Έλληνες αρχαιολόγοι κατά Κονιόρδου: Κάποιος να την σταματήσει…

«Persona non grata» χαρακτηρίζει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων την υπουργό Πολιτισμού  θεωρώντας ότι η Λυδία Κονιόρδου δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της ευθύνης που της έχει ανατεθεί.

Με μια ανακοίνωση... φωτιά οι Έλληνες αρχαιολόγοι που φέρει τον τίτλο «κάποιος να την σταματήσει» υποστηρίζουν ότι η υπουργός Πολιτισμού  δεν επιθυμεί την εύρυθμη λειτουργία της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας ούτε την θεσμική θωράκισή της και ασκεί κριτική σχεδόν στο σύνολο των ενεργειών και των αποφάσεων της.

Οι αρχαιολόγοι επιρρίπτουν στην κ. Κονιόρδου τις ευθύνες για το μπλοκάρισμα του Τακτικού Προϋπολογισμού της αρχαιολογικής υπηρεσίας, για την αιφνίδια και χωρίς επαρκή αιτιολόγηση αντικατάσταση του Δ.Σ. του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, για τα αδιαφανή όπως τα χαρακτηρίζουν κριτήρια επιλογής του νέου ΔΣ και τις αυθαίρετες όπως αναφέρουν διαδικασίες επιλογής και παύσης μελών.  Στο στόχαστρο τους  βάζουν ακόμα και τους χειρισμούς που έκανε για την επένδυση στο Ελληνικό ενώ την επικρίνουν και για την σιωπηρή συγκατάθεση της στην επίθεση που εξαπέλυσε ο υπουργός Μεταφορών σε βάρος της εποπτεύουσας υπηρεσίας των ανασκαφών στο Μετρό Θεσσαλονίκης και των συλλογικών οργάνων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. 

Αναλυτικά η ανακοίνωση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων: 

Κάποιος να την σταματήσει…

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων παρακολουθεί με εύλογο ενδιαφέρον τις εξελίξεις στο Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, το οποίο αποτελεί ΝΠΔΔ του Υπουργείου Πολιτισμού. 

Σα να μην έφτανε το πνιγηρό κλίμα της οικονομικής ασφυξίας που προκάλεσε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία μέχρι το τέλος Ιουλίου η Κυβέρνηση, με το πρωτοφανές μπλοκάρισμα του Τακτικού Προϋπολογισμού, βρισκόμαστε καθημερινά μάρτυρες μιας σειράς γεγονότων που μόνον ανασφάλεια για το μέλλον της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και την προστασία των Αρχαιοτήτων μπορούν πλέον να προκαλούν.

Μετά τη σιωπηρή συγκατάθεση στην επίθεση του Υπουργού Μεταφορών στους εργαζόμενους, την εποπτεύουσα υπηρεσία των ανασκαφών στο Μετρό Θεσσαλονίκης και τα συλλογικά όργανα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, ήρθε η αντιθεσμική αντικατάσταση της νόμιμης διαδικασίας κήρυξης αρχαιολογικού χώρου στο Ελληνικό με την υπογραφή ενός αγνώστου ακόμη περιεχομένου μνημονίου «για να μην χαθεί η επένδυση» (όπως ανερυθρίαστα ομολόγησε η ίδια η Υπουργός σε συνάντησή της με το Δ.Σ. του Σ.Ε.Α.), και η προσπάθεια παράκαμψης της γνωμοδότησης του Κ.Α.Σ. και της έκδοσης Υπ. Αποφάσεων για έργα επί μνημείων με τρίτους στο πλαίσιο προγραμματικών συμβάσεων. Τελευταία στη σειρά ανάλογων ενεργειών, η αιφνίδια και χωρίς επαρκή αιτιολόγηση αντικατάσταση του Δ.Σ. του Τ.Α.Π.Α., εντός του Αυγούστου, και πριν ολοκληρωθούν οι όποιες προσπάθειες είχαν δρομολογηθεί.

Το Δ.Σ. του Σ.Ε.Α έχει κατά καιρούς εκθέσει την άποψη του -κάποιες φορές διαφορετική- για τη λειτουργία του Τ.Α.Π.Α., οργανισμού νευραλγικού για τη λειτουργία των υπηρεσιών του ΥΠ.ΠΟ.Α., σε κείμενα και σε συναντήσεις με την τέως Πρόεδρο του Ταμείου κ. Λούβη και την Υπουργό και μάλιστα όσον αφορά τη χρηματοδότηση των Εφορειών, των Μουσείων και των λοιπών διευθύνσεων της Α.Υ., το εκδοτικό έργο σε σχέση με την επιστημονική δράση της, τις απαλλοτριώσεις, τις απαραίτητες υποστηρικτικές υποδομές για τους αρχαιολογικούς χώρους και εν γένει τον τρόπο με τον οποίο το ετήσιο πρόγραμμα δράσης της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας μπορεί να συντονιστεί με αυτό του Τ.Α.Π.Α. για ένα καλύτερο αποτέλεσμα.

Ωστόσο, ανεξάρτητα από τα παραπάνω, στοιχειώδης και καθοριστική προϋπόθεση για την ορθή διαχείριση και τη λειτουργία του Τ.Α.Π.Α., είναι η επιλογή των μελών και ο διορισμός του Δ.Σ. του να γίνονται με διαφανή κριτήρια και να υπηρετούν τους συγκεκριμένους στόχους. 

Σε αυτό η πολιτική ηγεσία του ΥΠ.ΠΟ.Α. έχει αποτύχει, καθώς, πέρα από αόριστες εξαγγελίες, δεν έχει ασχοληθεί ουσιαστικά με βασικά ζητήματα του Ταμείου, ούτε στήριξε τις σχετικές καινοτόμες πρωτοβουλίες που ανέλαβε το απελθόν Δ.Σ. του Τ.Α.Π.Α., όπως ο εξορθολογισμός και ο εκσυγχρονισμός της λειτουργίας του, η αντιμετώπιση φλεγόντων θεμάτων, όπως ο σχεδιασμός και η εφαρμογή του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, το ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης όλων των εσόδων του Ταμείου σε πραγματικό χρόνο, η παραγωγή και διάθεση αναμνηστικών ειδών υψηλής αισθητικής και αποκλειστικής διάθεσης στα πωλητήρια των αρχαιολογικών χώρων και στις εκθέσεις του εξωτερικού, οι διαγωνισμοί και η διατύπωση των όρων για την παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας στα αναψυκτήρια των αρχαιολογικών χώρων, η επανεκκίνηση και ενίσχυση της εκδοτικής παραγωγής, οι απαλλοτριώσεις, η απρόσκοπτη χρηματοδότηση των Εφορειών Αρχαιοτήτων και των μνημείων μέσω του Τ.Α.Π.Α.

Η στάση αυτή αποτυπώθηκε και στο ζήτημα του νέου Οργανισμού του Τ.Α.Π.Α., για τον οποίο άλλα κείμενα είχαν παρουσιαστεί αρχικά, άλλα στη συνέχεια, ενώ κανένας διάλογος δεν έγινε με το Δ.Σ. του Σ.Ε.Α., παρότι έχει ζητηθεί επιμόνως. Τελικά, έφτασε μετά από μήνες η ίδια πολιτική ηγεσία του ΥΠ.ΠΟ.Α., που πριν «δεν ήξερε», να δηλώνει ότι «το κείμενο εργασίας που δόθηκε στο ΥΠ.ΠΟ.Α. από την τέως Πρόεδρο, κ. Λούβη έχει σοβαρές αδυναμίες, εκφράζει ένα πνεύμα που αλλοιώνει τον χαρακτήρα του Τ.Α.Π.Α., όπως το οραματίζεται το εποπτεύον Υπουργείο Πολιτισμού», χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις για το τι είναι αυτό που «οραματίζεται» η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου και γιατί δεν ήταν σε θέση να το συζητήσει με τα θεσμικά όργανα των εργαζομένων επί μήνες! 

Πολλώ δε μάλλον, έφτασε να αναφέρεται στον «εκσυγχρονισμό των μεθόδων φύλαξης των αρχαιολογικών χώρων και μουσείων» ωσάν να είναι αρμοδιότητα του Τ.Α.Π.Α. και όχι άμεση αρμοδιότητα των υπηρεσιών του Υπουργείου, όπως αποτυπώνεται και στον νέο Οργανισμό του Υπουργείου Πολιτισμού που εγκρίθηκε από την ίδια την Υπουργό!

Δικαίως λοιπόν διερωτάται κανείς σε ποιές ενέργειες προέβη η πολιτική ηγεσία του ΥΠ.ΠΟ.Α. για να αντιμετωπίσει την διαπιστωμένη υποστελέχωση του Τ.Α.Π.Α., ώστε να αντιμετωπιστούν οι δυσλειτουργίες, να καταστεί αποτελεσματικότερος ο απαιτούμενος έλεγχος των οικονομικών, να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για σημαντικά ζητήματα, όπως η εγκατάσταση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, και να τεθεί σε εφαρμογή ο υπόλοιπος σχεδιασμός, προκειμένου να αρθεί ο οικονομικός αποκλεισμός και η λιτότητα που είναι καταστρεπτική για τα μνημεία.

Η αντικατάσταση του Δ.Σ. δυστυχώς συνεχίζει την αναπαραγωγή της αδιαφανούς και εν πολλοίς αυθαίρετης διαδικασίας επιλογής και παύσης μελών στον τόσο ευαίσθητο για την Αρχαιολογική Υπηρεσία Οργανισμό. Όπως και το προηγούμενο Δ.Σ. δεν περιελάμβανε ούτε καν τα ex officio μέλη που προβλέπει ο ισχύων Οργανισμός του Τ.Α.Π.Α, έτσι και η νέα σύνθεση πάσχει, χωρίς αυτό να αποτελεί προσωπική μομφή για τα συγκεκριμένα πρόσωπα που ανέλαβαν. Η διαιώνιση εσφαλμένων διαδικασιών, εντείνει την αίσθηση απαξίωσης που επί χρόνια πλανιέται γύρω από το Τ.Α.Π.Α., καθώς φαίνεται να επιβλήθηκε από συγκεκριμένα συμφέροντα και κύκλους εξουσίας. Η ανάγκη θέσπισης ανοιχτών διαδικασιών, διαφανών και πάγιων κριτηρίων, βασισμένων στις πραγματικές ανάγκες ενός οργανισμού με έντονη οικονομική δραστηριότητα προβάλει πλέον αδήριτη.

Ύστερα από όλα τα παραπάνω είναι προφανές ότι το Δ.Σ. του Σ.Ε.Α. θεωρεί πως τα έργα και οι ημέρες της κ. Υπουργού έχουν αποδείξει ότι δεν επιθυμεί την εύρυθμη λειτουργία της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας ούτε την θεσμική θωράκισή της. Την θεωρεί persona non grata και κρίνει ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της ευθύνης που της έχει ανατεθεί.

Για το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΕΑ,
 
 Η Πρόεδρος                                  Ο Γενικός Γραμματέας
Σταματία Μαρκέτου                 Θεμιστοκλής Βάκουλης

Απάντηση της Υπουργού 

Με την επισήμανση ότι η ηγεσία του υπουργείου πολιτισμού αναγνωρίζει και υποστηρίζει την εργασία των Εφόρων, Αρχαιολόγων, Αναστηλωτών, Συντηρητών και όλων των συνεργατών του Υπουργείου απάντησε η Υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου στο Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων. Η κα Κονιόρδου επέλεξε να απαντήσει μόνο σε ότι αφορά το Ταμείο αρχαιολογικών Πόρων καθώς όπως ανέφερε τα υπόλοιπα θέματα που επεσήμανε η ΣΕΑ στην ανακοίνωση της είναι... γνωστά και έχουν απαντηθεί! 

Για την αντικατάσταση του Δ.Σ. του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων η κυρία Κονιόρδου είπε ότι δεν υπήρχε προσέγγιση σε μια σειρά σημαντικών πρωτοβουλιών για την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων του οργανισμού. 

Αναλυτικά η ανακοίνωση της υπουργού:

«Το ΥΠΠΟΑ προκειμένου να αναβαθμίσει το ΤΑΠ, τον τόσο νευραλγικό οργανισμό, και για να το οδηγήσει σε μια νέα εποχή -δεδομένου ότι υπήρχε μεγάλη καθυστέρηση στην υλοποίηση σημαντικών πρωτοβουλιών για την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων του οργανισμού- άλλαξε, όταν κρίθηκε αναγκαίο, το ΔΣ.

Σκοπός του νέου Δ.Σ. είναι να προχωρήσει, μέσω διαλόγου αλλά και άμεσων ενεργειών, στο νέο οργανισμό του ΤΑΠ, στην αναβάθμιση των πωλητηρίων και πωλητέων ειδών, στην εγκατάσταση αναδόχων στα αναψυκτήρια με χρήση κριτηρίων που αξιοποιούν την τοπική οικονομία και την υγιή επιχειρηματικότητα σε όλη την επικράτεια.

Με την προηγούμενη διοίκηση υπήρχε συνεργασία και στήριξη, αλλά δεν υπήρχε η ίδια προσέγγιση στην επίλυση των θεμάτων. Το ΥΠΠΟΑ είχε διατυπώσει τις διαφωνίες του με σαφήνεια και είχε έγκαιρα προειδοποιήσει. Η κίνηση του υπαγορεύτηκε από την ανάγκη αποτελεσματικότερης λειτουργίας του Δ.Σ. του ΤΑΠ. 

Τα άλλα ζητήματα, που για πολλοστή φορά ανακυκλώνει το ΔΣ του Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, έχουν απαντηθεί. Σκοπός της ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ είναι η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και η ανάδειξη του αρχαιολογικού πλούτου της χώρας. Όλα γίνονται εντός του προβλεπόμενου θεσμικού πλαισίου, με σεβασμό για το παρελθόν και την ιστορία και με μεγάλη ευθύνη για το μέλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
 
Η ηγεσία του ΥΠΠΟΑ αναγνωρίζει και υποστηρίζει την εργασία των Εφόρων, Αρχαιολόγων, Αναστηλωτών, Συντηρητών και όλων των συνεργατών του Υπουργείου Πολιτισμού οι οποίοι, με αφοσίωση, προσφέρουν το πολύτιμο έργο τους».