Ποιους κρύβουν οι «νοικοκυρές» της λίστας Λαγκάρντ

Μπροστά σε ένα νέο σκάνδαλο που αφορά στη διερεύνηση της λίστας Λαγκάρντ και θεωρείται βέβαιο ότι θα ενισχύσει την πεποίθηση ότι τα ονόματα των καταθετών της τράπεζας HSBC στη Γενεύη «κρύφτηκαν» για συγκεκριμένους λόγους από τον τότε υπουργό Οικονομικών κ. Γιώργο Παπακωνσταντίνου βρίσκεται πλέον το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος.  

Επειτα από έρευνες 6 μηνών έχει αποκαλυφθεί ότι τουλάχιστον 20 πρόσωπα υπεράνω πάσης υποψίας που στο παρελθόν διετέλεσαν κορυφαία στελέχη δημοσίων οργανισμών, εποπτευόμενων κυρίως από το υπουργείο Μεταφορών, έχουν καταθέσεις που φτάνουν ακόμα και τα 3.000.000 ευρώ. Οι λογαριασμοί δεν είναι, όμως, στο όνομά τους αλλά σε αυτά των συζύγων τους ή πολύ στενών συγγενών τους που δηλώνουν επάγγελμα «housewife», δηλαδή «νοικοκυρά». Τις τελευταίες ημέρες ειδικά μετά την έλευση του νέου οικονομικού εισαγγελέα η υπηρεσία που έχει επιφορτιστεί με τη σχετική διαδικασία ελέγχου της λίστας έχει επιταχύνει τις σχετικές έρευνες. Οι εντολές των εισαγγελικών λειτουργών είναι σαφείς: θέλουμε απτά αποτελέσματα προκειμένου το Δημόσιο να εισπράξει τους αναλογούντες φόρους.

Ανοιγμα λογαριασμών

Μέχρι τώρα τα ευρήματα χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα σημαντικά, καθώς έχουν μπει στο στόχαστρο τουλάχιστον 20 πρόσωπα που στο παρελθόν διετέλεσαν διορισμένα στελέχη δημοσίων οργανισμών με μεγάλες προμήθειες. Η Υπηρεσία Ελέγχων ανακάλυψε ότι κάποιες γυναίκες με το επάγγελμα της νοικοκυράς είχαν, τη δεκαετία του 2000, λογαριασμούς στην HSBC της Γενεύης με ποσά που ξεπερνούν ακόμα και τα 3.000.000 ευρώ. Το γεγονός ότι πρόκειται για άγνωστα ονόματα, κυρίως γυναίκες με το επάγγελμα της νοικοκυράς, οι οποίες δεν είχαν καμία οικονομική επιφάνεια, προξένησε την εντύπωση των αρμόδιων αρχών. Η διαδικασία που ακολουθήθηκε ήταν σχετικά απλή, αλλά χρονοβόρα. Ζητήθηκε το άνοιγμα των τραπεζικών λογαριασμών στην Ελλάδα, ενώ έγινε και σύγκριση με τις φορολογικές δηλώσεις. Από το άνοιγμα των οικογενειακών τραπεζικών λογαριασμών (χρονοβόρος διαδικασία) και την ανάγνωση των φορολογικών δηλώσεων διαπιστώθηκε ότι τα υψηλά αυτά ποσά δεν δικαιολογούνται σε καμία περίπτωση.

Τότε οι άνδρες του ΣΔΟΕ για να συμπληρώσουν το παζλ άρχισαν να διερευνούν το παρελθόν των συζύγων τους ή των στενών συγγενών τους. Εκπληκτοι, λοιπόν, ανακάλυψαν ότι πρόκειται για πρόσωπα τα οποία, κυρίως στη δεκαετία του 2000, αλλά και νωρίτερα, είχαν διατελέσει κορυφαία στελέχη δημοσίων οργανισμών που εποπτεύονται από το υπουργείο Μεταφορών και άλλα υπουργεία. Δηλαδή, μεταξύ άλλων, για τον ΟΤΕ, τον ΟΣΕ, την ΕΥΔΑΠ, τον ΟΑΣΑ και θυγατρικές τους εταιρείες. Επί της ουσίας πρόκειται για διευθύνοντες συμβούλους, μέλη διοικητικών συμβουλίων, αλλά και υψηλόβαθμους συνδικαλιστές που είχαν κυρίαρχο λόγο στις αποφάσεις για τις προμήθειες. Τα πρόσωπα αυτά ήταν διορισμένα από τους εκάστοτε υπουργούς.

Στο ΣΔΟΕ θεωρούν ότι τα πρόσωπα αυτά έχουν πάρει μεγάλες μίζες, ενώ εξετάζεται και ποιος ήταν εκείνος ο υπουργός που τους διόρισε. Σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες τους κορυφαία στελέχη του υπουργείου Οικονομικών εκφράζουν τον προβληματισμό τους «αν υπουργοί μέσω κορυφαίων στελεχών δημοσίων οργανισμών εκείνης της εποχής έκρυψαν πίσω από τις “νοικοκυρές” μεγάλα ποσά που ίσως να προήλθαν από μίζες προμηθειών δημοσίων οργανισμών». Σε κάποιες περιπτώσεις, πίσω από τις «νοικοκυρές» κρύβονται και άλλα μεγαλοστελέχη κομμάτων που διετέλεσαν δήμαρχοι σε μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Για παράδειγμα στη λίστα Λαγκάρντ εμφανίζονται με μεγάλη κατάθεση η σύζυγος και τα δύο παιδιά μεγαλοστελέχους του ΠΑΣΟΚ, το οποίο ήταν διορισμένο σε θυγατρική κορυφαίου κρατικού οργανισμού.

Εως τώρα οι άνδρες του ΣΔΟΕ έχουν στα χέρια τους τραπεζικούς λογαριασμούς που αφορούν σε πάνω από 1.600 άτομα και 40 νομικά πρόσωπα. Οι εκτιμήσεις που υπάρχουν από τους μέχρι τώρα ελέγχους είναι ότι πάνω από 200 άτομα είναι ύποπτα για φοροδιαφυγή, καθώς η σύγκριση των καταθέσεων με τα εισοδήματα στις φορολογικές δηλώσεις έχει σημαντικά μεγάλη διαφορά και μάλιστα της τάξεως άνω των 150.000 ευρώ.  Πάντως τις τελευταίες εβδομάδες οι άνδρες του ΣΔΟΕ προχωρούν με ταχύτατους ρυθμούς στη διερεύνηση της λίστας, καθώς η πίεση που υπάρχει σε πολιτικό επίπεδο για καταλογισμό ευθυνών είναι μεγάλη. Υπενθυμίζεται ότι σε άλλες χώρες, όπως είναι οι Γερμανία, Ιταλία, Αγγλία, Γαλλία και Ισπανία, οι Αρχές ήταν ταχύτατες στον καταλογισμό των ευθυνών και των προστίμων των πολιτών που περιλαμβάνονταν στις αντίστοιχες λίστες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ήδη τα κράτη αυτά έχουν εισπράξει περίπου 10 δισ. ευρώ πρόστιμα από την ώρα που η γαλλική κυβέρνηση παρέδωσε τα ονόματα των καταθετών της λίστας στις αντίστοιχες φορολογικές αρχές. Μάλιστα η Γερμανία προκειμένου να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για την ορθή χρήση της λίστας θωρακίστηκε ακόμα περισσότερο με απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου το 2010.

Οι έρευνες

Το εν λόγω δικαστήριο έκρινε ότι η χρήση των παρανόμως αποκτηθέντων προσωπικών δεδομένων είναι κατ’ εξαίρεση νόμιμη, όταν αυτό επιτάσσεται για λόγους δημοσίου συμφέροντος, το οποίο και υπερέχει σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής της προστασίας της ιδιωτικής σφαίρας του ατόμου.

Αντίθετα με ό,τι έγινε στις άλλες χώρες, η πορεία των ερευνών στην Ελλάδα χαρακτηρίστηκε στο παρελθόν απελπιστικά αργή και μάλιστα από τη στιγμή που η λίστα περιέχει:

■ εκτός από τα πλήρη ονόματα, τις διευθύνσεις και τους αριθμούς διαβατηρίων των καταθετών,
■ με ακρίβεια τις κινήσεις των λογαριασμών για μια διετία, δηλαδή από το 2005 έως το 2007 οι κινήσεις αφορούν αναλήψεις και καταθέσεις.

Επιπρόσθετα, όσον αφορά στις offshore εταιρείες, αν και οι περισσότεροι από τους λογαριασμούς είναι ανενεργοί, οι οικονομικές υπηρεσίες της Γαλλίας έχουν δώσει με τους κωδικούς και τα ποσά, τα πλήρη στοιχεία των εκπροσώπων αλλά και του ή των προσώπων που εμφανίζονται ως δικαιούχοι. Και φυσικά υπάρχει το ξεχωριστό κεφάλαιο των νοικοκυρών-συζύγων και ορισμένων γραμματέων.

Και πρόσωπα από το σκάνδαλο Siemens στη λίστα

Σε βάθος έρευνα από τις ελεγκτικές αρχές

Στη λίστα Λαγκάρντ υπάρχουν ονόματα που έχουν συνδεθεί είτε εκούσια είτε ακούσια με το σκάνδαλο χρηματισμού της Siemens και εκτιμάται ότι τις προσεχείς ημέρες θα γίνει σε βάθος έρευνα από τις ελεγκτικές αρχές.
 
Τονίζεται ότι από τα 15 πρόσωπα που βρέθηκαν να πρωταγωνιστούν στις μίζες της Siemens, σύμφωνα με τα πορίσματα της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής και τις κινήσεις λογαριασμών που είχε δώσει η Τράπεζα της Ελλάδος, τα πέντε έχουν ονομαστική παρουσία στη λίστα Λαγκάρντ. Πρόκειται για τους επιχειρηματίες Μ. Κάτσικα, Π. Βοϊλή, Σ. Πρινιωτάκη, Δ. Σιαφάκα και Μαρία-Χριστίνα Μακροδήμου. Στη λίστα Λαγκάρντ αναφέρονται επίσης και συγγενικά τους πρόσωπα.

Επί της ουσίας, όπως λένε οικονομικοί παράγοντες, η δουλειά των ελεγκτικών αρχών δεν είναι και τόσο πολύπλοκη.
Από τη στιγμή που υπάρχουν τα ονόματα των καταθετών, οι διευθύνσεις και οι αριθμοί των διαβατηρίων, η πιστοποίησή τους είναι σχετικά εύκολη. Αυτό σημαίνει ότι οι Αρχές θα μπορούν να συγκρίνουν τις καταθέσεις με τις φορολογικές δηλώσεις των ατόμων της λίστας προκειμένου να εξαχθεί ένα ασφαλές συμπέρασμα για το ποιοι έχουν διαπράξει το αδίκημα της φοροδιαφυγής.

Οι ελεγκτικές αρχές στην Αθήνα έχουν ζητήσει το άνοιγμα των λογαριασμών των καταθετών της λίστας Λαγκάρντ από τις ελληνικές τράπεζες προκειμένου να διαπιστωθεί τι ποσά υπάρχουν κατατεθειμένα σε αυτές.
 
Κορυφαίος αξιωματούχος του ΣΔΟΕ, που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του, μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» εξήγησε: «Εχουμε ζητήσει να ανοίξουν οι λογαριασμοί των προσώπων που μας ενδιαφέρουν, αλλά οι τράπεζες έως τώρα κωλυσιεργούσαν να μας δώσουν τα απαραίτητα στοιχεία. Το γεγονός αυτό καθυστέρησε τις έρευνες».  

Υψηλό στέλεχος του ΣΔΟΕ, πάντως, έχει διαμηνύσει ότι έως τα τέλη του χρόνου θα έχουν ασκηθεί οι πρώτες ποινικές διώξεις για φοροδιαφυγή και ίσως και για ξέπλυμα χρήματος.