«Αποκλιμάκωση» με κοινό υπουργικό συμβούλιο Ελλάδας - Τουρκίας

Σε μια εξαιρετικά «λεπτή» περίοδο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, συγκαλείται όπως έγινε σήμερα γνωστό, στην Αθήνα, το 3ο τακτικό ετήσιο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας μεταξύ των κυβερνήσεων της Ελλάδας και της Τουρκίας, υπό την προεδρία των πρωθυπουργών, Αντώνη Σαμαρά και Αχμέτ Νταβούτογλου.

Μάλιστα, η απόφαση για τη διεξαγωγή του Συ,βουλίου ελήφθη κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας που είχαν σήμερα οι κ.κ. Σαμαράς και Νταβούτογλου, όπως επιβεβαίωσε και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών, Ευάγγελος Βενιζέλος. Σύμφωνα πάντως με το Μέγαρο Μαξίμου, υπήρξε επικοινωνία μεταξύ των γραφείων των δύο πρωθυπουργών και όχι απευθείας των ίδιων. 

Το Συμβούλιο θα συγκληθεί στην ελληνική πρωτεύουσα στις 5-6 Δεκεμβρίου και σε αυτό εκτιμάται, σύμφωνα με μια πρώτη «ανάγνωση», ότι θα γίνει μια προσπάθεια αποκλιμάκωσης της έντασης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Υπενθυμίζεται ότι, όπως δείχνουν οι πρόσφατες κινήσεις της στην «σκακιέρα» της εξωτερικής πολιτικής, η Άγκυρα επιχειρεί να «ανταλλάξει» την αποχώρηση του σεισμογραφικού σκάφους «Barbaros» από την κυπριακή ΑΟΖ, με τη διακοπή των ερευνών για υδρογονάνθρακες στην περιοχή από την πλευρά της Λευκωσίας.

Υπενθυμίζεται ότι η πολιτική του «σκωτσέζικου ντους» από την Άγκυρα αποτελεί πάγια τακτική της, καθώς μόλις την περασμένη Τετάρτη και ενώ τουρκική κορβέτα διερχόταν από νησιά του Αιγαίου, αντιπροσωπεία Τούρκων αξιωματικών είχε μεταβεί στο ελληνικό Πεντάγωνο, για να συζητήσει το Πρόγραμμα Δραστηριοτήτων έτους 2015, στο πλαίσιο των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) μεταξύ των δύο χωρών.

Το ερώτημα είναι ωστόσο πώς θα εξελιχθεί το περιβάλλον ασφαλείας στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και στο Αιγαίο τις επόμενες 25 μέρες, μέχρι τη σχεδιαζόμενη κοινή συνεδρίαση των υπουργικών συμβουλίων της Ελλάδας και της Τουρκίας. Δεν έχει γίνει γνωστό αν η συμφωνία για σύγκληση του λεγόμενου Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας περιλαμβάνει και τη σιωπηρή συμφωνία για αποχή από ενέργειες που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν το κλίμα και να κλιμακώσουν την ένταση, όπως οι πλόες τουρκικών πολεμικών πλοίων στην ελληνική χωρική θάλασσα ή οι πτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά. Επίσης δεν έχει διευκρινιστεί αν η Άγκυρα δεσμεύθηκε να αναστείλει τις σεισμογραφικές έρευνες του «Barbaros» στην κυπριακή ΑΟΖ ώστε να προχωρήσει απρόσκοπτα η κοινή συνεδρίαση του ελληνικού και του τουρκικού  υπουργικού συμβουλίου.

Ένα ακόμη ερώτημα είναι τι περιεχόμενο θα μπορούσαν να έχουν οι συνομιλίες που προγραμματίζονται για το διήμερο 5 και 6 Δεκεμβρίου όταν η Άγκυρα έχει διαμηνύσει ότι έχει αποδεσμεύσει κανόνες εμπλοκής στους κυβερνήτες των τουρκικών πολεμικών πλοίων που κινούνται στα ανοιχτά της Κύπρου. Έχει συμφωνηθεί ή επιδιώκεται κάποιου είδους «μορατόριουμ» μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας; Πώς οι δύο κυβερνήσεις θα δείξουν ότι κάνουν «business as usual» την ώρα που η τουρκική επιθετικότητα επιχειρεί να σταματήσει την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων (όπως είναι η εκμετάλλευση του υποθαλάσσιου πλούτου που υπάρχει στην κυπριακή ΑΟΖ) από την κυβέρνηση της Κύπρου;

Τι είδους συμφωνίες θα υπογραφούν στο πλαίσιο του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας; Θα πρόκειται για συμφωνίες σε θέματα χαμηλής πολιτικής -που κατά γενική ομολογία έχουν εξαντλήσει τη δυναμική τους- ή θα περιλαμβάνονται τα ακανθώδη θέματα των θαλασσίων ζωνών, της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας, των προκλήσεων στην Κύπρο και της αντιμετώπισης της λαθρομετανάστευσης που προέρχεται από την Τουρκία;

Σε όλα αυτά τα ερωτήματα αναμένεονται απαντήσεις. Μία πρώτη εικόνα των όσων έχουν συμφωνηθεί θα έχουμε μετά τη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής αλλά και το βράδυ, μετά το πέρας της συνάντησης Σαμαρά-Βενιζέλου που ξεκινά στις 18:00 στο πρωθυπουργικό γραφείο.