Τα φέσια στη ΔΕΗ φέρνουν μπλακ άουτ

Ο κίνδυνος μπλακ άουτ ή και εκτεταμένων κυλιόμενων διακοπών ρεύματος επανέρχεται στο προσκήνιο, καθώς η ΔΕΗ παρασύρεται από τον όγκο των απλήρωτων λογαριασμών και μεταφέρει τα φέσια σε όλη την ενεργειακή αγορά. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΔΕΗ ενώ στα τέλη Αυγούστου χρωστούσε στον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) και τον Λειτουργό της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΛΑΓΗΕ) το ποσό των 240 εκατ. ευρώ, οι απλήρωτες οφειλές της εκτοξεύτηκαν στα τέλη Σεπτεμβρίου σε πάνω από 400 εκατ. ευρώ.

Την προηγούμενη φορά που η χώρα κινδύνεψε με ενεργειακό κραχ ήταν τον περασμένο Απρίλιο, όταν και πάλι τα χρέη της ΔΕΗ προς ΑΔΜΗΕ και ΛΑΓΗΕ είχαν φτάσει τα 400 εκατ. ευρώ. Τότε, προ του κινδύνου να καταρρεύσει ενεργειακά η χώρα, η τρόικα είχε διευκολύνει την κατάσταση συναινώντας στο να μην υπάρχει συμμετοχή της ΔΕΗ και να εγγυηθεί το Ελληνικό Δημόσιο ώστε να εκταμιευτεί ένα δάνειο 500 εκατ. από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προς την Επιχείρηση.

Η ρευστότητα που απέκτησε η ΔΕΗ απέτρεψε τον κίνδυνο να καταρρεύσει η ηλεκτροδότηση της χώρας, αλλά τα προβλήματα επανήλθαν, από τη στιγμή που τα κεφάλαια από το δάνειο της ΕΤΕπ εξαντλήθηκαν. Ταυτόχρονα το χαράτσι στους λογαριασμούς της ΔΕΗ και οι αυξήσεις των τιμολογίων εκτίναξαν τους απλήρωτους λογαριασμούς της ΔΕΗ σε πάνω από 1,3 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα τα προβλήματα ρευστότητας να πνίγουν την Επιχείρηση.

Η ΔΕΗ πληρώνει τους ΑΔΜΗΕ και ΛΑΓΗΕ, αυτοί με τη σειρά τους πληρώνουν τους ιδιώτες παραγωγούς, οι οποίοι εν συνεχεία πληρώνουν τη ΔΕΠΑ. Αν σπάσει η αλυσίδα πληρωμών και συσσωρευτούν χρέη, τότε αργά ή γρήγορα δημιουργείται πρόβλημα στην παραγωγή ρεύματος. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι τον περασμένο Φεβρουάριο ένα καράβι από την Αλγερία που μετέφερε φυσικό αέριο απέπλευσε χωρίς τελικά να παραδώσει αέριο επειδή η ΔΕΠΑ δεν μπορούσε να εξοφλήσει το φορτίο.

 Η αιτία ήταν ότι η ΔΕΗ είχε εκ νέου σταματήσει να πληρώνει, με αποτέλεσμα να οδηγηθούμε πολύ κοντά στο κραχ ηλεκτρικής ενέργειας λίγο αργότερα - συγκεκριμένα τον Απρίλιο 2013. Ακριβώς για να αποφεύγονται τέτοιου είδους κίνδυνοι και να φεύγουν τα καράβια χωρίς να ξεφορτώσουν, επιβάλλεται στους καταναλωτές, με τροπολογία στο νομοσχέδιο για τις ΑΠΕ, τέλος ασφάλειας εφοδιασμού της χώρας με φυσικό αέριο. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα ταμείο ασφάλειας 30 εκατ. ευρώ, το οποίο θα φτάσει τα 50 εκατ. ευρώ σε βάθος πενταετίας.

Λόγω της κρισιμότητας της κατάστασης με την αλματώδη αύξηση των χρεών της ΔΕΗ και προκειμένου να βρεθεί μια λύση, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, αρμόδιος για τα θέματα ενέργειας κ. Ασημάκης Παπαγεωργίου, έχει συγκαλέσει αύριο Δευτέρα στο ΥΠΕΚΑ σύσκεψη όλων των επικεφαλής των εμπλεκόμενων φορέων. Ο στόχος είναι να βρεθούν τρόποι για να αποκατασταθούν οι συνθήκες ρευστότητας στην αγορά και να απομακρυνθεί η απειλή του μπλακ άουτ.

Εκτός από τον περασμένο Απρίλιο, η ηλεκτροδότηση της χώρας απειλήθηκε σοβαρά και τον Μάιο του 2012. Τότε το χαράτσι στα ακίνητα της ΔΕΗ διπλασίασε ή και τριπλασίασε το ύψος των λογαριασμών. Παράλληλα αυξήθηκαν και τα τιμολόγια του ρεύματος, ενώ επιβλήθηκαν και πολλοί άλλοι φόροι. Ολα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα οι καταναλωτές να γονατίσουν και το βουνό των απλήρωτων λογαριασμών να πνίξει τη ΔΕΗ.

Τον Μάιο του 2012 έγινε μια δραματική σύσκεψη για να αποφευχθεί… η πορεία της χώρας προς τον ενεργειακό γκρεμό. Παρόντες ήταν ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός κ. Παναγιώτης Πικραμμένος, ο τότε υπουργός Οικονομικών κ. Γιώργος Ζανιάς, η διοίκηση της ΔΕΗ κ.ά.
Ο κ. Ζανιάς, αφού πρώτα άκουσε τις εισηγήσεις, είπε ότι πρόκειται για δομικά προβλήματα τα οποία δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν από μια υπηρεσιακή κυβέρνηση.

Την κατάσταση έσωσε ο πρόεδρος της ΡΑΕ κ. Νίκος Βασιλάκος, ο οποίος παρενέβη ζητώντας από τον κ. Ζανιά να τον ακούσει για δέκα λεπτά προκειμένου να αποφύγει η χώρα τον κίνδυνο του μπλακ άουτ.

Μετά τη συγκεκριμένη σύσκεψη, ο τότε εκπρόσωπος του ΔΝΤ στην Ελλάδα κ. Μπομπ Τράα έδωσε εσπευσμένα το πράσινο φως ώστε η ΔΕΗ να πάρει ένα δάνειο από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και να αποφευχθούν τα χειρότερα, όπως και έγινε. Η ισορροπία τελικά αποκαταστάθηκε για να διαταραχθεί τον Απρίλιο του 2013 και να βρεθεί εκ νέου σε επικίνδυνα οριακό σημείο αυτή την περίοδο, με τα χρέη της ΔΕΗ σε ΑΔΜΗΕ και ΛΑΓΗΕ να εκτοξεύονται στα 400 εκατ. ευρώ.

Η αιτία του προβλήματος είναι οι συσσωρευμένοι απλήρωτοι λογαριασμοί της ΔΕΗ. Και πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά όταν κάθε λογαριασμός επιβαρύνεται με εννέα διαφορετικούς φόρους. Εκτός από το γνωστό χαράτσι στα ακίνητα, με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ πληρώνουμε ΦΠΑ στην αξία της κατανάλωσης και Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ). Ουσιαστικά πρόκειται για τρεις διαφορετικούς φόρους που επιβλήθηκαν όλοι την τελευταία τριετία, οι δύο στα καύσιμα, που χρησιμοποιούνται ως πρώτη ύλη στην ηλεκτροπαραγωγή (ΕΦΚ σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο), καθώς και ο ΕΦΚ στο ηλεκτρικό ρεύμα.

Επίσης, μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ πληρώνουμε και ειδικό τέλος 5‰, ειδικό τέλος μείωσης εκπομπών αέριων ρύπων, δημοτικά τέλη, δημοτικούς φόρους, τέλος ακίνητης περιουσίας και το τέλος της ΕΡΤ, το οποίο, όπως προανήγγειλε ο αρμόδιος υπουργός κ. Παντελής Καψής, θα επανέλθει μειωμένο.