Το βάψιμο των αυγών και το τσούγκρισμα το Πάσχα

Το βάψιμο των αβγών είναι το κατεξοχήν πασχαλινό έθιμο και λαμβάνει μέρος κάθε Μεγάλη Πέμπτη. Τα κόκκινα ή διακοσμημένα αβγά τα συναντάμε πριν από τα χρόνια του Χριστού, στην αρχαία Ρώμη, την Κίνα, την Γαλιλαία, την Περσία και την Αίγυπτο, όπου μοιράζονται σε ανοιξιάτικες γιορτές αφού -μαζί με τα κουνέλια- αποτελούσαν αρχαίο σύμβολο γονιμότητας, άξιο λατρείας και σεβασμού.

Το βάψιμο των αβγών γίνεται πάντα την Μεγάλη Πέμπτη και για αυτό το λόγο πολλοί την ονομάζουν Κόκκινη Πέφτη ή Κοκκινοπέφτη. Η μέρα αυτή είναι η ημέρα του Μυστικού Δείπνου, όπου ο Χριστός προσέφερε άρτο και οίνο ως συμβολισμό για το σώμα Του και το αίμα Του.

Το βάψιμο των αβγών με κόκκινο χρώμα συμβολίζει το αίμα του Ιησού Χριστού που έσταξε, όταν τον λόγχισε ο Ρωμαίος στρατιώτης. Παράλληλα, το κόκκινο χρώμα συμβολίζει -στην ορθόδοξη παράδοση- την χαρά.

Οι χριστιανοί συμβολίζουν με το αβγό τον τάφο από τον οποίο εξήλθε, όταν αναστήθηκε, ο Χριστός. Σύμφωνα δε με την λαϊκή παράδοση τα αυγά οφείλουν το χρώμα τους στην εξής ιστορία «...Όταν είπαν ότι αναστήθηκε ο Χριστός, κανείς δε το πίστευε. Μια γυναίκα μάλιστα που κρατούσε ένα καλάθι με αβγά, για να πεισθεί, φώναξε: -Μπορεί από άσπρα να γίνουν κόκκινα αυτά τα αβγά; Και πράγματι έγιναν!».

Σύμφωνα με το έθιμο, το πρώτο αυγό που βάφεται την Μεγάλη Πέμπτη ανήκει στην Παναγία και θα πρέπει να μην «τσουγκρίζεται». Πολλές νοικοκυρές ακόμη και σήμερα φυλάνε το αυγό στο εικονοστάσι όλο το χρόνο μέχρι το επόμενο Πάσχα. Τη Μεγάλη Πέμπτη του επόμενου έτους το φυτεύουν στα χωράφια τους για να είναι εύφορα, ή το κρεμάνε στα μαντριά των ζώων για να είναι γόνιμα.

Όσον αφορά το τσούγκρισμα των πασχαλινών αβγών, αυτό παραπέμπει στην Aνάσταση του Xριστού, μιας και το αβγό συμβολίζει τη ζωή και τη δημιουργία που κλείνει μέσα του τη ζωή. Καθώς όταν σπάει το κέλυφος του αβγού γεννιέται μια ζωή.

Το τσούγκρισμα των αυγών, έχει τις ρίζες του στο Βυζάντιο και συμβολίζει την Ανάσταση. Όπως το κλωσόπουλο σπάει το κέλυφος του αυγού και βγαίνει στο φως της ζωής -σύμφωνα με τον συμβολισμό- κομματιάζονται τα δεσμά του θανάτου και από τα βάθη του τάφου ξανάρχεται η ζωή.

Το έθιμο αυτό καθιερώθηκε για πρώτη φορά στη βυζαντινή αυλή από το Μεγάλο Κωνσταντίνο και τη μητέρα του Αγία Ελένη, με επίσημη τελετή που γινόταν το πρωί της Κυριακής του Πάσχα. Οι καλεσμένοι τσούγκριζαν με τον αυτοκράτορα και τη βασιλομήτορα τα αυγά και στη συνέχεια ακολουθούσε γεύμα στο πασχαλινό τραπέζι.