Κήλη: Όλα όσα πρέπει να ξέρετε

Λανθασμένη είναι η επιλογή πολλών ασθενών με κήλη να μην κάνουν τίποτα, να αφήνουν τα πράγματα όπως είναι, αποφεύγοντας οποιαδήποτε χειρουργική θεραπεία. Η άρνηση θεραπείας είναι ελκυστική εκ πρώτης όψεως, ειδικά στις περιπτώσεις που η κήλη δεν ενοχλεί.

Οι ασθενείς πιστεύουν ότι δεν βλάπτουν τον εαυτό τους και ότι δεν μπορούν να υπάρξουν σοβαρές συνέπειες. Όμως, όπως μας εξηγεί ο Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος, πρέπει να λάβουν υπόψη τους τα εξής:

1. Από την στιγμή που θα παρουσιαστεί μια κήλη δεν θεραπεύεται αυτόματα ούτε καλυτερεύει. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα διευρύνεται με το πέρασμα του χρόνου όλο και περισσότερο.

2. Οποιαδήποτε συμπτώματα, όπως ο πόνος και η δυσφορία θα επιδεινωθούν, επηρεάζοντας την ποιότητα ζωής και τη δυνατότητα εργασίας.

3. Καθυστερώντας τη χειρουργική αποκατάσταση και επιτρέποντας στη κήλη να διευρύνεται σημαντικά, είναι πιθανό να απαιτηθεί αργότερα πιο περίπλοκη χειρουργική επέμβαση.

4.Υπάρχει πάντα η (ίσως 5%) πιθανότητα περίσφιξης (στραγγαλισμός του έντερου) που απαιτεί επείγουσα χειρουργική επέμβαση. 

Τι είναι οι κήλες του κοιλιακού τοιχώματος;

Μια κήλη του κοιλιακού τοιχώματος είναι ένα άνοιγμα ή αδυναμία στη μυϊκή δομή του τοιχώματος της κοιλίας. Το περιτόναιο (η επένδυση της κοιλιακής κοιλότητας) προεξέχει μέσα από αυτό το άνοιγμα και προκαλεί διόγκωση του κοιλιακού τοιχώματος, η οποία είναι συνήθως πιο αισθητή όταν οι κοιλιακοί μύες σφίγγονται, αυξάνοντας έτσι την πίεση στην κοιλιά.

• Περίπου 10% του πληθυσμού (βρέφη, παιδιά και ενήλικες ανεξαρτήτως φύλου) θα αποκτήσουν κήλη στη διάρκεια της ζωής τους. Ωστόσο, η πλειοψηφία των κοιλιακών κηλών εμφανίζονται στους άνδρες.

• Η πιο κοινή θέση για κήλες είναι η βουβωνική χώρα (βουβωνοκήλες).

• Αρκετοί διαφορετικοί τύποι κήλης μπορεί συχνά να συνυπάρχουν στην περιοχή της βουβωνικής χώρας. Αυτές περιλαμβάνουν τη λοξή, την ευθεία κήλη και την μηροκήλη. Ένας άλλος τύπος κήλης, που ονομάζεται κοιλιοκήλη, εμφανίζεται στη μέση γραμμή της κοιλιάς, συνήθως πάνω από τον ομφαλό. Κήλες μπορεί επίσης να προκύψουν μέσα από τον ομφαλό (ομφαλοκήλη), ή μετά από χειρουργείο (μετεγχειρητικές κήλες).

Οι δραστηριότητες που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση μπορεί να επιδεινώσουν μια κήλη;
Ναι. Παραδείγματα τέτοιων δραστηριοτήτων είναι η ανύψωση βάρους, ο βήχας, η αύξηση του βάρους. Μπορεί ακόμη να προκληθεί και περίσφιξη ή στραγγαλισμός από τη μετακίνηση εντέρων εντός του χάσματος της κήλης.

Μπορεί να γίνει αυτό επικίνδυνο;

Όταν η επένδυση της κοιλιάς (περιτόναιο) προεξέχει εντός της κήλης μπορεί να περιέχει ενδοκοιλιακό περιεχόμενο, όπως τα έντερα και επίπλουν. Σοβαρές επιπλοκές μπορεί να προκύψουν από την παγίδευση αυτών των ιστών στην κήλη – μια διαδικασία που ονομάζεται περίσφιξη. Ο παγιδευμένος ιστός μπορεί να χάσει την παροχή αίματος, που οδηγεί σε βλάβη ή θάνατό του. Η παθολογία της περιεσφιγμένης κήλης συνήθως εμπλέκει τη χειρουργική επέμβαση.

Ποια είναι τα συμπτώματα των κηλών;

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο ή δυσφορία και μια εντοπισμένη διόγκωση στην επιφάνεια της κοιλιάς ή στη βουβωνική χώρα. Μια κήλη μπορεί επίσης να είναι ανώδυνη και εμφανίζεται μόνο ως μια διόγκωση. Ο πόνος μπορεί να είναι διαλείπον ή σταθερός και η διόγκωση μπορεί να μειωθεί ή να απουσιάζει, ανάλογα με την ποσότητα της πίεσης στην κοιλιακή χώρα. Ο συνεχής, έντονος πόνος σε μια πρησμένη περιοχή μπορεί να είναι μια επείγουσα ιατρική κατάσταση και πρέπει να αξιολογείται αμέσως από γιατρό.

Μπορεί η ενίσχυση των κοιλιακών μυών να βελτιώσουν την κατάσταση της κήλης;

Δυστυχώς, η άσκηση των κοιλιακών είναι πιθανό να επιδεινώσουν την κατάσταση. Η κήλη υπάρχει λόγω της απουσίας των τοπικών μυών και της δομής στήριξης. Η άσκηση μπορεί να ενισχύσει τους γύρω μυς, επιδεινώνοντας την εντοπισμένη αδυναμία και αυξάνοντας τις πιέσεις στο εσωτερικό της κοιλιάς. Το αποτέλεσμα είναι ότι περισσότερος ενδοκοιλιακός ιστός να αναγκάζεται διαμέσου του κοιλιακού ελλείμματος να διευρύνει την κήλη.

Πώς μπορεί να αποφευχθεί μια κήλη;

Οι περισσότεροι από τους παράγοντες ανάπτυξης των κηλών είναι πέρα από τον έλεγχο του ατόμου. Μερικοί από αυτούς είναι κληρονομικοί, άλλοι (όπως η διάταξη των τοπικών ιστών το πάχος και η αντοχή) μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά τον σχετικό κίνδυνο ανάπτυξης μιας κήλης κατά τη διάρκεια της ζωής. Ωστόσο, ο κίνδυνος μπορεί να αυξηθεί από την κακή στάση του σώματος κατά την άρση βάρους, τον χρόνιο βήχα, την μεταβολή του βάρους του ατόμου.

Πώς γίνεται η επιδιόρθωση μιας κήλης;

Μια κήλη απαιτεί αποκλειστικά χειρουργική επέμβαση. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές διαδικασίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία κάθε συγκεκριμένου τύπου κήλης.

Στην ανοικτή χειρουργική προσέγγιση μετά από κατάλληλη αναισθησία, μεταφέρονται εντός της κοιλιάς οι ιστοί που προσέξουν. Στη συνέχεια κλείνεται η οπή με ένα κομμάτι από πλαστικό που μοιάζει με πλέγμα, που είναι ένα μόνιμο υλικό, ραμμένο στα περιθώρια του ελαττώματος και που επιτρέπει μια φυσιολογική διαδικασία επούλωσης. Η αποκατάσταση της κήλης με πλέγμα έχει αποδειχθεί ότι είναι ένα πολύ αποτελεσματικό μέσο για την επισκευή μιας κήλης. Σήμερα βέβαια όλο και περισσότερες κήλες επισκευάζονται με τη χρήση λαπαροσκοπικών τεχνικών

Τι είναι η λαπαροσκοπική χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση της κήλης;

Ένας αριθμός παραγόντων έχουν οδηγήσει στην ανάπτυξη μιας νέας μεθόδου επισκευής που ονομάζεται λαπαροσκοπική αποκατάσταση της κήλης, που ουσιαστικά εκτελείται με την ίδια διαδικασία της ανοιχτής χειρουργικής, μέσω όμως εξαιρετικά μικρών τομών.

Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου περιλαμβάνουν την κάλυψη όλων των πιθανών θέσεων της κήλης στους βουβώνες, πράγμα που μειώνει τους κινδύνους της υποτροπής ενώ μειώνεται επίσης αισθητά ο μετεγχειρητικός πόνος.

Τι γίνεται με τη χρήση λέιζερ στην αποκατάσταση της κήλης;

Αυτή είναι μια λανθασμένη ερώτηση. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, για ένα διάστημα, υπήρξαν κάποιες “εμπορικές ανησυχίες” σε κάποιους χειρουργούς με χρήση της φράσης «αποκατάσταση της κήλης με λέιζερ». Ενώ ένα λέιζερ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να γίνει τομή και διαχωρισμός των ιστών, το λέιζερ δεν έχει εφαρμογή στην επισκευή της κήλης. Είναι αδύνατον να εκτελέσει την αναγκαία δομική επισκευή ένα λέιζερ, το οποίο λειτουργεί ουσιαστικά ως ένα κοπτικό εργαλείο. 

Τι είδους αναισθησία χρησιμοποιείται στη χειρουργική επέμβαση της κήλης;

Με τις σύγχρονες τεχνικές αναισθησίας και την ηλεκτρονική παρακολούθηση (monitoring) , η γενική αναισθησία είναι ίσως η πιο ασφαλής. Ωστόσο, η χειρουργική επέμβαση μπορεί επίσης να γίνει με τοπική αναισθησία ή περιοχικές αναισθησίες, ταυτόχρονα με τη χρήση φαρμάκων καταστολής που βοηθούν τον ασθενή να χαλαρώσει. Ο ειδικός τύπος αναισθησίας για έναν μεμονωμένο ασθενή επιλέγεται μετά από προσεκτική εκτίμηση της γενικής υγείας του ασθενούς και το συγκεκριμένο είδος βλάβης.

Πώς μπορεί ένας ασθενής να καθορίσει εάν ένα εξόγκωμα ή πρήξιμο στην κοιλιά είναι κήλη;

Δεν είναι όλες οι μάζες ή τα οιδήματα στο κοιλιακό τοίχωμα, ή στη βουβωνική χώρα, κήλες. Οι άνθρωποι που έχουν τέτοιες μάζες ή οιδήματα πρέπει άμεσα να εξεταστούν από γιατρό, προειδοποιεί ο Δρ. Ξιάρχος. Άλλες πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν καλοήθεις ή κακοήθεις όγκους ή διόγκωση των λεμφαδένων. Αυτά τα προβλήματα απαιτούν εντελώς διαφορετικούς τύπους αξιολόγησης και θεραπείες. Η αυτο-διάγνωση μπορεί να είναι εσφαλμένη και να καθυστέρηση απαραίτητες θεραπείες.