Γιατί γερνάει το δέρμα μας και πώς θα το «σταματήσουμε»

Συμβαίνει σε όλους μας: κοιταζόμαστε  αίφνης στον καθρέφτη ή και στις φωτογραφίες μας και βλέπουμε…την ηλικία μας. 

Οι λεπτές γραμμές του προσώπου έχουν αρχίσει να γίνονται βαθύτερες ρυτίδες, οι δυσχρωμίες γίνονται εντονότερες και η άλλοτε τεντωμένη σιαγόνα μας έχει γίνει πιο χαλαρή. Εύκολα αναγνωρίσιμη ως διαδικασία, αλλά εξαιρετικά πολύπλοκη στο μηχανισμό της, η γήρανση του προσώπου –και όχι μόνο- αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους προβληματισμούς γυναικών –και ανδρών- σήμερα. Ένας προβληματισμός φυσιολογικός κι αναμενόμενος, σύμφωνα με την αναπληρώτρια καθηγήτρια Δερματολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών κυρία Λία Παπαδαυίδ, καθώς «η υγεία του δέρματος αντανακλάται στο πρόσωπο, το σώμα, την εμφάνισή μας». Με τη βοήθεια της ειδικού το protothema.gr επιχειρεί να φωτίσει τον σκοτεινό μηχανισμό της γήρανσης και να δώσει κατευθυντήριες οδηγίες για τη… διατήρηση της νεότητας.
 
- Γιατί γερνάει το δέρμα μας;
Η γήρανση στο δέρμα αντικατοπτρίζει σε μοριακό επίπεδο την  αδυναμία  πολλαπλασιασμού των κυττάρων και της παραγωγής κολλαγόνου,  δηλαδή τη φθορά των κυττάρων του δέρματος με την πάροδο της ηλικίας. Όπως η μακροζωία, έτσι και η καλή ποιότητα του δέρματος καθορίζεται από το γεννητικό μας υλικό. Πολύ σημαντική επίδραση στη διαδικασία της γήρανσης έχει αποδειχθεί όμως σήμερα ότι έχει και ο τρόπος ζωής.
 
Το DNΑ μας εμφανίζει διαρκώς βλάβες με τα χρόνια, αλλά δεν μπορεί πάντα να τις επιδιορθώσει. Αυτές αθροίζονται με  την ηλικία και οδηγούν τα κύτταρα στο να μη λειτουργούν σωστά. Το κάπνισμα, η διατροφή, η ρύπανση της ατμόσφαιρας, η ακτινοβολία (υπεριώδης και υπέρυθρη), επιβαρύνουν και προκαλούν αλλαγές τόσο στην έκφραση των γονιδίων όσο και βλάβες στο DNA,  γνωστές ως μεταλλάξεις.

Στα κύτταρα του δέρματος η επιβάρυνση καταγράφεται με τις εξής μορφές: προοδευτικό οξειδωτικό στρες, γλυκοζυλίωση του κολλαγόνου, απώλεια παραγωγής φυσιολογικού κολλαγόνου και σταδιακή φθορά-γήρανση.
 

- Η διαδικασία αυτή ενεργοποιείται με τον ίδιο τρόπο και την ίδια χρονική περίοδο για όλους μας;
Όχι, καθώς είναι γνωστό και επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι γερνάμε με διαφορετικό ρυθμό. Υπάρχουν άνθρωποι που δείχνουν πολύ νεότεροι από την ηλικία τους και άλλοι πιο γηρασμένοι από τη βιολογική τους ηλικία. Αυτό οφείλεται τόσο στο συγκεκριμένο γενετικό υλικό, όπως το μήκος των τελομερών του DNA, που είναι διαφορετικό στον καθένα αλλά και στη διαφορετική έκθεση που έχει ο καθένας στους εξωγενείς παράγοντες κινδύνου. Προφανώς το κάπνισμα, η διατροφή, η ρύπανση της ατμόσφαιρας, η ακτινοβολία θα αφήσουν το αποτύπωμά τους με διαφορετικό τρόπο στον κάθε οργανισμό.
 
- Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την υγεία του δέρματός μας περισσότερο, οι εξωγενείς και περιβαλλοντικοί ή οι κληρονομικοί;
Η υγεία του δέρματος επηρεάζεται και από τους ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες. Σήμερα ωστόσο ξέρουμε ότι μπορούμε να επιδράσουμε στους εξωγενείς  παράγοντες και να τους αποφύγουμε καθώς και να χρησιμοποιήσουμε φαρμακοκαλλυντικά με ειδικά συστατικά που να εμποδίζουν την οξείδωση των κυττάρων, τη γλυκοζυλίωση του κολλαγόνου καθώς και να προστατεύσουμε το DNA από μεταλλάξεις και μεθυλίωση.
 
-Είναι διαφορετικά τα προβλήματα δερματικής υγείας που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες σήμερα σε σχέση με τις γυναίκες κατά τις προηγούμενες δεκαετίες;
Οι γυναίκες μπορεί να είναι 50 ή 60 χρόνων και να φαίνονται πιο νέες από τις 50χρονες ή 60χρονες στα παλαιότερα χρόνια. Παρόλα αυτά αντιμετωπίζουν διαφορετικά προβλήματα από την επίδραση περιβαλλοντικών παραγόντων κινδύνου, καθώς τα επίπεδα ηλιακής ακτινοβολίας, ρύπανσης αλλά και ο τρόπος ζωής μας είναι διαφορετικός από ότι παλαιότερα.
 
- Μπορούμε να αναστρέψουμε ή να καθυστερήσουμε τη γήρανση του δέρματος; Αν ναι με ποιο τρόπο;
Μπορούμε, αν όχι να αναστρέψουμε, τουλάχιστον να καθυστερήσουμε κατά πολύ τη γήρανση, καθώς πλέον, με την εξέλιξη της επιστήμης, υπάρχουν οι κατάλληλες ιατρικές μέθοδοι αλλά και εξειδικευμένα φαρμακοκαλλυντικά που ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες ανάγκες του δέρματος, και σε συνδυασμό επιτυγχάνουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στη διατήρηση της υγιούς λειτουργίας των κυττάρων αλλά και την αναστολή της διαδικασίας γήρανσης.
 
-Ποια είναι η σύγχρονη τάση;  Μπορούμε να μιλάμε για εξατομικευμένη στοχευμένη φροντίδα του δέρματος;
Η τάση είναι η εξατομικευμένη φροντίδα του δέρματος με στόχο τα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Υπάρχουν προϊόντα τα οποία έχουν αποδειχτεί ερευνητικά ότι εμποδίζουν την γλυκοζυλίωση του κολλαγόνου σε συνδυασμό με αντιοξειδωτικές ουσίες (τοκοφερόλη, καροτενοειδή, γλουταθειόνη και βιταμίνη C ) που έχουν τη δυνατότητα να περάσουν στην επιδερμίδα και στο χόριο και να δράσουν εκεί που πρέπει. Έτσι, μπορούμε να παρέχουμε ένα πλήρες στοχευμένο προληπτικό και διορθωτικό πρωτόκολλο ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε δέρματος.