Ο εξηλεκτρισμός έχει πυροδοτήσει τη μεταμόρφωση της κινητικότητας δημιουργώντας το υπόβαθρο για πιο έξυπνες και καθαρές λύσεις που οδηγούν σε ένα καλύτερο, βιώσιμο μέλλον
Η αυτοκίνηση αλλάζει. Η στροφή στην ηλεκτροκίνηση, που προέκυψε μέσα από την ανάγκη για διαμόρφωση ενός πιο βιώσιμου περιβαλλοντικού αποτυπώματος των οδικών μεταφορών, έχει διαφοροποιήσει σήμερα κάθε έκφραση κινητικότητας. Ο εξηλεκτρισμός, η ραγδαία ανάπτυξη της μικροκινητικότητας, η ψηφιακή διασύνδεση και οι πρωτοποριακές υπηρεσίες ευέλικτης χρονομίσθωσης και διαμοιρασμού διαμορφώνουν τις συνθήκες για τον ολικό επαναπροσδιορισμό της σχέσης μας όχι μόνο με το αυτοκίνητο αλλά και με κάθε φορέα του πολύτιμου αγαθού της ελευθερίας μετακίνησης. Η κινητοποίηση του συνόλου της αυτοκινητοβιομηχανίας αλλά και η ισχυρή παρουσία τεχνολογικών φορέων και εξειδικευμένων νεοφυών εταιρειών έχουν δώσει μια πρωτοφανή ώθηση στον ρυθμό εξέλιξης σε κάθε τομέα.
Παρόλο που η παγκόσμια οικονομία είναι ακόμα αντιμέτωπη με τις συνέπειες της πανδημίας και των γεωπολιτικών αλλά και ενεργειακών κρίσεων, τα μεγάλα προβλήματα, κυρίως στην εφοδιαστική αλυσίδα και την παραγωγή έχουν εξομαλυνθεί επιτρέποντας στην ηλεκτροκίνηση να αποτυπώσει τη δυναμική της στην παγκόσμια αγορά. Τη στιγμή που το 2022 έκλεισε με τις παγκόσμιες πωλήσεις νέων αυτοκινήτων να σημειώνουν οριακή πτώση της τάξης του 0,5% σε σχέση με το 2021 οι πωλήσεις ηλεκτρικών και εξηλεκτρισμένων plug-in υβριδικών αυτοκινήτων σημείωσαν μια εντυπωσιακή αύξηση της τάξης του 55% ξεπερνώντας τα 10 εκατομμύρια μονάδες, με την πρόβλεψη για τη φετινή χρονιά να κάνει λόγο για περαιτέρω αύξηση στα 14 εκατομμύρια οχήματα.
Οι εμπορικές επιδόσεις των αμιγώς ηλεκτρικών και εξηλεκτρισμένων οχημάτων βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην τεχνολογική πρόοδο μέσω της οποίας ο εξηλεκτρισμός γίνεται αποδοτικότερος και πιο προσιτός. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός πως την τελευταία δεκαετία το κόστος κατασκευής μπαταριών ιόντων λιθίου έχει μειωθεί κατά 90% και σύμφωνα με τις προβλέψεις πολύ σύντομα αναμένεται να φτάσει τα 100 δολάρια/kWh, τιμή στην οποία προβλέπεται να επέλθει η τιμολογιακή εξίσωση μεταξύ ηλεκτρικών και θερμικών αυτοκινήτων. Την ίδια στιγμή, η τεχνολογία των μπαταριών σημειώνει συνεχώς σημαντικά βήματα, τόσο στην ανάπτυξη νέων τύπων μπαταριών όπως οι ξηρού τύπου (solid state) που έχουν πλησιάσει στη φάση της εφαρμογής σε μαζική παραγωγή, όσο και σε επίπεδο βελτίωσης των κατασκευαστικών και χημικών προδιαγραφών των υφιστάμενων μπαταριών.
Οι μπαταρίες ιόντων λιθίου νέας γενιάς που έχουν αρχίσει να υιοθετούνται διαθέτουν αναβαθμισμένη χημική σύσταση, νέους τύπους ηλεκτρολύτη και συνθετικά ανόδια χάρη στα οποία έχουν υψηλότερη ενεργειακή απόδοση και δυνατότητα ταχύτερης φόρτισης. Έχοντας λοιπόν το ίδιο ή και χαμηλότερο όγκο και βάρος προσφέρουν μεγαλύτερη ενεργειακή πυκνότητα και αυξημένη αυτονομία. Σε συνδυασμό με τους νέους πιο αποδοτικούς ηλεκτροκινητήρες, την ανάπτυξη ηλεκτρικών κυκλωμάτων υψηλής τάσης έως και 800V, αλλά και τη βελτίωση των ηλεκτρονικών μονάδων ελέγχου, τα σύγχρονα ηλεκτρικά μοντέλα παραγωγής προσφέρουν αυτονομία αντίστοιχη με αυτή των συμβατικών θερμικών μοντέλων έχοντας παράλληλα δυνατότητα προσθήκης περισσότερων από 150 km αυτονομίας για κάθε 5 λεπτά φόρτισης.
Παράλληλα με την τεχνολογική εξέλιξη εξαιρετικά σημαντική είναι και η πρόοδος που έχει σημειωθεί στην αναβάθμιση του δικτύου φόρτισης. Η δυνατότητα πρόσβασης σε δημόσιους φορτιστές είναι βασική προϋπόθεση για την περαιτέρω εξάπλωση της ηλεκτροκίνησης, καθώς θα ενθαρρύνει όσους δεν έχουν πρόσβαση σε ιδιωτικούς φορτιστές να στραφούν σε ηλεκτρικά οχήματα. Μόνο το 2022 εγκαταστάθηκαν 900.000 νέοι δημόσιοι φορτιστές, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό τους σε παγκόσμια κλίμακα στα 2,7 εκατομμύρια, με περισσότερους από 500.000 να βρίσκονται επί ευρωπαϊκού εδάφους. Δεδομένη είναι μάλιστα η περαιτέρω αναβάθμιση του δικτύου μετά την ψήφιση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικού νομοσχεδίου για την εγκατάσταση ταχυφορτιστών τουλάχιστον 150 kW ανά 60 km σε όλους τους ευρωπαϊκούς αυτοκινητόδρομους έως το 2025.
Όλα τα παραπάνω έχουν συμβάλει στην επιτάχυνση και την ενδυνάμωση του ρυθμού ανάπτυξης της ηλεκτροκίνησης η οποία δεν αλλάζει μόνο το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της αυτοκίνησης μέσα από την αποδέσμευση από τα ορυκτά καύσιμα αλλά μεταμορφώνει και την ευρύτερη σχέση και αντίληψη που έχουμε σχετικά με το αυτοκίνητο και την ευρύτερη κινητικότητα. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, για παράδειγμα, προσφέρουν πολλά χρηστικά και οικονομικά πλεονεκτήματα. Χάρη στην αθόρυβη λειτουργία, την αμεσότητα απόκρισης και την εν γένει ευκολία οδήγησης, είναι πολύ πιο άνετα, εύχρηστα και ξεκούραστα, ειδικά στο αστικό περιβάλλον όπου κινούμαστε κατά κύριο λόγο σε καθημερινό επίπεδο. Επιπλέον τα νέας γενιάς ηλεκτρικά μοντέλα, που βασίζονται σε ειδικά εξελιγμένες για αυτό τον σκοπό πλατφόρμες, είναι σημαντικά πιο ευρύχωρα και πρακτικά σε σχέση με θερμικά μοντέλα αντίστοιχης κατηγορίας. Και φυσικά το χαμηλότερο κόστος ανεφοδιασμού σε σχέση με τα θερμικά αυτοκίνητα, οι σημαντικά χαμηλότερες ανάγκες συντήρησης, σε συνδυασμό με το κίνητρο της κρατικής επιδότησης καθιστούν την απόκτηση ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου ιδιαίτερα δελεαστική πρόταση.
Η τεχνολογική πρόοδος σε κάθε τομέα της ηλεκτροκίνησης έχει συμπαρασύρει θετικά και τις υπόλοιπες μορφές εξηλεκτρισμένων αυτοκινήτων. Ιδιαίτερα ευνοημένα είναι τα plug-in υβριδικά (PHEV), τα οποία συνδυάζουν πολλά από τα πλεονεκτήματά της ηλεκτροκίνησης με την ευκολία των συνηθειών που έχουμε αναπτύξει με τα συμβατικά θερμικά αυτοκίνητα. Τα νέα PHEV, με μεγαλύτερες και πιο αποδοτικές μπαταρίες προσφέρουν πλέον μια ιδιαίτερα υψηλή αμιγώς ηλεκτρική αυτονομία που σε αρκετά μοντέλα φτάνει -ή και ξεπερνά- ακόμα και τα 100 km. Είναι λοιπόν σε θέση να καλύψουν εύκολα το σύνολο των καθημερινών αστικών μετακινήσεων χρησιμοποιώντας μόνο τον ηλεκτροκινητήρα, όπως ένα αμιγώς ηλεκτρικό αυτοκίνητο, έχοντας παράλληλα και μεγαλύτερη διάρκεια ηλεκτρικής υποβοήθησης στα ταξίδια. Με αυτό τον τρόπο περιορίζεται σημαντικά το ποσοστό λειτουργίας του θερμικού κινητήρα οδηγώντας σε σημαντική πτώση της μέσης κατανάλωσης με ανάλογο όφελος στο κόστος χρήσης.
Η αναβάθμιση της εξηλεκτρισμένης τεχνολογίας αποτυπώνεται όμως και στο σύνολο των υβριδικών μοντέλων. Στις γνωστές υβριδικές αρχιτεκτονικές όπου οι ηλεκτρικές μονάδες έχουν κυρίως ρόλο υποβοήθησης σημειώνεται μια σαφής βελτίωση τόσο στην ενεργειακή διαχείριση όσο και στη συνολική απόδοση. Την ίδια στιγμή, η κατηγορία των υβριδικών μοντέλων εμπλουτίζεται και με νέους τύπους συστημάτων στα οποία πρωταγωνιστεί η ηλεκτροκίνηση. Σε αυτά τα υβριδικά συστήματα η κίνηση γίνεται κατά κύριο λόγο, ή εξ ολοκλήρου, μέσω ηλεκτροκινητήρα, ενώ ο θερμικός κινητήρας του αυτοκινήτου παίζει τον ρόλο γεννήτριας για τη φόρτιση της μπαταρίας.
Με αυτό τον τρόπο ο κινητήρας εσωτερικής καύσης του αυτοκινήτου λειτουργεί σε ένα καθορισμένο και καλύτερα ελεγχόμενο εύρος με αποτέλεσμα να καταναλώνει λιγότερο καύσιμο και να καθιστά το υβριδικό σύστημα πιο αποδοτικό.
Και φυσικά η ηλεκτροκίνηση, εκτός από νέα ταυτότητα της αυτοκίνησης αποτελεί και κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη νέων εκφράσεων βιώσιμης κινητικότητας. Η μικροκινητικότητα, μέσα από τους βασικούς εκφραστές της όπως τα e-bikes, τα e-scooters και τα ηλεκτρικά microcars, αποτελεί για πολλούς την απάντηση για πόλεις που θα είναι πιο φιλικές όχι μόνο προς το περιβάλλον αλλά και προς τον ίδιο τον άνθρωπο. Επιπλέον καινοτόμες υπηρεσίες ευέλικτης χρονομίσθωσης που μπορούν να προσαρμοστούν εξατομικευμένα στις επιλογές και τις ανάγκες κάθε χρήστη, κάνουν ακόμα πιο εύκολη και προσιτή την εμπειρία της ηλεκτροκίνησης. Το μέλλον είναι ήδη εδώ.
