Γιατί δεν θα φορέσει... γραβάτα ο Τσίπρας

Βάζει «νερό στο κρασί του» για το ζήτημα του χρέους ή επιμένει ότι δεν θα δεχθεί λύση που θα υποχρεώνει την Ελλάδα να λάβει σκληρά μέτρα μέχρι το 2022 χωρίς την ξεκάθαρη δέσμευση των πιστωτών ότι θα ελαφρύνουν το ελληνικό χρέος; Ποια είναι η τακτική του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα; Και γιατί το πρωί της Τετάρτης άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να δεχθεί την πρόταση του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε που απέρριψε στο Eurogroup της 22ας Μαϊου ενώ το απόγευμα της ίδιας ημέρας επιτέθηκε στο ΔΝΤ και στους Ευρωπαίους που θέλουν και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο επειδή επέβαλαν σκληρά μέτρα αλλά δεν αποδέχονται την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους; 

Σχεδόν σαν να παραπονιέται, μιλώντας ενώπιον των μελών του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας τόνισε: «Από τη δική μας μεριά κάναμε μια μεγάλη υποχώρηση. Δεχτήκαμε να νομοθετήσουμε την αλλαγή του δημοσιονομικού μείγματος για το 2019-2020 ώστε να καλυφθεί η μια από τις δύο προϋποθέσεις που θέτει το ΔΝΤ για τη συμμετοχή στο ελληνικό πρόγραμμα».

Και συμπλήρωσε ο κ. Τσίπρας: «Και ξέρετε βεβαίως ποια είναι η δεύτερη προϋπόθεση. Η ρύθμιση του ελληνικού χρέους. Ο προσδιορισμός των μεσοπρόθεσμων μέτρων που θα υλοποιηθούν μετά τη λήξη του προγράμματος. Και τώρα είναι καθήκον της Ευρώπης να ικανοποιήσει αυτή τη συνθήκη. Διότι ήταν η ίδια η Ευρώπη, ή μάλλον κάποιοι από τους εταίρους μας, που απαιτούν τη συμμετοχή του Ταμείου. Και αυτή η συμμετοχή δεν μπορεί να είναι a’ la carte. Δεν μπορεί να λέμε δηλαδή ναι στις μεταρρυθμίσεις και στα μέτρα και όχι στο χρέος. Δεν γίνεται να θέλουμε και την  πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο». 

Μιλώντας στους βιομηχάνους της Βορείου Ελλάδος, ο πρωθυπουργός θέλησε να εξηγήσει γιατί δεν εξευρέθηκε συμφωνία στην προχθεσινή συνεδρίαση του Eurogroup. «Διότι υπήρξε μια προσπάθεια να προωθηθεί και πάλι μια θολή λύση. Μια λύση μετάθεσης του προβλήματος. Μια λύση που δεν αντιστοιχούσε στο οικονομικό κλίμα, στα δημοσιονομικά αποτελέσματα της ελληνικής οικονομίας αλλά ούτε και στις θυσίες του ελληνικού λαού. Μια λύση που δεν έδινε οριστικό τέλος στις αμφιβολίες για τη συμμετοχή ή μη του ταμείου. Διότι εμπεριείχε μεν μια πρόταση ρύθμισης του ελληνικού χρέους αλλά αυτή δεν ήταν αρκετή. Και δεν ήταν αρκετή κυρίως διότι έδινε πάτημα για τη συνέχιση της επαμφοτερίζουσας στάσης του Ταμείου» επιχειρηματολόγησε. 

2015: Δημιουργική ασάφεια - 2017: Η ασάφεια δεν μπορεί να συνεχιστεί...

Περίπου δύο χρόνια μετά το άδοξο τέλος της περίφημης τακτικής της δημιουργικής ασάφειας που ακολουθούσε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Τσίπρας, όλως παραδόξως, υποστήριξε ότι... «η ασάφεια δεν μπορεί να συνεχιστεί».

«Η Ελλάδα και η Ευρώπη χρειάζονται αυτή τη στιγμή μια καθαρή λύση. Μια λύση που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα επιλύει το γόρδιο δεσμό. Και από τη δική μας πλευρά προτείνουμε μια καθαρή διέξοδο: Μια πρόταση ρύθμισης του ελληνικού χρέους που θα αποτελεί τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή. Για την Ελλάδα, για τη Γερμανία, για το Ταμείο, αλλά και για όλες τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς» συνέχισε ο πρωθυπουργός. 

«Και σε αυτή την προσπάθεια δεν γίνεται παρά να απαιτούνται υποχωρήσεις από όλες τις πλευρές. Εμείς έχουμε κάνει τις δικές μας. Τώρα είναι η ώρα και για τη Γερμανία και για το Ταμείο να κάνουν τις δικές τους. Και έχω τη βαθειά πεποίθηση ότι στις τρεις εβδομάδες που απομένουν όλοι θα αρθούν στο ύψος της περίστασης και θα κάνουν ό,τι χρειάζεται ώστε επιτέλους μετά από μια επταετία να ανοίξει για τα καλά ο δρόμος για την έξοδο από τη μνημονιακή επιτροπεία. Και αυτό το δικαιούται η χώρα μας» έκλεισε την τοποθέτησή του ενώπιον των μελών του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος ο κ. Τσίπρας.

Τώρα ο Τσίπρας επικρίνει το ΔΝΤ

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ήταν αυτό που ζητούσε σκληρά μέτρα με κούρεμα μισθών και μείωση αφορολόγητου ήδη από τον Δεκέμβριο του 2016. Παραλλήλως, από τότε, το Ταμείο ζητούσε και μέτρα που θα καθιστούν το ελληνικό χρέος βιώσιμο. Τότε η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα διαβεβαίωνε ότι δεν θα νομοθετήσει μέτρα που θα πρέπει να εφαρμοστούν μετά τον κοινοβουλευτικό βίο της σημερινής κυβέρνησης και σχεδόν διαπόμπευε όποιον τολμούσε να θέσει το ερώτημα αν υπάρχει περίπτωση να δεχθεί τις αξιώσεις του ΔΝΤ για νέο μαχαίρι σε συντάξεις και νέους φόρους επί δικαίων και αδίκων.

Αφού οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ ψήφισαν νέα μέτρα ύψους 5,4 δισ. ευρώ για το 2019 και το 2020, βρήκαν... αποκούμπι στο ΔΝΤ, ισχυριζόμενοι ότι ψήφισαν μέτρα και αντίμετρα επειδή έχει συμφωνηθεί να ληφθούν μέτρα μείωσης του χρέους.

Κι αφού αποδείχθηκε ότι η γερμανική κυβέρνηση δεν κάνει πίσω στο θέμα του χρέους, ο κ. Τσίπρας θυμήθηκε να εξαπολύσει εκ νέου επίθεση στους... πελάτες του ΔΝΤ. Θα σκεφτεί κάποιος, γιατί ο πρωθυπουργός «χτυπά» το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κι όχι τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας; Η απάντηση είναι εύλογη: Πολύ ευκολότερο είναι να επιτίθεσαι και να ρίχνεις την πέτρα του αναθέματος σε έναν υπερεθνικό, σχεδόν απρόσωπο οργανισμό, παρά να κάνεις κριτική στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε που μόλις πριν από λίγες ημέρες χαρακτήρισες πολύ σοβαρό και σεβαστό πολιτικό (συνέντευξη στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Ant1 στις 25 Απριλίου).

«Από τη δική μας μεριά κάναμε μια μεγάλη υποχώρηση. Δεχτήκαμε να νομοθετήσουμε την αλλαγή του δημοσιονομικού μείγματος για το 2019 – 2020 ώστε να καλυφθεί η μια από τις δύο προϋποθέσεις που θέτει το ΔΝΤ για τη συμμετοχή στο ελληνικό πρόγραμμα» είπε σχεδόν παρακλητικά ο κ. Τσίπρας ζητώντας από τους πιστωτές να συμφωνήσουν σε ρύθμιση του χρέους της Ελλάδας.

Το μεσημέρι έλεγε ότι μπορεί και να δεχθεί την πρόταση Σόιμπλε για το χρέος... 

Βήματα πίσω από τον διακηρυγμένο στόχο του για «νυν υπέρ πάντων» αγώνα προκειμένου να υποχρεώσει τους πιστωτές της Ελλάδας να δεσμευτούν σε συγκεκριμένα μέτρα για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους έκανε ο πρωθυπουργός το μεσημέρι της Τετάρτης, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στο υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

Αποφεύγοντας να πει έστω και το παραμικρό σε σχέση με πρόσφατες προειδοποιήσεις του προς τους δανειστές ότι αν δεν δεσμευτούν σε συγκεκριμένα βήματα για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους τότε η ελληνική κυβέρνηση δεν θα εφαρμόσει τα σκληρά δημοσιονομικά μέτρα που νομοθέτησε την προηγούμενη εβδομάδα η Βουλή και προβλέπουν περαιτέρω «κούρεμα» συντάξεων και μείωση του αφορολόγητου ορίου, ο κ. Τσίπρας αρκέστηκε να σημειώσει ότι στρατηγικός στόχος είναι ο δανεισμός από τις αγορές με βιώσιμα επιτόκια.

«Πιστεύω πως ο στρατηγικός στόχο να μπορέσει η χώρα με το πέρας του τρίτου προγράμματος που είναι τον Αύγουστο του 2018 να έχει μια σταθερή δυνατότητα δανεισμού με βιώσιμα επιτόκια από τις αγορές είναι στρατηγικός στόχος που παραμένει και είναι κοντά» τόνισε ο κ. Τσίπρας και συμπλήρωσε: «Μπορεί να επιτευχθεί είτε πάρουμε μια λύση που μας παρουσίασε ο κ. Σόιμπλε και αρνηθήκαμε, πόσο δε μάλλον με μια καλύτερη λύση για την οποία διαπραγματευόμαστε. Δυνατότητα πρόσβασης στις αγορές θα έχουμε με καλούς όρους».

Αν μη τι άλλο, η τοποθέτηση αυτή του κ. Τσίπρα σηματοδοτεί την αλλαγή στάσης της ελληνικής πλευράς που τις τελευταίες ημέρες είχε ανεβάσει πολύ τον πήχη τον προσδοκιών για ελάφρυνση του χρέους. Σε επίπεδο συμβολισμών, ο ίδιος ο πρωθυπουργός είχε σπεύσει να προεξοφλήσει ότι έρχεται μια λύση η οποία θα δικαιώνει πλήρως τις προσδοκίες της ελληνικής πλευράς λέγοντας ότι είναι έτοιμος να φορέσει γραβάτα. Στο Eurogroup της 22ας Μαΐου επιβεβαιώθηκε ότι η γερμανική πλευρά -που συνήθως επιβάλλει και τις απόψεις της- είναι σε άλλο μήκος κύματος για την υπόθεση του ελληνικού χρέους, γεγονός που μπορεί να χρησιμεύσει για να ερμηνευθεί η σημερινή διαφοροποίηση του πρωθυπουργού για το χρέος προς ηπιότερη κατεύθυνση.

«Η Ελλάδα κρατήθηκε στον πυρήνα της Ευρωζώνης και προοπτικές θετικών ρυθμών ανάπτυξης. Ασφαλής σε μια ταραγμένη περιοχή. Δημιουργεί δυνατές προϋποθέσεις για ένα πολύ γερό come back. Θέλουμε αυτό το come back να συνδυαστεί με απόφαση για το χρέος που θα πολλαπλασιάζει την ήδη διαφαινόμενη δυναμική» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.

Η πρόταση Σόιμπλε

Υπενθυμίζεται ότι η γερμανικής εμπνεύσεως συμβιβαστική πρόταση, που όμως απορρίφθηκε από την ελληνική πλευρά, όριζε ότι το ΔΝΤ θα μπει σαν χρηματοδότης στο ελληνικό πρόγραμμα, μόνο όταν θα ενεργοποιηθούν τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους από τους Ευρωπαίους, δηλαδή το 2018, που θα λήγει το πρόγραμμα.

Η λύση αυτή προτάθηκε προφανώς για να σταματήσει να πιέζει το ΔΝΤ για ελάφρυνση του χρέους από τώρα.

Η ελληνική πλευρά όμως δεν θα μπορούσε να κάνει δεκτό τέτοιο συμβιβασμό, γιατί ουσιαστικά θα σήμαινε ότι θα λαμβάνει ως τότε το σύνολο των μέτρων λιτότητας που ζητάνε το Ταμείο και οι Ευρωπαίοι πιστωτές, χωρίς να είναι σίγουρη όμως ούτε η ελάφρυνση, ούτε και η χρηματοδοτική συμμετοχή του ΔΝΤ.

Η βραδινή ομιλία Τσίπρα στο Σύνδεσμο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος

«Η Ελλάδα αποτελεί σήμερα μια μοναδική περίπτωση οικονομικής εξισορρόπησης. Το αναγνωρίζουν όλοι οι εταίροι μας και αυτό δικαιώνει ηθικά το αίτημά μας για μια δίκαιη λύση στο ζήτημα του ελληνικού χρέους. 

Τηρήσαμε στο ακέραιο τις δεσμεύσεις μας και προσδοκούμε από τους εταίρους να σεβαστούν επιτέλους τις θυσίες του ελληνικού λαού με μια συνολική συμφωνία που θα βγάζει τη χώρα από την ομηρεία και την εκκρεμότητα. Μόνο έτσι θα αρθεί οριστικά η αβεβαιότητα γύρω από την ελληνική οικονομία και θα σταλεί στη διεθνή επενδυτική κοινότητα το μήνυμα ότι η Ελλάδα επιστρέφει στην κανονικότητα. 

Επιπλέον, μια σαφής λύση με χρονικό βάθος θα δημιουργήσει τον καθαρό δημοσιονομικό δρόμο που θα επιτρέψει μια πιο επεκτατική αναπτυξιακή πολιτική και στοχευμένες, προωθητικές φοροελαφρύνσεις. 

Θέλω, όμως, να είμαι πολύ σαφής ως προς τις δίκαιες διεκδικήσεις της ελληνικής πλευράς σε αυτή την πολύ δύσκολη διαπραγμάτευση. Και λέω δίκαιες διότι όπως γνωρίζετε από τη δική μας μεριά κάναμε μια μεγάλη υποχώρηση. Δεχτήκαμε να νομοθετήσουμε την αλλαγή του δημοσιονομικού μείγματος για το 2019 – 2020 ώστε να καλυφθεί η μια από τις δύο προϋποθέσεις που θέτει το ΔΝΤ για τη συμμετοχή στο ελληνικό πρόγραμμα. 

Και ξέρετε βεβαίως ποια είναι η δεύτερη προϋπόθεση. Η ρύθμιση του ελληνικού χρέους. Ο προσδιορισμός των μεσοπρόθεσμων μέτρων που θα υλοποιηθούν μετά τη λήξη του προγράμματος. Και τώρα είναι καθήκον της Ευρώπης να ικανοποιήσει αυτή τη συνθήκη. Διότι ήταν η ίδια η Ευρώπη, ή μάλλον κάποιοι από τους εταίρους μας, που απαιτούν τη συμμετοχή του Ταμείου. Και αυτή η συμμετοχή δεν μπορεί να είναι a’ la carte. Δεν μπορεί να λέμε δηλαδή ναι στις μεταρρυθμίσεις και στα μέτρα και όχι στο χρέος. Δεν γίνεται να θέλουμε και την  πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο. 

Πολλοί και πολλές αναρωτιέστε εξάλλου για ποιο λόγο δεν στάθηκε εφικτή μια συνολική συμφωνία προχθές στη συνεδρίαση του EG. Και η απάντηση είναι σαφής: Διότι υπήρξε μια προσπάθεια να προωθηθεί και πάλι μια θολή λύση. Μια λύση μετάθεσης του προβλήματος. Μια λύση που δεν αντιστοιχούσε στο οικονομικό κλίμα, στα δημοσιονομικά αποτελέσματα της ελληνικής οικονομίας αλλά ούτε και στις θυσίες του ελληνικού λαού. Μια λύση που δεν έδινε οριστικό τέλος στις αμφιβολίες για τη συμμετοχή ή μη του ταμείου. Διότι εμπεριείχε μεν μια πρόταση ρύθμισης του ελληνικού χρέους αλλά αυτή δεν ήταν αρκετή. Και δεν ήταν αρκετή κυρίως διότι έδινε πάτημα για τη συνέχιση της επαμφοτερίζουσας στάσης του Ταμείου. 

Και να τονίσω εδώ: δεν ήμασταν μόνο εμείς που δεν θεωρήσαμε αυτή την πρόταση αρκετή. Ήταν και πολλοί από τους εταίρους μας. Διότι είναι πολλοί εκείνοι που αναγνωρίζουν ότι αυτή η ασάφεια δεν μπορεί να συνεχιστεί. Ότι η Ελλάδα και η Ευρώπη χρειάζονται αυτή τη στιγμή μια καθαρή λύση. Μια λύση που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα επιλύει το γόρδιο δεσμό. 

Και από τη δική μας πλευρά προτείνουμε μια καθαρή διέξοδο: Μια πρόταση ρύθμισης του ελληνικού χρέους που θα αποτελεί τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή. Για την Ελλάδα, για τη Γερμανία, για το Ταμείο, αλλά και για όλες τις υπόλοιπες χώρες της ΕΖ και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. 

Και σε αυτή την προσπάθεια δεν γίνεται παρά να απαιτούνται υποχωρήσεις από όλες τις πλευρές. Εμείς έχουμε κάνει τις δικές μας. Τώρα είναι η ώρα και για τη Γερμανία και για το Ταμείο να κάνουν τις δικές τους. Και έχω τη βαθειά πεποίθηση ότι στις τρεις εβδομάδες που απομένουν όλοι θα αρθούν στο ύψος της περίστασης και θα κάνουν ό,τι χρειάζεται ώστε επιτέλους μετά από μια επταετία να ανοίξει για τα καλά ο δρόμος για την έξοδο από τη μνημονιακή επιτροπεία. Και αυτό το δικαιούται η χώρα μας».