Η μεγάλη του τάι τσι σχολή

Κείμενο - φωτογραφίες: Περικλής Μεράκος 
Ημασταν 29 Ελληνες στη σειρά του αεροδρομίου για Πεκίνο. Από τραπεζικούς υπαλλήλους και  dj μέχρι γιατρούς και συνταξιούχους ναυτικούς είχε η παρέα. Και παρόλο που το τάι τσι έχει αρχές στον ταοϊσμό και ο ταοϊσμός έχει αρχή το γου γουέι (που σημαίνει να κάνεις χωρίς να κάνεις), εμείς κάναμε πολλά για να φτάσουμε στον πρώτο προορισμό. Σχεδόν δύο μέρες μετά την αναχώρησή μας από την Αθήνα φτάσαμε επιτέλους στο χωριό Τσεν Τζιά Γκόου της επαρχίας Χενάν στην κεντρική Κίνα. Σκοπός της επίσκεψης ήταν το διεθνές σεμινάριο του μεγάλου δάσκαλου Τσεν Τσιάο Γουάνγκ, ο οποίος είναι ο μεγάλος δάσκαλος του συστήματος τσεν (το ένα από τα πέντε επίσημα συστήματα του τάι τσι) και αυτός με τους περισσότερους δυτικούς μαθητές.

Είναι απόγονος του Τσεν Γουάνγκ Τινγκ, του (κατά την εκδοχή αυτή) ιδρυτή του τάι τσι τσουάν, ο οποίος έζησε τον 17ο αιώνα και συνδύασε τον αυτόχθονα ταοϊσμό, την ιατρική παράδοση και τις πολεμικές τέχνες που γνώριζε. O ίδιος ο Τσεν Ζιάο Γουάνγκ έχει δημιουργήσει και συντηρεί με προσωπικά έξοδα την τοπική ακαδημία. Για τη μεγάλη του προσφορά το κινεζικό κράτος τον έχει χαρακτηρίσει «ζωντανό θησαυρό  του τάι τσι τσουάν»!   Το χωριό είναι όπως όλα τα άλλα της περιοχής, δηλαδή πολύ φτωχό, πολύ βρόμικο και μάλλον κακόγουστο, και το μόνο που σε υποψιάζει είναι το τεράστιο μουσείο Τάι Τσι με τη ζωγραφισμένη περίφραξή του από διάφορες στάσεις της πολεμικής τέχνης. Η ακαδημία, στης οποίας τις εγκαταστάσεις μείναμε για επτά μέρες με τους εσώκλειστους σπουδαστές, ήταν σαν ένα παλιό, μουντό και γκρίζο σχολείο της Αθήνας, αλλά για τα τοπικά δεδομένα είναι μέγα ευεργέτημα. Η γύρω περιοχή είναι αγροτική και με τεράστια έργα οδοποιίας σε εξέλιξη, με αποτέλεσμα  η ατμόσφαιρα να είναι μουντή και σκονισμένη επίσης.


Και αυτά ήταν τα καλά νέα!  Το χωριό ήταν πενταβρόμικο, με εστιατόρια επιπέδου που ξεπερνούν  και την πιο διεστραμμένη φαντασία  του φανατικότερου υπαλλήλου της υγειονομικής υπηρεσίας και φυσικά
το νερό δεν ήταν πόσιμο. Πολλά από τα προϊόντα διατροφής που πουλούσαν τα μαγαζιά ήταν ληγμένα, το ίδιο, σε κάποιες περιπτώσεις, και το εμφιαλωμένο νερό. Οι άνθρωποι έμοιαζαν άσχημοι (αν και είχαν πανέμορφα παιδιά), όπως φαινόταν να μη διατηρούν την παραμικρή σχέση με την προσωπική υγιεινή.   Η πρώτη μου επαφή με τον αυτόχθονα ταοϊσμό ήταν το γου γουέι - να κάνω χωρίς να κάνω (δηλαδή να τρώω χωρίς να τρώω και να πίνω χωρίς να πίνω). Μετά το σοκ της πρώτης ημέρας άρχισα να παρατηρώ τις δραστηριότητες της ακαδημίας. Υπήρχαν συμμετοχές από πολλές χώρες (Αμερική, Βραζιλία, Γερμανία, Ρωσία, Πολωνία, Ισπανία, Ελβετία κ.ο.κ.), αλλά η χώρα με τις περισσότερες συμμετοχές ήταν η Ελλάδα (εν καιρώ κρίσης δε). Οι Κινέζοι σπουδαστές, από παιδιά έξι ετών μέχρι έφηβοι, και οι λίγοι αλλοδαποί (κυρίως Ευρωπαίοι, 20-35 ετών) ασκούνταν από το πρώτο φως της ημέρας μέχρι αργά το βράδυ με ελάχιστα διαλείμματα ενδιάμεσα.

Το πρόγραμμά τους ήταν πολύ δύσκολο και περιλάμβανε τις βασικές φόρμες του τάι τσι αλλά και τεχνικές με όπλα όπως σπαθιά, βεντάλιες, ακόντια κ.ο.κ. Τα αποτελέσματα των ασκήσεων καμιά φορά ήταν σκισμένα ρούχα και γδαρσίματα, αλλά γι’ αυτούς ήταν μάλλον κάτι συνηθισμένο. Οταν δεν έκαναν τάι τσι έτρεχαν κατά μήκος της σχολής με κάποιον συναθλητή πάνω στην πλάτη τους ή εφάρμοζαν τεχνικές πάλης μεταξύ τους ή έπαιζαν διάφορα  παιχνίδια, κυνηγώντας ο ένας τον άλλον με απολύτως ανορθόδοξους τρόπους, όπως ανάποδες περιστροφές και άλματα με χαμηλά καθίσματα. Ευτυχώς για τους δυτικούς συμμετέχοντες στο σεμινάριο  τα πράγματα ήταν πιο εύκολα.

Είχαν απλά δύο τρίωρα μαθήματα  την ημέρα με τον Τσεν Ζιάο Γουάγνκ.Κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας από τον Τσεν στους δυτικούς μαζεύονταν και πολλοί Κινέζοι να τον δουν επί το έργον, έστω και από το παράθυρο

της αίθουσας. Γι’ αυτούς είναι κάτι  σαν ζωντανός μύθος. Ακόμη και ο ίδιος ο πρωθυπουργός της επαρχίας Χενάν (που είναι η πολυπληθέστερη  στην Κίνα) ήρθε να μας καλωσορίσει.

Ο ίδιος ο Τσεν έχει υπάρξει  βουλευτής της περιοχής.  Λίγο-λίγο καταλάβαινα ότι ήμουν  παρών σε ένα σημαντικό γεγονός για την περιοχή και την κινέζικη κουλτούρα, και ακόμη αν αυτοί έμοιαζαν -σε μένα και στους υπόλοιπους δυτικούς- να είναι καταδικασμένοι στη φτώχια και στη βρομιά, αυτοί είχαν βάλει τα καλά τους για να μας υποδεχτούν - και μάλιστα σε προσωπικό επίπεδο. Στο τέλος του σεμιναρίου μάς έκαναν επίδειξη υψηλού επιπέδου συντελεστές και μαθητές της ακαδημίας καθώς και ο ίδιος ο Τσεν. Ακολούθησε τελετή όπου αποδόθηκε τιμητική διάκριση σε επιλεγμένους δυτικούς μαθητές, μεταξύ των οποίων και εννέα Ελληνες. Την επόμενη μέρα ξεκινήσαμε το ταξίδι να βρούμε τον τόπο που δημιουργήθηκε το τάι τσι τσουάν κατά τη δεύτερη εκδοχή. Το ιερό ταοϊστικό βουνό Γου Ντανγκ, που βρίσκεται λίγο νοτιότερα στην επαρχία Χουμπέι, είναι για τους ταοϊστές ό,τι το Αγιο Ορος για τους χριστιανούς ορθόδοξους.

Με 72 ναούς και εννιά παλάτια είναι ο κατεξοχήν τόπος λατρείας και διαλογισμού.   Σύμφωνα με τον μύθο, o Ζανγκ Σαν Φενγκ ήταν ταοϊστής μοναχός και έζησε τον 13ο και 14ο αιώνα μ.Χ. (αν και αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί ιστορικά). Με έμπνευση ένα όραμα που είχε, μια μάχη ανάμεσα σε έναν γερανό και ένα φίδι, στην οποία κανένα από τα δύο δεν μπορούσε να νικήσει, επινόησε το τάι τσι τσουάν. Το βουνό χαρακτηρίστηκε μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς από την UNESCO το 1994 λόγω της αρχιτεκτονικής των ναών. Για να μπεις μέσα περνάς από διαδικασία ελέγχου, που μοιάζει με αυτή των αεροδρομίων, και πληρώνεις εισιτήριο. Οι μακρινές μετακινήσεις μετά την είσοδο γίνονται με εσωτερικές συγκοινωνίες και δεν υπάρχουν αυτοκίνητα. Στο εσωτερικό του υπάρχουν λίγα ξενοδοχεία και αρκετά μαγαζιά με αναμνηστικά. Η πορεία προς του ναούς μπορεί να γίνει με τρεις τρόπους. Ο καλύτερος, κατά τη γνώμη μου, είναι με τα πόδια. Οι άλλοι δύο τρόποι είναι με τελεφερίκ και με μεταφορείς σε καροτσάκι. Για τoν ψηλότερο ναό, που είναι το Golden Summit, με κανονικό βηματισμό θέλεις τρεις με τέσσερις ώρες περίπου συνεχούς ανάβασης σκαλοπατιών.

Η πορεία είναι κουραστική αλλά το θέαμα είναι εκπληκτικό, και είναι ο καλύτερος τρόπος για να λάβεις την αίσθηση και να νιώσεις την ιερότητα του τόπου. Ατελείωτες, απότομες και στενές μαρμάρινες σκάλες σκαρφαλώνουν στις ομιχλιασμένες πλαγιές της κορυφής, γέφυρες περνούν πάνω από ρέματα και κάθε τόσο ένας ναός να ξεχωρίζει λίγο πίσω από την ομίχλη. Στα μονοπάτια της πεδιάδας πας με τα πόδια και μπορείς να δεις οργανωμένα show πολεμικών τεχνών ή μεμονωμένους καλόγερους να διδάσκουν φόρμες ή θεραπευτικές ασκήσεις (Qigong) σε  απίστευτα όμορφο φυσικό περιβάλλον ή στα προαύλια των ναών. Εδώ το σκηνικό είναι στημένο. Οπως τα σκηνικά της τελευταίας ταινίας «Karate kid» με τον Τζάκι Τσαν, μέρος της οποίας γυρίστηκε εκεί - αλλά και αποχαυνωτικά όμορφο.  Οποια από τις δύο εκδοχές και αν ισχύει, αυτή η αρχαία πρόταση από την κεντρική Κίνα μοιάζει να είναι μια καλή λύση για το άγχος και τα προβλήματα υγείας των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών. Αλλωστε, το ότι δεν απαιτείται ιδιαίτερο επίπεδο φυσικής κατάστασης το έχει κάνει πολύ δημοφιλές σε όλο τον κόσμο και σε ανθρώπους όλων των ηλικιών.