Συρμόγλου: Ο άνθρωπος του Καραμανλή με την "αμαρτωλή" ΜΚΟ

Ηταν αρχές του 2005 και η χώρα ζούσε ακόμη στον απόηχο της πανάκριβης διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων. Οι σκανδαλώδεις επιχορηγήσεις εκατομμυρίων σε ΜΚΟ έχουν αρχίσει να ψιθυρίζονται στα υπουργικά γραφεία και ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής συλλαμβάνει μια «μεγαλοφυή» ιδέα: να φτιάξει μια οργάνωση χρηματοδοτούμενη από το κράτος, αλλά και από χορηγίες για να... μετράει όλες τις ΜΚΟ και να προάγει τον εθελοντισμό...

Λίγους μήνες αργότερα το σχέδιο νόμου είναι έτοιμο και μέσα στο 2005 κάνει για πρώτη φορά την εμφάνισή του ο οργανισμός «Εργο Πολιτών». Εποπτεύεται απευθείας από τον πρωθυπουργό και ως πρόεδρος ορίζεται ο δημοσιογράφος Στέλιος Συρμόγλου. Ολα δείχνουν ιδανικά... Η χρηματοδότηση ρέει άφθονη, τα γραφεία είναι πολυτελέστατα και τα λόγια παχιά...  Εννέα χρόνια μετά, οι αποκαλύψεις είναι καταιγιστικές. Η «μητέρα» όλων των ΜΚΟ που στήθηκε για να καταγράφει και να συντονίζει τις εθελοντικές οργανώσεις κατασπατάλησε περίπου 8 εκατ. ευρώ, το «Εργο Πολιτών» διαλύθηκε αφήνοντας πίσω του φέσια εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ ακόμη και στην Εφορία, στο ΙΚΑ και σε ενοίκια, ενώ αυτή τη στιγμή ο φάκελος «Εργο Πολιτών» έχει παραπεμφθεί στη Δικαιοσύνη και ξεσκονίζεται από τις δικαστικές αρχές.  Είναι χαρακτηριστική και η ιστορία της διαμάχης που ξέσπασε ανάμεσα στον κ. Συρμόγλου και τον τότε υπουργό Πολιτισμού Μιχάλη Λιάπη, ο οποίος για δικούς του λόγους αρνήθηκε να εκταμιεύσει 500.000 ευρώ που ζητούσε ως έκτακτη επιχορήγηση η ΜΚΟ. Τότε ο κ. Συρμόγλου έστειλε επιστολή στον διευθυντή του γραφείου του κ. Κώστα Καραμανλή, κ. Γιάννη Αγγέλου, με βαρείς χαρακτηρισμούς και αγοραίες εκφράσεις κατά του κ. Λιάπη και του διευθυντή του γραφείου του Γιώργου Τζοβλά. Εφτασε μάλιστα στο σημείο μετά την αντικατάσταση του κ. Λιάπη από τον σημερινό πρωθυπουργό κ. Αντώνη Σαμαρά να στείλει εξώδικο και να απαιτεί την άμεση εκταμίευση του ποσού εντός πέντε ημερών!
Η έκθεση των επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης για τα έργα και τις ημέρες του κ. Συρμόγλου θυμίζει σε πολλά την ιστορία της αμαρτωλής ΜΚΟ «Διεθνές Κέντρο Αποναρκοθέτησης» του προφυλακισμένου, επίσης δημοσιογράφου Κώστα Τζεβελέκoυ.

Μπήκαν οι ελεγκτές

Η οικονομική κρίση έβγαλε στην επιφάνεια όλα όσα συνέβαιναν από το 2005 και μετά στον οργανισμό «Εργο Πολιτών». Οι επιθεωρητές ελεγκτές Δημόσιας Διοίκησης μπαίνουν στα γραφεία της λεωφόρου Μεσογείων, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος παύεται και ο οργανισμός μπαίνει σε φάση εκκαθάρισης. Το πόρισμα του ελέγχου διαβιβάζεται στην Εισαγγελεία Αθηνών για την ποινική αξιολόγηση όσων διαλαμβάνονται σ' αυτήν. Τα όσα περιγράφονται στις 50 σελίδες του πορίσματος δίνουν ξεκάθαρη εικόνα για το τι ακριβώς γινόταν στα πέντε χρόνια δράσης του «Εργου Πολιτών». Από το πόρισμα προκύπτει πως δεν έκανε έλεγχο στις ΜΚΟ ως όφειλε για να διαπιστώσει αν γινόταν διασπάθιση του δημόσιου χρήματος, ούτε προέβαλλε τον εθελοντισμό. Οι μοναδικές δράσεις του συγκεκριμένου οργανισμού περιορίστηκαν στη δημιουργία ενός σάιτ στο οποίο αναρτούσαν κάποιες ανακοινώσεις και δήθεν μελέτες του «Εργου Πολιτών», κατέγραψαν 8.500 εθελοντικές οργανώσεις, εκ των οποίων τα στοιχεία μόνο των 4.500 είχαν εξακριβωθεί και αναρτηθεί στην ιστοσελίδα και ανακοίνωναν τη σύσταση σχεδόν καθημερινά ομάδων και επιτροπών με γενικά και αόριστα αντικείμενα οι οποίες επιχορηγούνταν με τεράστια ποσά και δεν προκύπτει να παρήγαγαν έργο.
Τον μόνο, ωστόσο, συντονισμό που φέρεται να έφερε εις πέρας ήταν η σύναξη των ατόμων που στελέχωσαν τον οργανισμό, καθώς επελέγησαν χωρίς διαδικασίες ΑΣΕΠ και οι απολαβές τους, όπως διαπίστωσε το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, ήταν διπλάσιες από τις προβλεπόμενες.
Ολα αυτά τα χρόνια, όπως αποφαίνεται το πόρισμα το «Εργο Πολιτών» πραγματοποίησε 43 εκδηλώσεις με θέματα όπως «Επιστημονική και πραγματιστική προσέγγιση του τρίτου τομέα της Ελλάδας εντός του διεθνούς γίγνεσθαι» ή «Κοινωνικές και πολιτισμικές διαστάσεις της διαφθοράς και ο εξυγιαντικός ρόλος της κοινωνίας πολιτών». Τη δεύτερη, μάλιστα, το υπουργείο Οικονομικών την επιχορήγησε με επιπλέον 40.000 ευρώ(!), ενώ σχεδόν σε όλες τις άλλες υπήρχαν χορηγοί που προέρχονταν κυρίως από τον κρατικό ιστό. Για παράδειγμα, χορηγοί του «Εργου Πολιτών» υπήρξαν η ΑΤΕ με 40.000 ευρώ, το ΥΠΕΧΩΔΕ με 50.000 ευρώ, αλλά και κάποιες ιδιωτικές επιχειρήσεις που έδιναν μικρά ποσά που κυμαίνονταν από 2.000-10.000 ευρώ. Συγκεκριμένα, στο πόρισμα των ελεγκτών αναφέρεται επιπλέον ότι «ο οργανισμός συμμετείχε σε συνέδρια και σεμινάρια τα οποία δεν είχαν κόστος για αυτόν καθόσον έγιναν είτε στο πλαίσιο υπογεγραμμένων μνημονίων συνεργασίας με άλλους φορείς (Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, ΟΤΑ κ.λπ.), είτε διοργανώθηκαν από άλλους φορείς (Εταιρεία Ελλήνων Ευεργετών κ.λπ.)».
        

Απευθείας αναθέσεις και χοντρά φέσια

Και μπορεί πολλές εκδηλώσεις να μην τις χρηματοδοτούσε το «Εργο Πολιτών» ή να έπαιρνε παχυλές επιχορηγήσεις για κάποια σεμινάρια, ωστόσο το περίπου 1,5 εκατ. ευρώ που έπαιρνε ετησίως από τα υπουργεία Οικονομικών και Πολιτισμού δεν του έφταναν. «Ολες οι προμήθειες του οργανισμού διενεργήθηκαν με απευθείας αναθέσεις, χωρίς να προηγείται σχετική έγγραφη απόφαση και σύνταξη πρωτοκόλλου παραλαβής πριν από την πληρωμή του αντίστοιχού τιμολογίου», αναφέρεται στο πόρισμα και προχωράει σε περιγραφές περιπτώσεων που δημιουργούν πολλά ερωτηματικά. Οπως, για παράδειγμα, την αγορά ενός πολυτελούς αυτοκινήτου Audi A4 2000 κυβικών αξίας 44.040 ευρώ που παρέλαβε ο πρόεδρος του οργανισμού λίγες ημέρες μετά τη λειτουργία του «Εργου Πολιτών» προκειμένου να το χρησιμοποιεί για υπηρεσιακές μετακινήσεις. Παράλληλα σπαταλήθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για ταξίδια που όμως ποτέ δεν διευκρινίστηκε γιατί έγιναν... Μόνο το 2009 δαπανήθηκαν 80.770,53 ευρώ για ταξίδια, το 2008 50.280,61 ευρώ, ενώ το 2007 59.649,36 ευρώ σε προορισμούς της Ελλάδας και της Ευρώπης.
Κάθε χρόνο έφευγαν πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ με την ένδειξη «Διάφορα έξοδα». Για παράδειγμα, το 2006 δαπανήθηκαν 353.342,51 ευρώ, το 2008 321.850,17 ευρώ, ενώ σε μια άλλη κατηγορία εξόδων, με την ένδειξη «Παροχές τρίτων», δαπανήθηκαν -στα 6 χρόνια λειτουργίας του- πάνω από 1 εκατ. ευρώ!
Για τη λειτουργία του οργανισμού ενοικιάστηκε κτίριο στη λεωφόρο Μεσογείων συνολικής επιφάνειας 703 τ.μ. με αποθήκη 130 τ.μ. έναντι 16.500 ευρώ μηνιαίως. Συνολικά, προσελήφθησαν 18 υπάλληλοι, ενώ αν και ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος κ. Συρμόγλου θα έπρεπε να μην πληρώνεται (για το εθελοντικό έργο του), παρ’ όλα αυτά στο πόρισμα αναφέρεται ότι «η καταβαλλόμενη στον πρόεδρο-διευθύνοντα σύμβουλο αμοιβή δεν καθορίστηκε με απόφαση οποιουδήποτε αρμοδίου οργάνου και συνεπώς η εντολή για την καταβολή της δεν έχει νόμιμο έρεισμα». Οπως λένε αυτοί που διαδέχτηκαν τα στελέχη του οργανισμού στη μεταβατική περίοδο μέχρι να βάλει οριστικά λουκέτο, ο κ. Συρμόγλου ελάμβανε μηνιαία αποζημίωση που ξεκινούσε από 7.500 ευρώ και έφτανε τις 9.000 ευρώ.

Με απλήρωτο το νοίκι και το ΙΚΑ

Ωστόσο, αν και τα εκατομμύρια των επιχορηγήσεων έπεφταν βροχή ξεπερνώντας συνολικά το ποσό των 8 εκατ. ευρώ, κλείνοντας, όπως διαπίστωσαν στην έρευνά τους οι επιθεωρητές Δημόσιας Διοίκησης, το «Εργο Πολιτών» άφησε πίσω του χρέη και φέσια χιλιάδων ευρώ. Στη σελίδα 22 του πορίσματος αναφέρεται ότι όταν στις 22/4/2011 το «Εργο Πολιτών» έμπαινε στην τελευταία φάση της ζωής του, είχε βάλει φέσια που ανέρχονταν συνολικά στο ποσό των 536.252,50 ευρώ. Συγκεκριμένα 179.019,96 ευρώ χρωστούσε για Φόρο Μισθωτών Υπηρεσιών, 47.647,04 στο ΙΚΑ, 13.149,80 ευρώ για οφειλόμενους μισθούς των υπαλλήλων, 171.897,30 ευρώ για ενοίκια, 123.079,77 σε διάφορους προμηθευτές ενώ 1458,63 ευρώ στο ΤΣΜΕΔΕ.
Φυσικά, εκτός από τα παραπάνω ποσά-«φέσια», υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις όπου το «Εργο Πολιτών» δεν πλήρωνε, όμως οι εταιρείες έπαψαν να διεκδικούν τα οφειλόμενα ποσά. Οπως, για παράδειγμα, στις 20 Ιανουαρίου του 2006, όταν για μια εκδήλωση που πραγματοποίησε ανατέθηκε η επικοινωνιακή, δημιουργική και τεχνική κάλυψη της παρουσίασης (στήσιμο εξοπλισμός σκηνής με οθόνες, προβολείς, βιντεοσκόπηση κ.λπ.) αντί 160.000 ευρώ - από τις 40.000 που έπρεπε να δώσει προκαταβολή, ο οργανισμός έδωσε 18.500 και για το υπόλοιπο ποσό δεν πληρώθηκε τίποτα, καθώς η εταιρεία δεν το διεκδίκησε. Το ίδιο έτος ανατέθηκε σε εταιρεία η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών η δαπάνη της οποίας ανήλθε σε 16.251 ευρώ. Μέχρι την ημέρα που εκδόθηκε το πόρισμα των ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης το ποσό δεν είχε πληρωθεί.

Οι επιστολές στο Μαξίμου

Η αρχή του τέλους για τον «χρυσό» οργανισμό, ο οποίος επιχορηγούνταν με μεγάλα και μέχρι στιγμής αδικαιολόγητα ποσά για να βάλει, υποτίθεται, μια τάξη στην κατασπατάληση του δημόσιου χρήματος από τις ΜΚΟ της χώρας, ξεκίνησε το 2008 όταν υπουργός Πολιτισμού ήταν ο κ. Μιχάλης Λιάπης. Τότε ο κ. Συρμόγλου ζήτησε συμπληρωματική επιχορήγηση ύψους 1,3 εκατ. ευρώ. Εγκρίθηκε το ποσό του 1 εκατ. ευρώ το οποίο έπρεπε να καταβάλουν τα υπουργεία Οικονομικών και Πολιτισμού. Ο κ. Λιάπης αρνήθηκε να εγκρίνει την εκταμίευση του μισού εκατομμυρίου, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει πόλεμος των δύο πλευρών που έφτασε μέχρι το Μέγαρο Μαξίμου. Η αρχή έγινε με μια επιστολή που απέστειλε ο κ. Συρμόγλου στον διευθυντή του γραφείου του τότε πρωθυπουργού κ. Αγγέλου διεκδικώντας τα χρήματα που του... χρωστούσε ο κ. Λιάπης.
Η επιστολή φέρει ημερομηνία 29 Οκτωβρίου 2008 και ξεκινάει ως εξής: «Κύριε Αγγέλου, δεν πάει άλλο. Οσο υπομονή και ευγένεια διαθέτω, κονιορτοποιήθηκα προσκρούοντας στον αβδηριτισμό, την έλλειψη αντιληπτικής ικανότητας και την κακοπροαίρετη συμπεριφορά Λιάπη και Τζοβλά ή μάλλον Τζοβλά και Λιάπη γιατί είναι γνωστό σε όλο το υπουργείο Πολιτισμού ποιος κάνει κουμάντο. Μολονότι, χωρίς να έχω καμία απολύτως υποχρέωση εξασφάλισα τη χρηματοδότηση του οργανισμού με 1.000.000 ευρώ απο το υπουργείο Οικονομικών, ο Λιάπης ωστόσο δεν υπογράφει το ποσό των 500.000 ευρώ που απομένουν γιατί χωρίς αυτά δεν μπορεί να λειτουργήσει ο οργανισμός. [...] Δεν επιτρέπω επίσης να καθυβρίζομαι τόσο από τον Τζοβλά όσο και από τον Λιάπη. Τιμώ την αποστολή που μου ανέθεσε ο πρωθυπουργός. Και αυτό δεν είναι πομφόλυγα. Θα αντιδράσω και θα καταγγείλω την κατάπτυστη συμπεριφορά του Μιχάλη Λιάπη ο οποίος κάθε άλλο παρά τιμά την εντολή του πρωθυπουργού και τη δημοκρατία».
Οταν λίγους μήνες αργότερα τον Μ. Λιάπη αντικαθιστούσε στο υπουργείο Πολιτισμού ο σημερινός πρωθυπουργός κ. Σαμαράς, ο κ. Συρμόγλου τού έστειλε εξώδικο ζητώντας εντός διαστήματος πέντε εργάσιμων ημερών να του καταβάλουν το μισό εκατομμύριο ευρώ. Φυσικά, χρήματα δεν πήρε και ο διάδοχος του κ. Σαμαρά στο υπουργείο, ο κ. Παύλος Γερουλάνος, έβαλε μια για πάντα λουκέτο στον αμαρτωλό οργανισμό «Εργο Πολιτών», στέλνοντας τον φάκελο στον εισαγγελέα.