Αγία Ειρήνη: Το παζάρι του πράσινου

«Ημπορούμεν να είμεθα πλέον βέβαιοι ότι οι Αθηναίοι –διότι αυτούς έχομεν υπό την άμεσον επιτήρησιν- αγαπούν και λατρεύουν μάλιστα το πράσινον. Και την βεβαιότητα αυτήν μας την παρέχει το κυριακάτικο θέαμα που παρουσιάζεται εις την πλατείαν της Αγίας Ειρήνης.

Εις την πλατείαν αυτήν υπήρχον μέχρι προ τινος δύο ξύλινοι πάγκοι και πίσω από τους πάγκους –οι οποίοι διατηρούνται ακόμη- δύο παλαιοί κηπουροί πωλούσαν σπόρους λαχανικών κατά το πλείστον. Ραδίκι ήμερο, ραδίκι άγριο, ραδίκι ιταλικό, ραπανάκι, κάρδαμο, άνιθο, σέσκουλο, μαϊντανό, και νεροκολοκύθα. Πού και πού επωλούντο και μερικοί σπόροι ανθέων, πανσέδες και βιολέττες και μενεξέδες.

Σήμερον εις την πλατείαν αυτήν γίνεται κάθε Κυριακήν το μεγαλείτερο παζάρι ανθέων, δένδρων και φυτών που είδε ποτέ η πρωτεύουσα. Όλοι οι Αθηναίοι κηπουροί, όλοι οι ανθοπώλαι, οι δενδροκόμοι, οι γεωπόνοι, όλοι οι εγκατεστημένοι εις πολυτελή ανθοπωλεία επιστήμονες και πρακτικοί ανθοκόμοι θεωρούν απαραίτητον να συμμετέχουν εις το παζάρι των ανθέων της Αγίας Ειρήνης. Και ωσάν να μη έφθανον αυτοί, που έρχονται από όλα τα αθηναϊκά περίχωρα, καταφθάνουν κάθε Κυριακήν και επαρχιώται κηπουροί με τα δένδρα των και τα φυτά των και τους θάμνους των.

Δια να έρχωνται εις την πλατείαν αυτήν της οδού Αιόλου τόσοι παραγωγοί σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλος αριθμός πελατών, οι οποίοι ικανοποιούν τους εμπόρους των φυτών. Και πράγματι. Δεν ημπορεί κανείς να κυκλοφορήση. Είνε η εποχή της φυτεύσεως. Ο καθένας φροντίζει δια τον κήπον του, δια τα δένδρα του που θα ανθίσουν σε λίγους μήνες και δια τους θάμνους που θα του πρασινίσουν τον κήπον του, δια τα λουλούδια του που θα γεμίσουν την γήν του με την άφθαστον ποικιλίαν του χρωματισμού των.

Πατείς με, πατώ σε λοιπόν όλοι εις την πλατείαν της Αγίας Ειρήνης την Κυριακήν. Τα οπωροφόρα δένδρα έχουν στηθή εις πυραμίδας εις το μέσον της πλατείας και νομίζει κανείς ότι έχει στρατοπεδεύση εκεί ολόκληρον σύνταγμα, οι στρατιώται του οποίου αναπαύονται με τα όπλα εις σχηματισμόν πυραμίδων.

Βερυκοκκιές με τα λευκά στίγματα των φλοιών των, κερασιές με την γυαλιστερήν επένδυσιν των, χλωμοί κορμοί αμυγδαλιών –του απερίσκεπτου δένδρου που ανθίζει εν μέσω χειμώνι- μηλιές, καρυδιές και ροδιές –μικρές, μικρές- όλα τα οπωροφόρα που εις την παρούσαν κατάστασίν των είνε ωσάν κομμάτια ξύλου κομμένα δια να χρησιμεύσουν ως πάσσαλοι ή μπαστούνια!...

Και όμως, έτσι κλαδευμένα τα ξύλα αυτά, ψαλλιδιζόμενα εις τας ρίζας των, απαλλασσόμενα από τους κλάδους των, θα φυτευθούν εις την αφράτην γην των λάκκων που έχουν ανοιχθή από καιρού και έχουν μουσκευθή από τόσες βροχές, θα μπουμπουκιάσουν σε λίγο  και θα πρασινίσουν και θα ανθίσουν την άνοιξιν.
Υπάρχουν τώρα και τα αειθαλή. Αυτά παρατάσσονται εις το παζάρι με τις ρίζες των τυλιγμένες σε μπάλλες χωμάτων που τις προστατεύουν. Τα ξυνά, οι πορτοκαλιές, οι λεμονιές, οι μανταρινιές και τα αγγλικά γκραίηπ-φρουτ που τρώγονται με το κουτάλι όπως ο λωτός. Οι ωραιότατες, διακοσμητικώτατες μουσμουλιές με τα πλατειά των φυλλώματα. Οι εληές, αχνισμένες με το ασήμι και ριζωμένες σε ένα σκληρότατο κούτσουρο.

Πλάι των ένα σωρό διακοσμητικαί μιμόζες με τα τρεμάμενα φυλλώματά των και τους χρυσούς κόμπους της αδιακόπου ανθήσεώς των, λοφάντες, ακακίες αειθαλείς με τα ψαλλιδισμένα φύλλα των, ευκάλυπτοι που πλαταγίζουν τις χλωμές των φούντες εις τον άνεμον και ευκάλυπτοι φαρμακευτικοί με φύλλα μιας παλάμης πλάτους και αρώματος μεθυστικού. Ράμνοι που ψαλιδίζονται και σχηματίζουν φράκτας πρασίνου, αγγελικές με την σμαραγδένιαν στιλπνότητά των, μηλαλεύκες που είνε ωσάν έργον δεξιοτέχνου δαντελλοποιού.



Εις την άσφαλτον παρατάσσονται κατόπιν τα κασόνια των ανθοκόμων. Ρίζες από όλα τα λουλούδια της αττικής παραγωγής, έτοιμες να φυτευθούν, αφού εμεγάλωσαν εις τα φυτώρια και έδωσαν ένα ψωμομένονμίσχον. Βιόλλες διπλές, άσπρες, κόκκινες, ροζ, μπέλες θαύματα πυκνότητος και ζωηρότητος, γαρυφαλιές και ο προλετάριος των ανθέων, το γεράνι, εις όλα τα χρώματα.

Υπάρχουν χιλιάδες ειδών λουλουδιών με ονόματα που δεν λέγουν τίποτε εις τους αμυήτους εις την ανθοκομίαν. Αλλά είνε τόσον ελκυστικά εις τους επισκέπτας της ανθοκομικής αυτής αγοράς της πλατείας Αγίας Ειρήνης, ώστε δεν υπάρχει κανείς που θα περάση από εκεί χωρίς να αγοράση κάτι δια τον κήπον του ή δια την γλάστρα του.

Δόξα σοι ο Θεός, το πράσινον των δένδρων και το πολύχρωμον των λουλουδιών άρχισαν να κινούν το ενδιαφέρον μας. Τα θαύματα θα τα επιτελέση μόνον του κατόπιν το εμπόριον των ανθέων και των φυτών.
(Αθηναϊκά Νέα, Ιανουάριος 1934, Ν. Γιοκαρίνης)

Θωμάς Σιταράς (Αθηναιογράφος)

Διαβάστε κι άλλες ιστορίες για την Παλιά Αθήνα στην ιστοσελίδα www.paliaathina.com