Ο καθηγητής Ντάνιελ Κέλεμαν είναι ένα από τα πιο σημαντικά ονόματα του McCourt School of Public Policy, της σχολής Πολιτικών Επιστημών του πανεπιστημίου Georgetown στην Ουάσινγκτον. Υποδέχεται το protothema.gr στα νέα, εντυπωσιακά γραφεία της σχολής, όπου τα μαθήματα έχουν ξεκινήσει από τις αρχές Σεπτεμβρίου, λίγες εκατοντάδες μέτρα από το Καπιτώλιο. Είναι, άλλωστε, γνωστό ότι αν θες να κάνεις καριέρα στην πολιτική, το Georgetown είναι μια από τις καλύτερες επιλογές.
Ο Κέλεμαν που έχει ζήσει για χρόνια στην Ευρώπη, τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στη Γερμανία, είναι άνθρωπος που γνωρίζει καλά τις σχέσεις ΗΠΑ-Ε.Ε. Κατάγεται από την Πενσυλβάνια, όπου γίνεται σήμερα η μητέρα των μαχών, και έχει ήδη ψηφίσει. Στηρίζει ανοιχτά την Κάμαλα Χάρις και περιγράφει με μελανά χρώματα μια δεύτερη θητεία Τραμπ, εκτιμώντας ότι δεν θα έχει «χαλινάρι». Όσο για την Ευρώπη, τονίζει ότι τα νέα θα είναι αρνητικά σε περίπτωση επανεκλογής του πρώην προέδρου, ο οποίος θα εφαρμόσει τη λογική «διαίρει και βασίλευε».
Είναι αυτή η εκλογική αναμέτρηση υπαρξιακής σημασίας για τις ΗΠΑ ή έχουμε εμείς που ερχόμαστε από μακριά αυτή την εντύπωση;
Αν ανατρέξετε σε διαφορετικές εκλογές ανά τα χρόνια, οι πολιτικοί πάντα λένε ότι κάθε εκλογή είναι εξαιρετικά σημαντική για το μέλλον της χώρας. Όμως, αυτή πράγματι είναι υπαρξιακής σημασίας, ακόμα περισσότερο και από τις προηγούμενες. Παλαιότερα υπήρχαν θεσμικά αντίβαρα για τον Τραμπ. Αν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, τότε θα υπάρχουν ελάχιστα πράγματα να τον περιορίζουν.
Δεν υπάρχουν δηλαδή checks and balances σε σχέση με την πρώτη του θητεία;
Κάποια θα υπάρξουν, κυρίως σε κρατικό επίπεδο, γιατί το ομοσπονδιακό σύστημα δίνει κάποια προστασία που μικρότερες, πιο ενοποιημένες χώρες δεν έχουν. Το ότι δεν θα μπορεί να ελέγχει μεγάλες πολιτείες, όπως η Καλιφόρνια ή η Νέα Υόρκη, αυτό δίνει εργαλεία άμυνας στη Δημοκρατία. Αλλά, αν σκεφτεί το Ανώτατο Δικαστήριο, δεν θα υπάρχουν πολλοί περιορισμοί. Και επίσης στην πρώτη περίοδο που ήταν στην εξουσία, περιστοιχιζόταν από πρόσωπα που ανήκαν στο «κατεστημένο» των Ρεπουμπλικανών. Ειδικά στην εξωτερική πολιτική και στην άμυνα, υπήρχαν οι στρατηγοί…
Τώρα, οι στρατηγοί δεν υπάρχουν…
Όλοι αυτοί οι άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί και οι άνθρωποι που είναι γύρω του περισσότερο τον διευκολύνουν και ενθαρρύνουν, παρά τον αποθαρρύνουν.
Πιστεύετε ότι μια νέα προεδρία Τραμπ θα είναι επικίνδυνη τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για τους συμμάχους των ΗΠΑ;
Απολύτως! Πιστεύω ότι δεν θα φτάσει στο να αποσυρθεί από το ΝΑΤΟ. Αλλά, σίγουρα θα υπονομεύσει τα θεμέλια των διατλαντικών σχέσεων. Για την Ουκρανία θα είναι υπαρξιακής φύσεως, θα κάνει τα πάντα για να περιστείλει την οικονομική ενίσχυση των ΗΠΑ στην Ουκρανία. Και γενικά θα επιταχύνει το μοντέλο του να «αγκαλιάζει» τους στρατηγικούς μας αντιπάλους. Η αγάπη του για τον Πούτιν και τον Σι είναι γνωστή.
Το ότι έχει αυτή τη σχέση με τον Πούτιν ή με τον Σι όμως φέρνει αποτέλεσμα ή στο τέλος καταλήγει να είναι μαριονέτα αυτών των ηγετών;
Νομίζω ότι δεν λειτουργεί. Ξανά και ξανά έχουμε δει τον τρόπο που έχει εξυπηρετήσει τα συμφέροντα του Πούτιν. Είδαμε τις νέες αποκαλύψεις στο βιβλίο του Μπόμπ Γούντγουορντ ότι συνομιλεί με τον Πούτιν και μετά την προεδρία του. Νομίζω ότι, ακόμα και αν στο μυαλό του νομίζει ότι εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ με αυτές τις κινήσεις, στην πραγματικότητα τα υπονομεύει με αυτές τις σχέσεις.
Τι σημαίνει μια προεδρία του Τραμπ για την Ευρώπης Έχει γίνει πολλή συζήτηση για την στρατηγική αυτοάμυνα της Ευρώπης και την ανάγκη η Ευρώπη να αφυπνιστεί και να αναπτύξει δική της στρατηγική. Θα είναι απότομη η προσγείωση;
Το μόνο καλό που θα μπορούσα να πω-αν αποστασιοποιηθώ από την κατάσταση-είναι ότι η Ευρώπη πρέπει να ενωθεί περισσότερο στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής και της άμυνας, οπότε κάποιος κυνικός θα έλεγε ότι το καλύτερο πράγμα είναι ο Τραμπ, ο οποίος θα «τραβήξει την κουβέρτα» από τα πόδια των συμμάχων. Αλλά νομίζω ότι θα ήταν ένας πολύ βίαιος τρόπος να ενθαρρύνεις τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ενότητα. Αυτό που εκτιμώ είναι ότι, με όποια αξιοπιστία έχει πλέον το άρθρο 5, θα παύσει να ισχύει. Και βεβαίως η στήριξη στην Ουκρανία θα φθίνει. Η Ευρώπη έχει κάνει αξιοθαύμαστη δουλειά με ενότητα και οικονομική στήριξη, αλλά νομίζω με τον Τραμπ να κάνει πίσω, δεν ξέρω αν οι Ευρωπαίοι θα έχουν τη δυνατότητα να μαζέψουν πόρους…
Και το κίνητρο, επίσης.
Κοιτάξτε, δεν είναι μόνο ότι δεν θέλει να υποστηρίξει τις διατλαντικές σχέσεις, είναι ότι θα επιχειρήσει να εφαρμόσει την τακτική του «διαίρει και βασίλευε» και με την Ευρώπη. Έχει συμμάχους, όπως ο Όρμπαν στην Ε.Ε. και άλλοι μπορεί να συνταχθούν μαζί του και θα προσπαθήσει να διαιρέσει την Ευρώπη εκ των έσω, στον βαθμό που μπορεί να το κάνει. Ένα πράγμα που σίγουρα δεν αρέσει στον Τραμπ είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, η ιδέα των υπερεθνικών οργάνων και της διακρατικής συνεργασίας. Του αρέσει να έχει να κάνει με μεμονωμένους ηγέτες, συνεπώς θα ήταν μια ακόμα απειλή για την Ευρώπη.
Από την άλλη, μια προεδρία της Κάμαλα Χάρις μοιάζει κάπως ασαφής ως προς τις διεθνείς σχέσεις, ειδικά για την Ευρώπη. Αυτό που έχω ακούσει από Ευρωπαίους ηγέτες και αξιωματούχους είναι ότι τουλάχιστον «η Χάρις είναι ο διάβολος που ξέρουμε». Ισχύει;
Είναι αληθές ότι δεν έχει μεγάλο αποτύπωμα στις διεθνείς σχέσεις. Αλλά κατά την περίοδο που ήταν αντιπρόεδρος έγινε προσπάθεια να εκτεθεί διεθνώς. Έχω ακούσει πολύ θετικά πράγματα από ανθρώπους που τη συνάντησαν στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου και ήταν εντυπωσιασμένοι. Δεν είναι Τζο Μπάιντεν και δεν νομίζω ότι είχαμε εδώ και δεκαετίες έναν Πρόεδρο που να ήταν τόσο αφοσιωμένος στις διατλαντικές σχέσεις και έβλεπε τον κόσμο μέσα από αυτούς του φακούς. Όσοι τη συνάντησαν πάντως ήταν εντυπωσιασμένοι από την ισχυρή της δέσμευση στις συμμαχίες των ΗΠΑ, στο ΝΑΤΟ και στον ισχυρό ρόλο της ΗΠΑ. Θα δούμε αρκετή «συνέχεια» ως προς την εξωτερική πολιτική του Μπάιντεν.
