«Είναι πιο εύκολο να είσαι αναρχικός  παρά υπ. Οικονομικών »

Ενα έξυπνο παιδί  που μόλις έκλεισε τα 40 του χρόνια  
μιλά για την πολιτική, τον χωρισμό, τα γενέθλια, τους φίλους, τη ματαίωση  
και την προσωπική συντριβή, εκείνην που ζει και ο Οιδίποδας, ο εξυπνοτεροσ ανθρωποσ στον κοσμο, τον οποίο ερμηνεύει  
φέτος το καλοκαίρι

Συνέντευξη: Ρομίνα Ξύδα
 
 Αν δεν είχαμε τη συνέντευξη, αν δεν ακολουθούσε η παράσταση, πού θα θέλατε να βρίσκεστε αυτή τη στιγμή;
 Σε διακοπές, πράγμα που θα κάνω κιόλας από αύριο, γιατί έχω κάποιες μέρες κενό. (Σ.σ.: Η συνέντευξη παραχωρήθηκε την περασμένη Τρίτη.) Εχω ένα σκαφάκι και θα πάω να κάνω island hopping σε κάποια νησάκια του Σαρωνικού. Οι διακοπές μου θέλω να είναι όσο το δυνατόν πιο απλές, χαλαρές, κοντά στη θάλασσα, παρέα με παλιούς, καλούς και δοκιμασμένους φίλους και φίλες. Για μένα ο ιδανικός τρόπος διακοπών είναι το να μπορείς να γυρίσεις όσο το δυνατόν περισσότερο πιο κοντά στις διακοπές της παιδικής σου ηλικίας, γιατί μόνο τα παιδιά αισθάνονται στις διακοπές τους πραγματικά απελευθερωμένα. Αυτή η μνήμη είναι αξεπέραστη. Μια μνήμη απαλλαγμένη από επιταγές αισθητικής, πολυτέλειας και χλιδάτων ξενοδοχείων. Μια παιδική μνήμη γεμάτη ελευθερία.

 Πώς ήσασταν  ως παιδί;

 Ημουν ένα πολύ εξωστρεφές και ευαίσθητο παιδί, που του άρεσε να επιδεικνύεται. Το θέατρο μου άρεσε από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Το επάγγελμα του ηθοποιού το επιθυμούσα πάντα και ακόμη το επιθυμώ.

 Εξυπνο παιδί  ήσασταν;

 Ανεξάρτητα  του πώς ακούγεται, ναι. Σας  δηλώνω ότι ήμουν ένα έξυπνο παιδί, «ιδιότητα» που την κράτησα και στη συνέχεια της ζωής μου.  
 Εξ ου και  η δήλωσή σας: «Αυτό που με ενδιέφερε πάντα ήταν να αποδείξω ότι δεν είμαι ‘‘συνηθισμένος’’».
 Αυτό είναι  αλήθεια. Το να διαφέρω ήταν  κάτι που μ’ ενδιέφερε πολύ. Ξέρετε, το να έχει κανείς την περίεργη διαστροφή τού να θέλει να είναι ηθοποιός, που σημαίνει το να θέλει να λέει ψεύτικες ιστορίες σε άλλους ανθρώπους κι αυτοί να τις παίρνουν για αληθινές, είναι μια ιδιαιτερότητα. Και νομίζω ότι αυτή είναι μια από τις ανάγκες που βρίσκει κανείς στον πυρήνα κάθε ηθοποιού, καθώς και η αίσθηση του να ξεχωρίζει από το πλήθος. 

 Αυτή την  αγωνία σας για “διαφορετικότητα” σας την είχαν εμφυσήσει οι γονείς σας;

 Οχι. Ποτέ  και κανείς από την οικογένειά μου. Δεν ξέρω πώς και γιατί, αλλά από παιδί ήθελα να διαφέρω. Να παίρνω μια θέση απέναντι στους υπόλοιπους. Ηταν λίγο πολύ μια ανάγκη που αργότερα μεταλλάχθηκε σε υποκριτική τέχνη. Αυτό δεν κάνω; Εγώ αφηγούμαι μια ιστορία και οι υπόλοιποι με κοιτούν… Αλλωστε τι παραπάνω είναι το χειροκρότημα από την επιβράβευση του ψέματος;

 Με αυτό το…  ψέμα μου δίνετε πάσα να σας ρωτήσω για την πολιτική με την οποία «φλερτάρατε» στο παρελθόν. Γνωρίζετε το ρητό που λέει πως «η πολιτική είναι show businnes για άσχημους ανθρώπους»…

 Το γνωρίζω  πολύ καλά, όπως ακριβώς γνωρίζω  ότι υπάρχουν μερικοί ωραίοι και ωραίες που το αναιρούν. Την πολιτική ιδιότητα και δραστηριότητα, όπως θα έπρεπε να ασκείται, την έχω τοποθετημένη ψηλά μέσα στο μυαλό μου και σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσα να γενικεύσω με αυτή τη συνολική απαξίωση που υπάρχει σήμερα ότι όλοι οι πολιτικοί που έχουν περάσει από τα έδρανα της Βουλής ήταν για πέταμα. Για παράδειγμα, ένας πολύ σοβαρός πολιτικός που μου έρχεται στο μυαλό είναι ο Αλέκος Παπαδόπουλος, όπως υπάρχουν και αρκετοί υπουργοί αυτής της κυβέρνησης που βρίσκω ότι έχουν μια αξία. Οπως και να ’χουν τα πράγματα, αναγνωρίζω ότι το να είσαι πολιτικός δεν είναι μια εύκολη δουλειά, ότι πολλοί από εμάς που δηλώνουμε διάφορα έξω από τον χορό θα την κάναμε χειρότερα αν ήμασταν μέσα στον χορό κι ότι αξίζει σεβασμό όποιος πολιτικός έχει καταφέρει να αντέξει σε δύσκολες συνθήκες, διατηρώντας ταυτόχρονα τον αυτοσεβασμό του και τον σεβασμό των γύρω του.

 Θα σας ενδιέφερε  να γίνετε επαγγελματίας πολιτικός;

 Οχι, γιατί  νομίζω ότι αυτό το κάνει κάποιος είτε όταν δεν μπορεί να ζήσει αλλιώς είτε επειδή νιώθει ότι κάτι έχει να κερδίσει. Εάν δεν ανήκεις σε καμία από τις δύο παραπάνω κατηγορίες, πιστεύω ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο να αντέξεις. Δεν θα είχα την αντοχή και το σθένος να έχω μια πραγματικά πολιτική ιδιότητα. Για να είσαι πολιτικός πρέπει να είσαι χαλκέντερος. Ξέρετε, είναι πολύ πιο εύκολο να είναι κανείς αναρχικός από το να είναι υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας. Οπως είναι πολύ πιο εύκολο να είναι κανείς κριτικός από το να είναι ηθοποιός. Είναι πολύ πιο εύκολο να επικρίνεις μια κοινωνία που έχει ένα σωρό προβλήματα και να της πετάς βόμβες από το να αποπειραθείς να  
τη σώσεις. Είναι πολύ πιο εύκολο  
και πολύ λιγότερο θαρραλέο...  
Η κριτική είναι άλλωστε πολύ ευκολότερη από τη δράση.     

 Πριν από  λίγες μέρες κλείσατε τα 40 σας χρόνια. Εάν κάνατε έναν απολογισμό, η ζωή σας ανταποκρίνεται στα αρχικά σας όνειρα;

 Ναι.
 Αυτό σπανίζει. Πρέπει να είχατε φοβερή οργάνωση…
 Καμία οργάνωση. Και το παραπάνω «ναι» μου δεν σημαίνει ότι είμαι πλήρως ευχαριστημένος. Μία από τις αποφάσεις στον πολύ σύντομο χρόνο που σκέφτηκα τα 40 μου χρόνια ήταν ότι θα φροντίσω να καταπνίξω το αίσθημα ανικανοποίητου που πολύ συχνά έρχεται και με κυριεύει. Καταλαβαίνω πάρα πολύ καλά την ιστορία εκείνη όπου η μαμά του Μαρτσέλο Μαστρογιάννι, όταν ήταν ήδη σούπερ σταρ, είχε πάει στον Φελίνι και τον είχε ρωτήσει: «Ντοτόρε, θα γίνει ποτέ ο γιος μου τίποτα;» Ναι. Πολλές φορές αισθάνομαι σαν να μην έχω κάνει τίποτα. Σαν να μην έχω δουλέψει, σαν να μην έχω παράξει το παραμικρό… Στο εξής θα είμαι πιο ευγενής και πιο γενναιόδωρος με τον εαυτό μου.  

 Υπάρχει κάποιο  όνειρό σας που μετατράπηκε σε εφιάλτη και κάποιος εφιάλτης που μετατράπηκε σε όνειρο;

 Ετσι όπως  το λέτε, όχι. Οπως όλοι οι  άνθρωποι, έχω συλλέξει κι εγώ μια σειρά αποτυχιών και μια σειρά από ήττες αλλά όχι σε βαθμό που να είναι εφιάλτης. Είχα έναν γάμο ο οποίος δεν πέτυχε, έκανα κάποια επαγγελματικά σχέδια στα οποία πίστεψα πολύ και δεν βγήκαν, και τα περισσότερα από αυτά ήρθαν να με βρουν την ίδια περίοδο. Αυτά τα χρόνια ήταν η πιο δύσκολη περίοδος της δικής μου ζωής. Ωστόσο, βγήκα νικητής αφού μπόρεσα να αντεπεξέλθω στο κουράγιο και στο σθένος που απαιτούσε η λύση του κάθε προβλήματος. 

 Οσον αφορά  στον γάμο σας, ελπίζατε να γεράσετε με τον ίδιο άνθρωπο;

 Δεν ξέρω αν κάποιος το σκέφεται διαφορετικά αλλά κανείς δεν παντρεύεται ούτε τεκνοποιεί με σκοπό να χωρίσει. Οπως και να το κάνουμε, ένα διαζύγιο είναι μια αποτυχία κι όποιος δεν το παραδέχεται εθελοτυφλεί. Παρ’ όλα αυτά, η αποτυχία αυτή σου ανοίγει πόρτες για τις επόμενες πιθανές επιτυχίες. 

 Θα τολμούσατε μία... ακόμη ενδεχόμενη αποτυχία;

 Δεν μπορώ να πω όχι σε τίποτα. Ούτε σε έναν ακόμη γάμο, ούτε και σε άλλα παιδιά. Η μόνη μου βεβαιότητα σε αυτή τη ζωή είναι ότι θα πεθάνω. Με ευχαριστεί βαθιά η σχέση μου με τον γιο μου και αναγνωρίζω ότι το αρχετυπικό όλων των γονέων ότι «τίποτα δεν έχω καλύτερο στον κόσμο από τα παιδιά μου» είναι ένα κλισέ το οποίο υπάρχει επειδή ισχύει.  

 Τι είναι  αυτό που χάνει κανείς καθώς μεγαλώνει;

 Την αθωότητά  του. Νομίζω πως, αν έχεις ζήσει θανάτους και γεννήσεις που σε αφορούν άμεσα, βαραίνεις. Είναι πολύ λίγοι και πολύ ξεχωριστοί οι άνθρωποι εκείνοι που με τα χρόνια εξακολουθούν να έχουν ένα joie de vivre τρομερό και μια επιθυμία για τη ζωή. 

 Τους ζηλεύετε  αυτούς τους ανθρώπους;

 Θεωρώ ότι  κάτι έχει να μάθει κανείς από αυτούς. Πολύ συχνά είναι πάρα πολύ απλοί άνθρωποι που ζουν απλές ζωές και που βρίσκουν χωρίς κάποια ιδιαίτερη φιλοσοφική τοποθέτηση μια χαρά στο να ζουν. Τις προάλες μου έλεγε η αδελφή μου, που είναι λίγα χρόνια μεγαλύτερη από μένα: «Τι λες, καλέ, που δεν θα γιορτάσεις τα γενέθλιά σου; Το γεγονός ότι έφτασες σε αυτή την ηλικία σημαίνει ότι δεν έχεις πεθάνει μέχρι τώρα. Κι αυτό είναι ήδη ένα επίτευγμα!».  
 Πάντως δίνετε  την εντύπωση ενός ανθρώπου  που ήταν πάντα ενήλικας…
 Είμαι συγκροτημένος άνθρωπος. Γι’ αυτό ίσως μπορώ να καταλάβω τη διαδρομή του Οιδίποδα που υποδύομαι. Την πορεία του εξυπνότερου ανθρώπου στον κόσμο, ο οποίος όμως πέφτει με τη φόρα της ευφυΐας του σε σωρεία λαθών. Στη δική μου μικρή αποτύπωση αυτού του τραγικού μεγέθους αντιλαμβάνομαι τι σημαίνει να έχει κανείς την αίσθηση της συγκρότησης και πώς τελικά η αίσθηση ότι ελέγχεις τον κόσμο και τον εαυτό σου μπορεί πολύ εύκολα να στραβώσει. Υπήρξε περίοδος στη ζωή μου όπου οι φίλοι μου δεν με αναγνώριζαν! Ημουν ένας άλλος άνθρωπος. Ενας άνθρωπος που είχε χάσει εντελώς τη συγκρότησή του.

 Πόσο σας  αγγίζει ο συγκεκριμένος ήρωας;

 Με αγγίζει πολύ η φόρα του, η ταχύτητα με την οποία σκέπτεται και δρα, η ψευδαίσθηση που έχει ότι η δύναμη της αντίληψής του είναι ικανή να ελέγξει τον κόσμο γύρω του. Αν βλέπουμε κάτι στον Οιδίποδα πολύ καθαρά είναι ότι υπάρχουν γύρω μας ανεξέλεγκτες δυνάμεις πολύ μεγαλύτερες από εμάς που άλλοι τις αποκαλούν θείον, άλλοι τύχη και άλλοι μοίρα. Δυνάμεις που μπορεί να μας καταστρέψουν χωρίς να μας δώσουν τον παραμικρό λογαριασμό. 

 Φοβάστε τη  συντριβή;

 Ναι. Από την  άλλη, η ζωή είναι τυχαία. 

 «Ο ηθοποιός  ξέρει ότι ένα μέρος  
του είναι τρελό, ένα μέρος του δολοφονικό κι ένα μέρος του έχει ήδη πεθάνει με χίλιους διαφορετικούς θανάτους», έχετε πει. Ποιο είναι το δικό σας «νεκρό» κομμάτι;

 Αυτό που  αισθάνομαι ότι δεν έχει ακόμη πεθάνει αλλά ότι βρίσκεται στην εντατική και χρειάζεται απινιδωτή για να πάρει μπρος είναι ο εφηβικός ενθουσιασμός μου και η έμφυτη, σχεδόν παράλογη αισιοδοξία που είχα για τα πράγματα, τον κόσμο και τον εαυτό μου. Τώρα τελευταία αυτό το κομμάτι έχει βγει από την εντατική, έχει μπει σε κρεβάτι κανονικής νοσηλείας και πιστεύω ότι θα πάρει εξητήριο πολύ σύντομα.

 Αν μπορούσατε να δειτε την ψυχή σας, τι θα αντικρίζατε;

 Κάτι φωτεινό.  Ακόμα και τώρα.