10 μύθοι και αλήθειες για τον θυρεοειδή

 «Παίρνω εύκολα βάρος γιατί έχω πρόβλημα με τον θυρεοειδή», «Τρώω και δεν παίρνω ούτε κιλό. Φταίει ο θυρεοειδής μου». «Έχω όζους στον θυρεοειδή και θα τους αφαιρέσω για να είμαι ήσυχος». Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε ακούσει τις παραπάνω φράσεις από φίλους ή γνωστούς.

Ο θυρεοειδής, ο μικρός αδένας που βρίσκεται στο λαιμό μας και όπως μαρτυρά το όνομά του μοιάζει με θυρεό, δηλαδή με οικόσημο, είναι σημείο αναφοράς για πολλούς εξ ημών όταν μιλάμε για διαταραχές στα κιλά ή στη.. διάθεσή μας.  

Πράγματι, ο θυρεοειδής αδένας είναι πολύ σημαντικός. Ουσιαστικά αποτελεί το κέντρο ελέγχου του μεταβολισμού, χάρη στις ορμόνες που παράγει (θυροξίνη T4, τριιωδοθυρονίνη T3). Εξίσου σημαντική με τη σωστή λειτουργία του θυρεοειδή είναι η σωστή ενημέρωση για όλα όσα αφορούν αυτόν τον αδένα - «φρουρό» του μεταβολικού μας συστήματος.

Ο  κ. Ηλίας Περόγαμβρος MD, PhD, Ειδικός Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης University of Manchester, παραθέτει στο protothema.gr τους πιο συνηθισμένους μύθους αλλά και τις πιο σημαντικές αλήθειες για τον θυρεοειδή.
 
1)      Εάν νιώθω «κόμπο» στον λαιμό, έχω μάλλον πρόβλημα στον θυρεοειδή.

Ο «κόμπος» στον λαιμό είναι ένα εξαιρετικά σπάνιο σύμπτωμα πάθησης του θυρεοειδούς. Εάν συνοδεύεται από κάποια διόγκωση στην περιοχή του τραχήλου (του μπροστινού μέρους του λαιμού) χρειάζεται οπωσδήποτε περαιτέρω διερεύνηση, αλλά είναι συνήθως σύμπτωμα άλλης παθολογίας ή αγχώδους διαταραχής.

2)      Παίρνω εύκολα βάρος, άρα σίγουρα έχω πρόβλημα στον θυρεοειδή.

Η υπολειτουργία του θυρεοειδούς (υποθυρεοειδισμός) πρέπει να αποκλείεται κατά τη διερεύνηση της ανεξήγητης αύξησης του σωματικού βάρους, αλλά τα αίτια παχυσαρκίας που σχετίζονται με την διατροφή και τον τρόπο ζωής είναι συχνότερα. Αντιθέτως, η υπερλειτουργία του θυρεοειδούς (υπερθυρεοειδισμός) είναι συχνή αιτία αναίτιας απώλειας βάρους, ειδικά αν αυτή συνοδεύεται από αυξημένη όρεξη και άλλα συμπτώματα όπως νευρικότητα, ταχυκαρδίες και αϋπνίες.
3)      Παρά τις φυσιολογικές εξετάσεις θυρεοειδούς που έκανα, αν πάρω θυρεοειδική ορμόνη (θυροξίνη), θα αδυνατίσω.

Ειδικά παλαιότερα, συνηθιζόταν ακόμα και από γιατρούς η συγκεκριμένη πρακτική. Εάν ο θυρεοειδής λειτουργεί φυσιολογικά και ληφθεί θυροξίνη, το πιθανότερο είναι να προκληθεί τεχνητός υπερθυρεοειδισμός και ενώ μπορεί παροδικά να οδηγήσει σε ελάχιστη απώλεια βάρους, συνηθέστερα προκαλεί επικίνδυνες παρενέργειες, όπως σοβαρές καρδιακές αρρυθμίες, οστεοπόρωση, νευρικότητα και άλλα συμπτώματα.

4)      Προβλήματα θυρεοειδούς έχουν μόνο νέες γυναίκες.

Στατιστικά, οι γυναίκες είναι τουλάχιστον 5 φορές πιο πιθανό να αναπτύξουν κάποιο πρόβλημα θυρεοειδούς από τους άνδρες. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό του ανδρικού πληθυσμού με προβλήματα στον θυρεοειδή. Είναι σημαντικό επίσης να τονιστεί ότι οι θυρεοειδοπάθειες είναι συχνότερες όσο μεγαλώνει η ηλικία.

5)      Έχω Χασιμότο και μου είπαν να πάρω χάπι.

Ένα από τα συχνότερα προβλήματα που συναντούμε στην Ελλάδα. Η πλειοψηφία των ασθενών με αυξημένα αυτοαντισώματα, τα οποία προκαλούν αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, λαμβάνουν χάπι για τον θυρεοειδή. Η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, γνωστή και ως νόσος Hashimoto, αποτελεί αιτία υποθυρεοειδισμού, αλλά δεν συστήνεται λήψη αγωγής αν δεν τεκμηριωθεί ορμονικά υπολειτουργία του θυρεοειδούς. Αντιθέτως, η αναίτια λήψη αγωγής οδηγεί σε συμπτώματα υπερθυρεοειδισμού, όπως αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω. Ωστόσο, γυναίκες που επιθυμούν κύηση ή είναι έγκυες και έχουν αυξημένα αυτοαντισώματα χρειάζονται συχνή ενδοκρινολογική παρακολούθηση πριν και κατά τη διάρκεια της κύησης.

6)      Έχω όζους στον θυρεοειδή και μου είπαν να πάρω χάπι γιατί θα μικρύνουν.

Ακριβώς όπως και στην περίπτωση της αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας, η ύπαρξη όζων δεν αποτελεί λόγο χορήγησης θυροξίνης αν δεν υπάρχει δυσλειτουργία του αδένα. Σύμφωνα και με τις τελευταίες οδηγίες της Αμερικάνικης Εταιρείας Θυρεοειδούς (2015), η χορήγηση θυροξίνης για την σμίκρυνση των όζων δεν έχει επιστημονική βάση, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες επιπλοκές, ειδικά σε μεγαλύτερες ηλικίες. Αντιθέτως, οι όζοι πρέπει να παρακολουθούνται και, με βάση συγκεκριμένα διεθνή κριτήρια, να παρακεντούνται για να αποκλειστεί η κακοήθεια.

7)      Έχω όζους στον θυρεοειδή και μου είπαν να βγάλω τον θυρεοειδή για να έχω το κεφάλι μου ήσυχο.

Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες με τα περισσότερα αναίτια χειρουργεία θυρεοειδούς. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, υπάρχουν διεθνή κριτήρια βάσει των οποίων διερευνάται ένας όζος και το χειρουργείο (ολική αφαίρεση του θυρεοειδούς) συνιστάται μόνο στην αιτιολογημένη και βάσει βιοψίας (παρακέντησης) υποψία κακοήθειας.

8)      Η παρακέντηση όζου του θυρεοειδούς είναι μια επώδυνη και επικίνδυνη διαδικασία.

Όταν γίνεται σε ειδικά κέντρα, η παρακέντηση του θυρεοειδούς είναι μια ανώδυνη διαδικασία χωρίς απολύτως κανέναν κίνδυνο. Συχνό μύθο αποτελεί επίσης το ότι μπορεί να γίνει διασπορά καρκινικών κυττάρων από την παρακέντηση.

9)      Ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι πολύ επικίνδυνος.

Παρότι όλοι οι καρκίνοι μπορούν να εξελιχθούν άσχημα αν δεν θεραπευτούν, ο καρκίνος του θυρεοειδούς, με σωστούς και έγκαιρους χειρισμούς, είναι ένας πλήρως ιάσιμος καρκίνος και, στο μεγαλύτερο ποσοστό, ένας από τους ηπιότερους καρκίνους στον άνθρωπο. Με την σωστή συνεργασία Ενδοκρινολόγου, που θα θέσει την ένδειξη, ειδικού Χειρουργού Ενδοκρινών Αδένων και Πυρηνικού Ιατρού, η πρόγνωση είναι στην μεγάλη πλειοψηφία των ασθενών άριστη.

10)   Υποψιάζομαι/έχω πρόβλημα με τον θυρεοειδή και θα πάω σε Παθολόγο, ΩΡΛ ή ειδικό Χειρουργό.

Οι παθήσεις του θυρεοειδούς αποτελούν αντικείμενο της Ενδοκρινολογίας. Παρότι Παθολόγοι ή Χειρουργοί μπορούν να ανιχνεύσουν πιθανή δυσλειτουργία λόγω των γενικών τους γνώσεων, ασθενείς με πιθανά προβλήματα θυρεοειδούς πρέπει να παρακολουθούνται από ειδικό Ενδοκρινολόγο.