Έρχεται μπλόκο σε εξαγωγές, υγεία, τουρισμό λόγω... πιστοποίησης

Παράπλευρες και σοβαρές απώλειες στον τομέα των εξαγωγών, της παροχής υπηρεσιών στην υγεία, αλλά και τον τουρισμό φέρνει το τελεσιγραφο των ευρωπαϊκών υπηρεσιών προς την ελληνική κυβέρνηση με το οποίο ζητείται η πλήρης ανεξαρτητοποίηση, λειτουργικά και οικονομικά, του Εθνικού Συστήματος Διαπίστευσης. Σε αντίθετη περίπτωση, αναστέλλεται η λειτουργία του ΕΣΥΔ, το εθνικό σύστημα διαπίστευσης καταρρέει και καταργείται η διεθνής αναγνώριση των κάθε λογής εργαστηρίων, από τον ΕΟΦ και το Γενικό Χημείο του Κράτους έως τα εργαστήρια των υπουργείων Γεωργίας και Υγείας, των νοσοκομείων, των πανεπιστημίων και των ιδιωτών.

Άμεση συνέπεια της κατάργησης στην πιστοποίηση αυτών εργαστηρίων είναι το μπλόκο που θα επέλθει στις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων, αφού δεν θα μπορούν να έχουν αξιόπιστα πιστοποιητικά για την υπολειματικότητα φυτοφαρμάκων, ενώ, στον τουρισμό για παράδειγμα, δεν θα υπάρχει αξιόπιστη κατάταξη των ξενοδοχειακών μονάδων στις κατηγορίες τους διεθνώς.

Και βέβαια, η έλλειψη φορέα πιστοποίησης και ελέγχου θέτει εν αμφιβόλω την ασφάλεια των εργαστηρίων στον τομέα της υγείας. Και βέβαια με σειρά τους όλοι οι πιστοποιημένοι από το ΕΣΥΔ φορείς και εργαστήρια θα  πρέπει να αναζητήσουν διεθνή πιστοποίηση από φορέα άλλης ευρωπαϊκής χώρας,αναλαμβάνοντας όμως για δεύτερη φορά το κόστος αυτής της διαδικασίας.  

Τί έχει συμβεί όμως και γιατί -για άλλη μια φορά- η Ελλάδα βρίσκεται ενώπιον ενωπίω με τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες ως «κατηγορούμενη» και αντιμέτωπη μάλιστα με τελεσίγραφο που λήγει στις 28

Φεβρουαρίου; Όλα ξεκίνησαν με την προσπάθεια της προηγούμενης κυβέρνησης να περιορίσει το Δημόσιο προχωρώντας σε καταργήσεις και ενοποιήσεις φορέων προκειμένου να περικοπούν δαπάνες σε διάφορα επίπεδα- από αυτό των διοικήσεων φορέων με παραπλήσιο ή συναφές αντικείμενο, έως και το ξεσκαρτάρισμα σε φορείς που υφίσταντο μεν, αλλά χωρίς να έχουν ουσιαστικά αντικείμενο εδώ και χρόνια.

Ωστόσο, και σ' αυτή την περίπτωση, μαζί με τα ξερά κινδυνεύουν να καούν και τα χλωρά, αφού φορείς «τσουβαλιάστηκαν» κόντρα στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς για τη σύσταση και τη λειτουργία τους με αποτέλεσμα τώρα η χώρα να κινδυνεύει να πληρώσει πολύ ακριβά αυτή την επιλογή, που σε ορισμένες περιπτώσεις εξυπηρέτησε και λόγους επικοινωνίας.

Σ' αυτή τη λογική «τσουβαλιάστηκαν» τρεις φορείς: Ο ΕΛΟΤ,  το Εθνικό Ινστιτούτο Μετρολογίας και το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης. Ήδη, προ της ψήφισης της συγχώνευσής τους είχαν επισημανθεί οι κίνδυνοι, ειδικά σε ό,τι αφορά το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης, καθώς μια σειρά από κανόνες και ευρωπαϊκές οδηγίες καταπατώνται από το νέο σχήμα λειτουργίας. Ειδικότερα:

1. Συνύπαρξη του Ε.ΣΥ.Δ.- φορέα διαπίστευσης με το ΕΙΜ-Εθνικό Ινστιτούτο Μετρολογίας στην ίδια νομική οντότητα, που δημιουργεί πρόβλημα στην αμεροληψία του φορέα διαπίστευσης καθώς το ΕΙΜ εμπλέκεται σε δραστηριότητες αξιολόγησης της συμμόρφωσης. Η μοναδική περίπτωση παρόμοιας δομής ήταν ο φορέας της Λετονίας, όπου αναγκάστηκε να προχωρήσει σε δομικές αλλαγές με κατάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις, ύστερα από απόφαση της αμόδιας ευρωπαϊκής επιτροπής MAC Committee.

2. Η διοικητική διάρθρωση του ενιαίου φορέα (Ε.Σ.Υ.Π.) και η κατανομή αρμοδιοτήτων δεν διασφαλίζει την επιβεβλημένη από τις ευρωπαϊκές οδηγίες ανεξαρτησία και αυτονομία του φορέα διαπίστευσης.

3. Δεν διασφαλίζεται η οικονομική αυτοδυναμία του φορέα διαπίστευσης. Για αυτό το θέμα έχει γίνει και σχετική επισήμανση στην πρόσφατη απόφαση της ΕΑ MAC για το Ε.ΣΥ.Δ. Σε κάθε περίπτωση ο φορέας διαπίστευσης με βάση τις απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΚ 765/2008) θα πρέπει να είναι πλήρως οικονομικά ανεξάρτητος, γεγονός που δεν συμβαδίζει με τη συνύπαρξη του Ε.ΣΥ.Δ. με τον οργανισμό  τυποποίησης ΕΛΟΤ. Η πρακτική που ακολουθείται στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν διασφαλίσει βιώσιμα σχήματα των οργανισμών ποιότητας είναι οι οργανισμοί τυποποίησης να περιλαμβάνουν δραστηριότητες πιστοποίησης προκειμένου να διασφαλίζουν την οικονομική τους βιωσιμότητα και όχι να εξαρτώνται από την κρατική επιχορήγηση.

4. Υπάρχει σημαντική απόκλιση από τις προβλέψεις  του κανονισμού (ΕΚ 765/2008) βάσει του οποίου τίθενται κανόνες για την οργάνωση και τη λειτουργία της διαπίστευσης.

Και ενώ όλα αυτά ήταν γνωστά, το ζήτημα αναπέμφθηκε στις εξίσου γνωστές ελληνικές καλένδες με αποτέλεσμα τώρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προειδοποιεί με επιστολή της το υπουργείο Ανάπτυξης ότι αν έως το τέλος του Φεβρουαρίου δεν έχουν ολοκληρωθεί οι αναγκαίες προσαρμογές στη λειτουργία του ΕΣΥΔ τότε καταργείται η διεθνής αναγνώριση των πιστοποιητικών από τους ελληνικούς φορείς πιστοποίησης και ελέγχου. Φανταστείτε, λοιπόν, τον εξαγωγέα π.χ. λαδιού που δεν θα μπορεί να πιστοποιήσει την ποιότητα του προϊόντος του ή τον εξαγωγέα λαχανικών που δεν θα μπορεί να συνοδεύσει τα προϊόντα με αναγνωρισμένα πιστοποιητικά για την ύπαρξη υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων. Πρακτικά δεν θα μπορεί να τα εξάγει. Κι ακόμη περισσότερο: Οι Έλληνες βιοτέχνες π.χ.παιχνιδιών δεν θα μπορούν να εξασφαλίσουν το πιστοποιητικό CE για την ασφάλεια του εμπορεύματός τους εκτός Ελλάδας, αφού το σχετικό σήμα από τις ελληνικές αρμόδιες αρχές δεν θα αναγνωρίζονται εκτός των ελληνικών συνόρων.

Όπως συνοψίζουν στο protothema.gr ειδικοί στον τομέα της πιστοποίησης η πιθανή κατάρρευση του ΕΣΥΔ προκαλεί ντόμινο δυσμενών συνεπειών:

- Δεν θα έχουν αναγνώριση εκτός Ελλάδας οι πιστοποιήσεις για τις εξαγωγές ελληνικών προϊόντων όπως οπωρολαχανικά (χωρίς έλεγχο για φυτοφάρμακα), φέτα, κρασιά κ.ά.
-Η ελληνική βιομηχανία,χωρίς τα αναγκαία πιστοποιητικά, δεν θα έχει πρόσβαση στις διεθνείς αγορές και συμβάσεις, π.χ. στην αγορά αερίων ρύπων (ΔΕΗ, Διυλιστήρια).
-Θα καταρρεύσει στον τουρισμό το σύστημα κατηγοριοποίησης τουριστικών καταλυμάτων «Κλειδιά και Αστέρια».
-Τραγικές θα είναι και οι επιπτώσεις στην Υγεία, αφού δεν θα ελέγχεται η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας στο ευρύ κοινό π.χ. σε διαπιστευμένα εργαστήρια νοσοκομείων όπως ο «Ευαγγελισμός», ο «Άγιος Σάββας».
-Δεν θα είναι δυνατή η πιστοποίηση της ασφάλειας των προϊόντων , σήμα CE από του ελληνικούς φορείς.
- Θα διαλυθεί το σύστημα πιστοποίησης γνώσεων πληροφορικής και δεξιοτήτων χρήσης Η/Υ.
- Θα βρεθεί στον αέρα ο έλεγχος των παιδικών χαρών και των φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων.
Όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, στην περίπτωση που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχωρήσει τελικά στην αναστολή της αναγνώρισης του ΕΣΥΔ, τότε όλοι οι φορείς και τα εργαστήρια που έχουν λάβει πιστοποίηση από αυτόν θα πρέπει να στραφούν προς άλλους αντίστοιχους φορείς ευρωπαϊκών χωρών προκειμένου να συνεχίσουν να λειτουργούν απρόσκοπτα και χωρίς αμφισβήτηση για την ποιότητα και την ασφάλεια των υπηρεσιών που παρέχουν, επωμιζόμενοι, βεβαίως και το κόστος.