Απογευματινή μελέτη: Συμβουλές για να μην εξαντληθούν ούτε τα παιδιά, ούτε εσείς

Εχουμε πια μπει στη νέα σχολική χρονιά και είναι πολύ πιθανό το θέμα της απογευματινής μελέτης των μαθημάτων των παιδιών να έχει ήδη γίνει το μεγαλύτερο αντικείμενο διαφωνιών μαζί τους στο σπίτι. Μην ξεχνάτε φυσικά ότι στο σύγχρονο ανταγωνιστικό αλλά και αβέβαιο περιβάλλον οι μαθητές αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα υπερφορτωμένα προγράμματα, με αποτέλεσμα να νιώθουν κυριολεκτικά εξαντλημένοι καθώς προχωρά η σχολική χρονιά. 

Επειδή λοιπόν σε κανέναν δεν αρέσουν οι συχνοί καβγάδες, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι, εκτός από τη διάθεση, ένα παιδί πρέπει να αποκτήσει και τις κατάλληλες δεξιότητες για να διαβάζει σωστά και να αποδίδει σύμφωνα με τις δυνατότητές του.

Συμβουλές απογευματινής μελέτης

Οι εντάσεις, τα νεύρα και οι υστερίες δεν οδηγούν πουθενά.

- Να ακούμε τη γνώμη και τους προβληματισμούς των παιδιών μας στο θέμα «μελέτη». Να είμαστε θετικοί μαζί τους και να τα επαινούμε όχι μόνο όταν τελειώνουν τα μαθήματά τους, αλλά και όταν περατώνουν μόνα τους άλλους μικρότερους στόχους. Ετσι, μαθαίνουν και τα ίδια από πολύ νωρίς ότι είμαστε δίπλα τους στην εκπλήρωση τόσο των μεγάλων στόχων όσο και των μικρών.

- Να τα βοηθήσουμε να μάθουν να οργανώνονται κυρίως σε επίπεδο διαχείρισης του χρόνου τους. Ενας εβδομαδιαίος πίνακας με σημειωμένα τα μαθήματα που πρέπει να γίνονται στο σπίτι κάθε μέρα (με τα πιο δύσκολα νωρίς, τα πιο εύκολα αργότερα) θα βοηθούσε πολύ.

- Να σιγουρευτούμε ελέγχοντάς τα ότι είναι σε θέση να υπολογίσουν από μόνα τους πόση ώρα τούς χρειάζεται για να τελειώσουν ένα μάθημα ή μια εργασία ικανοποιητικά. Ετσι θα μπορούν να προγραμματίζουν σωστά και θα μάθουν τελικά αυτό που οι ειδικοί αποκαλούν «αυτοοριοθέτηση». Φυσικά, κάθε παιδί πρέπει να ακολουθεί τον δικό του τρόπο μελέτης. Με τη διακριτική δική μας παρακολούθηση, θα πρέπει να γίνεται η όλη διαδικασία και αποδοτική και ευχάριστη (οφείλουμε να το κατανοήσουμε κι εμείς αυτό).

- Να τα πείσουμε ότι το διάβασμα δεν είναι υπόθεση της τελευταίας στιγμής. Είναι προτιμότερο το καθημερινό διάβασμα έστω και από λίγο αντί του εξοντωτικού το τελευταίο βράδυ. Οσο μικρότερα μάθουν όρια και περιορισμούς στον εαυτό τους τόσο λιγότερο θα δυσκολευτούν μεγαλώνοντας, τότε που οι σχολικές απαιτήσεις μοιάζουν -και είναι- δυσβάστακτες. Τη συνέπεια και τη σταθερότητα πρέπει να τις αντλούν βλέποντας τη δική μας καθημερινότητα. Εμείς είμαστε τα πρότυπά τους. Στα δικά μας χνάρια βαδίζουν.

- Να βοηθήσουμε την αυτοσυγκέντρωσή τους. Ενας μικρός μαθητής χρειάζεται ένα διάλειμμα κάθε 20-30 λεπτά, ενώ αυτός του Γυμνασίου κάθε 40-50 λεπτά. 

- Να κάνουμε το διάβασμα ενός δύσκολου μαθήματος πιο διασκεδαστικό, επιτρέποντας μικρά διαλείμματα για να ασχοληθούν λίγο με μια αγαπημένη ασχολία ή παιχνίδι.

- Να τους προτρέψουμε να μάθουν -και να συνηθίσουν- να χρησιμοποιούν λεξικό, το οποίο θα τα βοηθήσει να μάθουν και σωστή ορθογραφία.

- Να τα ενθαρρύνουμε να βρουν ένα σύστημα που θα τονίζει τα σημαντικά σημεία σε καθετί που διαβάζουν (π.χ. να υπογραμμίζουν ή να κάνουν σημειώσεις στο περιθώριο ή να χρησιμοποιούν διαφορετικά χρώματα για να τονίσουν σημαντικές ημερομηνίες, μαθηματικούς τύπους, δύσκολες ορθογραφικά λέξεις κ.λπ.). Μια άλλη ιδέα είναι να κολλούν σημαντικές σημειώσεις στον τοίχο μπροστά στο γραφείο τους. Ετσι θα απομνημονεύουν καλύτερα όσα διαβάζουν.

- Να συνηθίσουν κάθε 15 μέρες να κάνουν μια επανάληψη της ύλης που διδάχτηκαν την περίοδο αυτή (πολλοί εκπαιδευτικοί -οι περισσότεροι- το εντάσσουν πάντα στο πρόγραμμά τους).

- Να τους επιτρέπουμε μία στις τόσες να διαβάζουν με άλλα παιδιά της τάξης τους. Θα μπορούν έτσι να βλέπουν και να αντιγράφουν μεθόδους οργάνωσης των συμμαθητών τους.

- Να μην αρχίσουμε τις φωνές αν όλα τα παραπάνω δεν εφαρμοστούν στο σύνολό τους ή δεν εφαρμοστούν άμεσα. Το θέμα είναι να αντιληφθούν την ανάγκη της οργανωμένης μελέτης. Mετά όλα μπορούν να διορθωθούν και να λυθούν με συζήτηση.

- Με αγάπη, υπομονή και συνεχή επιβράβευση των προσπαθειών τους χτίζουμε τις βάσεις των σχέσεων με τα παιδιά μας, αλλά και τα οπλίζουμε με το βασικότερο εφόδιο που θα πρέπει να έχουν σε όλη τους τη σχολική εμπειρία: να μαθαίνουν να αντλούν και να επεξεργάζονται τη σωστή πληροφόρηση με τον πιο σωστό και τον πιο αποτελεσματικό τρόπο, αλλά, κυρίως, χωρίς να κουράζονται και να αγχώνονται.

Της Χαράς Καραμήτσου
(λογοπεδικός, M.R.C.S.L.T.)
charakaramitsou@ath.forthnet.gr