Πότε τα σκυλιά γίνονται φονιάδες

Το πρόσφατο τραγικό περιστατικό στην Κοζάνη, με τον θάνατο ενός 5χρονου αγοριού που κατακρεούργησαν δύο αγριεμένα Ροτβάιλερ, επαναφέρει στην επικαιρότητα τη διαμάχη για τα λεγόμενα είδη σκύλων «υψηλού κινδύνου». Ποιος έφταιγε τελικά στην προκειμένη περίπτωση, τα Ροτβάιλερ ή ο ιδιοκτήτης τους; Και πόσο δίκιο έχουν τελικά όσοι υποστηρίζουν ευθέως ότι τα σκυλιά «υψηλού κινδύνου» έχουν ιδιοκτήτες επίσης… υψηλού κινδύνου, που με τη συμπεριφορά τους μπορούν να μετατρέψουν τα ζώα τους σε «μηχανές που δαγκώνουν» και ενίοτε αφαιρούν ακόμη και ζωές.

Η κατοχή τόσων Ροτβάιλερ κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες διαβίωσης, όπως στην περίπτωση του 72χρονου απόστρατου αξιωματικού στην Κοζάνη, αποτελεί, σύμφωνα με εκπαιδευτές σκύλων, «έγκλημα», αφού ακόμη και επαγγελματίες εκτροφείς αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη διαχείριση τέτοιου αριθμού μεγαλόσωμων και άγριων ζώων. Οι καταγγελίες ότι ο ίδιος λειτουργούσε ουσιαστικά ως παράνομος εκτροφέας Ροτβάιλερ, καθώς στο σπίτι του είχε τουλάχιστον 10 σκυλιά ίδιας ράτσας, πέρασαν απαρατήρητες από τις Αρχές, όπως και η επίθεση τον περασμένο Σεπτέμβριο ενός Ροτβάιλερ ιδιοκτησίας του που κατασπάραξε ένα μικρόσωμο σκυλί. Αν και τότε του είχαν γίνει συστάσεις από την Αστυνομία. Ωστόσο το κακό δεν αποφεύχθηκε.

«Δεν γεννιούνται επιθετικά»

Οι ειδικοί με τα σκυλιά λένε ότι η επιθετικότητά τους δεν είναι χαρακτηριστικό κάποιας ράτσας. Μπορεί κάποια λόγω των ενστίκτων τους να είναι πιο επιρρεπή σε εκδηλώσεις επιθετικότητας, αλλά αυτό δεν αποτελεί κανόνα. Επιθετικότητα είναι εξίσου πιθανό να εμφανιστεί σε ένα Ροτβάιλερ και σ’ ένα Πιτ Μπουλ, όπως σε ένα Λαμπραντόρ ή σε ένα Κανίς. Για τα Ροτβάιλερ της Κοζάνης ο πρόεδρος του Ομίλου Φίλων Ροτβάιλερ Ελλάδος Ηλίας Κανέλλος σχολιάζει: «Με βάση όσα έχουν γίνει γνωστά, τα σκυλιά στην Κοζάνη ήταν μόνιμα κλεισμένα σε κλουβί, χωρίς καμία κοινωνικοποίηση και επαφή με τον άνθρωπο, έχοντας παντελή έλλειψη επικοινωνίας και μη γνωρίζοντας ούτε τους βασικούς κανόνες συμπεριφοράς που πρέπει να γνωρίζει κάθε σκύλος, ανεξάρτητα από τη ράτσα του». Αυτά σημειώνει στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Κανέλλος, απορρίπτοντας τον ισχυρισμό ότι υπάρχουν ράτσες σκύλων που είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες για τον άνθρωπο και πως το DNA είναι αποκλειστικά υπεύθυνο για τον χαρακτήρα του ζώου. «Δεν γεννιούνται τα σκυλιά επιθετικά, όπως ένας άνθρωπος δεν γεννιέται εγκληματίας αλλά γίνεται στην πορεία της ζωής του. Αν κάποια νεαρά σκυλιά εκδηλώσουν επιθετική συμπεριφορά, με τη σωστή εκπαίδευση και με θετικές εμπειρίες μεγαλώνοντας μπορούν να διορθώσουν τέτοιες συμπεριφορές και να μεγαλώσουν χωρίς να δημιουργούν πρόβλημα», καταλήγει.

«Δεν γεννιούνται τα σκυλιά επιθετικά, όπως ένας άνθρωπος δεν γεννιέται εγκληματίας αλλά γίνεται στην πορεία της ζωής του», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο πρόεδρος του Ομίλου Φίλων Ροτβάιλερ Ελλάδος Ηλίας Κανέλλος

Από την πλευρά της η κυρία Αλεξάνδρα Νίκου, εκπαιδεύτρια σκύλων, επισημαίνει τα αποτελέσματα έρευνας του Πανεπιστημίου της Κόρδοβας για τα αίτια επιθετικότητας των σκύλων. «Μερικές ράτσες σκύλων έχουν χαρακτηριστεί ιδιαίτερα επικίνδυνες. Πολλοί πιστεύουν ότι η κληρονομικότητα είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για τον χαρακτήρα ενός σκύλου και ότι μερικές ράτσες ήταν, είναι και θα είναι πάντα επικίνδυνες. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας του ισπανικού πανεπιστημίου, που περιελάμβανε και ράτσες που θεωρούνται επιθετικές, όπως τα Ροτβάιλερ και τα Πιτ Μπουλ, κύριος λόγος για την επιθετικότητα των σκύλων είναι η συμπεριφορά του ιδιοκτήτη προς τον σκύλο και όχι η ράτσα του σκύλου».

Ο ιδρυτής του Best Friends Animal Society των ΗΠΑ, Φράνσις Μπατίστα, θεωρείται σήμερα ένας από τους σημαντικότερους ηγέτες σκέψης στην καλή διαβίωση των ζώων και υποστηρίζει με πάθος ότι οι ράτσες των σκύλων είναι σαν τις μάρκες των αυτοκινήτων: «Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές μάρκες, αλλά πάντα τον μεγαλύτερο ρόλο τον παίζει ο… οδηγός και στην προκειμένη περίπτωση ο ιδιοκτήτης του ζώου».

Οπως αναφέρουν οι εκπαιδευτές σκύλων, η απόκτηση ενός τετράποδου συνεπάγεται μακροχρόνια δέσμευση, που δεν επιτρέπει ο χαρακτήρας και η συμπεριφορά του σκύλου να εξελιχθούν στην τύχη. «Η εκπαίδευση έχει να κάνει με την ενδυνάμωση του δεσμού σκύλου - ιδιοκτήτη. Ενα καλά εκπαιδευμένο σκυλί είναι ένα πιο ελεύθερο σκυλί που συνεισφέρει στην καθημερινότητα με θετικό τρόπο. Το σκυλί σε μια οικογένεια δεν θα πρέπει να προσφέρει άγχος και απογοητεύσεις. Ισα-ίσα θα πρέπει να δίνει χαρά, να ενώνει την οικογένεια και να φορά ένα πλατύ χαμόγελο στα πρόσωπα των ανθρώπων ανεξάρτητα από την ηλικία, τις εμπειρίες και τα ενδιαφέροντά τους», λέει η κυρία Νίκου.

Η νομοθεσία

Ο νόμος 4039/2012 («Για τα δεσποζόμενα και τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς και την προστασία των ζώων από την εκμετάλλευση ή τη χρησιμοποίηση με κερδοσκοπικό σκοπό») όριζε αρχικά ότι επικίνδυνο ζώο συντροφιάς είναι «το ζώο συντροφιάς που αποδεδειγμένα εκδηλώνει απρόκλητα έντονη επιθετική συμπεριφορά προς τον άνθρωπο ή τα άλλα ζώα», καθώς και το ζώο που πάσχει ή είναι φορέας σοβαρού νοσήματος, το οποίο μπορεί να μεταδοθεί στον άνθρωπο ή στα άλλα ζώα και δεν θεραπεύεται. Μετά από αντιδράσεις φιλοζωικών οργανώσεων η εν λόγω αναφορά τροποποιήθηκε το 2014 και πλέον επικίνδυνο ζώο συντροφιάς θεωρείται «το ζώο συντροφιάς που εκδηλώνει απρόκλητη και αδικαιολόγητη επιθετικότητα, χωρίς να απειληθεί, προς τον άνθρωπο ή τα άλλα ζώα». Οι φιλοζωικές οργανώσεις ωστόσο υποστηρίζουν ότι και ο νέος ορισμός για το «επικίνδυνο ζώο συντροφιάς «απέχει παρασάγγας από την πραγματική έννοια του επιθετικού ζώου».



Σύμφωνα με έρευνες, κύριος λόγος για την επιθετικότητα των σκύλων είναι η συμπεριφορά του ιδιοκτήτη προς αυτούς και όχι η ράτσα τους

Η πρόεδρος της Φιλοζωικής Ομοσπονδίας Ελλάδας, Ειρήνη Μολφέση, επισημαίνει τα κενά που υπάρχουν στη νομοθεσία όσον αφορά στις ευθύνες και τις υποχρεώσεις ιδιοκτητών σκύλων Ροτβάιλερ, Πιτ Μπουλ κ.ά. «Ο νόμος δεν απαγορεύει να είναι κάποιος κάτοχος άγριων σκυλιών. Ωστόσο θα πρέπει να ορίζονται επακριβώς οι υποχρεώσεις τους ώστε τα ζώα αυτά να μην καταστούν επικίνδυνα και να μεγαλώσουν κάτω από τις προβλεπόμενες συνθήκες. Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι σημαντικός στη λεγόμενη κοινωνικοποίηση του ζώου», λέει η κυρία Μολφέση.

Στατιστικά στοιχεία για επιθέσεις σκύλων στην Ελλάδα δεν υπάρχουν. Ωστόσο, ανάλογα περιστατικά δεν λείπουν από τις σελίδες εφημερίδων και τα ρεπορτάζ δελτίων ειδήσεων. Ακόμη και στο δημοφιλές You tube υπάρχουν αναρτημένα βίντεο από επιθέσεις σε περαστικούς και ποδηλάτες. Πριν από έναν χρόνο περίπου, κάμερα ασφαλείας σε πρατήριο υγρών καυσίμων στη Θεσσαλονίκη είχε καταγράψει άγρια επίθεση αδέσποτου Πιτ Μπουλ σε διερχόμενους πεζούς, με αποτέλεσμα να διακομιστούν στο νοσοκομείο 9 άτομα, ανάμεσά τους ένας ανήλικος, ένας πυροσβέστης και μία αστυνομικός. Επίσης ο ερασιτέχνης ποδηλάτης Δημήτρης Σκαρίπας είχε καταγράψει με την action κάμερά του την επίθεση που δέχτηκε από αγέλη τσοπανόσκυλων στη Χειμαδίτιδα λίμνη στη Φλώρινα, με τον κτηνοτρόφο-ιδιοκτήτη τους να επιχειρεί να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα.

Στο εξωτερικό υπάρχουν χώρες που απαγορεύουν την κατοχή συγκεκριμένων σκύλων. Η περίπτωση της Δανίας είναι χαρακτηριστική και έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων στους φιλοζωικούς φορείς εντός και εκτός συνόρων. Από το 2014 η Δανία απαγορεύει 13 ράτσες σκυλιών (Pit Bull Terrier, - Tosa Inu, - American Staffordshire Terrier, Fila Brasileiro, Dogo Argentino, American Bulldog κ.ά.), υποστηρίζοντας ότι είναι επικίνδυνες για τους ανθρώπους.

Η οργάνωση «Animal Law Coalition» υποστηρίζει ότι η Κοπεγχάγη «κινείται αντίθετα από ό,τι οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες έχουν πλέον καθορίσει πως η απαγόρευση ορισμένων φυλών δεν λειτουργεί σαν μέτρο για την πρόληψη περιστατικών επίθεσης σκύλων».