Τα «παιδιά» του Χαρίλαου έγιναν κυβέρνηση

Ηταν 27 Φεβρουαρίου του 1991. Ηταν το 13ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Ηταν η μέρα που ολοκληρώθηκαν οι εργασίες ενός εκ των πιο ταραγμένων συνεδρίων του. Ηταν η ανάδειξη της Αλέκας Παπαρήγα στον πρώτο ηγετικό ρόλο του κόμματος. Ηταν το τέλος ενός εσωκομματικού θρίλερ. Με αποτέλεσμα η μεν Αλέκα της «ορθοδοξίας» να λάβει 57 ψήφους και ο αντίπαλός της Γιάννης Δραγασάκης της «ανανεωτικής» πτέρυγας να κερδίσει 54!

Αυτό το συνέδριο αποδείχτηκε και η μαμή της σύγχρονης ελληνικής περιπέτειας. Και του Συνασπισμού. Και της μετεξέλιξής του ως ΣΥΡΙΖΑ. Και της δημιουργίας της σημερινής κυβερνητικής εξουσίας. Ο ηττημένος Γιάννης Δραγασάκης παραμένει επί έξι μήνες στο ΚΚΕ.

«Ενταφιασμένος». Στη συνέχεια καταφεύγει στον Συνασπισμό. Με πρόεδρο -τότε- τη Μαρία Δαμανάκη. Και αυτή από το ΚΚΕ. Και η Μαρία από τα «παιδιά» του Χαρίλαου.

Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, της «ανανεωτικής» πτέρυγας, μετακινείται αμέσως προς τον ίδιο χώρο. Το ίδιο και ο Μίμης Ανδρουλάκης. Το ίδιο και ο Θανάσης Καρτερός. Το ίδιο και ο Γρηγόρης Φαράκος. Που μέχρι τις 27 Φεβρουαρίου του 1991 ήταν γ.γ. του ΚΚΕ.

Ο Νίκος Κοτζιάς μαζί με τη Νάντια Βαλαβάνη είχαν αποχωρήσει νωρίτερα. Με αιτία και αφορμή τη συμμαχία Φλωράκη - Κύρκου - Μητσοτάκη. Μαζί τους είχαν αποχωρήσει αρκετά στελέχη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ που συγκρότησαν το Νέο Αριστερό Ρεύμα (ΝΑΡ).

Με απλά λόγια: πολλά ονόματα που αργότερα ενσωματώθηκαν στο ΠΑΣΟΚ και στον ΣΥΡΙΖΑ προέκυψαν από εκείνη τη διάσπαση. Και εκείνη η διάσπαση προέκυψε από το ρεύμα του Γκορμπατσόφ της Περεστρόικα και της Γκλάσνοστ. Που με τη σειρά του, εκείνο το ανεξέλεγκτο ρεύμα παρέσυρε και γκρέμισε το Τείχος του Βερολίνου, ενταφιάζοντας όλες τις λαϊκές δημοκρατίες του υπαρκτού σοσιαλισμού.

Μίμης - Πάνος, ένα αχτύπητο δίδυμο

Δύο τα εξωφρενικά και αξιοπερίεργα αυτής της κομμουνιστικής περιπέτειας. Το πρώτο, ότι όλα αυτά τα «παιδιά», που σήμερα είναι εξηντάρηδες, έδρασαν και αναδείχθηκαν από την αντιχουντική φοιτητική αντίσταση. Είτε της Νομικής είτε του Πολυτεχνείου. Ετσι το προσωνύμιο «ΚΚΕ Εξωτερικού» ήταν γι’ αυτούς όχι απλώς ανυπόστατο, αλλά ολότελα προσβλητικό.

Το δεύτερο, ότι με την επιστροφή από τις εξορίες και τη σοσιαλιστική προσφυγιά της ηγετικής ομάδας του ΚΚΕ, με επικεφαλής τον Χαρίλαο Φλωράκη, συνέβη το εξής πρωτοφανές: οι κομματικοί μηχανισμοί των «παππούδων» να στελεχώνονται από «μωρά». Η ενδιάμεση γενιά των «Λαμπράκηδων» είχε κάνει φτερά. Είτε προς το ΠΑΣΟΚ είτε προς το λεγόμενο ΚΚΕ Εσωτερικού.



Το βάπτισμα του πυρός ο Παναγιώτης Λαφαζάνης το πήρε δίπλα στον Μίμη Ανδρουλάκη, δεξί χέρι του Χαρίλαου. Ενα «μωρό» των μαθηματικών επιστημών από τον Πειραιά, που δούλευε ακατάπαυστα, μιλούσε ελάχιστα και αποτέλεσε τον απόλυτο διεκπεραιωτή

Αποτέλεσμα; Ο Χαρίλαος τοποθετεί δίπλα του, στο νευραλγικό πόστο του Γραφείου Τύπου, τον Μίμη Ανδρουλάκη. Να διαχειρίζεται τα media και μέσω αυτών να διαμορφώνει το image του κόμματος προς την κοινωνία. Ενα «μωρό» που γεννούσε ιδέες με την ίδια ταχύτητα που κάποιος μασουλάει ποπ κορν στα σινεμά multiplex. Το δεξί χέρι του Χαρίλαου, δηλαδή ο Μίμης, τοποθετεί ως δικό του δεξί χέρι ένα «μωρό» των μαθηματικών επιστημών από τον Πειραιά με το όνομα Παναγιώτης Λαφαζάνης. Εξαιρετική η χημεία. Ο Χαρίλαος καθοδηγούσε. Ο Μίμης ξεσκόνιζε τις απόψεις του Χαρίλαου και τις προσάρμοζε ανάλογα με τις ανάγκες της στιγμής. Και ο Παναγιώτης έγραφε και διεκπεραίωνε! Ο Μίμης ήταν το alter ego του Χαρίλαου σε θέματα δημοσίων σχέσεων. Και ο Πάνος ήταν το alter ego του Μίμη. Στην πραγματικότητα, ο χαρακτήρας του Πάνου ήταν ακριβώς το αντίθετο από τον χαρακτήρα του Μίμη. Δηλαδή ο Μίμης μιλούσε ασταμάτητα. Ο Πάνος ελάχιστα. Ο Μίμης με ιδέες. Ο Πάνος με την πράξη. Ο Μίμης αίλουρος, ευέλικτος. Ο Πάνος ευθύς και εργασιομανής.

Οταν λέω εργασιομανής, εννοώ ότι κατανάλωνε ίσαμε και 18 ώρες το 24ωρο μέσα στο γραφείο του. Εννοώ ότι η μοναδική του «εξωσχολική» δραστηριότητα ήταν να καπνίζει ασταμάτητα. Και εννοώ ότι τίποτα, μα τίποτα, δεν «έφευγε» ή δεν διέρρεε προς τα media χωρίς την έγκρισή του. Αυτό το απίστευτο μυρμήγκι, αυτός ο αφανής ήρωας, αυτή η ασταμάτητη ανθρώπινη «μηχανή» ξεσκόνιζε τα πάντα. Μέχρι και την τελευταία τελεία. In short, που λένε και οι Αγγλοι, αυτό το μοναδικό δίδυμο θα μπορούσε κάλλιστα να είχε τοποθετηθεί στο management ή στο marketing οποιασδήποτε αμερικανικής πολυεθνικής. Ισως ακόμα και πιο ψηλά. Αφού και σπουδές και πτυχία και μέθοδο και οργάνωση και αφοσίωση και εργασιομανία. Ολα!

Οι Ελληνες αστοί του Διαφωτισμού

Το ΚΚΕ -για όσους δεν γνωρίζουν- ήταν τότε το πιο οργανωμένο κόμμα με τους πιο συγκροτημένους μηχανισμούς και πλαισιωμένο από μεγάλο μέρος της πιο συγκροτημένης αφρόκρεμας της ελληνικής κοινωνίας. Κατά προτίμηση, από την αστική τάξη. Με όλες τις παραλλαγές της.

Μικροαστική, μεσοαστική, αλλά και μεγαλοαστική. «Κουφό»; Λάθος. Πλάνη! Θα σας φέρω ένα απλό παράδειγμα. Και ρωτήστε να μάθετε. Οταν ο Γρηγόρης Φαράκος, ως διευθυντής του «Ριζοσπάστη», τοποθετεί ένα «μωρό» με το όνομα Παύλος Τσίμας επικεφαλής του πολιτικού τμήματος της εφημερίδας, άπαντες οι πολιτικοί συντάκτες όλων των αποχρώσεων, ακόμα και της «Ελευθεροτυπίας», εξέλαβαν την κίνηση ως «περίεργη» και «σκοτεινή». Ασε, σου λέει. Αυτός πρέπει να είναι ξύλο απελέκητο! Πλάνη. Δική τους. Μεγιστοτεράστια. Με την πρώτη έξοδο του Παύλου προς κάποια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, ως εκπροσώπου του «Ριζοσπάστη», ακολουθώντας τον πρωθυπουργό της χώρας και όταν ανοίγει το στόμα του μιλώντας στη γερμανική, στην αγγλική ή στη γαλλική, όλοι έμειναν κάγκελο!

Ουδείς εξ αυτών είχε μπει στον κόπο να μάθει ότι ο Τσίμας είχε καταβροχθίσει και αφομοιώσει τόνους βιβλίων, τόνους μουσικής, τόνους Ιστορίας και τόνους ξένων γλωσσών. Ο Τσίμας, όπως και πολλοί άλλοι, από τα εκλεκτά παιδιά της αστικής τάξης. Οχι των κοτζαμπάσηδων και των σουλτάνων, αλλά της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού!

Στελέχη πολυεθνικών υπό τον Δραγασάκη!

Η συνέχεια ακόμα πιο συναρπαστική. Παραδίπλα στο Γραφείο Τύπου ήταν εγκατεστημένο το Οικονομικό Τμήμα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ. Με αρχηγό και συντονιστή τον Γιάννη Δραγασάκη! Ο Γιάννης, ηλικιακά, δεν ήταν ακριβώς «μωρό». Ηταν «παιδί». Αφού από τον Μίμη τον χώριζαν τέσσερα με πέντε χρόνια. Είχε σπουδάσει οικονομικά, είχε εντρυφήσει σε πάσης φύσεως οικονομικά και πολιτικά «ευαγγέλια», τόσο των μαρξιστών όσο και των αστών, και είχε «φακελώσει» όλες τις οικονομικές πολιτικές όλων των κυβερνήσεων από συστάσεως ελληνικού κράτους. Συμπεριλαμβανομένων και όλων των στοιχείων όλων των επιχειρήσεων.

Υπό κανονικές συνθήκες, ενός κανονικού ευρωπαϊκού κράτους, εγκέφαλοι όπως του Δραγασάκη θα είχαν επιλεγεί από κάθε σοβαρή κυβέρνηση. Εδώ όμως είναι σουλτανία, επομένως η αφρόκρεμα έξω, η προχειρότητα και η πελατεία μέσα! Οι στενοί συνεργάτες του Δραγασάκη ήταν μερικοί από τα πρώτα ονόματα που στελέχωναν πολυεθνικές, μεγάλες επιχειρήσεις, τράπεζες και διάφορα μονοπώλια. Περίεργο; Καθόλου. Αν και ακούγεται οξύμωρο... Ενας εξ αυτών, τον οποίο γνωρίζω άριστα και που το όνομά του δεν μπορώ να αποκαλύψω (για ευνόητους λόγους), με τα αρχικά Κ.Π., είχε σπάσει πολλά ρεκόρ. Οπως αριστούχος Πολυτεχνείου (χημικός μηχανικός). Και όπως πολιτικός μηχανικός με ειδικότητα Construction Manager από σπουδές στο University of Michigan με υποτροφία Fullbright. Τα χαρακτηριστικά αυτού του «εγκεφάλου» που συμβούλευε τον Γιάννη Δραγασάκη ήταν η οξυδέρκειά του, η κοφτερή ευφυΐα του, η λιτότητα στα λόγια και η πλήρης, ολοκληρωτική γνώση τόσο της ελληνικής όσο και της διεθνούς αγοράς.



Επικεφαλής και συντονιστής στο Οικονομικό Τμήμα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, ο Γιάννης Δραγασάκης με στενούς συνεργάτες στελέχη πολυεθνικών και τραπεζίτες!

Κοντά σε αυτόν και μερικοί άλλοι. Με τα ίδια χαρακτηριστικά. Ο κατάλογος των ονομάτων μού είναι γνωστός, αλλά δεν μπορώ να τον αποκαλύψω για ευνόητους λόγους. Λόγου χάρη, ανάμεσά τους και κάποιος μηχανολόγος μηχανικός, αλλά και ναυπηγός. Ανάμεσά τους και κάποιο μεγαλοστέλεχος ελληνικής τράπεζας. Ο Κ.Π. μου έλεγε λίγο πριν από τον σχηματισμό της κυβέρνησης ότι «αν ο Τσίπρας δεν τοποθετήσει τον Δραγασάκη αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, θα την πατήσει». Γιατί; «Επειδή όχι μόνο είναι πολύ ικανός, αλλά και επειδή είναι σχεδόν αναντικατάστατος στην οργάνωση και τον συντονισμό»!

Ο «παράνομος» Σταθάκης στις ΗΠΑ

Κάποια στιγμή από την ίδια ομάδα περνάει στιγμιαία γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας Κρητικών, με το όνομα Γιώργος Σταθάκης. «Ισως και να κάνω λάθος», διορθώνει ο Κ.Π. «Πάντως, δύο πράγματα είναι σίγουρα. Οτι ο Σταθάκης ουδέποτε υπήρξε μέλος των Αναθεωρητών (έτσι λέγαμε τότε το κόμμα του Κύρκου). Και ότι τον είδα να παραβρίσκεται ως μέλος στο 12ο Συνέδριο του κόμματος».

Η κομματική ταυτότητα του Σταθάκη ήταν «κρυφή» (σαν να λέμε στην «παρανομία») επειδή επρόκειτο να μετακομίσει στις ΗΠΑ, μελετώντας το ιστορικό του σχεδίου και της βοήθειας Μάρσαλ. «Από τις τελευταίες φορές που τον είδα ήταν πριν από 20 χρόνια όταν τον φιλοξενήσαμε, αυτόν και τη γυναίκα του, τη Θέμιδα, στο εξοχικό μας στη Μύκονο», λέει ο Κ.Π. Αν όλα αυτά τα βάλετε κάτω και τα αναμείξετε, τότε η εικόνα ενός κομμουνιστικού κόμματος με τραγιάσκα, με προλετάριους να βαδίζουν παρέα με το σφυροδρέπανο και όλοι μαζί να άδουν την Τρίτη Διεθνή πάει περίπατο. Σας το είπα. Και μπορείτε να το διπλοτσεκάρετε. Ο Περισσός της δεκαετίας του ’80 στέγασε μεγάλο μέρος της επιστημονικής, επιχειρηματικής, δημοσιογραφικής, οικονομικής, πανεπιστημιακής και αστικής αφρόκρεμας!

Ο Κοτζιάς του «Μωραΐτη» και του Βερολίνου

Παραδίπλα στο Γραφείο Τύπου του Χαρίλαου και στο Οικονομικό Τμήμα του ΚΚΕ, η κρίσιμη Ιδεολογική Επιτροπή. Με το όνομα Νίκος Κοτζιάς. Το καλοκαίρι του 1975, όταν ο Νίκος ήταν μόλις 25 ετών, κάποιος νέος κομματικός σκηνοθέτης κινηματογράφου με το όνομα Λευτέρης Χαρωνίτης αποφασίζει να γυρίσει ντοκιμαντέρ, όπου όλες οι συνιστώσες του αντιχουντικού αγώνα της Νεολαίας θα εκφράζουν τις απόψεις τους και θα συγκρούονται επί σκηνής. Το ντοκιμαντέρ με παραγωγό τον εφοπλιστή Γιώργο Παπαλιό (παραγωγό και των πρώτων ταινιών του Θόδωρου Αγγελόπουλου, όπως ο «Θίασος») είχε τίτλο «24 Ιουλίου 1974». Αν θυμάμαι καλά, ανάμεσα στους πρωταγωνιστές και εκπροσώπους του ΚΚΕ ήταν ο Νίκος Κοτζιάς και ο Θανάσης Καρτερός.

Το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Και το μοναδικό πράγμα που καρφώθηκε στη μνήμη μου ήταν ο χειμαρρώδης λόγος του, τα σαρωτικά του επιχειρήματα και οι λάμψεις που εξέπεμπε το βλέμμα του. Ηταν περίπου σαν να έλεγε: «Εμείς οι καλύτεροι, εμείς γνωρίζουμε άριστα θεωρία, ιστορία, φιλοσοφία, πολιτική οικονομία, εμείς το άλας της ελληνικής γης». Οι αντίπαλοι του ΚΚΕ τα ’χασαν. Οι «απολιτίκ» ταράχτηκαν. Τα κορίτσια θαμπώθηκαν!

Ο Νίκος, από τους πιο εκλεκτούς γόνους μεγαλοαστικών οικογενειών της Αθήνας. Ας πούμε τελειόφοιτος της Σχολής Μωραΐτη, αν δεν κάνω λάθος. Μην μπερδεύεστε. Πλήθος απόφοιτων τόσο του Κολλεγίου και του Μωραΐτη όσο και άλλων Γυμνασίων βορείων και νοτίων προαστίων είχαν στρατευτεί είτε με την ΚΝΕ είτε με τον «Ρήγα Φεραίο»!



Ο Νίκος Κοτζιάς, από τους πιο εκλεκτούς γόνους των μεγαλοαστικών οικογενειών της Αθήνας, ήταν και παραμένει φουριόζος, σαρωτικός, κοφτερός και πολυπράγμων, καθώς έχει σπουδάσει Πολιτική, Φιλοσοφία και Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης σε πανεπιστήμια της Γερμανίας

Μόδα θα πείτε. Μισή αλήθεια, θα πω. Γιατί ο Κοτζιάς οργανώθηκε με πλήρη εξάρτυση. Ψυχή τε και σώματι. Το «μωρό» ήταν γαμάτο. Δεν άφηνε τίποτα να πέσει χάμω. Φουριόζος, σαρωτικός, ορμητικός, κοφτερός και ολότελα Γερμανός. Ο πλήρης ορισμός του ορθολογισμού. Οι άπειρες γνώσεις του (αποτυπωμένες μάλιστα σε πολλά πονήματα, ανάμεσά τους και τέσσερα που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καστανιώτη) μαζί με το ιδιαίτερο μαχητικό στυλ, καθώς και με μια ασυναγώνιστη μέθοδο λογικής, τον έκαναν ασυναγώνιστο. Σε τέτοιο σημείο που μερικοί τον χαρακτήριζαν «αλαζόνα». Και πώς να μην ήταν με τέτοια εφόδια και με τόσα χαρίσματα; Anyway!

Ο Νίκος θα αποδειχθεί, λοιπόν, ο μεγάλος μπελάς της Ανγκελα Μέρκελ και των στελεχών της. Για τους εξής απλούς λόγους: εκτός από το Πανεπιστήμιο της Αθήνας, έχει σπουδάσει Πολιτική, Φιλοσοφία και Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης σε πανεπιστήμια της Γερμανίας.

Φυσικά μιλάει άριστα τα γερμανικά (η δεύτερη μητρική του γλώσσα). Εχει αφομοιώσει κάθε σελίδα όλων των σχολών όλων των Γερμανών φιλοσόφων. Είναι παντρεμένος με Γερμανίδα, η οποία μάλιστα είναι καθηγήτρια της Γερμανικής Φιλολογίας στο πανεπιστήμιο. Και έχει ενσωματώσει στα κύτταρά του το στυλ, την επαγωγική λογική και το ύφος Γερμανού διανοούμενου. Κοντολογίς, ο Νίκος Κοτζιάς είναι ο «αρσενικός Μέρκελ»! Και αν ο Τσίπρας διαχειριστεί και αξιοποιήσει την περίπτωση του δικού του υπουργού των Εξωτερικών, ε, τότε θα δούμε πράγματα που ούτε τα φανταζόμαστε. Θα γελάσει και το παρδαλό κατσίκι!