«Συνθηκολόγηση» ή εκλογές το δίλημμα πλέον του Τσίπρα

Στην ελληνική πλευρά είναι πλέον το «μπαλάκι» μετά το τείχος των δανειστών που συνάντησε στο χθεσινό Εurogroup ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και την ξεκάθαρη απαίτηση όλων των Θεσμών, να νομοθετηθούν νέα μέτρα λιτότητας για μετά το 2018, ώστε να διασφαλιστούν τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, που έχει αποδεχθεί και η κυβέρνηση.

Το αδιέξοδο αυτή την ώρα φαντάζει πλήρες, με τα σενάρια για ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις, ακόμη και εκλογές, να είναι ανοιχτά. Η κυβέρνηση διαμηνύει ήδη, δια πηγών της, ότι «δεν πρόκειται να συναινέσει στη νομοθέτηση μέτρων εκ των προτέρων». Επιμένει έτσι στη γραμμή που διατύπωσε προχθές ο ίδιος ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ότι δεν θα ψηφίσει ούτε ένα ευρώ νέα μέτρα. Από την κυβέρνηση επιμένουν πως δεν υπάρχει καμία περίπτωση ικανοποίησης παράλογων απαιτήσεων εκ μέρους των εταίρων, όπως για την νομοθέτηση τώρα μέτρων, προκειμένου να εφαρμοστούν μετά το 2018.

Η ομόθυμη στάση όλων των δανειστών στη χθεσινή συνεδρίαση, υπέρ των νέων μέτρων αιφνιδίασε την Αθήνα. Στο Μαξίμου ήλπιζαν ότι τουλάχιστον η

Κομισιόν θα επέμενε σε μία συμβιβαστική λύση και θα συντασσόταν με τον Ευκλείδη Τσακαλώτου στη θέση ότι δεν μπορούν να νομοθετηθούν νέα μέτρα από τώρα για μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος. Ήλπιζε ότι η τελευταία, μη ανακοινώσιμη όπως αποδείχθηκε, επιστολή του υπουργού Οικονομικών προς τους δανειστές, με την οποία η ελληνική πλευρά αποδέχεται πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% για τρία χρόνια ή 3% για πέντε χρόνια θα ήταν ικανοποιητική τουλάχιστον για του Ευρωπαίους και θα διαμόρφωνε ένα θετικό πεδίο συνεννόησης. Φευ! Η όλη συζήτηση πήγε αμέσως στο πώς θα διασφαλιστεί η επίτευξη αυτών των πλεονασμάτων και στο σημείο εκείνο υπερίσχυσε η δεδομένη θέση του ΔΝΤ για λήψη προληπτικών μέτρων (μείωση συντάξεων και αφορολόγητου, ίσως και μισθών, αύξηση μεσαίου συντελεστή ΦΠΑ κλπ).

Στη χθεσινή συνεδρίαση οι Ευρωπαίοι έστειλαν μήνυμα στην Αθήνα ότι θεωρούν δεδομένη και απαραίτητη την παρουσία του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, έστω κι αν το Ταμείο θεωρεί αναγκαία την γενναία ελάφρυνση του χρέους, ώστε αυτό να γίνει βιώσιμο - αντί της ελάφρυνσης υιοθετούν το εναλλακτικό σενάριο του ΔΝΤ για τη βιωσιμότητα του χρέους, δηλαδή τη λήψη σκληρών δημοσιονομικών μέτρων.

Η Αθήνα φαίνεται να ελπίζει τώρα ότι μπορεί να αποχωρήσει το Ταμείο από το πρόγραμμα επειδή δεν γίνεται δεκτή η θέση του για ελάφρυνση του χρέους και πως αυτό θα φανείς τη συνεδρίαση της διοίκησής του στις 6 Φεβρουαρίου. Ελπίζει δε ότι η προοπτική της αποχώρησής του ίσως πιέσει τους Ευρωπαίους να δώσουν στην Ελλάδα την ελάφρυνση του χρέους τελικά.

Παρά ταύτα δεν είναι αυτή τη στιγμή ένα ισχυρό σενάριο η αποχώρηση του ΔΝΤ, ούτε επίσης εξασφαλίζει μία τέτοια αποχώρηση την εξεύρεση καλύτερης λύσης για την Ελλάδα.

Υπό αυτή την έννοια το ενδιαφέρον στρέφεται περισσότερο στο πώς θα αντιδράσει η κυβέρνηση σε αυτή την κατάσταση και λιγότερο ή και καθόλου στο τι θα γίνει με το ΔΝΤ.

Ένα ενδεχόμενο είναι να εξακολουθήσει τη στάση αναμονής και να παίξει με το χρόνο. Ήδη οι διαπραγματεύσεις έχουν ουσιαστικά παγώσει εδώ και πενήντα μέρες, καθώς από το Εurogroup της 5ης Δεκεμβρίου δεν έχει υπάρξει καμία ουσιαστική πρόοδος. Και να ελπίζει ότι η πίεση που δέχονται οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις από το φαινόμενο Τραμπ ή την άνοδο ακραίων δυνάμεων θα οδηγήσει μέχρι την άνοιξη σε πιο ήπια στάση έναντι του ελληνικού προβλήματος.

Ένα άλλο ενδεχόμενο είναι να υλοποιήσει η κυβέρνηση την έμμεση απειλή για εκλογές, με το διακύβευμα να υπάρξει εντολή από τον ελληνικό λαό για μη υποχώρηση στις απαιτήσεις των δανειστών. Ουσιαστικά θα πρόκειται για ένα εύσχημο, πλην θορυβώδη, τρόπο απόδρασης του ΣΥΡΙΖΑ με στόχο να υλοποιήσουν άλλες πολιτικές δυνάμεις τι νέο βαρύ πακέτο μέτρων.

Για κάποιους όμως το σενάριο της ολικής υποχώρησης είναι το πιο πιθανό. Με δεδομένο ότι η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν επιθυμεί εκλογές, θα επιδιώξει μία πολιτική και επικοινωνιακή φόρμουλα, ώστε να διαχειριστεί το πολιτικό και κοινωνικό κόστος και να εμφανίσει την ψήφιση των μέτρων ως μονόδρομο. Ενδεχομένως μέσα από μία πολιτική δραματοποίηση της όλης κατάστασης.