Το μεγάλο «φαγοπότι» στον Ερυθρό Σταυρό: Τα «χρυσά» πουρμπουάρ, τα δώρα, τα ταξίδια

Το μεγάλο «φαγοπότι» στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό στα χρόνια της προεδρίας του Ανδρέα Μαρτίνη, αποκαλύπτει ακόμη μια έκθεση ορκωτών λογιστών, ανεξάρτητης ελεγκτικής εταιρείας η οποία πραγματοποίησε έλεγχο στο Ίδρυμα για λογαριασμό της νέα προσωρινής διοίκησης. 

Η έκθεση της εταιρείας που παραδόθηκε στη διοίκηση στις αρχές Οκτωβρίου και πραγματοποιήθηκε από τις 15 Δεκεμβρίου 2014 έως 23 Απριλίου 2015, αποκαλύπτει αναξιοποίητα ακίνητα, ανείσπρακτα ενοίκια, απίστευτα χρηματικά ποσά που σπαταλούνταν για ενοικίαση γραφείων, «χρυσά» πουρμπουάρ σε ταβέρνες και εστιατόρια κατά τη διάρκεια ταξιδιών, απευθείας αναθέσεις έργων και έλλειμμα δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ επί διοίκησης του Ανδρέα Μαρτίνη. 

Την ίδια ώρα επανέρχεται το θέμα της αποβολής του ελληνικού τμήματος από τον διεθνή Ερυθρό Σταυρό καθώς οι θιασώτες του προηγούμενου καθεστώτος επιμένουν να αμφισβητούν την προσωρινή διοίκηση, που διορίστηκε εσπευσμένα τον τελευταίο χρόνο για να περισώσει την κατάσταση και να αποκαταστήσει το κύρος του οργανισμού εισάγοντας διαφάνεια στις δραστηριότητές του. 

Στις 77 σελίδες της έκθεσης της ελεγκτικής εταιρείας, γίνεται αναφορά για την κακοδιαχείριση των οικονομικών του οργανισμού που είχε ως αποτέλεσμα ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός κατά το τέλος του 2012 να έχει συσσωρευμένες υποχρεώσεις (βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες) πάνω από 40 εκατομμύρια ευρώ εκ των οποίων τα 25 εκατομμύρια ευρώ αφορούσαν συσσωρευμένες υποχρεώσεις του οργανισμού έναντι κληροδοτημάτων και άλλων δωρεών και επιχορηγήσεων. Ειδικότερα, μόνο από τα κληροδοτήματα και μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2013, εντοπίστηκε οικονομικό έλλειμμα 16,6 εκατομμυρίων ευρώ. 

Παράλληλα, γίνεται λόγος για την κακοδιαχείριση των 528 ακινήτων από τα οποία 266 ήταν ενοικιασμένα, 169 ήταν κενά, 52 ιδιοχρησιμοποιούνταν, ενώ 41 διατίθενται δωρεάν προς εκμετάλλευση ζημιώνοντας τον οργανισμό. Σύμφωνα με το φορολογικό έντυπο Ε9 του 2014 στην ακίνητη περιουσία του Ε.Ε.Σ. συγκαταλέγονται και 48 αγροτεμάχια, αλλά σύμφωνα με την έκθεση «η διαχειριστική και λογιστική παρακολούθηση των παγίων περιουσιακών στοιχείων δεν γίνεται με συνέπεια και ενιαίο τρόπο». Η συνολική αξία των οικοπέδων και των ακινήτων του Ε.Ε.Σ. όπως εμφανίζεται την 31η Δεκεμβρίου 2013 ανέρχεται σε 204 εκατομμύρια ευρώ. Η εταιρεία εξέτασε δειγματοληπτικά και από τον επανυπολογισμό που διενήργησε με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία προέκυψε υποεκτίμηση των αντικειμενικών αξιών ακινήτων του δείγματος συνολικού ποσού 87,4 εκατομμυρίων ευρώ. σε σχέση με τα αντίστοιχα ποσά που εμφανίζονταν στα τηρούμενα βιβλία του Ε.Ε.Σ. κατά την 31η Δεκεμβρίου 2013. 

Από τον  έλεγχο που έγινε στα ακίνητα που εκποιήθηκαν κατά την προεδρία του Ανδρέα Μαρτίνη, διαπιστώθηκε πως στις περισσότερες περιπτώσεις «δεν τηρούνταν η ανοιχτή και διαφανής διαδικασία με διεξαγωγή πλειοδοτικής διαδικασίας ή διενέργεια τεκμηριωμένων εκτιμήσεων από επαγγελματίες εκτιμητές της τρέχουσας εμπορικής αξίας των εκποιούμενων ακινήτων. Σε ορισμένες περιπτώσεις εντοπίσαμε πωλήσεις ακινήτων σε τιμές κάτω από την αντικειμενική τους αξία». 

Στην έκθεση αναφέρονται πέντε περιπτώσεις από τις οποίες ο οργανισμός έχασε συνολικά 770.000 ευρώ. Μόνο από την περίπτωση ακινήτου στο Ηράκλειο Αττικής που εκποιήθηκε το 2007 έναντι 2.400.000 ενώ η αντικειμενική του ανερχόταν στα 2.930.000 ο οργανισμός απώλεσε 530.000ευρώ. 

Χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση της πώλησης οικοπέδου με παλιό εργοστάσιο στην εταιρεία «Αποθήκες Αιγαίου ΑΒΕΕ» που έγινε το 2005. Η αντικειμενική αξία του ακινήτου ανήρχετο σε 361.638 ευρώ ενώ το τίμημα της πώλησης ανήλθε σε 2.500.000 ευρώ. Ωστόσο η διοίκηση του Ε.Ε.Σ. συμφώνησε στη συνέχεια, προφορικά στην εκμίσθωση μέρους της αποθήκης από τον Ε.Ε.Σ. για την περίοδο 2006-2013 και το συνολικό έξοδο του ενοικίου ανήλθε 1.167.000 ευρώ αφού το μηνιαίο μίσθωμα ορίστηκε στις 10.000 ευρώ. Το Μάιο του 2007 έγινε αναπροσαρμογή και ο Ε.Ε.Σ. πλήρωνε 15.000 ευρώ μηνιαίο ενοίκιο, ενώ τον Ιούλιο του 2010 έγινε μείωση ενοικίου στα 13.500 ευρώ. Με λίγα λόγια η διοίκηση του Ε.Ε.Σ. ενώ διέθετε πάρα πολλά ακίνητα πλήρωνε 15.000 ευρώ το μήνα. Και σαν να μην έφθαναν αυτά η εταιρεία «Αποθήκες Αιγαίου ΑΒΕΕ» κατέθεσε και αγωγή εις βάρος του Ε.Ε.Σ για μη καταβληθέντα ενοίκια. 

Μεγάλη τρύπα στα οικονομικά παρουσιάζεται και από τα ανείσπρακτα ενοίκια. Σύμφωνα με τους ελεγκτές η συνολική αξία από ενοίκια κατά την 31η Δεκεμβρίου 2013 ανήρχετο στο ποσό των 446.792 ευρώ. Ωστόσο από τον έλεγχο εντοπίστηκαν 11 περιπτώσεις μισθωτών από τους οποίους δεν είχε πραγματοποιηθεί καμία είσπραξη εντός του 2013 συνολικής αξίας 93.000 ευρώ. Πιο χαρακτηριστική περίπτωση όμως ανείσπρακτων ποσών είναι η απαίτηση του Ε.Ε.Σ. από το κοινωφελές ίδρυμα Ερρίκος Ντυνάν ποσού 1,5 εκατομμύριων ευρώ που είχε δοθεί ως προκαταβολή για την κατασκευή νέου κτιρίου 5.500τμ που θα δινόταν ως δωρεά στο Κοργιαλένειο Μπενάκειο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ελεγκτές το ποσό αυτό δεν έχει εντοπιστεί. 

Τεράστια ζημία διαπιστώθηκε και από τη διαχείριση των κληροδοτημάτων. «Κατά την 31η Δεκεμβρίου 2013 η αντικειμενική αξία των κληροδοτημάτων που ήταν καταχωρημένη στους λογαριασμούς του Ε.Ε.Σ. ανήρχετο σε 221,9 εκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο από τους ελέγχους που έγιναν σε μερικά κληροδοτήματα παρατηρήθηκαν τεράστιες παρατυπίες. Για παράδειγμα στο κληροδότημα Νέγρη διαπιστώθηκε έλλειμμα 5.447.631 ευρώ. Από το κληροδότημα Καλλιόπης Καραπάνου το 2005 εκταμιεύτηκε με μορφή επιταγής ποσό 3.000.000 ευρώ με δικαιούχο το Κοινωφελές Ίδρυμα Ερρικός Ντυνάν. Τα ενοίκια από το κληροδότημα Νικολαρέζη κατά τη διάρκεια 2010-2013 δεν μπήκαν στον τραπεζικό λογαριασμό του κληροδοτήματος και εκτιμώνται στις 430.000 ευρώ. Επίσης παραμένει ως υποχρέωση προς το κληροδότημα το ποσό των 914.202 ευρώ.
 
Από τον έλεγχο διαπιστώθηκε πως τα χρήματα που προέρχονταν από ενοίκια, μετοχές και εκποιήσεις ακινήτων των κληροδοτημάτων η διοίκηση Μαρτίνη δεν τα διέθετε για τον σκοπό που πρέσβευε το κάθε κληροδότημα αλλά χρησιμοποιούσε τα χρήματα όπως εκείνος έκρινε. Έτσι στο κληροδότημα Μαγιάση υπάρχει υποχρέωση 917.684 ευρώ. Στο κληροδότημα Καραμάνου υπάρχει υποχρέωση 2.365.174 ευρώ. Στο 1.058.215 ευρώ είναι η υποχρέωση προς το κληροδότημα Σγούρδα, ενώ στο κληροδότημα Ψαρόπουλου υπάρχει υποχρέωση 1.855.530 ευρώ. 

Στο συμπέρασμά της για τα κληροδοτήματα η έκθεση των ελεγκτών αναφέρει: «συνοψίζοντας τα ευρήματα από την επισκόπηση της διαχρονικής μεταβολής των ελεγχθέντων κληροδοτημάτων εντοπίσαμε οικονομικό έλλειμμα που ανήρχετο σε ποσό 16,6 εκατομμυρίων ευρώ». 

Απώλειες χρημάτων και κακοδιαχείριση παρατηρήθηκε και στις δωρεές που δίνονταν κατά καιρούς από απλούς ανθρώπους μέχρι κυβερνήσεις ξένων κρατών. Ενώ και σε απευθείας αναθέσεις έργων παρατηρήθηκαν παρατυπίες και αλόγιστη σπατάλη χρήματος. 

Εκείνο όμως που προκαλεί ακόμη περισσότερο το κοινό αίσθημα είναι τα αποτελέσματα από τον έλεγχο δαπανών και εξόδων του Ανδρέα Μαρτίνη. 

Για παράδειγμα στις 3 Νοεμβρίου του  2006 ο οδηγός του προέδρου προσκόμισε δαπάνες ύψους 17.335 ευρώ που περιελάμβαναν δυο διανυκτερεύσεις στο Μακεδονία Παλλάς 1510,15 ευρώ, γεύμα εφτά ατόμων 668,30 ευρώ, αγορά ξύλινης κορνίζας 743,60 ευρώ! 1.378 ευρώ για φιλοδωρήματα και καύσιμα άνευ παραστατικών. 

Κατά τον έλεγχο διαπιστώθηκε πως ο Ανδρέας Μαρτίνης ξόδευε αλόγιστα χρήματα για γεύματα και φιλοδωρήματα. Έτσι για αγορά εφημερίδων, καύσιμα και φιλοδωρήματα είχε ξοδέψει 2.148 ευρώ. Σε ταβέρνα για γεύμα 9 ατόμων ξοδεύτηκαν 758,20 ευρώ. Για τέσσερις ημέρες σε Θεσσαλονίκη και Πάτρα ο οδηγός του προέδρου προσκόμισε δαπάνες 8.900 ευρω από τα οποία 600 ευρώ είχαν δοθεί ως φιλοδώρημα, γεύμα 15 ατόμων αξίας 898,49 ευρώ, γεύμα σε ταβέρνα 6 ατόμων 621.50 ευρώ και διάφορα έξοδα 4.325 ευρώ. 

Στις 28 Δεκεμβρίου 2007 καταχωρήθηκε η αγορά διάφορων ειδών δώρων και αναμνηστικών για τις ανάγκες του γραφείου του προέδρου αξίας 18.825,80 ευρώ. Μάλιστα στην έκθεση αναφέρεται πως η εν λόγω αγορά πραγματοποιήθηκε με απόφαση του προέδρου χωρίς να έχει τηρηθεί ο όρος της λήψης τριών κλειστών προσφορών, όπως όριζε η πολιτική ανάθεσης και έγκρισης εξόδων του Σωματείου. 

Ειδική αναφορά γίνεται και στη συμμετοχή και στις συναλλαγές με τη θυγατρική εταιρεία «ΓΑΙΟΓΝΏΜΩΝ Α.Ε» η οποία διαχειριζόταν τα ακίνητα. Σύμφωνα με την έκθεση η συμμετοχή στην εν λόγω εταιρεία αποδείχθηκε ζημιογόνος επένδυση ενώ οι όροι του μνημονίου που υπεγράφησαν δημιούργησαν σημαντικές επιβαρύνσεις για το Σωματείο. 

Η έκθεση της ελεγκτικής εταιρείας συμπεραίνει πως «τα τελευταία έτη το Σωματείο αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ρευστότητας που εν μέρει οφείλονται στην κακή διαχείριση των πόρων του. Από την εργασία μας εντοπίστηκε αλόγιστη σπατάλη πόρων και πληθώρα δαπανών, οι οποίες ήταν μη παραγωγικές και δεν βοηθούσαν στην εκπλήρωση των φιλανθρωπικών δράσεων του Σωματείου και ως τέτοιες δεν θα έπρεπε να έχουν αναγνωριστεί και καταβληθεί. Ως παράδειγμα τέτοιας δαπάνης αναφέρουμε την επένδυση στην «ΓΑΙΟΓΝΩΜΩΝ ΑΕ» που επέφερε στο Σωματείο ζημία ύψους 1,1 εκατ. ευρώ. Οι ανορθολογικές δαπάνες προσωπικού συνέβαλαν στην δημιουργία ελλειμμάτων που χρηματοδοτήθηκαν από «εσωτερικό δανεισμό». Κατά το τέλος του 2012 το σύνολο των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων του Σωματείου ξεπερνούσε τα 40 εκατ ευρώ εκ των οποίων ποσό 25 εκατ ευρώ αφορούσε συσσωρευμένες υποχρεώσεις του Σωματείου έναντι κληροδοτημάτων».