«Φτωχά» τα αποτελέσματα της επίσκεψης Πούτιν

Αν και προσκυνηματικού χαρακτήρα με αφορμή την επίσκεψη στο Άγιο Όρος για τα 1000 χρόνια του ρωσικού μοναχισμού, το σύντομο πέρασμα Πούτιν από την Αθήνα δεν παύει να είναι ένα γεγονός με ευρύτερη σημασία και πολιτικούς συμβολισμούς. 

Κυρίως γιατί ο πρόεδρος Πούτιν θέλησε να αξιοποιήσει την επίσκεψη στην πιο φιλική πρωτεύουσα της ΕΕ, αφενός για να προωθήσει ορισμένες οικονομικού χαρακτήρα συμφωνίες και αφετέρου για να στείλει μηνύματα στο διεθνές και δη δυτικό ακροατήριο. 

Η μεν ελληνική κυβέρνηση, η οποία βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση από το τρίτο μνημόνιο και από τις διαφαινόμενες δυσκολίες, θέλησε να αξιοποιήσει την επίσκεψη αφενός για να δείξει ότι εξακολουθεί να διαδραματίζει ρόλο στα διεθνή δρώμενα και αφετέρου σε συνδυασμό και με την επικείμενη επίσκεψη Τσίπρα στο Πεκίνο να την εντάξει στο αφήγημα της οικονομικής ανάκαμψης που ακολουθεί την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. 

Στο πλαίσιο αυτό ο πρωθυπουργός υπογράμμισε όσο μπορούσε από τη μία ότι η ενίσχυση των ελληνορωσικών σχέσεων είναι στρατηγική επιλογή για την κυβέρνηση και παράλληλα ότι η Ελλάδα είναι μία χρήσιμη χώρα ως γέφυρα μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ και Δύσης στα ενεργειακά θέματα αλλά και ευρύτερα. 

Ο κ. Τσίπρας δεν καινοτόμησε εντάσσοντας την Ρωσία στο άνοιγμα σε τρίτες χώρες ως «συστατικό στοιχείο οποιασδήποτε ενεργητικής εξωτερικής πολιτικής». Μάλλον ακολουθεί την πεπατημένη δεκαετιών, με μικρότερες δυνατότητες αφενός λόγω της εξασθένησης της χώρας και αφετέρου λόγω της αναξιοπιστίας της κυβέρνησής του. Ανάλογης σημασίας είναι και η ρητορική του υπέρ της «ένταξης» της Ρωσίας στην ευρωπαϊκή στρατηγική ασφαλείας και η προσφορά του να μεσολαβήσει μεταξύ Μόσχας και Βρυξελλών. 



Ο πρόεδρος Πούτιν, που έχει παρακολουθήσει την περιπέτεια της χώρας τον έναν χρόνο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ  και ότι αναγκάστηκε να προσαρμοστεί απόλυτα στις απαιτήσεις των δανειστών ήταν αρκετά ρεαλιστής όταν ευγενικά ευχαρίστησε τον Αλέξη Τσίπρα σημειώνοντας όμως ότι «δεν περιμένουμε από την Ελλάδα να κάνει τους άθλους του Ηρακλή στην αυλή της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Άλλωστε η Μόσχα θεωρεί χρήσιμη την Ελλάδα όσο είναι στην ΕΕ.  Γι αυτό άλλωστε δεν έγινε και καμία συζήτηση για την άρση του εμπάργκο στα αγροτικά προϊόντα. Ακόμη και η ενεργειακή συνεργασία την οποία φυσικά και επιθυμεί, η Μόσχα γνωρίζει ότι περνά από τις σκοπιμότητες των Βρυξελλών που εν πολλοίς προσδιορίζονται και από τα οικονομικά και γεωστρατηγικά προτάγματα των ΗΠΑ. 

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η μόνη σημαντική συμφωνία που υπογράφηκε, όπως άλλωστε αναμενόταν και είχε προετοιμαστεί ήταν των ΕΛΠΕ με την Rosneft για την προμήθεια και διύλιση προϊόντων πετρελαίου. 

Περιορισμένη ήταν και η ανταπόκριση του προέδρου Πούτιν στην “ικεσία” του Αλέξη Τσίπρα να επενδύσει η Ρωσία στο επικείμενο ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας που υπέγραψε με το υπερταμείο των 99 χρόνων. Το ρωσικό ενδιαφέρον περιορίζεται στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ σε συνδυασμό με την ιδιωτικοποίηση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, που εκ των πραγμάτων λειτουργεί ανταγωνιστικά με τα κινέζικα συμφέροντα της Cosco η οποία έχει ήδη τον ΟΛΠ και διεκδικεί και τον σιδηρόδρομο για την μεταφορά των προιόντων της στην Ευρώπη. 



Ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας αξιοποίησε την επίσκεψη για να στείλει μηνύματα με αποδέκτη το ΝΑΤΟ και την Τουρκία. Κατ αρχήν απέφυγε κάθε συζήτηση για την Κριμαία, λέγοντας ότι αυτό το ζήτημα «έκλεισε για πάντα» ενώ ζήτησε την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ για την αύξηση της αυτονομίας των ανατολικών περιοχών της Ουκρανίας.

Το σημαντικότερο όμως είναι ότι περιέγραψε την εγκατάσταση πυραυλικών συστημάτων του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη -Ρουμανία και Πολωνία- ως απειλή για τη Ρωσία και προανήγγειλε «ενέργειες που θα διαφυλάσσουν την ασφάλεια» της χώρας του, ενώ αναφέρθηκε και στις επιδόσεις του ρωσικού ναυτικού και της αεροπορίας στον πόλεμο της Συρίας. 

Εμφανίστηκε δε ανοικτός για επαναπροσέγγιση με την Τουρκία, εφόσον όμως η Άγκυρα δώσει τις απαραίτητες εξηγήσεις για την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους.