Τι σημαίνει «sustainable lifestyle»; Ένας μικρός οδηγός για τη νέα εποχή του βιώσιμου τρόπου ζωής

Οι αναφορές σε αυτό που έχει επικρατήσει να ονομάζεται «βιώσιμος τρόπος ζωής» πολλαπλασιάζονται διαρκώς στον καθημερινό λόγο -και δη παγκοσμίως. Εντούτοις, το τι ακριβώς περιλαμβάνει ο συγκεκριμένος όρος ως έννοια, δεν είναι απαραιτήτως σαφές ή πλήρως και ευρέως κατανοητό. Επιγραμματικά, το «sustainable living/way of life/lifestyle» κ.λπ αφορά σε μια διαρκή φροντίδα για το μέλλον του πλανήτη. Είναι η προσωπική αντίληψη του μεριδίου καθενός στην ανάσχεση ή, αντιθέτως, στην επιτάχυνση και επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής, της υπερθέρμανσης της Γης, της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος με ρύπους κάθε είδους, της υπερκατανάλωσης ενέργειας κ.ο.κ. Υπ' αυτό το πρίσμα, ο βιώσιμος τρόπος ζωής υπαγορεύει την τροποποίηση παγιωμένων συνηθειών, κατά τρόπον ώστε να επιτυγχάνεται εξοικονόμηση φυσικών πόρων, περιορισμός απορριμμάτων και ρύπων, πιο αποτελεσματική αξιοποίηση της τροφής, μεταξύ πολλών άλλων.

Οι στοιχειώδεις κινήσεις που συνθέτουν μια γενικότερη προσέγγιση στην καθημερινότητα βάσει των αρχών του βιώσιμου lifestyle αφορούν σχεδόν σε οτιδήποτε, αρχίζοντας από τα πλέον βασικά, δηλαδή την κατανάλωση του νερού και τροφών. Τα αποθέματα του πόσιμου ύδατος στον πλανήτη δεν είναι απεριόριστα -αντιθέτως, μειώνονται επικίνδυνα, πυροδοτώντας απαισιόδοξες σκέψεις για το μέλλον της ανθρωπότητας. Επομένως, κάθε ενέργεια που εξοικονομεί νερό, αποτελεί καθήκον και όχι απλώς μια επιλογή μεταξύ άλλων.

Φερ' ειπείν το να κλείνει κανείς τη βρύση στη φάση του σαπουνίσματος των οικιακών σκευών αντί να αφήνει το νερό να τρέχει ανεξέλεγκτα, είναι ένα πρώτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Το ίδιο ισχύει στο ντους ή το πλύσιμο οχημάτων: Με σύνεση και μέτρο. Το περιβάλλον απεχθάνεται τις υπερβολές και την ανθρώπινη επιπολαιότητα, κατεξοχήν δε σε ό,τι αφορά στην ενέργεια. Η αντικατάσταση των συμβατικών λαμπτήρων με άλλους, τεχνολογίας LED και με χαμηλό δείκτη κατανάλωσης ηλεκτρισμού, η διακοπή της συνήθειας των άσκοπων φωταψιών, η επιλογή συσκευών βάσει του ενεργειακού αποτυπώματός τους, αποτελούν κινήσεις προς τη σωστή κατεύθυνση.

Επίσης, στο πλαίσιο ενός τρόπου ζωής που εναρμονίζεται με τη βιωσιμότητα, η κατανάλωση κρέατος αντενδείκνυται. Κι αυτό ισχύει, όχι μόνο για λόγους υγείας, αλλά και επειδή η κτηνοτροφία συνιστά τον κορυφαίο επιβαρυντικό παράγοντα για το περιβάλλον. Οι ρύποι που εκλύονται, σε οικουμενική κλίμακα, από τις κτηνοτροφικές μονάδες, τις βιομηχανίες επεξεργασίας κρεάτων κ.λπ. υπερβαίνουν κατά πολύ σε μερίδιο οποιονδήποτε άλλο τομέα ανθρώπινης δραστηριότητας.

Ωστόσο, η συζήτηση για την επείγουσα ανάγκη αλλαγής του τρόπου μετακίνησης δεν είναι διόλου αβάσιμη. Κάθε διαδρομή που αντικαθίσταται από το βάδισμα, το ποδήλατο ή τη χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς είναι και μια επιπλέον ανάσα για το περιβάλλον.

Το ίδιο ισχύει επίσης για τη χρήση πλαστικών: Σακούλες και ήδη συσκευασίας μίας χρήσεως, καλαμάκια, φιάλες κ.λπ. ακόμη και όταν καταλήγουν στους κάδους ανακύκλωσης παραμένουν, εν μέρει τουλάχιστον, μέρος του προβλήματος. Η λύση του είναι η υιοθέτηση plastic-free πρακτικών, σε όλο το φάσμα των καθημερινών δραστηριοτήτων, από τα ψώνια έως την ατομική ενυδάτωση: Το σύνθημα είναι «επαναχρησιμοποιούμενα σκεύη και είδη παντού».
Στην ίδια λογική, ελάχιστη σκέψη απαιτείται για να καταλάβει κανείς πόσο περιττά είναι, σήμερα περισσότερο από ποτέ, τα χάρτινα αντίγραφα, οι εκτυπώσεις εγγράφων, εισιτηρίων κ.α. Το χαρτί παράγεται από φυσικά υλικά, τα οποία με τη σειρά τους χάνονται από το περιβάλλον, δημιουργώντας, κατά κανόνα, ελλείμματα και ανισορροπίες στο φυσικό οικοσύστημα που δεν αποκαθίστανται ποτέ.

Τέλος, ενώ το sustainable lifestyle μπορεί να εκληφθεί και σαν μία «μόδα» των σύγχρονων καιρών, καλό είναι να λαμβάνεται υπόψιν ότι και η ίδια η μόδα καθαυτήν, γυναικεία και ανδρική, μπορεί να προσαρμοστεί στη βιώσιμη αντίληψη. Τα ρούχα μπορούν και πρέπει να ανακυκλώνονται, με μικρές μεταποιήσεις να αποκτούν δεύτερη και τρίτη ευκαιρία αναγέννησης. Ακόμη και σαν άσκηση δημιουργικότητας.