Ποιές θα είναι οι συνέπειες στην κοινωνικότητα και τη διατροφή και γιατί κινδυνεύουν περισσότερο οι νέοι σε ηλικία - Τι αναμένεται να αλλάξει στο εργασιακό περιβάλλον και ποιές επαγγελματικές ομάδες θα εμφανίσουν εντονοτερα τα σύμπωματα των ψυχικών διαταραχών
Οι επιπτώσεις της πανδημίας δεν είναι μόνο οικονομικές και κοινωνικές. Ο φονικός ιός ευθέως και εμμέσως, λόγω του lockdown, πλήττει καίρια και την ψυχολογία των πολιτών. Προκαλεί ένα συλλογικό τραύμα και διαμορφώνει ένα είδος νέου πολεμικού τοπίου. Οπως έχει επιβεβαιωθεί από τη ζωή, μετά από πολέμους και καταστροφές, η ψυχική υγεία είναι το τελευταίο που αποκαθίσταται.
Τα κτίρια ανοικοδομούνται, η οικονομία αναπτύσσεται, οι σωματικές πληγές επουλώνονται. Τι γίνεται, όμως, με τις ψυχικές; Οι άνθρωποι αναπτύσσουν ψυχολογικές διαταραχές κατά τη διάρκεια στρεσογόνων καταστάσεων, όπως είναι η τρέχουσα φονική πανδημία που βιώνουμε. Για κάθε άτομο που αναπτύσσει ψυχολογική διαταραχή κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας αυξάνεται η πιθανότητα ανάπτυξης μελλοντικής ψυχικής διαταραχής.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ έχει αναφέρει ότι το μέγεθος των ψυχικών επιπτώσεων που θα αφήσει η πανδημία θα είναι ακόμη μεγαλύτερο και από εκείνο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ η επίδρασή τους θα είναι αισθητή για χρόνια
Ετσι, αν το 2% του πληθυσμού εμφανίσει συμπτώματα κατάθλιψης την περίοδο αυτή, ένα ακόμα 2% του πληθυσμού είναι πιθανό να υποτροπιάσει τα επόμενα χρόνια. Δημιουργείται δηλαδή κάτι σαν ομάδα υψηλού κινδύνου. Ηδη παγκόσμιες έρευνες κάνουν λόγο για κλιμάκωση των διαταραχών ύπνου, του επιπέδου στρες και κατάθλιψης.
Ο ΠαγκόσμιοςΟργανισμόςΥγείας έχει αναφέρει ότι το μέγεθος των ψυχικών επιπτώσεων που θα αφήσει η πανδημία θα είναι ακόμη μεγαλύτερο και από εκείνο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ η επίδρασή τους θα είναι αισθητή για χρόνια. Η λήξη, δηλαδή, της υγειονομικής κρίσης θα αφήσει ένα βαθύ ψυχολογικόαποτύπωμαστηνανθρωπότητα.
Η μεγάλη πλειονότητα θα επιστρέψει στην πρότερη ψυχική της κατάσταση, καθώς θα υποχωρήσουν ο φόβος για την ασθένεια, η ανασφάλεια για το μέλλον, το αίσθημα απώλειας και η διατάραξη της καθημερινότητας. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει μια μειονότητα που θα βρεθεί αντιμέτωπη με τις ψυχολογικές παρενέργειες της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης.
Αυτές ενδέχεται να διαρκέσουν για παραπάνω από μία δεκαετία. Πολλοί θα είναι εκείνοι που θα πορευτούν εν αγνοία των πληγών που κουβαλάνε. Οι ψυχίατροι κάνουν λόγο για ένα τσουνάμι μετατραυματικού στρες, το οποίο θα εμφανιστεί με διάφορες μορφές. Μια ειδική ομάδα που θα το βιώσει έντονα και παρατεταμένα είναι οι υγειονομικοί. Η συνεχής πίεση υπερβαίνει τα όρια αντοχής, όχι μόνο σωματικάαλλάκαιψυχικά.
Η διαταραχή περνά από το στομάχι
Οι διαταραχές στη διατροφή προβλέπεται ότι δυστυχώς θα είναι ένα ακόμα πεδίο προβλημάτων. Ερευνες στη Βρετανία κατέδειξαν αύξηση του αριθμού των ατόμων που πάσχουν ή από ανορεξία ή από βουλιμία κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ο πρόεδρος της Σχολής Διατροφικών Διαταραχών στο Royal College of Psychiatrists, Αγκνες Αϊτον, δήλωσε ότι ο αριθμός των ατόμων που αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους προβλήματα έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Για πολλά άτομα αυτό σημαίνει ότι και μετά τη λήξη του συναγερμού θα έχουν να παλέψουν με χρόνιες διατροφικές διαταραχές. Αυξήθηκε αισθητά και ο αριθμός νέων που αναζήτησαν βοήθεια για διατροφικές διαταραχές την περίοδο αυτή.
Το 63% των νέων ηλικίας 18-24 ετών ανέφερε συμπτώματα άγχους ή κατάθλιψης, με το 25% να αναφέρει αυξημένη χρήση ουσιών για να αντιμετωπίσει αυτό το άγχος και το 25% να παραδέχεται ότι διακατέχεται από σοβαρές αυτοκτονικές τάσεις
Η γνωστή ψυχολόγος και συγγραφέας ΤζούλιΧάιμς υποστηρίζει ότι η πανδημία θα αλλάξει τις απαιτήσεις των μελλοντικών εργαζομένων. «Σε πέντε έως δέκα χρόνια νομίζω ότι κάθε εργοδότης θα έχει αναγκαστεί να καλύπτει το κόστος της ψυχικής υγείας των υπαλλήλων του. Οι γνωστοί ως Millennials και οι GenZ πρόκειται να το απαιτήσουν. Πριν από την πανδημία ένας στους δύο 18χρονους είχε διαγνωστεί με κάτι που σχετιζόταν με την ψυχική υγεία του. Μετά την πανδημία το ποσοστό αυτό θα έχει αυξηθεί, ενώ οι σημερινοί νέοι θα εισέλθουν σταδιακά στην αγορά εργασίας, με τα όποια προβλήματα και τραύματα έχουν μεταφερθεί στην ενήλικη ζωή τους». Προβλέπει, μάλιστα, ότι οι 40ώρεςεργασίας την εβδομάδα και οι 50εβδομάδες του χρόνου δεν θα παραμείνουν ως έχουν. Το εργασιακό περιβάλλον και πρόγραμμα θα αναγκαστεί να προσαρμοστεί σε έναν πληθυσμό που θα ταλανίζεται περισσότερο απ’ όσο πριν, από κατάθλιψη και εξουθενωτικό άγχος.
Σύμφωνα με μελέτες, η πανδημία έχει επιβαρύνει περισσότερο ψυχολογικά τους νέους ηλικίας 18-24 ετών. Σε πρόσφατη έρευνα που διενήργησαν τα ΚέντραΕλέγχου και ΠρόληψηςΝοσημάτων, το 63% των ηλικίας 18-24 ετών ανέφερε συμπτώματα άγχους ή κατάθλιψης, με το 25% να αναφέρει αυξημένη χρήση ουσιών για να αντιμετωπίσει αυτό το άγχος και το 25% να παραδέχεται ότι διακατέχεται από σοβαρές αυτοκτονικές τάσεις.
«Ο αντίκτυπος της πανδημίας στην ψυχική υγεία είναι πολύ μεγαλύτερος για τους νεότερους ενήλικες», δήλωσε ο καθηγητής ΔημόσιαςΥγείας στο Χάρβαρντ, ΣεκάρΣαξένα. Τα μέχρι τώρα στοιχεία από την άλλη άκρη του Ατλαντικού δείχνουν ότι σχεδόν τα 2/3 των νέων ενηλίκων έχουν κάποια συμπτώματα άγχους, κατάθλιψης ή άλλων ψυχολογικών προβλημάτων.
Ακόμα και όταν η κρίση της COVID-19 τελειώσει, ο Σαξένα εξηγεί ότι το 10% αυτών των ενηλίκων θα έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις στην ψυχική του υγεία. Περίπου το 1/3 των νέων μπορεί στην πραγματικότητα να έχει ένα πρόβλημα που είναι αρκετά σοβαρό, το οποίο θα επηρεάσει τη μετέπειτα ζωή του από την άποψη της απόδοσης στην εργασιακή και προσωπική ζωή του.
Οι ειδικοί της ψυχικής υγείας έχουν προβλέψει δύο πιθανά σενάρια για το πώς η πανδημία θα μπορούσε να επηρεάσει τη μελλοντική ψυχική υγεία των εφήβων. Το πρώτο είναι να βρεθούν αντιμέτωποι με πρωτοφανήεπίπεδακατάθλιψης. Μέσα στην πανδημία η κατάθλιψη και το άγχος έχουν πλήξει ιδιαίτερα την ηλικιακή αυτή ομάδα. Απομονωμένοι, δίχως φίλους και την τόσο σημαντική για την εξέλιξή τους κοινωνική ζωή, νιώθουν όλο και πιο χαμένοι.
Οι μελέτες δείχνουν ότι όσο νωρίτερα κάποιος βιώσει το πρώτο επεισόδιο κατάθλιψης τόσο πιθανότερο είναι η κατάθλιψη να επανέλθει αργότερα στη ζωή του. Υπάρχει, όμως, και ένα δεύτερο και πιο αισιόδοξο σενάριο. Αυτό αποτυπώνεται στη λαϊκή ρήση που λέει πως «ό,τι δεν σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό». Οι έφηβοι θα αποκτήσουν ανθεκτικότητα μέσω της εμπειρίας της πανδημίας.
Ερευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα ατομικά τραύματα, για παράδειγμα, η σεξουαλική κακοποίηση είναι πολύ πιο βλαβερά στο ψυχικό επίπεδο από συλλογικά τραύματα, όπως οι φυσικές καταστροφές.
Αν ισχύσει αυτό, τα μελλοντικά επίπεδα κατάθλιψης θα μειωθούν αισθητά. Εντέλει, ποιο από τα δύο σενάρια επικρατήσει έχει να κάνει και με την εν γένει μετά τον COVID-19 ζωή. Θα βγει η ανθρωπότητα σοφότερη μετά από τη δοκιμασία αυτή; Θα εκτιμήσει τη συντροφικότητα και όσα είχε μέχρι πρότινος δεδομένα και τα οποία απείλησε να της στερήσει ο κορωνοϊός;
Οι ειδικοί υπενθυμίζουν την προσαρμοστικότητα και την ανθεκτικότητα που πολλές φορές οπλίζει τους ανθρώπους μια σοβαρή κοινωνική κρίση. Ερευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα ατομικά τραύματα (για παράδειγμα, η σεξουαλική κακοποίηση) είναι πολύ πιο βλαβερά στο ψυχικό επίπεδο από συλλογικά τραύματα, όπως οι φυσικές καταστροφές. Αυτό συμβαίνει τουλάχιστον εν μέρει, επειδή οι ισχυροί κοινωνικοί δεσμοί προστατεύουν τους ανθρώπους από το άγχος. Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης, οι άνθρωποι συχνά ενώνονται για να βοηθήσουν ο ένας τον άλλον. Δημιουργούν έτσι μια αίσθηση κοινότητας.
Οπως και να ’χει, η συντριπτική πλειονότητα των ειδικών προτείνει να αλλάξει ριζικά μετά την πανδημία η δημόσια και θεσμική προσέγγιση έναντι της ψυχικής υγείας. Οπως ακριβώς δημιουργήθηκαν νοσοκομεία και κλινικές για να θεραπεύσουνασθένειες την ώρα που αυτές εκδηλώνονται, προτείνουν να δημιουργηθεί το ίδιο είδος υποδομής για την ψυχική υγεία.
Αυτό απαιτεί ευέλικτη χρηματοδότηση, ώστε οι διαχειριστέςτηςψυχικήςυγείας να μπορούν να ξοδεύουν χρήματα εκτός από την ψυχοθεραπεία και τη φαρμακολογία. Οπως ακριβώς αντιμετωπίζεται ο καρκίνος: φάρμακα και ακτινοβολία. Στήριξη, φάρμακα και όχι περιορισμός των συμπτωμάτων, αλλά επιθετική πάταξη της κατάθλιψης, του άγχους και άλλων διαταραχών.