Επίδομα θέρμανσης: Οι κερδισμένοι, οι χαμένοι και τα προβλήματα του νέου συστήματος

Μισό εκατομμύριο νοικοκυριά και τουλάχιστον 20% περισσότεροι δικαιούχοι (+100.000 σε σχέση με πέρυσι) αναμένεται να λάβουν μέχρι την Πρωτοχρονιά το ανασχεδιασμένο επίδομα πετρελαίου θέρμανσης.

Για ποιον λόγο θα είναι φέτος περισσότεροι οι δικαιούχοι; Δεν είναι μόνον ένας, αλλά πολλοί. Συγκεκριμένα, όποιος υποβάλει αίτηση μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου στην πλατφόρμα που θα έχει ανοίξει νωρίτερα στο aade.gr (με κωδικούς taxisnet):
* Θα λάβει 1 ευρώ από το κράτος για κάθε 2 ευρώ αγοράς πετρελαίου θέρμανσης που θα αγοράσει. Πέρυσι έπαιρνε 16 λεπτά ανά λίτρο ή περίπου 15% επιδότηση (με μέση τιμή διάθεσης πάνω από 1 ευρώ τότε), ενώ τώρα φτάνει και στο 50%!
* Θα λάβει άμεσα ή και προκαταβολικά τα λεφτά «στο χέρι». Όλοι οι δικαιούχοι θα έχουν εξοφληθεί πλήρως πριν την 1η Ιανουαρίου 2020, ακόμη και αν… δεν έχουν καν αγοράσει πετρέλαιο όταν υπέβαλαν την αίτηση! Πέρυσι, για να λάβουν το επίδομα, έπρεπε πρώτα να το έχουν αγοράσει και μετά να περιμένουν τον Ιανουάριο ή και τον Ιούνιο της επόμενης χρονιάς για να πληρωθούν το επίδομα.
* Θα λάβει ίδιο επίδομα με τους περίοικους στην περιοχή του (ή τις αντίστοιχες οικογένειες), είτε ζει και ζεσταίνει μια γκαρσονιέρα, είτε 100 ή 200 τετραγωνικά μέτρα ακίνητο. Πέρυσι, για να λάβει κάποιος το maximum της επιδότησης, έπρεπε να έχει ακίνητο τουλάχιστον 80 τετραγωνικών (ή 100 τ.μ. οι έγγαμοι).

Το νέο επίδομα πετρελαίου θέρμανσης γίνεται πιο ελκυστικό και προσιτό σε περισσότερα και σε πιο φτωχά νοικοκυριά, γιατί δεν θα χρειάζεται πια να έχουν μαζέψει χιλιάδες ευρώ (!) για να αγοράσουν πετρέλαιο, προκειμένου να τους χορηγηθεί μετά από μήνες επίδομα 40 ευρώ (ή έως 400 ευρώ το πολύ σε εξαιρετικές περιπτώσεις). Φέτος θα ξέρουν πως, αν κάποιος δικαιούται να λάβει ελάχιστο επίδομα (π.χ. 40 ευρώ για άγαμους στα πεδινά της Κρήτης – Δ΄ Ζώνη) αρκεί να δηλώσει για αγορά πετρελαίου 80 ευρώ και όχι …280 ευρώ (για 250 λίτρα με μέση τιμή τέτοια μέρα πέρυσι στην Κρήτη 1,14 ευρώ).


Περισσότερα για όσους έχουν λιγότερα

Με το νέο σύστημα, όπως δείχνουν οι πίνακες με τα στοιχεία επιδότησης πέρυσι, οι περισσότεροι θα λάβουν τουλάχιστον 7-120 ευρώ παραπάνω από όσα δικαιούνταν πέρυσι, κατά μέσο όρο. Οριακά «χαμένοι» βγαίνουν κυρίως ιδιοκτήτες με ακίνητα από 80 ή 100 τμ και άνω.

Ωστόσο, οι φτωχότεροι που δεν είχαν «ζεστό χρήμα» στην τσέπη και είχαν αποκλειστεί από το σύστημα επιδότησης, θα μπορούν φέτος να αγοράσουν πετρέλαιο θέρμανσης γιατί θα τους χορηγείται φθηνότερα και από … αφορολόγητο! Για παράδειγμα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΠΟΠΕΚ, από τα 1,04 ευρώ που πωλείται σήμερα κατά μέσο όρο στην Ελλάδα, το Πετρέλαιο Θέρμανσης βγαίνει από τα διυλιστήρια στα 0,779 ευρώ χωρίς του φόρους! Άρα αν κάποιος αγοράζει με επιδότηση 50% το πετρέλαιο, του κοστίζει φθηνότερα και από όσο παράγεται. Για παράδειγμα, αγοράζοντας 100 λίτρα πετρέλαιο προς 1 ευρώ στην Αττική, οποιοσδήποτε θα πληρώσει 100 ευρώ και θα λάβει επίδομα 50 ευρώ, ενώ αφορολόγητο από το διυληστήριο το πετρέλαιο θα του κόστιζε ….77,9 ευρώ.

Αλλά και αν δεν του φτάσει η ποσότητα αυτή, μπορεί ενδεχομένως να αγοράσει πχ άλλα 100 λίτρα προς 100 ευρώ τον Ιανουάριο. Τότε θα έχει πληρώσει 200 ευρώ και θα έχει λάβει επίδομα 50 ευρώ, δηλαδή επιδότηση 25% που είναι και πάλι σχεδόν διπλάσια από τα περίπου 15% επιδότησης (16 λεπτά ανά λίτρο με τιμές ελαφρώς υψηλότερες από 1 ευρώ τον Οκτώβριο του 2018) τα οποία έλαβε πέρυσι με το παλαιό σύστημα.


Πόσα και σε πόσους

Σημαντική προσαύξηση θα δουν και εκατοντάδες κάτοικοι δεκάδων ορεινών χωριών ή κοινοτήτων που, ως δήμος στον οποίο ανήκουν, αντιμετωπίζονταν σαν «πεδινές» περιοχές και έπαιρναν μικρότερο επίδομα.

Το επίδομα θα δοθεί εφάπαξ και, ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση και τον τόπο κατοικίας των νοικοκυριών, διαμορφώνεται ως εξής:
• Από 64 έως 250 ευρώ γα άγαμους ή έγγαμους χωρίς παιδιά. Οι ίδιοι πέρυσι ελάμβαναν κατά μέσον όρο 55-183 ευρώ, με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών.
• Από 70-275 ευρώ για νοικοκυριά με 1 παιδί, έναντι 63-203 ευρώ πέρυσι (κατά μέσον όρο).
• Από 77 ως 300 ευρώ για νοικοκυριά με 2 παιδιά, έναντι 65 -213 κατά μέσον όρο πέρυσι.
• Από 83 ως 325 ευρώ για τρίτεκνες οικογένειες, αντί 67-221 ευρώ που έλαβαν κατά μέσον όρο πέρυσι οι ίδιοι δικαιούχοι
• Από 90 έως 350 ευρώ για τους πολύτεκνους, αντί για 66 – 230 που έλαβαν κατά μέσον όρο πέρυσι.

Σε ακραίες περιπτώσεις, κάποιοι ελάμβαναν και μεγαλύτερο επίδομα, με ανώτατο όριο 400 ευρώ για έγγαμους στην Α΄ κλιματική ζώνη (πχ στον Έβρο). Αλλά αυτό δεν ίσχυε «οριζόντια» για όλους αλλά, για να συμβεί κάτι τέτοιο, θα έπρεπε να δαπανήσουν για πετρέλαιο έως 2.800 ευρώ το χρόνο, νοικοκυριά που δηλώνουν εισόδημα κάτω από 20.000 ευρώ το χρόνο, για να ζεστάνουν ακίνητο από 100 τετραγωνικά μέτρα και πάνω.
Έτσι , πλέον ωφελημένοι βγαίνουν όσοι έχουν να ζεστάνουν μικρότερες κατοικίες, κάτω από 80-100 τετραγωνικά, γιατί παίρνουν περισσότερα από πέρυσι και ίσως αρκεστούν στο επίδομα για να αγοράσουν περιορισμένες ποσότητες πετρελαίου.


Παραδείγματα:

– άγαμος χωρίς παιδιά στο Ηράκλειο της Κρήτης (Δ΄ Ζώνη) με ακίνητο 80 τ.μ.: Πέρυσι έβαζε 400 λίτρα (προς 450 ευρώ) και έπαιρνε κατ’ ανώτατον 64 ευρώ επίδομα. Φέτος δικαιούται 64 ευρώ ασχέτως τετραγωνικών της κατοικίας του, αρκεί να δηλώσει ότι θα αγοράσει 128 ευρώ πετρέλαιο μέχρι την παραμονή πρωτοχρονιάς. Αν μένει στα ορεινά του νομού, λαμβάνει αυτομάτως 80 ευρώ. Με το περσινό σύστημα θα έπαιρνε 102, αλλά αν είχε 50 τμ αντί 80 θα λάμβανε 64 ευρώ.

– άγαμος στην Αθήνα (Γ΄ Ζώνη) χωρίς παιδιά με ακίνητο 80 τ.μ.: Πέρυσι έβαζε 640 λίτρα (προς 650 ευρώ) και έπαιρνε κατ’ ανώτατο 102 ευρώ επίδομα. Φέτος θα λάβει 88 ευρώ, είτε έχει σπίτι 80 τμ είτε 50 είτε 60 κλπ. Όσοι διαμένουν όμως σε ορεινή κοινότητα της Αττικής θα λάβουν 102 ευρώ ανεξαρτήτως τετραγωνικών της κατοικίας τους.

– έγγαμοι στη Χίο (Γ΄ Ζώνη) με ακίνητο 100 τ.μ.: Αγοράζοντας 800 λίτρα προς 872 ευρώ ελάμβαναν 128 ευρώ επίδομα κατ’ ανώτατον όριο. Τώρα το ποσό αυτό μπορεί να εισπράξει μόνο αν είναι πολύτεκνος. Αλλιώς θα λάβει 88 ευρώ χωρίς παιδί, ή 97 ευρώ με 1 παιδί, ή 106 ευρώ με 2 παιδιά, 114 με 3 ή 123 με 4 παιδιά. Αλλά δεν χρειάζεται να έχει σπίτι 100 τετραγωνικά, ενώ θα απαιτούνται για αγορά πετρελαίου μόλις 246 ευρώ, για να λάβει τα έως 123 ευρώ επίδομα που δικαιούται (50% επιδότηση).

– άγαμος στη Θεσσαλονίκη (Β΄ Ζώνη) με ακίνητο 80 τ.μ.: Πέρσι αγόρασε 1.200 λίτρα προς 1.210 ευρώ και έλαβε 192 ευρώ επίδομα. Φέτος δικαιούται 144 ευρώ πληρώνοντας 288 ευρώ. Αν είχε σπίτι 60 τμ, θα έπαιρνε και πέρυσι 144 ευρώ, έχοντας αγοράσει όμως 900 λίτρα και όχι 290.

– ζευγάρι στη Λάρισα (Β΄ Ζώνη) με ακίνητο 100 τ.μ. και 2 παιδιά: Πέρυσι έβαζε 1.500 λίτρα προς 1.713 ευρώ (με 1,142 μέση τιμή στο Νομό) και πήρε επίδομα 240 ευρώ (επιδότηση 14%). Φέτος δικαιούται 173 ευρώ, αγοράζοντας πετρέλαιο 346 ευρώ (επιδότηση 50%). Με 1,043 ευρώ μέση τιμή φέτος, αν είχε ανάγκη και εφέτος ίδια ποσότητα 1.500 λίτρων, θα πλήρωνε 1565 ευρώ. Στην περίπτωση αυτή, το επίδομα των 173 ευρώ αντιστοιχεί σε χαμηλότερη επιδότηση, μόλις 11%. Αν είχε σπίτι 72 τμ ή μικρότερο πάντως, πέρυσι θα δικαιούτο λιγότερα από 173 ευρώ.

– έγγαμοι στο Σουφλί (Α΄ Ζώνη) με ακίνητο 100 τ.μ. και 4 παιδιά: Πέρυσι το όριο επιδότησης ήταν για 2.500 λίτρα (αγορά 1,152 ευρώ το λίτρο ή 2.880 ευρώ) και το επίδομα έφτανε στα 400 ευρώ (επιδότηση 13,9%). Φέτος το επίδομα φτάνει στα 350 ευρώ, ασχέτως τετραγωνικών, αρκεί να αγοραστεί πετρέλαιο 700 ευρώ (670 λίτρα με μέση τιμή 1,046 ευρώ σήμερα). Αν χρειαστεί να αγοραστούν πχ 2.000 λίτρα προς 2.092 ευρώ, τότε τα 350 ευρώ αντιστοιχούν σε ποσοστό επιδότησης 16,7%. Αλλά αν απαιτηθούν 2.500 λίτρα όπως πέρυσι, τότε το νοικοκυριό θα έχει πληρώσει συνολικά 2.615 ευρώ και η επιδότηση θα περιοριστεί ως ποσοστό σε 13,4%, δηλαδή όσο ήταν και πέρυσι με τα τότε δεδομένα.


Κριτήρια και «κόφτες»

Πλέον τα τετραγωνικά μέτρα δεν περιορίζουν την επιδότηση. Από το παλαιό σύστημα διατηρούνται μόνον οι εξής «κόφτες»: ετήσιο εισόδημα έως 12.000 ευρώ και ακίνητη περιουσία έως 130.000 ευρώ για άγαμο δικαιούχο, ή εισόδημα έως 20.000 ευρώ και ακίνητα αξίας έως 250.000 ευρώ για έγγαμους (22.000 εισόδημα για μονογονεϊκές ή με 1 παιδί +2.000 για κάθε επιπλέον εξαρτώμενο τέκνο).


Προβλήματα

Η μόνη «γκρίζα ζώνη» που φαίνεται να έχει το νέο σύστημα, είναι πως αιτήσεις και επίδομα πρέπει να τελειώσουν μέσα στο 2019. Από την χθεσινή ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών δεν προκύπτει τι θα ισχύσει από 1.1.2020.

Αν και λεπτομέρειες θα αποκαλυφθούν ίσως στο κείμενο της υπουργικής απόφασης Σταϊκούρα-Βεσυρόπουλου όταν αυτή δημοσιευθεί στο ΦΕΚ, φαίνεται να ανακύπτει πρόβλημα για κάποιους που για διάφορους λόγους δεν υποβάλουν αίτηση έως 20 Δεκεμβρίου 2019 (πχ αν νοσηλεύονταν σε νοσοκομείο ή είχαν λείψει από τη χώρα κλπ). Εφόσον ζητήσουν να ζεστάνουν τα σπίτια τους από τα Χριστούγενα ή την Πρωτοχρονιά και μετά, επίδομα για αυτούς δεν προβλέπει η υπουργική απόφαση. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών, «αυτό ή και άλλα ζητήματα που τυχόν ανακύψουν κατά την εφαρμογή του νέου συστήματος, θα εξεταστούν και θα αξιολογηθούν» μόλις εξαχθούν τα πρώτα συμπεράσματα, μετά το πέρας της διαδικασίας χορήγησης του επιδόματος όπως αυτή σχεδιάστηκε.

Από την άλλη, αν κάποιοι δηλώσουν ψευδώς στην πλατφόρμα έως 20 Δεκεμβρίου ότι θα αγοράσουν π.χ. 700 ευρώ πετρέλαιο για να εισπράξουν έως τις 31 Δεκεμβρίου 350 ευρώ επιδότησης, θα εντοπιστούν μετά από ελέγχους και διασταυρώσεις των στοιχείων που θα αποστείλουν οι πρατηριούχοι υγρών καυσίμων με τα ΑΦΜ των πελατών που αγόρασαν πετρέλαιο. Σε αυτήν την περίπτωση θα τους ζητηθεί να επιστρέψουν τα χρήματα, χωρίς να αποκλείεται στην τελική απόφαση να οριστούν και άλλες κυρώσεις