Προσφυγικό - Plan B: Μας κάνουν Τουρκία

Τη μετατροπή της Ελλάδας σε Τουρκία, τη δημιουργία δηλαδή μονιμότερων δομών για τους πρόσφυγες αντίστοιχων με αυτές στα σύνορα της γειτονικής χώρας με τη Συρία, ακόμα και τη μεταφορά περισσότερων χρημάτων προς την Αθήνα για να απαλλαγούν οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες από τον βραχνά Ερντογάν και τις παλινωδίες και τις απειλές του για ακύρωση της συμφωνίας με την Ε.Ε. ζητούν οι εταίροι μας.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος» ομάδα κρατών της Κεντρικής Ευρώπης αλλά και Γερμανοί αξιωματούχοι τις τελευταίες ημέρες πιέζουν για την εφαρμογή ενός ιδιότυπου plan B με πρωταγωνιστή τη χώρα μας. Ενός σχεδίου που ναι μεν διαψεύδεται κατηγορηματικά από την Κομισιόν και τις Βρυξέλλες, οι οποίες ακόμα επιδιώκουν τήρηση των συμφωνηθέντων, όμως τυγχάνει μεγάλης αποδοχής σε χώρες όπως αυτές της συμμαχίας VISEGRAD (Τσεχία, Πολωνία, Ουγγαρία και Σλοβακία) σε μέρος της γερμανικής πολιτικής σκηνής και στην Αυστρία. Ειδικότερα, με γνώμονα ότι οι απειλές Ερντογάν και οι πιέσεις για τη χορήγηση βίζας στους Τούρκους πολίτες σε μια περίοδο όπου η χώρα βρίσκεται σε πολιτική αναταραχή δεν μπορούν να γίνουν δεκτές, ενώ ταυτόχρονα λόγω της κατάστασης και ο αντιτρομοκρατικός νόμος στη γείτονα δεν δείχνει να αίρεται, η συμμαχία των παραπάνω κρατών δείχνει διάθεση μετατροπής της χώρας μας όχι πλέον σε φυσικό ευρωπαϊκό σύνορο αλλά σε χώρα-καραντίνα για χιλιάδες πρόσφυγες. 

Ενώ τις τελευταίες ημέρες οι ροές από την Τουρκία προς τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου αυξήθηκαν και πάλι κατά 84%, με τους εγκλωβισμένους να ξεπερνούν πλέον τους 10.000 και τους άνδρες που είναι επιφορτισμένοι για τη φύλαξή τους να δηλώνουν αδυναμία, μέρος των εταίρων μας μιλά για συνθήκες μονιμοποίησης της παρουσίας Σύρων προσφύγων, διακοπή της χρηματοδότησης της Τουρκίας από τα ευρωπαϊκά ταμεία και μεταφορά αυτών των πόρων προς την Ελλάδα. 

Αυτό πρόκειται να είναι το κερασάκι στην τούρτα προς την Αθήνα με σκοπό να καταστεί επικοινωνιακά τουλάχιστον πιο ελκυστική η πρόταση αυτή. Παράλληλα, στα σχέδια μιας αρχικής μειοψηφίας κρατών-μελών της Ε.Ε. είναι να δοθούν υποσχέσεις ενίσχυσης της ακτοφυλακής, ενώ δεν είναι τυχαίο ότι πρόσφατα ανακινήθηκε στην Ευρώπη και το θέμα της περαιτέρω προώθησης του περίφημου Ευρωστρατού, με έμφαση τη φύλαξη των ανατολικών συνόρων. Κύκλοι της Ε.Ε. θεωρούν ότι η ελληνική κυβέρνηση της Αριστεράς είναι σαφώς πιο πρόθυμη να φιλοξενήσει πρόσφυγες συγκριτικά με άλλες χώρες, ενώ παρόμοια πρόταση, σε μικρότερη όμως κλίμακα καθώς το πρόβλημα δεν είναι ισομεγέθες, φαίνεται να προωθείται και για την Ιταλία. 

Παράλληλα οι ίδιοι κύκλοι μιλάνε και για επιλεκτική προώθηση προσφύγων σε χώρες που θα δηλώσουν με τη σειρά τους διατεθειμένες να φιλοξενήσουν τέτοιους πληθυσμούς, όχι όμως με τον δεσμευτικό-υποχρεωτικό χαρακτήρα που η Κομισιόν μέχρι στιγμής επιδιώκει. 

Ας μην ξεχνάμε ότι ήδη τις τελευταίες ημέρες η αυστριακή κυβέρνηση έχει σηκώσει ιδιαίτερα ψηλά τους τόνους ως προς τις τουρκικές απαιτήσεις και απειλές προς την Ευρώπη, ενώ το πρόβλημα είναι μεγάλο και για άλλα κράτη-μέλη των οποίων οι πολίτες παραμένουν σκεπτικοί για την έλευση τόσο μεγάλου μουσουλμανικού πληθυσμού σε μια περίοδο τρομοκρατικών επιθέσεων σε Γαλλία και Γερμανία. Επίσης η μεγάλη πτώση της δημοφιλίας της Γερμανίδας καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ σε συνδυασμό με το ευρωσόκ από το Brexit δημιουργούν εκρηκτικό μείγμα. 

Η Κομισιόν σε άλλη γραμμή 

Από τη μεριά της πάντως η Κομισιόν δεν δείχνει να συμμερίζεται αυτές τις πιέσεις. Σε επικοινωνία μας με διπλωματικές πηγές τονίζεται ξεκάθαρα ότι «η Επιτροπή δεν έχει βάλει όλα τα αυγά στο ίδιο καλάθι. Εργάζεται αφενός για την εφαρμογή της συμφωνίας Ε.E. - Τουρκίας, η οποία, παρά τους περί αντιθέτου φόβους και την υψηλή ρητορική της Αγκυρας, συνεχίζει να εφαρμόζεται ομαλά. Αφετέρου ενισχύει την υποστήριξη Ελλάδας και Ιταλίας με χρήματα και ειδικούς ώστε οι χώρες πρώτης γραμμής να έχουν τις αναγκαίες δομές για να αντέξουν». 

Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι το φετινό καλοκαίρι βρίσκει την Ελλάδα σε πολύ καλύτερη κατάσταση από πέρυσι. Τα hot spots και τα κέντρα υποδοχής με επιδότηση ενοικίου επιτέλους λειτουργούν. Η λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής σύντομα θα έχει επιπρόσθετα σημαντικό αποτρεπτικό ρόλο, πέρα από τις επιστροφές σε Τουρκία και το κλείσιμο της βαλκανικής οδού που περιόρισαν τις ροές. 

Βέβαια το κλείσιμο των συνόρων που επιχειρούν οι Βούλγαροι δημιουργεί εκνευρισμό στην κυβέρνηση Τσίπρα, όμως αποτελεί και ένα μήνυμα αποτροπής όπως αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες. Σε κάθε περίπτωση πάντως στις Βρυξέλλες πεποίθηση είναι ότι ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει περισσότερους λόγους να τηρήσει τη συμφωνία παρά να την ακυρώσει. «Η χρηματοδότηση συνεχίζεται, καθώς 2 δισ. ευρώ από τα 3 δισ. συνολικά έχουν ήδη καταβληθεί και ελπίζουμε κάποια στιγμή εντός Οκτωβρίου-Νοεμβρίου να συμφωνήσει και για την αλλαγή της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας έτσι ώστε να κλείσει και το θέμα της βίζας». 

Βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε τις δηλώσεις Μουζάλα στη γερμανική εφημερίδα «Bild», με τις οποίες έθεσε θέμα plan B, αλλά όταν κατάλαβε ότι έτσι προμηνύει αποτυχία χωρίς λόγο ανασκεύασε. Πάντως για την Κομισιόν ξεκαθαρίζεται ότι ο ρόλος που επιφυλάσσεται για την Ελλάδα δεν είναι αυτός της χώρας-καραντίνα, αλλά αυτός της ευρωπαϊκής εμπροσθοφυλακής.



Πάνω από 100 πρόσφυγες την ημέρα καταφτάνουν στα ελληνικά νησιά μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία

84% αυξήθηκαν οι ροές μετά το πραξικόπημα

Εκρυθμη η κατάσταση στα hot spots των νησιών με επιθέσεις μεταναστών κατά αστυνομικών και βανδαλισμούς - Χάος με τις αιτήσεις για άσυλο

Αντιμέτωπη με την αναζωπύρωση του προσφυγικού ζητήματος μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία βρίσκεται η κυβέρνηση, καλούμενη να σταθμίσει και να διαχειριστεί τα νέα δεδομένα.

Από την επομένη των δραματικών γεγονότων της 15ης Ιουλίου στη γείτονα έως και την περασμένη Πέμπτη έχει καταγραφεί αύξηση κατά 84% των προσφυγικών ροών προς τη χώρα μας, έναντι του αντίστοιχου χρονικού διαστήματος πριν την εμφάνιση των τανκ στους δρόμους της Αγκυρας και της Κωνσταντινούπολης. Την ίδια στιγμή η χαώδης κατάσταση στην εξέταση των χιλιάδων αιτήσεων ασύλου που έχουν κατατεθεί το τελευταίο διάστημα, όταν ήδη εκκρεμούν περισσότερες από 11.000 προσφυγές επί αιτημάτων που χρονολογούνται στο 2013 (!), πυροδοτεί περαιτέρω την ήδη έκρυθμη κατάσταση που επικρατεί στα hot spots των νησιών του Αιγαίου, με τους πρόσφυγες και μετανάστες να επιδίδονται, μεταξύ άλλων, σε βανδαλισμούς αλλά και επιθέσεις κατά αστυνομικών. 

Ειδικότερα, βάσει των επίσημων στοιχείων του Συντονιστικού Οργάνου Διαχείρισης Προσφυγικής Κρίσης, το διάστημα μεταξύ 16ης Ιουλίου και 11ης Αυγούστου καταγράφηκαν συνολικά 2.267 νέες αφίξεις προσφύγων και μεταναστών στα κέντρα υποδοχής σε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Λέρο, Κω, Κάλυμνο και Καστελόριζο. Μάλιστα, την περασμένη Πέμπτη σημειώθηκαν 169 αφίξεις, οι περισσότερες των τελευταίων ημερών. Στο αντίστοιχο διάστημα των 27 ημερών πριν την εκδήλωση του τουρκικού πραξικοπήματος, δηλαδή από τις 18 Ιουνίου έως και τη 14η Ιουλίου στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου αφίχθησαν 1.233 υπήκοοι τρίτων χωρών. 

Πρόκειται για μια αύξηση της τάξης του 83,86%, η οποία πρέπει να συνεκτιμηθεί στο πλαίσιο της επιδείνωσης των σχέσεων Τουρκίας - Γερμανίας και ευρύτερα Ευρωπαϊκής Ενωσης λόγω των εξελίξεων στο εσωτερικό της πρώτης που επηρεάζουν τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της στην ευρωπαϊκή οικογένεια με επίκεντρο την τήρηση της συμφωνίας του περασμένου Μαρτίου από την τουρκική πλευρά για τον περιορισμό των προσφυγικών ροών προς την Ελλάδα. 

Σε αυτές τις συνθήκες οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που παραμένουν εγκλωβισμένοι στα ελληνικά νησιά ξεπέρασαν τους 10.000 για πρώτη φορά την περασμένη εβδομάδα, με τον αριθμό τους να διαμορφώνεται την Πέμπτη 11 Αυγούστου σε 10.204, όταν η χωρητικότητα των δομών φιλοξενίας είναι 7.450 άτομα. Συγκεκριμένα, 4.160 βρίσκονται στη Λέσβο, 2.985 στη Χίο, με τη δυναμικότητα των δομών να είναι μόλις 1.100 άτομα, 1.364 στη Σάμο, 738 στη Λέρο, 942 στην Κω, 6 στην Κάλυμνο και 9 στη Μεγίστη. Ο τρέχων συνολικός αριθμός υπηκόων τρίτων χωρών στην ελληνική επικράτεια διαμορφώνεται σε 57.039, με τους 20.545 εξ αυτών να βρίσκονται σε δομές και χώρους φιλοξενίας της Βόρειας Ελλάδας και 9.900 να φιλοξενούνται στην Αττική. 

Στο μεταξύ, η μαζικής κλίμακας πρόθεση για κατάθεση αίτησης ασύλου αποτυπώνεται πλήρως στη διαδικασία προκαταγραφής αιτημάτων διεθνούς προστασίας στην ηπειρωτική χώρα που ολοκληρώθηκε. Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της Υπηρεσίας Ασύλου, ο αριθμός των προσφύγων που προκαταγράφηκαν από τις 9 Ιουνίου έως τις 5 Ιουλίου ανέρχεται σε 20.100. Μέσω της διαδικασίας αυτής χορηγήθηκαν χιλιάδες κάρτες αιτούντος άσυλο, οι οποίες, όπως αναφέρεται στο σχετικό δελτίο Τύπου της αρμόδιας υπηρεσίας, επιτρέπει σε χιλιάδες ανθρώπους «να διαμένουν νόμιμα στη χώρα και να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης». Με βάση, όμως, την ίδια πηγή στατιστικών στοιχείων, οι εκκρεμείς υποθέσεις την 31η Ιουλίου 2016 επί αιτήσεων ασύλου είναι 14.085, με την πλειοψηφία τους να αφορά σε Σύρους (8.080).
 
Το μέγεθος των εκκρεμοτήτων στον ευαίσθητο πεδίο του ασύλου φαίνεται ξεκάθαρα στην κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στον τομέα της εξέτασης των προσφυγών σε β’ βαθμό. Με απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου της 1ης Αυγούστου εντάχτηκε στο εθνικό πρόγραμμα του ταμείου ασύλου η δράση της «Υποστήριξης της εκκαθάρισης των συσσωρευμένων προσφυγών της διαδικασίας ασύλου στην Ελλάδα».
 
Στόχος της δράσης αυτής είναι να εκκαθαριστούν έως την 30ή Ιουνίου 2017 συνολικά 11.278 υποθέσεις που εκκρεμούν σε β’ βαθμό. Πρόκειται για 9.278 υποθέσεις υπηκόων τρίτων χωρών που βρίσκονται στη χώρα μας και οι οποίοι έχουν αιτηθεί καθεστώς πρόσφυγα ή καθεστώς επικουρικής προστασίας έως τις 6/6/2013 και 2.000 υποθέσεις, που προέκυψαν το διάστημα από 3/4/2016 έως 19/7/2016. 

Διαμαρτυρόμενοι για τη στασιμότητα στην εξέταση των αιτήσεων ασύλου Ιρακινοί προκάλεσαν επεισόδια στον καταυλισμό προσφύγων στην περιοχή Σούδα της Χίου την περασμένη εβδομάδα αποκλείοντας τους εργαζομένους της δομής φιλοξενίας. Είχε προηγηθεί πετροπόλεμος προσφύγων με τις αστυνομικές δυνάμεις στο κέντρο της ΒΙ.ΑΛ. στο νησί ύστερα από διαμαρτυρίες των προσφύγων για την ποιότητα του φαγητού που τους προσφέρεται, με αποτέλεσμα ένας αστυνομικός να μεταφερθεί στο νοσοκομείο ύστερα από τραύμα στο πρόσωπο.

 Για την εκρηκτική κατάσταση που διαμορφώνεται στα νησιά εξέδωσε ανακοίνωση-κραυγή αγωνίας η Ενωση Λιμενικών Υπαλλήλων Χίου-Σάμου. «Πώς 8 λιμενικοί σε Υπηρεσία στη Λιμενική Αρχή Χίου θεωρείται ότι είναι εφικτό να συγκρατήσουν έναν όχλο που δεν έχει τίποτα να χάσει και για πόσο; Τα πράγματα αρχίζουν να γίνονται επικίνδυνα και κανένας δεν ασχολείται σοβαρά. Εως πότε; Ωσότου γίνει κάτι άσχημο σε κάποιον συνάδελφο ή σε κάποιον πολίτη;», διερωτώνται οι Λιμενικοί δίνοντας μια εικόνα της κατάστασης που επικρατεί στην περιοχή: «Μαζεμένοι μετανάστες κατά ομάδες πετροβολούν πολίτες που περνάνε με τα οχήματά τους κοντά από τον χώρο φιλοξενίας τους στη Σούδα. Περιπτερούχοι ωρύονται για την πολλοστή διάρρηξη των καταστημάτων τους από οπλισμένους με μαχαίρια μετανάστες στον χώρο του λιμανιού και όχι μόνο».