Οι «27» συζητούν για το μέλλον της ΕΕ, υπό την «τορπίλη» της Πολωνίας για τα μάτια του Τουσκ

Υπό τη σκιά του χθεσινού «βέτο» στο κείμενο συμπερασμάτων της πρώτης ημέρας της Συνόδου Κορυφής επιστρέφουν σήμερα οι αρχηγοί της ΕΕ και ξεκινάει η συζήτηση για την «Ευρώπη των 27», μια συζήτηση με υψηλή συμβολική σημασία.

Αρκετοί χαρακτηρίζουν τη συζήτηση που θα γίνει στη σημερινή Σύνοδο Κορυφής ως τη «σύλληψη» της νέας «Ευρώπης των 27», η οποία έπειτα θα «γεννηθεί» στην Άτυπη Σύνοδο της Ρώμης στις 25 Μαρτίου. Η συζήτηση των «27» όμως επισκιάστηκε από τη χθεσινή απόφαση της Πολωνίας να μπλοκάρει το κείμενο συμπερασμάτων, για εσωτερικό της ζήτημα ουσιαστικά, ρίχνοντας μια «συμβολική τορπίλη» στην όλη διαδικασία.  

Παρόλα αυτά, οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν σήμερα για το πώς θα κάνουν την Ένωση «ασφαλή, επιτυχημένη, κοινωνική και δυνατή», αποφεύγοντας οποιαδήποτε αναφορά στο σενάριο δημιουργίας μιας ΕΕ πολλών ταχυτήτων.

Σύμφωνα με το πρώτο προσχέδιο του κειμένου της συζήτησης που δημοσίευσε ο EUobserver, οι 27 αρχηγοί τονίζουν πως «τα επόμενα 10 έτη θέλουμε μια Ένωση που θα είναι ασφαλέστερη και πλουσιότερη για να ζει κανείς», συμπληρώνοντας πως «θα επιδιώξουμε τους στόχους αυτούς, θεωρώντας πως το μέλλον της Ευρώπης βρίσκεται στα χέρια μας».

Το κείμενο που θα παρουσιάσει ο επανεκλεγείς πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τούσκ χωρίζεται σε τρία μέρη, αρχικά υπενθυμίζοντας τις επιτυχίες της ΕΕ, έπειτα αναλύοντας τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει και τέλος δίνοντας προτάσεις οι οποίες θα μπορούν να συμπεριληφθούν στην ατζέντα της Ρώμης.

Ως κύρια προβλήματα της Ευρώπης το κείμενο βλέπει τις «τοπικές διαμάχες, τη τρομοκρατία, τις ενισχυμένες πιέσεις του προσφυγικού, τον οικονομικό προστατευτισμό και τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες».

Οι 27 ηγέτες, που θα συναντηθούν χωρίς την Βρετανίδα πρωθυπουργό Τερέζα Μέι, θα κληθούν κατά τη διάρκεια της συζήτησης να δηλώσουν ξεκάθαρα κατά πόσο συμφωνούν με τη παρούσα δομή της Ένωσης, αν συμφωνούν με τα σημεία που προτείνονται και ποια από αυτά τους δημιουργούν δυσκολίες.

Πάντως, το κείμενο που θα κληθούν να συζητήσουν οι αρχηγοί επιμελώς παραλείπει οποιαδήποτε ευθεία αναφορά σε μια «Ευρώπη πολλών ταχυτήτων», λέγοντας όμως πως η ΕΕ θα συνεχίσει να «εργάζεται από κοινού για να προωθήσει το κοινό καλό, υπό την κατανόηση πως κάποιοι από εμάς θα κινούμαστε όλο και πιο κοντά σε κάποιους τομείς, κρατώντας τη πόρτα ανοικτή προς όλους όσοι θέλουν να προσχωρήσουν».

Το παρασκήνιο της χθεσινής «πολωνικής κρίσης»

Επεισοδιακή ήταν η χθεσινή πρώτη ημέρα της Συνόδου, αν και αρχικά όλα έδειχναν πως θα ήταν μια τυπική υπόθεση, έχοντας ένα σχετικά «ελαφρύ μενού». Πέρα από τις αντιρρήσεις της Πολωνίας, υπήρχε σχεδόν καθολική στήριξη για την επανεκλογή του Ντόναλντ Τουσκ στη Προεδρία του Συμβουλίου για άλλους 30 μήνες και τίποτα δεν προμήνυε την αναταραχή.

Ο λόγος της πολωνικής άρνησης στην ανανέωση της θητείας του ομοεθνή της, αφορούσε την προσωπική έχθρα του ηγέτη του πολωνικού κυβερνόντος κόμματος Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, προς το πρόσωπο του Ντόναλντ Τούσκ για σχεδόν συνωμοσιολογικό λόγο. Ο κύριος Κατσίνσκι κατηγορεί από το 2010 τον τότε πρωθυπουργό της Πολωνίας Ντόναλντ Τούσκ,  ως «πολιτικά υπεύθυνο», για τον θάνατο του αδερφού του και τότε προέδρου της Πολωνίας Λέχ Κατσίνσκι κατά την συντριβή του αεροπλάνου με προορισμό τη Ρωσία στο οποίο ήταν επιβάτης.

Η πολωνική πλευρά από την αρχή μπήκε επιθετικά στη Σύνοδο με την πρωθυπουργό Μπεάτα Στζίλο να κατηγορεί τον Ντόναλντ Τούσκ πως έχει «επανειλημμένα υπερβεί την ευρωπαϊκή του εντολή» και τον ΥΠΕΞ Βίτολντ Βαστσικόφσκι να απειλεί ευθέως τα υπόλοιπα κράτη μέλη, λέγοντας πως αν επιχειρήσουν να τους παρακάμψουν και να ψηφίσουν τον Ντόναλντ Τουσκ, «η Πολωνία θα κάνει τα πάντα για να τους αποτρέψει».

Η ψηφοφορία ήταν καθολική όμως και όλοι πλην των Πολωνών, όλοι επέλεξαν να ανανεώσουν την εντολή του Ντόναλντ Τούσκ, αψηφώντας τις απειλές. Φυσικά η αντίδραση της Βαρσοβίας ήταν άμεση, με τον ΥΠΕΞ της Πολωνίας να δηλώνει πως η εκλογή αυτή είναι ένδειξη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση εκτελεί τις «διαταγές του Βερολίνου». Από τη πλευρά του, ο Ντόναλντ Τούσκ έδωσε μια συμβουλή γεμάτη νόημα προς την κυβέρνηση της χώρας του λέγοντας της «να προσέχει ποιες γέφυρες καίει, καθώς απαξ και καούν δεν υπάρχει γυρισμός».

Εν κατακλείδι, αν και το βέτο στο κείμενο συμπερασμάτων δεν αποτελεί κάποιο σημαντικό πλήγμα από μόνο του, η συμβολική ζημιά που έγινε είναι μεγάλη και η ΕΕ προχωράει πιο διχασμένη από ποτέ προς τη Ρώμη.