Το υπουργείο Παιδείας για τα «τρανσέξουαλ» μαθήματα: Το σχολείο θα αποδομήσει τα στερεότυπα

Απαντήσεις αναγκάστηκε να δώσει το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής για την επίμαχη εγκύκλιο του υπουργείου Παιδείας για τις έμφυλες σχέσεις.

Το ΙΕΠ διευκρινίζει ότι οδηγήθηκε στα θέματα αυτά, καθώς «στο πλαίσιο του Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία, εξίσου έντονα και επίμονα τέθηκε, λόγω των αναρίθμητων περιστατικών βίας και εκφοβισμού με τα οποία έρχεται αντιμέτωπη η κοινωνία και λόγω των ανησυχητικών διαστάσεων που έχουν λάβει τα φαινόμενα "εξαρτητικών" και αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών ανάμεσα στους νέους», ενώ κάνει λόγο για ζητήματα που αφορούν στους έφηβους, που τα περιβάλλουν «μύθοι» και «στερεότυπα», τα οποία αναπαράγονται ανεξέλεγκτα στο Διαδίκτυο και αλλού.

Με βάση την εγκύκλιο που απέστειλε σε όλα τα γυμνάσια το υπουργείο Παιδείας, ορίζεται ότι οι μαθητές θα πρέπει να εξοικειώνονται, μέσω της παιδαγωγικής διαδικασίας, σε μια σειρά από θέματα της προσωπικής και κοινωνικής ζωής. Σε αυτά περιλαμβάνονται ενότητες που αφορούν π.χ. στη σωστή διατροφή και τη φροντίδα του σώματος, προχωρούν περαιτέρω στους εθισμούς από τα ναρκωτικά, το κάπνισμα και το Διαδίκτυο, ενώ δεν αποφεύγουν ζητήματα ευαίσθητα, όπως η αντίληψη των ρόλων και οι σχέσεις μεταξύ των φύλων. Σύμφωνα με το πρόγραμμα του υπουργείου Παιδείας, επιχειρείται αποδόμηση στερεοτύπων σε ό,τι αφορά στους στερεότυπους, παραδοσιακούς ρόλους του άνδρα και της γυναίκας.

Θυμίζουμε ότι η Colour Youth - Κοινότητα LGBTQ Νέων Αθήνας χαιρετίζει την έκδοση της εγκυκλίου για τις «έμφυλες ταυτότητες» και συγχαίρει το υπουργείο Παιδείας για την κίνησή του αυτή, ενώ παράλληλα η Colour Youth ανακοινώνει ότι «με την υποστήριξη της GLSEN, του Πολύχρωμου Σχολείου και του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ) σκοπεύει εντός του πρώτου εξαμήνου του 2017 να διεξάγει έρευνα για το σχολικό κλίμα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ώστε να αναδείξει ακόμα περισσότερο και με επιστημονικό τρόπο το ζήτημα συμπεριληπτικότητας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αλλά και του σχολικού εκφοβισμού».

Το ΙΕΠ στην ανακοίνωσή του υπογραμμίζει: «Η εκ μέρους μαθητών γονέων και εκπαιδευτικών πρόσληψη της Θεματικής Εβδομάδας που προετοίμασε το ΙΕΠ, αν και σαφώς θετική, δημιούργησε ορισμένες απορίες και παρανοήσεις που χρήζουν απάντησης: Η καινοτομία της Θεματικής Εβδομάδας δεν εντοπίζεται μόνο στη θεματολογία της. Προφανώς, τα ζητήματα που προτείνονται, απασχολούν έντονα και επίμονα τους ίδιους τους εφήβους και προβληματίζουν ιδιαίτερα τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς, που αναγνωρίζουν το μέγεθος της ευθύνης εκείνων που με ειλικρίνεια και εντιμότητα οφείλουν να μιλήσουν στους νέους για τόσο σημαντικά ζητήματα, όπως η "αποδοχή του εαυτού" και η "αποδοχή του άλλου"».

Και τονίζεται: «Η καινοτομία της Θεματικής Εβδομάδας δεν έγκειται μόνο στη διαθεματική προσέγγιση (ούτε στις θεματικές προεκτάσεις) που προτείνει, η οποία, εξάλλου, αποτελεί τη θεμελιώδη αρχή στον σχεδιασμό κάθε παρέμβασης για την πρόληψη και την προαγωγή της υγείας (σωματικής και ψυχικής) στην εκπαίδευση. Σαφέστατα, η θεματολογία της Θεματικής Εβδομάδας δεν καλύπτει το σύνολο των ζητημάτων που εντάσσονται στο πλαίσιο της Αγωγής και Προαγωγής Υγείας. Όμως, η επιλογή των ζητημάτων αυτών, συνδέεται άρρηκτα με την ηλικία και τη φάση ζωής στην οποία βρίσκονται οι έφηβοι, στους οποίους και πρωτίστως απευθύνεται. Μάλιστα, πρόκειται για ζητήματα που τα περιβάλλουν "μύθοι" και "στερεότυπα" που αναπαράγονται ανεξέλεγκτα στο διαδίκτυο και αλλού… Αν το σχολείο με την υποστήριξη των γονέων δεν αναλάβει το δύσκολο ομολογουμένως έργο να αποδομήσει, να καταρρίψει τα στερεότυπα και να μιλήσει "ανοιχτά", τότε ποιος;».

Το ΙΕΠ επισημαίνει: «Η καινοτομία της Θεματικής Εβδομάδας» δεν έγκειται μόνο στη στοχοθεσία της. Στο πλαίσιο του Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία, εξίσου έντονα και επίμονα τέθηκε, λόγω των αναρίθμητων περιστατικών βίας και εκφοβισμού με τα οποία έρχεται αντιμέτωπη η κοινωνία και λόγω των ανησυχητικών διαστάσεων που έχουν λάβει τα φαινόμενα "εξαρτητικών" και αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών ανάμεσα στους νέους, το ζήτημα της ανάληψης περισσότερων και ουσιαστικότερων πρωτοβουλιών πρωτογενούς πρόληψης, αγωγής και προαγωγής της σωματικής και ψυχικής υγείας των νέων. Ως πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση θεωρήθηκε η ένταξη της Αγωγής Υγείας στο ωρολόγιο σχολικό πρόγραμμα και με όρους που υποδεικνύονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στο πλαίσιο της Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη».

»Η καινοτομία της Θεματικής Εβδομάδας δεν εστιάζεται μόνο στη μεθοδολογία υλοποίησής της. Ήδη τα προγράμματα Αγωγής και Προαγωγής Υγείας, που εφαρμόζονται στο πλαίσιο των αντίστοιχων προαιρετικών (εκτός ωρολογίου) προγραμμάτων σχολικών δραστηριοτήτων, ακολουθούν παιδαγωγικές τεχνικές που προάγουν την καλλιέργεια στάσεων και δεξιοτήτων ζωής και δεν περιορίζονται στην στείρα, ελάχιστα αποτελεσματική παροχή γνώσεων. Ομοίως, στο πλαίσιο επιμέρους γνωστικών αντικειμένων, δίνεται η ευκαιρία να "επεκταθεί" το περιεχόμενο των Προγραμμάτων Σπουδών προς την κατεύθυνση ανάπτυξης προβληματικής γύρω από συναφή θέματα. Ωστόσο, το συνδυαστικό αποτέλεσμα της αξιοποίησης των παιδαγωγικών τεχνικών που υιοθετούν τα προαιρετικά προγράμματα Αγωγής Υγείας, με την επέκταση του περιεχομένου των προγραμμάτων σπουδών, κατά τρόπο που να ανταποκρίνεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε σχολικής μονάδας, εντός του ωρολογίου προγράμματος, εκτιμάται ότι αξίζει μια πιο προσεκτική θεώρηση προτού μια κοινά αποδεκτή πρακτική σε διεθνές επίπεδο στην προσέγγιση της πρόληψης και της προαγωγής υγείας στο σχολείο, απορριφθεί ως «ανοίκεια» ή «περιττή» για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Πέρα από κάθε αμφιβολία, απαιτείται αξιολόγηση, με βάση, ωστόσο, το παράδειγμα της εφαρμογής. Γι’ αυτόν το λόγο ακριβώς το ΙΕΠ έχει σχεδιάσει τις διαδικασίες και τα εργαλεία για την αποτίμηση της υλοποίησης της Θεματικής Εβδομάδας, η οποία θα γίνει από τους ίδιους τους εμπλεκόμενους (Εκπαιδευτικούς, Διευθυντές και Διευθύντριες, Υπευθύνους και Υπεύθυνες Σχολικών Δραστηριοτήτων, Συμβουλευτικών Σταθμών Νέων, Σχ. Συμβούλους Παιδαγωγικής Καθοδήγησης, κλπ)».

»Η καινοτομία της Θεματικής Εβδομάδας δεν έγκειται μόνο στη συνδρομή Φορέων της Πολιτείας, όπως το Υπουργείο Υγείας, η Γενική Γραμματεία για την Ισότητα των Φύλων κλπ, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του ΙΕΠ και παρείχαν εκπαιδευτικό υλικό. Ούτως ή άλλως, οι Φορείς αυτοί έχουν ήδη σχεδιάσει εκπαιδευτικά προγράμματα και εκπαιδευτικό υλικό, τα οποία διαθέτουν στα σχολεία, επιμορφώνουν εκπαιδευτικούς στην υλοποίηση σχετικών προγραμμάτων, ειδικοί επιστήμονές τους επισκέπτονται σχολικές μονάδες και υλοποιούν προγράμματα, συνδράμοντας κατ’ αυτό τον τρόπο στην κοινή προσπάθεια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης στο πλαίσιο της πρωτογενούς πρόληψης. Υπ’ αυτή την έννοια, η καινοτομία της Θεματικής Εβδομάδας δεν θα πρέπει να αναζητηθεί ούτε στα χαρακτηριστικά καθολικής πρόληψης που έχει, δηλαδή στο ότι απευθύνεται στο σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας (μαθητές, εκπαιδευτικοί, γονείς), με περιεχόμενο διαμορφωμένο ανάλογα με την ομάδα-στόχο (μαθητές/τριες και γονείς/ εκπαιδευτικοί), δεδομένου ότι κάτι τέτοιο θεωρείται εγγενές στοιχείο των παρεμβάσεων πρωτογενούς πρόληψης».

»Η καινοτομία της Θεματικής Εβδομάδας εδράζεται στην υιοθέτηση της αντίληψης ότι οι σχολικές κοινότητες θα πρέπει να έχουν πρώτον, τη χρονική και δεύτερον την θεσμική δυνατότητα να οικειοποιούνται και να ανασχεδιάζουν το εκπαιδευτικό έργο, να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, να συνεργάζονται και να υποστηρίζουν όλα τα μέλη τους».

»Η καινοτομία της Θεματικής Εβδομάδας βρίσκεται στην αντίληψη ότι το σχολείο θα πρέπει να είναι "ανοιχτό" στους προβληματισμούς της κοινωνίας, δημοκρατικό, συμμετοχικό. Η καινοτομία της Θεματικής Εβδομάδας βασίζεται στην ισχυρή πεποίθηση ότι το εκπαιδευτικό προσωπικό, διαθέτει τα εχέγγυα και επιδιώκει την παιδαγωγική ελευθερία στην άσκηση του ρόλου του».

»Τέλος, η καινοτομία της Θεματικής Εβδομάδας πηγάζει από το όραμα δημιουργίας ενός υγιούς και ανεκτικού σχολικού κλίματος σε κάθε σχολείο, δηλαδή στη διαμόρφωση ενός πλέγματος σχέσεων ανάμεσα στα μέλη της σχολικής κοινότητας (συμπεριλαμβανομένων των γονέων), με τους μαθητές και τις μαθήτριες στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Ενός πλέγματος προστασίας τους και προετοιμασίας τους για ένα καλύτερο μέλλον, ως σκεπτόμενα άτομα και ενεργά πολιτικά όντα».