση, αρνείται την εθνική κυριαρχία. Δεν είμαστε διατεθειμένοι να δεχθούμε γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο».

Εξήγησε ότι έχει ζητήσει έρευνα από την Δικαιοσύνη για το συμβάν, ενώ κατέθεσε στοιχεία που δείχνουν τη συνεχή και επίπονη προσπάθεια του Λιμενικού να φυλάξει τα θαλάσσια σύνορα. Διαβάστε περισσότερα εδώ