Ύπατη Αρμοστεία: Κίνδυνος για έκρηξη βίας στα κέντρα υποδοχής προσφύγων στα νησιά

Η ραγδαία αύξηση των αφίξεων μεταναστών και προσφύγων στα ελληνικά νησιά κατά τον μήνα Αύγουστο έχουν προκαλέσει εντονότατη ανησυχία στους επιτελείς της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, η οποία αποτυπώνεται με ανακοίνωση που εξέδωσαν, ζητώντας τη λήψη έκτακτων μέτρων από τους αρμόδιους φορείς, καθώς εγκυμονεί σοβαρότατος κίνδυνος για έκρηξη βίας και για ξέσπασμα σεξουαλικών επιθέσεων στις ήδη υπερπλήρεις δομές.

Η έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας εστιάζει τις ανησυχίες στα νησιά Λέσβο, Σάμο, Χίο και Λέρο, τα οποία έχουν δεχθεί τον κύριο όγκο των 3.695 προσφύγων και μεταναστών, που μεταφέρθηκαν στις ήδη υπερπλήρεις δομές που χρησιμοποιούνται.

Η Ύπατη Αρμοστεία απευθύνει έκκληση για «δυναμική δράση», όπψς χαρακτηριστικά αναφέρει, προκειμένου «να βελτιωθούν οι συνθήκες στους χώρους υποδομής», ενώ γίνεται ιδιαίτερη μνεία για τον μεγάλο αριθμό ασυνόδευτων παιδιών, τα οποία έχουν καταφτάσει τον τελευταίο μήνα στα νησιά του Αιγαίου.

Στην έκθεση αναφέρεται χαρακτηριστικά το παράδειγμα της Σάμου, κάνοντας λόγο για «κρίσιμη κατάσταση», καθώς, παρά την αποχώρηση-μεταφορά 640 ανθρώπων, πάνω από 1.900 πρόσφυγες και μετανάστες παραμένουν συνωστισμένοι σε έναν χώρο που μπορεί να φιλοξενήσει έως 700 ανθρώπους.

Αναλυτικά η έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας, η οποία κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου ενόψει του χειμώνα...
«Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) ανησυχεί για την επιδεινούμενη κατάσταση στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Ο αριθμός των νέων αφίξεων, που αυξήθηκε τον Αύγουστο, ασκεί πίεση στις υπερπλήρεις δομές υποδοχής και παρεμποδίζει τις προσπάθειες για τη βελτίωση των συνθηκών.

Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική στη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο και τη Λέρο, που έχουν δεχθεί τον μεγαλύτερο αριθμό αφίξεων, μεταξύ των οποίων και πολλά παιδιά. Οι περισσότεροι από τους μισούς νεοαφιχθέντες προέρχονται από τη Συρία και το Ιράκ, που μαστίζονται από τις συγκρούσεις. Τον Αύγουστο σημειώθηκαν 3.695 αφίξεις σε σύγκριση με τις 2.249 του Ιουλίου.

Αν και έχει σημειωθεί πρόοδος μέχρι σήμερα, η Υ.Α. απευθύνει έκκληση για πιο δυναμική δράση προκειμένου να βελτιωθούν οι συνθήκες στους χώρους υποδοχής. Καλούμε επίσης για την επείγουσα αποστολή επιπλέον προσωπικού, ιδίως για την παροχή δημόσιων υπηρεσιών υγείας, ψυχοκοινωνικής στήριξης και προστασίας για τα ασυνόδευτα παιδιά.

Πρόκειται για μια δύσκολη περίοδο, καθώς η πλήρης διαχείριση της ανταπόκρισης απέναντι στο προσφυγικό ζήτημα στα νησιά μεταφέρεται από τις μη κυβερνητικές οργανώσεις και τους διεθνείς οργανισμούς στα χέρια των ελληνικών αρχών.

Ο ρυθμός των αφίξεων στη Λέσβο, τη Σάμο και τη Λέρο έχει ξεπεράσει πλέον τον ρυθμό με τον οποίο οι άνθρωποι με έγκριση των αρχών μεταφέρονται στην ενδοχώρα, γεγονός που δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο τις ήδη δύσκολες συνθήκες διαβίωσης. Οι εκτιμώμενες αναχωρήσεις για την ενδοχώρα τον περασμένο μήνα ήταν 2.561 έναντι 3.695 αφίξεων, σύμφωνα με στοιχεία των αρχών.

Πολλοί από τους ανθρώπους αυτούς μένουν στα νησιά εδώ και μήνες και οι συνθήκες διαβίωσής τους έχουν επηρεάσει την ψυχική και σωματική τους υγεία. Ο κίνδυνος πρόκλησης βίας, αυτοτραυματισμών και σεξουαλικών επιθέσεων είναι εξαιρετικά ανησυχητικός και χρειάζονται καλύτερες συνθήκες ασφάλειας.

Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στη Σάμο. Παρά την πρόσφατη μεταφορά περίπου 640 ανθρώπων στην ηπειρωτική Ελλάδα, περισσότεροι από 1.900 άνθρωποι παραμένουν συνωστισμένοι σε έναν χώρο με μέγιστη χωρητικότητα 700 ανθρώπων στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στο Βαθύ. Ανάμεσά τους υπάρχουν πάνω από 600 παιδιά, καθώς και έγκυοι, άτομα που πάσχουν από σοβαρές ασθένειες και άτομα με αναπηρίες.

Μας ανησυχούν οι ολοένα αυξανόμενοι κίνδυνοι για την υγεία και την ευημερία τους, λόγω της ανεπάρκειας νερού και των ελλιπών συνθηκών υγιεινής. Γι’ αυτό το σκοπό, παρέχουμε βοήθεια όπως κουβέρτες, υποστρώματα, υπνόσακους, είδη βασικής υγιεινής, παιδικής φροντίδας, καθώς και είδη γυναικείας προσωπικής φροντίδας.

Στη Χίο, υπήρξαν πάνω από 500 αφίξεις τον Αύγουστο. Το ΚΥΤ στη ΒΙΑΛ έχει περισσότερους από 1.100 ανθρώπους, μεταξύ των οποίων πάνω από 100 άνθρωποι δεν έχουν κατάλληλο κατάλυμα. Η πλειοψηφία μένει σε προκατασκευασμένους οικίσκους και κάποιοι από τους νεοαφιχθέντες σε 12 σκηνές που τοποθετήθηκαν πρόσφατα από την Υ.Α. Επίσης, περίπου 180 άνθρωποι παραμένουν στον χώρο της Σούδας που διαχειρίζεται η δημοτική αρχή και η οποία αναμένεται να κλείσει από καιρό.

Στη Λέσβο, εξακολουθούν να υπάρχουν συχνά εντάσεις στο ΚΥΤ της Μόριας. Τις τελευταίες βδομάδες έχουν ξεσπάσει δύο φορές αναταραχές διαμαρτυρίας για τον αργό ρυθμό της καταγραφής και της διαδικασίας ασύλου για ορισμένες εθνικότητες, καθώς και για τις συνθήκες υπερσυνωστισμού. Τον Αύγουστο σημειώθηκαν στη Λέσβο 1.052 αφίξεις και πάνω από 700 την πρώτη βδομάδα του Σεπτεμβρίου. Αυτή τη στιγμή στη Λέσβο βρίσκονται περίπου 5.000 άνθρωποι.

Στη Λέρο καταγράφηκαν μέσα στον Αύγουστο 290 αφίξεις, με τον αριθμό των ανθρώπων που βρίσκονται στο νησί να φτάνει σήμερα τους 649. Το γεγονός αυτό ασκεί πίεση στην υπάρχουσα χωρητικότητα των υποστελεχωμένων χωρών φιλοξενίας που διαχειρίζεται η κυβέρνηση (συμπεριλαμβανομένου του ΚΥΤ στα Λέπιδα).

Η Υ.Α. χαιρετίζει την υλικοτεχνική βοήθεια που παρέχει ο στρατός κατά την μεταβατική αυτή περίοδο που το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής ηγείται της ανταπόκρισης. Η Υ.Α. στηρίζει την κυβέρνηση στον εντοπισμό κενών κατά την μεταβατική αυτή περίοδο και συνεχίζει να παρέχει στοχευμένες υπηρεσίες στον τομέα της παιδικής προστασίας, στήριξη στους επιζήσαντες περιστατικών σεξουαλικής και έμφυλης βίας, είδη πρώτης ανάγκης, υπηρεσίες μεταφοράς και διερμηνεία χάρη σε μια πρόσφατη επιχορήγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή».