Πρωτιά της Ελλάδας σε εμφράγματα και εγκεφαλικά

Το βάρος από τα εμφράγματα και τα εγκεφαλικά έχει υποχωρήσει στις ανεπτυγμένες χώρες, ενώ λιγότερο καλή είναι η εικόνα στις περισσότερες αναπτυσσόμενες, σύμφωνα με τον νέο «Παγκόσμιο Άτλαντα Καρδιαγγειακών Παθήσεων», που έδωσε στη δημοσιότητα η Παγκόσμια Καρδιολογική Ομοσπονδία.

Η Ελλάδα ήταν το 2010 (τελευταία διαθέσιμα συγκριτικά στοιχεία) η ανεπτυγμένη χώρα που υφίστατο το μεγαλύτερο καρδιαγγειακό «βάρος» για την κοινωνία της, με βάση τα χαμένα χρόνια υγιούς ζωής.

Ο νέος «χάρτης» συντάχθηκε από μεγάλη διεθνή επιστημονική ομάδα και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Global Heart» (Παγκόσμια Καρδιά). Ο βασικός δείκτης που χρησιμοποιείται, είναι τα «προσαρμοσμένα με βάση την αναπηρία χρόνια ζωής» (Disability Adjusted Life Years - DALYs), ένα μέτρο που συνδυάζει τόσο τους πρόωρους καρδιαγγειακούς θανάτους, όσο και τις σοβαρές συνέπειες από τα μη θανατηφόρα εμφράγματα και εγκεφαλικά. Ουσιαστικά, τα DALYs αθροίζουν τα έτη που χάνονται τόσο λόγω των πρόωρων θανάτων, όσο και λόγω μιας ζωής με αναπηρία, εξαιτίας των διαφόρων καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Τα κυριότερα ευρήματα του «Άτλαντα» είναι τα εξής:

- Σε παγκόσμιο επίπεδο τη μεγαλύτερη «συνεισφορά» μεταξύ των καρδιαγγειακών παθήσεων έχουν τα εμφράγματα (5,2% στο σύνολο των χαμένων DALYs) και τα εγκεφαλικά (4,1%), ενώ ακολουθούν η υπερτασική καρδιοπάθεια, η καρδιομυοπάθεια, η ρευματική καρδιοπάθεια, η κολπική μαρμαρυγή, το αορτικό ανεύρυσμα, η περιφερική αγγειακή νόσος και η ενδοκαρδίτιδα.

- Η παγκόσμια θνησιμότητα τόσο από τα εμφράγματα όσο και από τα εγκεφαλικά έχει αναλογικά μειωθεί μεταξύ 1990 - 2010, όμως λόγω της αύξησης και γήρανσης του πληθυσμού έχει αυξηθεί τόσο ο απόλυτος αριθμός των καρδιαγγειακών θανάτων, όσο και ο αριθμός των επιζώντων με σοβαρά προβλήματα υγείας. Έτσι, το 2010 καταγράφηκαν διεθνώς 7,03 εκατ. θάνατοι από έμφραγμα έναντι 5,21 εκατ. θανάτων το 1990 (αύξηση 35%), καθώς επίσης 5,87 εκατ. θάνατοι από εγκεφαλικό έναντι 4,66 εκατ. θανάτων το 1990 (αύξηση 26%).

- Τις μεγαλύτερες βελτιώσεις μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών κατά την περίοδο 1990 - 2010 πέτυχαν η Νορβηγία, η Ιρλανδία, η Βρετανία και το Ισραήλ, παρά τη γήρανση του πληθυσμού τους.

- Οι κυριότεροι παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου παραμένουν οι ίδιοι: ανθυγιεινή διατροφή, υψηλή αρτηριακή πίεση και κάπνισμα. Άλλοι παράγοντες (περιβαλλοντική ρύπανση, υπερκατανάλωση αλκοόλ, παχυσαρκία κ.α.) έχουν μεγαλύτερη ή μικρότερη βαρύτητα στις διαφορετικές περιοχές του πλανήτη, ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες.

- Στην Ευρώπη διπλασιάστηκαν μεταξύ 1990 - 2010 τα χαμένα έτη DALYs λόγω της περιφερικής αγγειακής νόσου, από περίπου 100.000 σε περίπου 200.000.

- Η θνησιμότητα λόγω κολπικής μαρμαρυγής διπλασιάστηκε παγκοσμίως και η τάση διαγράφεται ανοδική για το μέλλον.

- Οι θάνατοι από ισχαιμικό εγκεφαλικό λόγω καπνίσματος σε τρεις μόνο χώρες (Κίνα, Ινδία, Ρωσία) είναι περισσότερες από ό,τι σε όλες τις άλλες χώρες μαζί.

Η Ελλάδα

Η Ελλάδα, μεταξύ των ανεπτυγμένων κρατών, εμφανίζει το θλιβερό «προνόμιο» να έχει το μεγαλύτερο ανά κεφαλή καρδιαγγειακό βάρος (χαμένα έτη DALYs ανά 100.000 κατοίκους), ακολουθούμενη από τη Γερμανία, την Ανδόρα και τη Φινλανδία, ενώ στον αντίποδα (χαμηλότερο βάρος) βρίσκονται το Μπρουνέι και το Ισραήλ. Η Ελλάδα το 2010, σύμφωνα με την έκθεση, εμφάνιζε 6.455 DALΥs ανά 100.000 κατοίκους (παρουσιάζοντας μείωση από 6.967 DALYs το 1990). Η δεύτερη Γερμανία είχε 5.618 χαμένα έτη DALYs το 2010, ενώ το Μπρουνέι με τα λιγότερα χαμένα έτη, είχε 2.322 DALYs.

To 1990 αρκετές άλλες ανεπτυγμένες χώρες (Γερμανία, Φινλανδία, Βρετανία Αυστρία, Σουηδία, Πορτογαλία, Νορβηγία κ.α.) είχαν περισσότερα χαμένα DALYs ανά 100.000 κατοίκους από ό,τι η Ελλάδα. Όμως στην επόμενη εικοσαετία έως το 2010 οι χώρες αυτές μείωσαν σημαντικά (από 29% έως 47%) το καρδιαγγειακό βάρος για τις κοινωνίες τους, ενώ η Ελλάδα που εμφάνισε μεν κι αυτή βελτίωση (μείωση του καρδιαγγειακού βάρους), αλλά μόνο κατά 7%, βρέθηκε πλέον στην κορυφή της λίστας με τα περισσότερα χαμένα έτη. Στην παγκόσμια κατάταξη η χώρα υποχώρησε κατά οκτώ θέσεις, από την 25η στην 33η.