Ελληνας gentleman

τι ήταν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, αν όχι οι άνθρωποι που διαμόρφωσαν τον πρώτο κώδικα συμπεριφοράς του ευγενούς άνδρα;

Ο τίτλος ίσως φανεί παράδοξος ακόμη και στους καλοπροαίρετους. Κι όμως, το είδος ευδοκιμεί εδώ και 2500 χρόνια. Ο Ελληνας τζέντλεμαν υπάρχει και είναι αποδεδειγμένα αρχαίας ελληνικής καταγωγής. Τον αναγνωρίζουμε ως «άριστο» στα κείμενα του Αριστοτέλη, τον διακρίνουμε στις βιογραφίες των «Βίων Παραλλήλων» του Πλουτάρχου, τον προσδιορίζουμε μέσα από μια σειρά ρητών: («Νους υγιής εν σώματι υγιεί», «Γνώθι σαυτόν», «Σπεύδε βραδέως») που συνεχίζουν να επηρεάζουν τη συμπεριφορά γενεών επί 2.500 χρόνια. Το αρχέτυπο του ευγενούς (ευ+γένος) που είναι έτοιμος και ικανός να προστατεύσει την πόλη του και να διαφυλάξει την ελευθερία του ίδιου και των συμπολιτών του μεταλαμπαδεύεται στη Ρώμη, όπου μέσω του Κικέρωνος επινοείται το ιδεώδες του neglentia diligens, της αποστασιοποιήσεως. Η εμφάνιση του gentleman με τη σύγχρονή του διάσταση λαμβάνει χώρα στον Μεσαίωνα (γύρω στα 1100 μ.Χ.). Οι Σταυροφορίες είναι η περίοδος της Ιστορίας όπου αναδεικνύεται το είδος εκείνο του ανδρός που εν ονόματι του Χριστού υπηρετεί την πατρίδα του και τον βασιλέα. Η Αναγέννηση με ρομαντική διάθεση αποθεώνει το ιδεώδες της ιπποτικής συμπεριφοράς απελευθερώνοντάς το από τους περιορισμούς της καταγωγής και του πλούτου: ένας μη «καλογεννημένος» ή μη ευκατάστατος μπορεί κάλλιστα να διακριθεί. Το δίχως άλλο, η χρυσή εποχή του τζέντλεμαν είναι τα τέλη του 19ου αιώνος στη βικτοριανή Αγγλία. Από εκεί ταξιδεύει πέρα από τον Ατλαντικό, όπου αποτυπώνεται στο σελιλόιντ του 20ού αιώνα με μια σειρά ανδρών ηθοποιών, με προεξάρχοντα τον Κλαρκ Γκέιμπλ. Ο ηθικός κορμός που αντικατοπτρίζεται σε κάθε πράξη ενός τζέντλεμαν παραμένει ο ίδιος στο διάβα των αιώνων και ανταποκρίνεται στη φράση που διέπει όλη του τη ζωή: όσο περισσότερο αλλάζουν τα πράγματα τόσο παραμένουν τα ίδια.

Τι κάνει ένας τζέντλεμαν;

• Παρότι είναι βιαστικός, βρίσκει πάντοτε χρόνο.
• Κοιτά πάντοτε τον συνομιλητή του στα μάτια, είτε μιλά είτε ακούει.
• Eίναι ευθυτενής. Ητοι, κεφάλι ψηλά (όχι όμως και μύτη), ίσιοι οι ώμοι, μέσα η κοιλιά.
• Επαινεί δημοσίως, ψέγει ιδιωτικώς.
• Κάνει τα δύσκολα πράγματα με ευκολία.
• Επιστρέφει ό,τι δανείζεται σε προκαθορισμένο χρόνο.

• Εχει πάντοτε ένα μαντίλι για να το προσφέρει σε στιγμές χαράς ή λύπης
• Οταν δεν θυμάται το όνομα ενός από τους ανθρώπους που συστήνει, προτιμά την ευθεία οδό από την τεθλασμένη. Δηλαδή, «θυμάμαι πολύ καλά πούγνωριστήκαμε αλλά δεν έχω συγκρατήσει το όνομά σας. Μπορείτε να μου το ξαναπείτε;»
• Φροντίζει να είναι στην ώρα του σε κάθε συνάντηση, είτε είναι επαγγελματικής φύσεως είτε προσωπικής.
• Εχει ρομαντική αμνησία για τις προηγούμενες σχέσεις του.
• Σκέπτεται προτού μιλήσει.
• Εχει τα αντανακλαστικά του πολεμιστή, γιατί γνωρίζει ότι υπάρχουν πράγματα για τα οποία αξίζει κανείς να πολεμήσει και πολεμά γι’ αυτά.
• Γνωρίζει την έννοια της λέξεως «όχι».
• Σέβεται την παράδοση χωρίς να είναι δέσμιός της.
• Αποφεύγει να δηλώνει ότι έχει δει μια ταινία ή ότι έχει διαβάσει ένα βιβλίο εάν αυτό δεν αληθεύει.
• Στην ένδυσή του κατορθώνει να πραγματοποιεί τον αντιφατικό συγκερασμό: όταν φορά καινούρια ρούχα περνούν απαρατήρητα.
• Χρησιμοποιεί το «κύριος» ή «κυρία» συνδυασμένα
με το επίθετο.
• Επειδή γνωρίζει ότι ποτέ δεν έχεις μια δεύτερη ευκαιρία για να σχηματίσεις μια πρώτη εντύπωση, παρουσιάζει μια δημόσια εικόνα που διακρίνεται από την καθαριότητα και την ευπρέπεια.
• Οταν τηλεφωνεί, παρουσιάζεται πλήρως.
• Γνωρίζει πώς να εκκινήσει και πώς να τερματίσει μια συζήτηση
• Αναλαμβάνει την ευθύνη για τις πράξεις του.
• Γνωρίζει τη διαφορά ανάμεσα σε έναν πραγματικό φίλο, έναν φίλο, έναν γνωστό
κι έναν άγνωστο.
• Θυμάται όταν χρωστά, ξεχνά όταν του χρωστούν.
• Ισούται με το σύνολο των πράξεών του.
• Παρότι είναι ρεαλιστής, τον θέλγουν οι χαμένες υποθέσεις.
• Εχει ενότητα συμπεριφοράς, δηλαδή φέρεται το ίδιο σε έναν καραγωγέα και σε ναν πρίγκιπα, με μια διαφορά μόνο στην επισημότητα.
• Εχει την ικανότητα να παραμένει ήρεμος όταν μαθαίνει ένα συγκλονιστικό νέο.
• Είναι διακριτικός γνωρίζοντας τη διαφορά ανάμεσα σε εξομολογήσεις που εμπλουτίζουν το συλλογικό υποσυνείδητο και πράγματα που δεν χρειάζεται να ειπωθούν.
• Εφαρμόζει το αρχαίο ρητό «Η σιωπή είναι χρυσός».
• Γνωρίζει ότι η κολόνια δεν είναι υποκατάστατο του αποσμητικού.
• Κοιτά πάντοτε πίσω του, όταν ανοίγει μια πόρτα.
• Εχει πάντοτε στιλβωμένα τα υποδήματά του.
• Οταν σηκώνεται από το τραπέζι, αφήνει την πετσέτα στο κάθισμά του και όχι στο τραπέζι.
• Γνωρίζει πώς να κάνει τους γύρω του να νιώθουν άνετα.
• Σπεύδει βραδέως.
• Χαίρεται με τη χαρά των άλλων.
• Εάν τρακάρει με σταθμευμένο αυτοκίνητο, αφήνει χειρόγραφο σημείωμα με τα στοιχεία του.
• Ξεχωρίζει τις έννοιες των ρημάτων «έχω» και «είμαι».
• Εχει πάρει διαζύγιο από την τυραννία του «εγώ».

Τι δεν κάνει ένας τζέντλεμαν;

• Δεν χρησιμοποιεί ποτέ ξένες λέξεις, αν δεν είναι απολύτως βέβαιος για τη σημασία και την προφορά τους.
• Οταν του φερθούν άσχημα, δεν ανταποδίδει.
• Δεν αντιδρά εν θερμώ
• Δεν σερβίρεται ποτέ πρώτος, με εξαίρεση το κρασί.
• Δεν φορά σιδερωμένα τζιν.
• Δεν καυχιέται ποτέ, ιδίως για τα επιτεύγματά του.
• Δεν τρίζει τις κλειδώσεις των χεριών του.
• Δεν λέει ποτέ «σ’ τα ’λεγα εγώ».
• Δεν φωτογραφίζεται ποτέ με γυαλιά.
• Δεν διαδίδει φήμες.
• Δεν πίνει κοκτέιλ με το καλαμάκι.
• Δεν διαμαρτύρεται ποτέ στον σερβιτόρο, παρά μόνον στον ιδιοκτήτη ή τον μάνατζερ του εστιατορίου.
• Δεν πληγώνει τα αισθήματα των άλλων, παρά μόνον επίτηδες.
• Δεν φλερτάρει από απελπισία.
• Δεν κάνει κανέναν να νιώθει κατώτερός του, ιδιαίτερα τους υφισταμένους του.
• Δεν θεωρεί αυτονόητο ότι η ερωτική του σύντροφος θα έχει μαζίτης προφυλακτικά.
• Δεν ακυρώνει μία πρόσκληση επειδή έλαβε μια πιο ενδιαφέρουσα.
• Δεν διορθώνει τη συμπεριφορά των άλλων.
• Δεν μασά τσίχλα.
• Δεν αυτοπροσδιορίζεται ως τζέντλεμαν, ούτε καυχιέται γι’ αυτό.
• Δεν επαναδιατάσσει δημοσίως τη θέση των γεννητικών του οργάνων στοπαντελόνι του.
• Δεν είναι αγενής με τους αγενείς.
• Δεν ντρέπεται, ούτε κρύβει την καταγωγή του.
• Δεν ρωτά «πόσο κάνει», ιδίως για ρούχα, ρολόγια, αυτοκίνητα, σπίτια κ.ο.κ.
• Δεν δίνει υποσχέσεις που δεν μπορεί να κρατήσει.
• Δεν φοράει σκούρα κοστούμια  εάν έχει πιτυρίδα
• Δεν δίνει μεγάλη σημασία σε μικρά θέματα.
• Δεν χρησιμοποιεί αδιακρίτως την κόρνα του αυτοκινήτου του.
• Δεν υποχρεώνει τους συνδαιτυμόνες του σε νηστεία επειδή ο ίδιος κάνει δίαιτα.
• Οταν περνά από το διάδρομο στον κινηματογράφο ή στο θέατρο, δεν γυρίζει την πλάτη του προς τους θεατές.